KORE
[mabalin a, Kalbo; Kinakalbo].
1. Maysa kadagiti tallo nga annak ni Esau babaen iti Heveo nga asawana a ni Oholibama; nayanak idiay Canaan sakbay nga immakar ni Esau iti kabambantayan ti Seir. (Ge 36:2, 5-8, 14; 1Cr 1:35) Ni Kore ket maysa a shik iti daga ti Edom.—Ge 36:18.
Adda nailista a “shik Kore” iti Genesis 36:16 kas maysa nga anak ni Elifaz ken apoko ni Esau. Nupay kasta, saan nga agparang daytoy a nagan kadagiti kaputotan ni Elifaz iti Genesis 36:11, 12 wenno iti 1 Cronicas 1:36. Iti Samaritano a Pentateuko, naikkat daytoy a nagan iti Genesis 36:16, ket isingasing ti sumagmamano nga eskolar a mabalin a biddut ti managkopia no apay nga agparang dayta iti Masoretiko a teksto.
2. Maysa kadagiti annak ni Hebron a kameng ti tribu ni Juda.—1Cr 2:43.
3. Maysa a Cohatita a Levita manipud iti pamilia ni Izar. (Ex 6:16, 18, 21; 1Cr 6:1, 2, 22 [Aminadab ti nalabit sabali pay a nagan ni Izar.]) Bayat ti panagdaliasat ti Israel idiay let-ang, nagrebelde ni Kore iti autoridad da Moises ken Aaron, nga inaramidna dayta a kaduana dagiti Rubenita a da Datan, Abiram, ken On, kasta met ti 250 a “papanguluen ti gimong” wenno “agdindinamag a lallaki.” (Nu 16:1, 2) Inrupirda a “ti intero a gimong nasantuanda amin ket ni Jehova adda iti tengngada,” ket inyimtuodda, “Apay, ngarud, nga ipangatoyo ti bagbagiyo iti ngatuen ti kongregasion ni Jehova?” (Nu 16:3-11) Idi agangay, pinaayaban ni Moises da Datan ken Abiram, ngem nagkitakitda a mapan, nga impagarupda nga awan kalintegan ni Moises a mangpaayab kadakuada. (Nu 16:12-15) Naibaga ken Kore, iti “intero a gimongna,” ken iti nangato a padi a ni Aaron a dumatagda iti sanguanan ni Jehova, a naikkanda amin iti pagikkan iti apuy ken sumsumged nga insienso.—Nu 16:16, 17.
Iti sumaganad nga aldaw, ni Kore ken ti 250 a lallaki a kakaduana, siaawitda amin kadagiti pagikkan iti apuy nga addaan sumsumged nga insienso, nagtakderda iti pagserkan ti tolda ti gimong agraman da Moises ken Aaron. Nagparang ti dayag ni Jehova iti intero a gimong ket nagsao ti Dios kada Moises ken Aaron, nga imbagana kadakuada nga isinada ti bagbagida iti tengnga ti gimong, ‘tapno matalipuposna ida iti apagdarikmat.’ Nupay kasta, bimmallaet da Moises ken Aaron maipaay kadagiti umili, ket kalpasanna ti Dios imbilinna ken Moises a paadaywenna ti gimong manipud kadagiti tabernakulo da Kore, Datan, ken Abiram. Kastoy ti naaramid. (Nu 16:18-27) Kalpasan dayta, “nginanga ti daga ti ngiwatna ket inalun-onna ida [Datan ken Abiram] ken dagiti sangakabbalayanda ken dagiti amin a tattao a kadua ni Kore ken amin dagiti sanikua.” Dagiti nagrebelde ken ti amin a kukuada nakaranukonda a sibibiag nga agturong iti Sheol, ket ginaburan ida ti daga.—Nu 16:28-34.
Saan a nakalisi dagidiay adda iti sanguanan ti tolda ti gimong a nagiggem kadagiti pagikkan iti apuy a napno iti insienso, ta “rimmuar ti apuy manipud ken Jehova ket inibusna ti dua gasut ket limapulo a lallaki a mangidatdaton iti insienso.” (Nu 16:35) Ni Kore a mismo ti kaduada iti daydi a tiempo ket ngarud natay iti apuy manipud iti Dios.—Nu 26:10.
Dagiti pagikkan iti apuy dagidiay nakikumplot ken Kore ket napagbalin a plata a metal a pangkalupkop iti altar. Naaramid daytoy “agsipud ta indatagda ida iti sanguanan ni Jehova, iti kasta nagbalinda a nasantuan; ket rebbeng nga agserbida kas pagilasinan iti annak ti Israel.” (Nu 16:36-40) Iti laksid daytoy nabileg a pammaneknek iti panangukom ti Dios, nagtanabutob ti intero a gimong ti Israel maibusor kada Moises ken Aaron iti simmaganad nga aldaw, nga inreklamoda, “Dakayo, pinapatayyo dagiti tattao ni Jehova.” Nagpungtot ti Dios gapu iti daytoy, ket nupay nagpakpakaasi da Moises ken Aaron, 14,700 ti natay kas imbunga ti pannaplit manipud ken Jehova, a napagsardeng laeng kalpasan a nangaramid ni Aaron iti panangabbong maipaay kadagiti tattao. (Nu 16:41-50) Kalpasanna, napasingkedan ti saad ni Aaron kas padi babaen ti panagsaringit ti sarukodna.—Nu 17.
Iti rekord ti Biblia, nalawag a saan a simmurot ti annak ni Kore iti panagrebelde ni amada, ta kunaen ti Kasuratan: “Nupay kasta, saan a natay ti annak ni Kore.” (Nu 26:9-11) Idi agangay, dagiti kaputotan ni Kore ket nagbalin a nalatak iti panagserbi dagiti Levita.—Kitaenyo ti KORITA.
Ti nangisurat iti libro ti Judas pinagnanaigna da Cain, Balaam, ken Kore idi pinakdaaranna dagiti Kristiano nga agaluadda kadagiti inaanimal ti kababalinda a lallaki a ‘nadadael gapu iti managalsa a sasao ni Kore!’ Nalawag a tinarigagayan ni Kore ti dayag agpaay iti bagina. Kinaritna dagiti dinutokan ni Jehova, nagbalin a rebelde, ket ngarud rumbeng laeng a nagsagaba iti ipapatay kas bunga ti di umiso a panagtignayna.—Jud 10, 11.