AGEK, AGEP

Kadagidi tiempo ti Biblia, ti tignay a panangyagek wenno panangidennet kadagiti bibig ti maysa a tao kadagiti bibig ti sabali (Pr 24:26), iti pingping ti sabali a tao, wenno, iti manmano a kaso, uray pay iti saksakana (Lu 7:37, 38, 44, 45), ket nagserbi kas tanda ti panagayat wenno panagraem. Kadawyan ti panaginnagep saan laeng nga iti nagbaetan ti agkabagian a lalaki ken babai (Ge 29:11; 31:28) no di ket kasta met iti nagbaetan dagiti agkabagian a lallaki. (Ge 27:26, 27; 45:15; Ex 18:7; 2Sm 14:33) Kasta met a maysa dayta a tignay ti panagayat iti nagbaetan ti nasinged nga aggayyem.​—1Sm 20:41, 42; 2Sm 19:39.

Ti panangagek mabalin a maibuyog iti pamendision. (Ge 31:55) Ni lakay Israel, wenno Jacob, inagkan ken inarakupna ti annak ni Jose, da Efraim ken Manases, sakbay a binendisionanna ti amada ken isuda. (Ge 48:8-20) Idi nga iti kamaudiananna nalpasen ti patriarka a nangited kadagiti bilin iti 12 nga annakna nauyos ti biagna, ket “nagpasag ni Jose iti rupa ni amana ket sinangitanna ken inagkanna.” (Ge 49:33–50:1) Ni Samuel inagkanna ni Saul idi pinulotanna kas umuna nga ari ti Israel.​—1Sm 10:1.

Ti naayat a kablaaw ramanenna ti panangagep, nalabit nabuyogan iti panagsangit ken panangarakup. (Ge 33:4) Ti ama ti nagsubli a bayanggudaw iti pangngarig ni Jesu-Kristo inapungolna ti tengnged ti anakna ken “inagkanna a sidudungngo.” (Lu 15:20) Ti panangagep naibuyog met iti naayat a pammakada. (Ge 31:55; Ru 1:9, 14) Idi dandanin pumanaw ni apostol Pablo manipud Mileto, ti lallakay iti kongregasion idiay Efeso natukayda unay ta nagsangitda ket “inapungolda ti tengnged ni Pablo ket sidudungngo nga inagkanda.”​—Ara 20:17, 37.

Ti Biblia tukoyenna iti ababa dagiti agek a nainaig iti ayat iti nagbaetan dagiti sekso. (Sol 1:2; 8:1) Iti panangipaayna iti balakad nga agannad maibusor kadagiti pamuspusan ti nadangkes a babai, ti libro ti Proverbio mamakdaar maipapan iti mangsulisog nga agep ti maysa a balangkantis.​—Pr 7:13.

Mabalin nga aginsisingpet dagiti agek. Ni Absalom, a sisisikap nga agsapsapul iti pannakabalin, inagkanna dagiti tattao nga immasideg tapno agruknoy kenkuana. (2Sm 15:5, 6) Ti nagulib nga agek ni Joab kaipapananna ti ipapatay iti di agat-atap a ni Amasa. (2Sm 20:9, 10) Kasta met, buyogen ti inaallilaw nga agep a ni Judas Iscariote liniputanna ni Jesu-Kristo.​—Mt 26:48, 49; Mr 14:44, 45.

Ulbod a Panagdaydayaw. Ti panangagep kas tignay a panagrukbab kadagiti ulbod a dios imparit ni Jehova, a mangdakamat iti 7,000 a lallaki a saan a nagparintumeng ken Baal ken nangagep kenkuana. (1Ar 19:18) Natubngar ti Efraim gapu iti panagaramidna kadagiti idolo ken panagkunana: “Dagiti agisaksakripisio a tattao agepanda koma dagiti kigaw a baka laeng.” (Os 13:1-3) Dagiti Griego ken Romano kaugalianda ti mangipalladaw iti agek kadagiti idoloda babaen ti ima, no saan a magaw-at dagitoy, ken kastoy met ti panangkablaawda iti lumlumgak nga init. Mabalin nga iparipirip ti Job 31:27 ti umas-asping nga idolatroso a kaugalian.

Ti “Nasantuan nga Agep.” Kadagidi nagkauna a Kristiano adda “nasantuan nga agep” (Ro 16:16; 1Co 16:20; 2Co 13:12; 1Te 5:26) wenno “agep ti ayat” (1Pe 5:14), mabalin a naipaay kadagiti indibidual nga agkasekso. Daytoy a nagkauna a Nakristianuan a porma ti kablaaw mabalin a katupag ti kadaanan a Hebreo a kaugalian a panangkablaaw iti maysa babaen iti agep. Nupay ti Kasuratan saan a mangipaay kadagiti detalye, ti “nasantuan nga agep” wenno “agep ti ayat” nabatad nga inyanninawna ti makapasalun-at nga ayat ken panagkaykaysa nga agraraira idi iti kongregasion Kristiano.​—Jn 13:34, 35.

Piguratibo nga Usar. Ti panangagep, kas mangirepresentar iti panangiparangarang iti panagraem ken debosion, ket nadakamat iti naipaltiing a balakad nga “agserbikayo ken Jehova buyogen ti panagbuteng” ken “agepanyo ti anak, tapno Isu saan nga agpungtot unay ket saankayo a mapukaw iti dalan.” (Sal 2:11, 12) Ti tattao a siaannugot nga agtignay ken agpasakup iti daydiay dutokan ti Dios kas Ari ken iti Pagarianna agsagrapdanto iti dadakkel a bendision inton mabalinen a kunaen: “Ti kinalinteg ken talna​—naginnagepda,” agsipud ta ti panagkanaig dagitoy a dua nabatadto iti isuamin a kas iti nasinged a panagkanaig ti agin-innayat nga aggayyem.​—Sal 85:10.