PUMAPALLATIBONG
Maysa a tao a mangitiro iti bato babaen iti pallatibong. Gagangay a ti pallatibong ket ababa a pangakabaen a sintas a mapagbalin nga alimbayong sa iwasawas. Sumiag ti bato manipud iti dayta babaen ti panangibbat iti maysa a murdong ti sintas.
Kadagidi nagkauna a tiempo, dagiti pumapallatibong iti batbato ket napategda a paset ti puersa militar. Ti tribu ni Benjamin ket addaan iti 700 a napili a lallaki, nga aminda ket “pumapallatibong iti batbato agingga iti kaingpis ti maysa a buok ket saan nga agmintis.” (Uk 20:15, 16) Kunaen dagiti Targum a nasigo nga agpallatibong dagiti Kereteo ken Peleteo a karaman kadagiti mannakigubat ni David. Napateg a paset ti puersa militar ni Ari Ozias dagiti pumapallatibong. (2Cr 26:13, 14) Kas patalgedan dagiti monumento, nagaramat ni Senaquerib iti bunggoy dagiti pumapallatibong iti buyot ti Asiria. Addaan met iti kakasta a benneg dagiti pakigubat a puersa dagiti Egipcio, Sirio, Persiano, Siciliano, ken dadduma pay. Iti buyot ti Roma, dagiti pumapallatibong ket karaman iti auxilia. Uray pay agingga idi umuna a siglo K.P., insalaysay ni Josephus a dagiti Judio a pumapallatibong nakiinnartapda iti buyot ti Roma iti kinalaing nga agpallatibong.—Jewish Antiquities, XVII, 259 (x, 2); The Jewish War, II, 422, 423 (xvii, 5); IV, 14, 15 (i, 3).
Kadagiti nagkauna a buyot, kadawyanna a maysa laeng a benneg dagiti magmagna a soldado ti agserserbi kas pumapallatibong. Ti mangkompleto iti maysa nga impanteria ket dagiti pumapana, kas katulongan dagiti pumapallatibong, ken ti basbassit a bilang dagiti pumipika. No maayaban dagiti pumapallatibong nga agpasango tapno irugida ti rinnupak wenno tapno mapengdan ti idadarup ti kabusor, dumalanda iti nagbabaetan dagiti soldado manipud iti likudan. Adda dagiti gundaway a manipud iti likudan agipallatibongda kadagiti bato a lumasat iti ngatuen ti ul-ulo dagiti pumipika. Nangnangruna nga epektibo a makirupak dagiti pumapallatibong no rumaut kadagiti napaderan a siudad. Dagiti ipallatibongda a bato manipud iti baba kabaelanda a tinnagen ti kabusor manipud iti pader wenno puntaan dagiti puntiria nga adda iti uneg ti siudad. (2Ar 3:25) Idi napartuat dagiti makina a panglakub ken tortorre a pangdarup, ginundawayan dagiti pumapallatibong ti agpuesto kadagiti nangato a pagbatayan kadagitoy.
Ti pangatiwan ti pumapallatibong no idilig iti nakabalan a kumakampilan wenno pumipika ket ti kinaepektibona uray adda iti adayo. Naikuna nga agingga iti 122 m (400 pie) ti kaadayo ti mapuntaanda no bato ti ipallatibongda, ken ad-adayo pay no buli ti aramatenda.
Panangaramat ni David iti Pallatibong. Adu a tiempo ken panagsanay ti kasapulan tapno agbalin a nasigo ken nasanay a pumapallatibong. Dagiti ubbing a pastor a mangay-awan ken mangsalsalaknib kadagiti arban maibusor kadagiti animal nga aganup napatanorda ti kastoy a paglaingan. Narikna ti ubing a pastor a ni David a nasaysayaat no aramatenna ti pallatibongna ngem ti nadagsen a kabal ni Saul. Ngem awan duadua a saanna koma a kabaelan ti agtakder iti sango ni Goliat no awan pammatina ken Jehova ken no awan ti bileg manipud Kenkuana. Ti nagbanagan ti dangadang ket saan a nagpannuray iti kapigsa ti igam wenno iti kinasigo, no di ket gapu ken Jehova, a nangtulong ken David. Isu nga impukkaw ni David ken Goliat: “Umayak kenka nga addaanak iti nagan ni Jehova ti buybuyot, . . . a rinurodmo. . . . Ket isuamin daytoy a kongregasion maammuandanto a saan a babaen ti kampilan wenno uray babaen ti pika a mangisalakan ni Jehova, agsipud ta kukua ni Jehova ti bakal.” Maysa a bato manipud pallatibong ni David, awan duadua a dayta a bato ket inturong ken impaayan ni Jehova iti di gagangay a puersa, ti limmumlom iti muging ni Goliat, a dayta ti nangpasag kenkuana tapno isu ket ‘sigurado a mapapatay ni David’ babaen iti mismo a kampilan ni Goliat.—1Sm 17:38-51.