AMAZIAS
[Napigsa ni Jehova].
1. Maysa a Levita a kameng ti pamilia ni Merari; anak ni Hilkias, ama ni Hasabias. Ti maysa kadagiti putotna nakipaset iti panangiwanwan iti panagkanta iti sanguanan ti tabernakulo idi tiempo ni David.—1Cr 6:31, 32, 45.
2. Ari ti Juda nga idi 858 K.K.P. nagtugaw iti trono iti edad a 25 ket nagturay iti 29 a tawen manipud pannakapapatay ni amana a Jehoas. Ti inana isu ni Jehoaddin (Jehoaddan), ni Jecolia ti asawana. (2Ar 14:1, 2; 15:2; 2Cr 25:1; 26:3) Ginudasna dagidiay nangpapatay iti amana idi timmibker ti pagarian iti imana, ngem impangagna ti linteg ni Moises a saanna a dusaen ti annakda. (2Ar 14:5, 6; De 24:16) Ti panagturayna ket nabuyogan iti kinaregta iti pudno a panagdaydayaw ngem saan a buyogen ti “naan-anay a puso” ken nakaaramid met kadagiti nakaro a biddut a nangyeg iti didigra agpadpada iti bagina ken iti nasion ti Juda. Ti kangrunaan a naaramidan ti panagturayna ket ti dua a namilitariaan a kampaniana.—2Cr 25:2.
Immuna a nagballigi ni Amazias maibusor iti Edom, wenno Seir, babaen ti panangaramatna iti puersa a buklen ti 300,000 manipud Juda ken Benjamin. Nangtangdan met iti 100,000 a mersenario manipud Israel, ngem idi binalakadan ti maysa a lalaki ti Dios binayadanna ida sana pinagawid. Ni Jehova impaayanna ni Amazias iti dakkel a panagballigi idiay Ginget ti Asin, ta pinalubosanna nga ikisapna ti 20,000 a kabusor ken kautibuenna ti Sela, a binaliwanna a pinanaganan iti Jocteel. Nupay kasta, inyawid ni Amazias ti didios ti Seir ket rinugianna a pagdaydayawan ida, a nakaigapuan ti panaggil-ayab iti unget ni Jehova kenkuana: “Apay a binirokmo ti didios dagiti tattao a saan a nangispal iti bukodda nga ili manipud imam?” Ad-adda a kimmaro ti pannakadangran idi pinagulimek ni Amazias ti mammadto ni Jehova.—2Ar 14:7; 2Cr 25:5-16.
Ti maikadua a namilitariaan a kampania ni Amazias ket nakalkaldaang manipud rugi agingga a nalpas. Dagiti 100,000 manipud Israel a pinagawidna ket nangrubbuot iti il-ili ti Juda iti panagsublida nga agpaamianan. Nalabit daytoy ti nakaigapuan ti simamaag a panangkarit ni Amazias ken Jehoas nga ari ti nabileg a makin-amianan a pagarian, a kunkunana: “Umayka. Agkinnitata a rupanrupa.” Ti sungbat ni Jehoas: Anian a kinamaag iti maysa a nasiit a dakes a ruot a mangsaranget iti nakarangrangpaya a sedro tapno laeng payaten ti atap nga animal! Saan nga immimdeng ni Amazias; nalawag a timmangsit gapu iti nabiit pay a panagballigina, ket inkeddeng ni Jehova a maparmek ni Amazias gapu iti idolatriana. Napasamak ti rinnupak idiay Bet-semes, nagtalaw ti Juda, nakautibo ni Amazias, nagiwangan iti agarup 178 m (584 pie) ti pader ti Jerusalem, ket inyawidda idiay Samaria ti adu a gameng ti templo ken adu a balud.—2Ar 14:8-14; 2Cr 25:13, 17-24.
Idi timmallikuden ni Amazias iti panagdaydayaw ken Jehova, adda nabukel a kumplot maibusor kenkuana nga isu dayta ti nakapilitanna nga agkamang idiay Laquis idi agangay. Sadiay a pinapatay dagiti nagkukumplot. Ni Amazias ket sinunuan ti 16 ti tawenna nga anakna a ni Azarias (Ozias).—2Ar 14:17-21; 2Cr 25:25-28.
3. Maysa a padi ti panagdaydayaw iti kigaw a baka idiay Bethel a nagipulong ken Jeroboam II mainaig iti impagarupna nga iyaalsa ni mammadto Amos. Pinadpadasna pay a butbutngen ni Amos tapno agsubli idiay Juda. Nupay kasta, nagtalinaed latta ti mammadto ket imbagana ken Amazias a ti asawana agbalinto a balangkantis, a dagiti annakna mapasagto babaen iti kampilan, ket ni Amazias a mismo matayto iti narugit a daga.—Am 7:10-17.
4. Ama ni Josa; kameng ti tribu ni Simeon. Maysa ni Josa kadagiti panguluen a karaman kadagidiay nangpaksiat kadagiti Meunim ken kadagiti Hamita nga agnanaed iti ginget a masarakan iti asideg ti Gedor, idi kaaldawan ni Ezekias.—1Cr 4:24, 34, 38-41.