LANSA
Dagiti kadaanan a lansa ket umar-arngi iti daddadakkel a lansa iti agdama, nupay uppat ti sikigan ti sumagmamano a kita ken at-atiddog ti tiradda no idilig kadagiti maar-aramat ita. Nabatad a bronse dagiti kaunaan a lansa, nupay landok ti daddadakkel a lansa kadagiti naud-udi a tiempo. Nangisagana ni David iti “nakaad-adu unay a landok maipaay a lanlansa kadagiti ridaw ti ruruangan” ti mainanama a templo. (1Cr 22:3) Adda dagiti natakuatan a pagarkos a lansa a naaramid iti bronse a nakalupkopan iti naingpis a balitok, ket naikuna nga addan dagitoy idi agarup 1300-1200 K.K.P. Naikuna maipapan kadagiti lansa a naaramat iti pannakaibangon ti templo ni Solomon: “Ti dagsen maipaay kadagiti lansa limapulo a siklo a balitok [0.6 kg; 1.5 lb t].”—2Cr 3:8, 9.
Idi 1968, iti maysa a nakabakab a tanem nga adda laeng iti amianan a daya ti Jerusalem, nasarakan ti bangkay ti maysa a Judio a napapatay idi umuna a siglo babaen ti pannakailansana iti kayo a pagtutuokan. Kas ipakita dagiti naisayangkat a panagadal, maysa a landok a lansa a 11.5 cm (4.5 pul.) ti kaatiddogna ti adda pay laeng a sisasalput iti tulang ti makannawan a mukod. Daytoy a lansa ket mabalin a kapadpada dagiti lansa nga inaramat dagiti Romano a soldado iti panangilansada ken Jesu-Kristo. Saan a namati ni Tomas a napagungar ni Kristo agingga a nakitana “ti nagdalanan dagiti lansa” iti lasag ni Jesus.—Jn 20:24-29.
Piguratibo nga Usar. Ti ipapatay ni Jesus iti kayo a pagtutuokan pinagpatinggana ti tulag iti Mosaiko a Linteg. Idi tinukoyna ti pannakawaswas dayta, impatuldo ni Pablo a ti Dios inikkatna ti Linteg “babaen ti panangilansana [iti dayta] iti kayo a pagtutuokan.” (Col 2:13, 14) ‘Dagidiay mangum-ummong iti sarsarita’ inyasping ni Solomon kadagiti “lansa a naipalok,” mabalin a gapu ta isuda ken ti nasayaat a sasaoda manipud ken Jehova mangibunga iti pannakapabileg ken pannakapatibker daydiay dumdumngeg.—Ec 12:11.