PAGIDDAAN

Kadagidi tiempo ti Biblia a kas met laeng ita, nagduduma ti langa, disenio, ken pannakasangal dagiti pagiddaan iti pannaturog, depende iti kinabaknang, kasasaad iti biag, ken kaugalian ti tattao. Masansan nga umanayen ti mismo a daga a maaplagan iti kudson wenno maap-apan iti garami a pagturogan ti napanglaw, pumapastor, ken agdaldaliasat; ti ar-aramaten idi dagiti agtuturay ken babaknang kadagiti permanente a taengda ket agkakangina ken nalalabor a pagiddaan.

Ti kadawyan a Hebreo a termino maipaay iti “pagiddaan” ket mish·kavʹ, a nagtaud iti sao a sha·khavʹ (agidda). (Ge 49:4; Le 26:6) Ti gagangay nga awag iti Griego ket kliʹne, manipud kliʹno (agsadag). (Mt 9:2; Lu 9:58, Int) Ti sabali pay a Griego a termino maipaay iti “pagiddaan,” koiʹte, a kangrunaan a tumukoy iti maysa a pagiladan (Lu 11:7), ket naaramat met a tumukoy iti “pagiddaan ti agassawa” (Heb 13:4) ken “maiparit a pannakidenna” (Ro 13:13); iti mangiladawan a pamay-an, kaipapananna ti panangyinaw iti ubing. (Ro 9:10) Ti dadduma pay a Hebreo a termino maipaay kadagiti pagiladan ket mit·tahʹ (sopa), ʽeʹres (idda), ken ya·tsuʹaʽ (idda wenno pagiddaan). Ti Griego a kraʹbat·tos tumukoy iti langkapi. (Mr 2:4) Saan a kanayon a pinagduduma dagiti mannurat ti Biblia dagitoy a termino no di ket masansan nga agaramatda iti dua wenno ad-adu pay a termino a panangawag iti maymaysa a banag. Inawaganda ti pagiddaan kas idda (Ge 49:4; Job 7:13), ti pagiddaan kas langkapi (Mt 9:6; Mr 2:11), ket ti sopa kas idda (Sal 6:6). Dagitoy ti pagturoganda idi iti rabii wenno paginanaanda kalpasan ti pannangan (2Sm 4:5-7; Job 33:15), pagiddaan dagidiay masakit, dagidiay agdenna (Sal 41:3; Eze 23:17), ken pakaipaiddaan ti natay iti uneg ti maysa a nangayed a tanem (2Cr 16:14). Kasapulan idi dagiti sopa no agsadagda a mangan kas kaugalianda. (Est 7:8; Mt 26:20; Lu 22:14) Kamilia ti nayawag iti sopa a nairanta laeng a pangawit iti maysa nga agturay a maipasiar.​—Sol 3:7-10; kitaenyo ti KAMILIA.

Adda dadduma pay a bambanag a gagangay a kadua dagiti pagiddaan, kas koma iti pungan. Idi bumalballasiw ni Jesus iti Baybay ti Galilea, “sipupungan” a nakaturog iti kutit ti barangay. (Mr 4:38) Bayat ti nalamlam-ek a panawen, agaramatda iti “inabel nga ules” wenno dadduma pay a pagules (Isa 28:20), ngem gagangay a maturogda a sikakawes iti inaldaw a pagan-anayda; gapuna imparit ti Mosaiko a Linteg ti saan a panangipulang iti kawkawes ti sabali a tao kalpasan ti ilelennek ti init: “Dayta laeng ti abbongna. . . . Ania ti pagiddananto?”​—Ex 22:26, 27.

Ti pagiddaan dagiti taga Daya ket masansan a simple nga ikamen a naaramid iti garami wenno tanutubo, a nalabit naap-apan wenno naikkan iti maysa a kita ti abbong a mangnayon iti kinaimeng. Lukotenda dagitoy sada idulin no saanda nga aramaten. Ti nakapirme a pagiddaan ket kayo ti kahana wenno maysa a katre a ti matmaturog ket adda iti ngatuen ti daga wenno suelo. (Mr 4:21) No aldaw, pagtugawan dagitoy kas sopa wenno papag. Dagiti kasimplean a sinanlangkapi a pagiddaan ket nalag-an, nalaka a bagkaten ken awiten nga iyakar.​—Lu 5:18, 19; Jn 5:8; Ara 5:15.

Ti maysa a baknang a tao ket addaan iti pagiddaan a naarkosan iti nakapimpintas pannakabordana a kortina. “Inarkosak ti iddak kadagiti pagabbong, iti aduan maris a bambanag, lienso ti Egipto. Winarsiak ti pagiddaak iti mirra, aloe ken kanela,” kinuna ti makagargari a balangkantis. (Pr 7:16, 17) Ti al-alikamen ti rebelioso nga Israel ket dineskribir ni mammadto Amos kas ‘sopsopa a balitok ken pirak’ ti palasio ti Persia, kasta met kas “nangayed a sopa,” “idda ti taga Damasco,” ken ‘sopsopa a marfil.’​—Est 1:6; Am 3:12; 6:4.

Dagidiay makabael nga agikut iti dadakkel a balay addaanda kadagiti naisina a siled a pagturogan wenno makin-uneg a siled a pagturogan. (Ex 8:3; 2Ar 6:12; 11:2) Bayat ti napudot a kalgaw, dagiti pangatepan ket nagpaay a pagturogan ta nalamlamiis sadiay.

Dagiti pagiddaan ken sopa naaramatda met iti Kasuratan iti piguratibo a pamay-an. Kas pagarigan, ti kasasaad dagiti natay ket kas kadagidiay nakaidda iti pagiddaan. (Job 17:13; Eze 32:25) Dagidiay nasungdo ken Jehova ‘agdir-ida a sirarag-o kadagiti pagiddaanda,’ maisupadi iti dayta dagidiay nasungit nga agan-anug-og ken agganggandat iti dakes bayat a nakailadda iti pagiddaan. (Sal 149:5; Os 7:14; Mik 2:1) Saan koma nga agbalin a kas Ruben dagiti Kristiano a simamaag a dinennaanna ti kamalala ni amana a Jacob, iti kasta tinabbaawanna ti pagiddaan ni amana (Ge 35:22; 49:4), babaen ti saanda a pulos panangmulit iti sagrado nga urnos ti panagasawa, “ti pagiddaan ti agassawa.”​—Heb 13:4.