PANAGKADAWYAN
Ti panagruar ti regla (dara, pluido, ken sumagmamano a basura a selula) manipud matris ti babai. Gagangay a binulan ti panagkadawyan ti babbai, a dumteng dayta iti kada uppat a lawas. Mangrugi nga agkadawyan dagiti babbai no dumtengda iti kinaagtutubo, ket agtultuloy daytoy agingga nga ag-menopause-da, a ti tunggal panagregla masansan nga agpaut manipud tallo agingga iti lima nga aldaw.
Iti Kasuratan, ti panagkadawyan ket nainaig iti kinarugit (Le 12:2; Eze 22:10; 36:17), a no dadduma ti maysa a porma ti Hebreo a sao a nainaig iti dayta (nid·dahʹ) ket naipatarus a ‘kinarugit iti panagkadawyan.’ (Le 15:25, 26) Ti porma ti sabali pay a Hebreo a termino, da·wehʹ, a mabalin a tumukoy iti sakit (Un 5:17), ket naipatarus nga “agkadawyan a babai.” (Le 15:33; Isa 30:22) Ti panagkadawyan ti sabali pay a kayat a sawen ti sasao a “ti kadawyan a banag kadagiti babbai.”—Ge 31:35.
“Narugit” Sigun iti Linteg. Sigun iti Mosaiko a Linteg, ti maysa a babai ket maibilang a narugit iti pito nga aldaw bayat ti normal a panagkadawyan. Ti pagiddaan wenno aniaman a banag a maiddaan wenno matugawan ti agkadawyan a babai ket maibilang met a narugit. Ti asinoman a makasagid iti babai nga agkadawyan wenno kadagiti banag a nadekketanna ket masapul a labaan dayta a tao dagiti kawesna ken agdigus, ket dayta a tao agtalinaed a narugit agingga iti rabii. No ti kinarugit ti panagkadawyan ti babai ti mamagbalin iti lalaki a narugit gapu iti pannakikaiddana kenkuana (kas koma no di inggagara a nakidenna ti lalaki iti asawana iti panangrugi ti panagkadawyan), ti lalaki ket maibilang a narugit iti pito nga aldaw, ket ti idda a nagiddaanna maibilang a narugit.
Naibilang met a narugit ti babai kabayatan ti di normal a panagpasayasay iti dara wenno ti ‘panagbulos a nabaybayag ngem iti kinarugit ti panagkadawyanna,’ ket iti dayta a tiempo maibilang a narugit dagiti bambanag a maiddaanna wenno matugawanna kasta met dagiti tattao a makasagid kadagitoy a banag. No sumardengen ti di normal a panagpasayasay, bumilang ti babai iti pito nga aldaw, ket kalpasan dayta maibilangen a nadalus. Iti maikawalo nga aldaw, dua a pagaw wenno dua nga atap a kalapati ti iyeg ti babai iti padi, isu a mangaramid iti panangabbong maipaay iti babai, kalpasanna ti padi idatagna ken Jehova ti maysa kadagitoy a parsua kas daton gapu iti basol ket daydiay maysa kas daton a mapuoran.—Le 15:19-30; kitaenyo ti NADALUS, KINADALUS.
No igagara idi ti maysa a lalaki ken maysa a babai ti agdenna bayat ti kinarugit ti panagkadawyan ti babai, mapapatayda. (Le 18:19; 20:18) Ti pannakaiparit ti seksual a panagdenna bayat ti panagkadawyan ket mabalin a mataginayon ti nasayaat a salun-at. Kas pagarigan, mabalin a malapdan a lumteg ti mabagbagi, ti gagangay a maaw-awagan a urethritis. Gapu kadagiti alagaden ti Linteg mainaig iti panagkadawyan wenno panagbulos ti dara, mabalin a naipalagip met kadagiti Israelita ti kinasagrado ti dara. Dagitoy a paglintegan ket saan a pannakaidumduma kadagiti babbai, ta uray dagiti lallaki agbalinda met a narugit gapu kadagiti panagpasayasay a gagangay kadakuada. (Le 15:1-17) Kangrunaanna, ipakita dagiti alagaden maipapan iti panagkadawyan ti pannakaseknan ni Jehova kadagiti babbai. Nupay ti maysa a Kristiano nga asawa a lalaki ket saannan nga al-alagaden ti Linteg (Ro 6:14; Efe 2:11-16), nasayaat met nga ikabilanganna dagiti binulan a panagkadawyan ken ti tunggal panagbaliwbaliw ti kasasaad ti asawana, a makipagtaeng kenkuana “maitunos iti pannakaammo” ken ipaayanna iti dayaw a “kas iti narasrasi a basehas, ti babai.”—1Pe 3:7.