Manipud Egipto nga Agturong iti Naikari a Daga
ITI sadinoman, nalatak ti estoria maipapan iti Ipapanaw dagiti Israelita idiay Egipto. Ngem ania ti napasamak ken ni Moises ken iti ili ti Dios idi nakaballasiwdan idiay Nalabaga a Baybay? Sadino ti napananda, ken kasanoda a nakagteng idiay Karayan Jordan tapno makastrekda iti Naikari a Daga?
Idiay Canaan idi ti papananda, ngem saan a sinurot ni Moises ti kaasitgan a ruta—agarup 400 kilometro a lumasat iti kadaratan a kosta—a dumiretso koma idiay Filistia a teritoria dagiti kabusor. Saan met a limmasat iti nakalawlawa a sentro ti Peninsula ti Sinai, a sadiay napalalo ti kinapudot dagiti graba ken tisa a bato. Imbes ketdi, inturong ni Moises dagiti tattao iti abagatan, iti nailet a tanap iti igid ti baybay. Idiay Mara ti immuna a nagpakarsuanda. Sadiay, pinasam-it ni Jehova ti napait a danum.a Idi nakapanawdan idiay Elim, nagtanabutob dagiti tattao gapu iti taraon; nangyeg ti Dios kadagiti pugo sa manna. Idiay Refidim, nagbalin manen nga isyu ti danum. Naparmek sadiay dagiti rimmaut nga Amalekita, ken sadiay nga indagadag ti katugangan ni Moises nga agpatulong kadagiti makabael a lallaki.—Ex, kapitulo 15-18.
Kalpasanna, inturong ni Moises dagiti Israelita iti kabambantayan iti ad-adayo pay nga abagatan, ket nagpakarsoda iti sakaanan ti Bantay Sinai. Sadiay, inawat ti ili ti Dios ti Linteg, binangonda ti tabernakulo, ken nagdatonda. Iti maikadua a tawen, nagpaamiananda a limmasat iti “dakkel ken nakaam-amak a let-ang.” Agparang a 11 nga aldaw ti panagdaliasatda nga agturong idiay Cades (Cades-barnea). (De 1:1, 2, 19; 8:15) Gapu ta nagbutengda iti negatibo a padamag dagiti sangapulo nga espia, nagalla-alla dagiti Israelita iti 38 a tawen. (Nu 13:1–14:34) Karaman ti Abrona ken Ezion-geber kadagiti nagpakarsuanda, ket kalpasanna nagsublida idiay Cades.—Nu 33:33-36.
Idi umas-asidegen ti Israel iti Naikari a Daga, saan a dimmiretso dagiti Israelita iti amianan. Linawlawda ti sentro ti Edom sada nagpaamianan “iti dalan ti ari,” ti Kalsada ti Ari. (Nu 21:22; De 2:1-8) Narigatan ti intero a nasion a mangsurot iti daytoy a desdes gapu ta addaanda kadagiti ubbing, animal, ken tolda. Nasken a sumalog ken sumang-atda kadagiti napeggad nga igid ti derraas—idiay Zered ken Arnon (gistay 520 metro ti kaunegna).—De 2:13, 14, 24.
Kamaudiananna, nakagteng dagiti Israelita idiay Bantay Nebo. Natay ni Miriam idiay Cades, ket ni Aaron idiay Bantay Hor. Natay ni Moises idi matantannawagannan ti daga a tinartarigagayanna a maserrek. (De 32:48-52; 34:1-5) Naited ken Josue ti responsabilidad a mangidaulo iti Israel a sumrek iti naikari a daga, a namagpatingga iti 40 a tawen a panagdaliasatda.—Jos 1:1-4.
[Footnote]
a Saan nga ammo ti eksakto nga ayan dagiti kaaduan a nagpakarsuanda.
[Kahon iti panid 8]
DAGITI LIBRO TI BIBLIA ITI DAYTOY A TIEMPO:
Genesis
Exodo
Levitico
Numeros
Deuteronomio
Job
Dagiti Salmo (pasetna)
[Mapa iti panid 9]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
Ruta ti Ipapanaw
Ti Ruta ti Israel
A7 EGIPTO
A5 Rameses?
B5 Succot?
C5 Etham?
C5 Pihahirot
D6 Mara
D6 Elim
E6 LET-ANG TI SIN
E7 Dofca
F8 Refidim
F8 Bty. Sinai (Horeb)
F8 LET-ANG TI SINAI
F7 Kibrot-hataava
G7 Hazerot
G6 Rimmon-perez
G5 Rissa
G3 Cades
G3 Bene-jaacan
G5 Hor-hagidgad
H5 Jotbata
H5 Abrona
H6 Ezion-geber
G3 Cades
G3 LET-ANG TI ZIN
H3 Bty. Hor
H3 Zalmona
I3 Punon
I3 Iye-abarim
I2 MOAB
I1 Dibon
I1 Almon-diblataim
H1 Jerico
[Dadduma pay a disso]
A3 GOSEN
A4 On
A5 Memfis (Nof)
B3 Zoan
B3 Tapanhes
C5 Migdol
D3 SUR
D5 LET-ANG TI ETHAM
F5 LET-ANG TI PARAN
G1 FILISTIA
G1 Asdod
G2 Gaza
G2 Beer-seba
G3 Azmon
G3 NEGEB
H1 Jerusalem
H1 Hebron (Kiriat-arba)
H2 Arad (Canaanita)
H4 SEIR
H4 EDOM
I7 MIDIAN
Dagiti Kangrunaan a Dalan
Dalan nga agturong iti Daga Dagiti Filisteo
Dalan nga agturong iti Sur
I4 Dalan ti Ari
Ruta ti Bunggoy Dagiti Biahero
Ruta ti El Haj
[Bambantay]
F8 Bty. Sinai (Horeb)
H3 Bty. Hor
I1 Bty. Nebo
[Dandanum]
E2 Baybay Mediteraneo (Dakkel a Baybay)
D7/G7 Nalabaga a Baybay
I1 Asin a Baybay
[Karayan ken waig]
A6 Karayan Nilo
F3 N.G. ti Egipto
I2 Arnon
I3 Zered
[Ladawan iti panid 8]
Binallasiw ti bunggoy dagiti Biahero ti Peninsula ti Sinai
[Ladawan iti panid 8]
Nagpakarso ti Israel iti sakaanan ti Bantay Sinai
[Ladawan iti panid 9]
Adda dandanum idi kadagiti ubbog idiay Cades wenno iti asidegna
[Ladawan iti panid 9]
Nasken a lasaten idi dagiti Israelita ti naapres a ginget ti Arnon