NAIMBAG A DAMAG

Tumukoy daytoy iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios ken ti pannakaisalakan babaen ti pammati ken Jesu-Kristo. Iti Biblia, naawagan dayta iti “naimbag a damag ti pagarian” (Mt 4:23), “naimbag a damag ti Dios” (Ro 15:16), “ti naimbag a damag maipapan ken Jesu-Kristo” (Mr 1:1), “naimbag a damag ti di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios” (Ara 20:24), “ti naimbag a damag ti kappia” (Efe 6:15), ken iti “agnanayon a naimbag a damag” (Apo 14:6).

Eu·ag·geʹli·on ti Griego a sao a naipatarus a “naimbag a damag” (“ebanghelio” iti KJ ken iti dadduma pay a bersion). Ti “managebanghelio” ket maysa a manangaskasaba iti naimbag a damag.​—Ara 21:8; 2Ti 4:5.

Ti Linaonna. Manipud kadagiti nadakamaten nga awag, maaddaantayo iti pamalatpatan iti linaon ken saklawen ti naimbag a damag. Karaman ditoy ti amin a kinapudno a sinao ni Jesus ken insurat dagiti apostol. Nupay dagiti tattao idi ugma ket nagpannurayda iti Dios ken naaddaanda iti pammati babaen ti pannakaammo maipapan Kenkuana, ti panggep ken di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios ket damo a ‘silalawag a naipakita babaen ti pannakaiparangarang ti Manangisalakantayo, ni Kristo Jesus, a namagpatingga iti ipapatay ngem nangipaay ti lawag iti biag ken di panagrupsa babaen ti naimbag a damag.’​—2Ti 1:9, 10.

Sinigsiglo a nasaksakbay, ti Dios indeklarana ti naimbag a damag ken Abraham, iti kasta impakaammona ti pamay-an ti panggepna a panangipaay iti naimbag a damag. Kinunana: “Babaen kenka mabendisionanto dagiti amin a nasion.” (Ga 3:8) Idi agangay, babaen ken mammadto Isaias, impakaammo ni Jehova ti pannakaikasaba ti naimbag a damag. Iti sinagoga idiay Nazaret, nangibasa ni Jesu-Kristo manipud iti padto ni Isaias ket kalpasanna kinunana: “Ita nga aldaw daytoy a kasuratan a kangkangngegyo natungpalen.” (Lu 4:16-21) Inladawan ti padto ni Isaias ti panggep ken epekto ti naimbag a damag a maikasaba, nangnangruna manipud tiempo nga iyaay ti Mesias.​—Isa 61:1-3.

Ti Panagrang-ayna. Idi naipasngay ni Jesus, ti anghel impakaammona kadagiti pastor: “Dikay agbuteng, ta, adtoy! ideklarak kadakayo ti naimbag a damag ti dakkel a rag-o a maaddanto iti amin a tattao.” (Lu 2:10) Insagana ni Juan a Manangbautisar ti dalan maipaay iti panangikasaba ni Jesus iti naimbag a damag, idi kinunana kadagiti Judio: “Agbabawikayo, ta ti pagarian ti langlangit asidegen.” (Mt 3:1, 2) Kastoy ti kinuna ni Jesus maipapan iti panangaskasaba ni Juan: “Nanipud iti kaaldawan ni Juan a Mammautisar agingga ita ti pagarian ti langlangit isu ti kalat a pagreggetan dagiti tattao, ket dagidiay agregregget nga agtultuloy isuda ti makagunggun-od iti dayta.”​—Mt 11:12.

Bayat ti ministerio ni Jesus ditoy daga, dagiti laeng Judio ken Proselita ti kinasabaanna iti naimbag a damag, a kunkunana: “Saanak a naibaon iti aniaman no di kadagiti napukaw a karnero iti balay ti Israel.” (Mt 15:24) Idi imbaonna ti 12 nga apostol, imbilinna kadakuada: “Dikay mapan iti dalan dagiti nasion, ket dikay sumrek iti maysa a siudad dagiti Samaritano; ngem, imbes ketdi, mapankayo nga agtultuloy kadagiti napukaw a karnero iti balay ti Israel.” (Mt 10:5, 6) Iti maysa a gundaway, kinasabaanna ti babai a maysa met kadagiti Samaritano, a kabagian dagiti Israelita, ngem napasamak daytoy saan a gapu ta napan nangasaba iti siudadda. Nupay kasta, positibo ti reaksion ti babai ken ti dadduma pay, isu a nakikadua kadakuada ni Jesus iti dua pay nga aldaw.​—Jn 4:7-42.

Kalpasan ti ipapatay ken panagungar ni Jesus, imbilinna kadagiti adalanna nga: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isuroyo kadakuada a tungpalenda ti amin a bambanag nga imbilinko kadakayo.” (Mt 28:19, 20) Imbagana met kadakuada a ti panangaskasabada ket dumanon “agingga iti kaadaywan a paset ti daga.” (Ara 1:8) Ngem iti agarup tallo ket kagudua a tawen kalpasanna, dagiti adalan ket inwanwan ti nasantuan nga espiritu a mangasabada laeng kadagiti Judio ken Samaritano. Kalpasanna, ti Dios imbaonna ni Pedro a mangipan iti naimbag a damag iti sangakabbalayan ti Romano nga opisial ti buyot a ni Cornelio. (Ara kap 10, 11; 15:7) Daytoyen ti nangrugian ti pannakaiwaragawag ti naimbag a damag iti kasaknapan a pamay-an ken iti kaaduanen a lugar.

Ti Kinapateg Dayta. Nagsurat ni apostol Pablo buyogen ti nabileg a panamati maipapan iti inyurnos ti Dios a pamay-an ti pannakaisalakan babaen ken Jesu-Kristo. Imbagana a no adda asinoman a mangideklara kadagiti taga Galacia iti aniaman a banag a limbes iti nasursuroda, maysa a banag nga iti kinapudnona ket naiduma a sursuro, “mailunod koma.” Kalpasanna, kinuna ni Pablo kas panangtukoy iti gubuayan ti naimbag a damag nga indeklarana: “Diak inawat dayta manipud iti tao, ket saanak met a naisuro iti dayta, malaksid no di babaen ti paltiing ni Jesu-Kristo.” (Ga 1:8, 11, 12) Nasken idi daytoy a nabileg a deklarasion, ta uray pay idi ket addan dagiti mangpadpadas a mangdadael iti pudno a pammati babaen ti panangikasabada iti ‘sabali pay a naimbag a damag.’ (2Co 11:4; Ga 1:6, 7) Namakdaar ni Pablo maipapan iti dumteng nga apostasia ket kinunana nga agtigtignay idin ti ‘misterio ti kinakillo’; binalakadanna dagiti Kristiano a laglagipenda ti panggep ti naimbag a damag ken agtalinaedda a sititibker ken taginayonenda a petpetan dagiti tradision wenno patpatien nga inwanwan ti espiritu a nasursuroda babaen kadagiti apostol.​—2Te 2:3, 7, 14, 15; kitaenyo ti TRADISION.

Ti matalek a panangsalimetmet iti naimbag a damag ken panangitultuloy a panangiwaragawag iti dayta ket imbilang ni Jesus a napatpateg ngem iti agdama a biag ti maysa a tao, ken binigbig met ni Pablo a nagpateg ti simamatalek a panangideklara iti dayta. (Mr 8:35; 1Co 9:16; 2Ti 1:8) Mabalin a mapukaw ti maysa a tao dagiti kapapatgan a sanikuana, nga agpasar pay ketdi iti pannakaidadanes ngem kas kasukatna umawat iti maminsangagasut ita, “kadagiti balay ken kakabsat a lallaki ken kakabsat a babbai ken inna ken annak ken taltalon, . . . ket iti um-umay a sistema ti bambanag agnanayon a biag.”​—Mr 10:29, 30.

Ti naimbag a damag ti pangibasaran ti pannakaukom ti sangatauan: Pannakaisalakan ti ibunga ti panangawat ken panagtulnog iti naimbag a damag; pannakadadael ti itden ti panagsukir iti dayta. (1Pe 4:5, 6, 17; 2Te 1:6-8) Maigapu unay iti daytoy, masapul a nasin-aw ti motibo ti maysa a tao a mangikasaba iti naimbag a damag ken masapul a naimpusuan ti panangikasabana iti dayta, gapu iti ayatna kadagidiay kaskasabaanna. Kasta unay ti panangapresiar dagiti apostol iti mangted-biag a kinapateg ti naimbag a damag ken gapu ta pinaregta ida ti espiritu ti Dios ken gapu iti ayatda, isu a saan laeng a ti naimbag a damag ti impaayda no di ket kasta met dagiti ‘bukodda a kararua’ kadagidiay immimdeng iti panangasabada. (1Te 2:8) Kinuna ti Dios a dagiti manangiwaragawag iti naimbag a damag ket adda kalinteganda nga umawat iti material a tulong manipud kadagidiay pangikasabaanda iti dayta. (1Co 9:11-14) Ngem kasta unay ti panangipateg ni Pablo ken dagiti nasinged a kakaduana iti pribilehioda a mangyeg iti naimbag a damag ta siaannad a liniklikanda nga agbalin dayta a pinansial a pagsapulanda, wenno agparang a kasla adda pinansial a magunggonada iti panangasabada. Inladawan ni Pablo iti 1 Corinto 9:15-18 ken 1 Tesalonica 2:6, 9 ti takderna maipapan iti daytoy.

Kabkabusor. Nakaro ti pannakabusor ti naimbag a damag, ket tinukoy ti apostol ti pagtataudan ti ibubusor: “Ita, no ti naimbag a damag nga ideklarami ket iti kinapudnona naabbungotan, naabbungotan dayta kadagidiay madaddadael, a kadakuada ti dios daytoy a sistema ti bambanag binulsekna ti pampanunot dagiti di manamati, tapno ti lawag ti nadayag a naimbag a damag maipapan iti Kristo, a ladawan ti Dios, saan koma nga agsilnag.” (2Co 4:3, 4) Ti kaunaan a kabusor ti naimbag a damag ket isu dagiti papanguluen ti relihion dagiti Judio. Nupay kasta, daytoy a panangbusorda ket nagsayaat ti imbungana kadagiti Gentil, wenno kadagiti tattao iti nasnasion, ta daytoy ti nanglukat iti gundaway kadakuada tapno agbalinda met a paset ti “kari a maikaykaysa ken Kristo Jesus babaen ti naimbag a damag.”​—Ro 11:25, 28; Efe 3:5, 6.

Dagiti kabusor ti naimbag a damag ti nakaigapuan ti adu a panagsagaba dagiti Kristiano ken nangalikagum kadagiti apostol a makidangadangda a sipipinget iti sanguanan dagiti agtuturay iti panangidepensada ken legal a panangipasdekda iti naimbag a damag tapno maisaknap dayta buyogen ti wayawaya a mabalinda a magun-odan.​—Fil 1:7, 16; idiligyo ti Mr 13:9-13; Ara 4:18-20; 5:27-29.

Ti Ministerio ni Jesus Ditoy Daga ken ti Isusublina. Makapainteres ta, agarup innem a bulan sakbay a napan kenkuana ni Jesus tapno agpabautisar, kastoy ti inkaskasaba ni Juan a Manangbautisar: “Agbabawikayo, ta ti pagarian ti langlangit asidegen,” ket idi dimtengen ni Jesus, tinukoy ni Juan a ni Jesus “ti Kordero ti Dios a mangikkat iti basol ti lubong!” (Mt 3:1, 2; Jn 1:29) Gapuna, inturongna ti atension dagiti tattao iti nabayagen nga inur-uray a Mesianiko nga Ari.​—Ara 19:4.

Bayat ti kaadda ni Jesus ditoy daga, kastoy ti impakaammona ken dagiti adalanna: “Ti pagarian ti langlangit asidegen.” (Mt 4:17; 10:7) Kinuna ti napulotan kas Kristo a ni Jesus nga Ari, kadagiti kabusorna a Fariseo: “Ti pagarian ti Dios adda iti tengngayo.” (Lu 17:20, 21) Daytoy idi ti tema, wenno kangrunaan a punto, ti naimbag a damag bayat ti ministerio ni Jesus ditoy daga. Nupay kasta, kalpasan ti ipapatay ni Jesus saanen a naipadamag nga inwaragawag dagiti adalanna nga “asidegen” wenno dandanin ti Pagarian. Imbes ketdi, ti naimbag a damag nga inkasabada ket isu daytoy: kalpasan ti panangipaay ni Jesus iti biagna kas pangsubbot a gatad maipaay iti pannakaisalakan, immuli sadi langit ket agtugtugawen iti makannawan ti Dios. Inkasabada met ti maipapan iti panagsublinto ni Jesus iti kamaudianan a panawen ken iti umay a Pagarianna.​—Heb 10:12, 13; 2Ti 4:1; Apo 11:15; 12:10; 22:20; idiligyo ti Lu 19:12, 15.

Nagimtuod ken Jesus dagiti adalanna, “Anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” Iti sungbatna, imbinsabinsa ni Jesus ti sumagmamano a banag a naikeddeng a mapasamak iti dayta a tiempo. Malaksid pay iti dadduma a banag, kinunana: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti intero a mapagnaedan a daga maipaay a pangsaksi kadagiti amin a nasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.” (Mt 24:3, 14; Mr 13:10; idiligyo ti Col 1:23.) Iti Apocalipsis a naited ken apostol Juan idi agarup 96 K.P., nakita ni Juan ti maysa nga “anghel nga agtaytayab iti nagtangatangan” nga addaan iti “agnanayon a naimbag a damag nga ideklarana kas naragsak a damag kadagidiay agnanaed iti daga, ken iti tunggal nasion ken tribu ken pagsasao ken ili, a kunkunana iti natbag a timek: ‘Agbutengkayo iti Dios ket idayawyo, agsipud ta dimtengen ti oras ti panangukomna.’” (Apo 14:6, 7) Ipasimudaag dagitoy a naipaltiing a sasao a kadagiti “maudi nga aldaw” mapasamak ti awan kaaspingna a pannakaiwaragawag ti naimbag a damag ti Pagarian.