NEGEB

[Abagatan].

Ti Hebreo a sao a neʹghev ket maipagarup a naadaw iti sao a kaipapananna ti “mamagmagan” ken masansan a pangawag iti manmano a matuduan a lugar iti abagatan ti bambantay ti Juda. Idi agangay, naaramat met ti neʹghev a tumukoy iti “abagatan” ken maus-usar a pangawag iti makin-abagatan a sikigan (Nu 35:5), makin-abagatan a beddeng (Jos 15:4), ken makin-abagatan a ruangan (Eze 46:9). Iti sumagmamano a patarus, saanen a napagduma ti pangawag iti lugar ken ti pangitudo iti direksion, isu a makariro dagita a patarus. Ti maysa a pagarigan iti daytoy ket ti Genesis 13:1, a sadiay ti pannakaipatarus ti neʹghev kas “abagatan” (AS, KJ, Le) pagparangenna a nagpaabagatan ni Abraham a rimmuar iti Egipto, idinto ta iti kinapudnona nagpaamianan a lumasat iti Negeb nga agturong iti Bethel. Ngem naikkaten daytoy a pakariruan iti adu nga agdama a patarus.​—AT, JB, NW, RS.

Langa Daytoy a Daga. Idi nagkauna a tiempo, agparang a ti sakup ti Negeb ket manipud distrito ti Beer-seba iti amianan agingga iti Cades-barnea iti abagatan. (Ge 21:14; Nu 13:17, 22; 32:8) Inladawan ni mammadto Isaias daytoy a rehion kas daga a narigat ti kasasaad, ayuyang dagiti leon, leopardo, ken uleg. (Isa 30:6) Iti makin-amianan a pasetna, sagpaminsan nga adda dagiti ubbog, bubon, ken ban-aw, ket maysa ti tamarisko kadagiti sumagmamano a kayo nga agtubo sadiay. (Ge 21:33) Iti abagatan a laud ti Beer-seba, adda luglugar nga ayan ti turodturod a darat, dua a babassit ken maysa a nakalawlawa. Ti kaaduan a paset ti Negeb ket lantag ti bantay a ti kangatoda ket adda iti nagbaetan ti 450 ken 600 m (1,500 ken 2,000 pie) iti ngatuen ti patar ti baybay, a dagiti pantokda ket agingga iti 1,050 m (3,440 pie). Iti abagatan ken daya ti Beer-seba, adda dagiti likkalikkaong a pantok a kaaduanna a mangrugi iti daya nga agpalaud.

Pakasaritaan. Ipasimudaag dagiti nasarakan a pagurnongan ti danum, pader ti terasa, ken rebrebba ti adu nga il-ili a ti Negeb ket nagnaedan idi ti dakkel a populasion. Nakasarak ditoy da patriarka Abraham ken Isaac iti pangipaarabanda iti nakaad-adu nga arbanda. (Ge 13:1, 2; 20:1; 24:62) Ket idi tiempo ni Abraham, dagiti agnanaed iti Negeb pinarmek ti Elamita nga ari a ni Kedorlaomer ken ti tallo a kaaliadona.​—Ge 14:1-7.

Sinigsiglo kalpasanna, dagiti Israelita a managsimisim nga imbaon ni Moises immunegda iti Naikari a Daga babaen iti iseserrekda iti Negeb, a madama idi a pagnanaedan dagiti Amalekita. (Nu 13:17, 22, 29) Babaen ti panangidaulo ni Josue, naparmek dagiti amin nga agnanaed iti Negeb (Jos 10:40; 11:16) ket dagiti siudad iti daytoy a rehion nagbalinda a paset ti teritoria ti tribu ni Simeon. (Jos 19:1-6) Nagtaeng met idiay Negeb dagiti agakar-akar a Keneo, a nakaikamangan ni Moises. (Uk 1:16; idiligyo ti 1Sm 15:6, 7.) Nabatad a saan a nagtultuloy a naiturayan dagiti Israelita dayta a lugar. Iti unos ti adu a tawen, maulit-ulit a nakidangadangda kadagiti Canaanita ti Negeb ken nangnangruna kadagiti Amalekita. (Uk 1:9; 6:3; 1Sm 15:1-9; 30:1-20) Manipud siudad ti Siclag, nga inted ni Aquis (Filisteo nga ari) ken David, napan rinubbuot ni David dagiti Gesurita, dagiti Girzeo, ken dagiti Amalekita ti Negeb. (1Sm 27:5-8) Nalawag a ti Negeb ket naan-anay laeng a naiturayan ti Israel idi nagari ni David, kalpasan a naparmekna dagiti Edomita. (2Sm 8:13, 14) Ni Ozias nga ari ti Juda idi agangay ket nabatad a nangibangon kadagiti torre ken nangkutkot kadagiti pagurnongan ti danum iti daytoy a rehion.​—2Cr 26:10.

Kalpasan a ti Jerusalem ket dinadael dagiti Babilonio, impadto ni Abdias a maisubli dagiti Israelita iti dagada, ken uray met iti Negeb.​—Abd 19, 20.