“Dakayo ti Asin ti Daga”

“Dakayo ti asin ti daga; ngem no ti asin timmamnayen, anianto ti pangasin kenkuana?”​—MATEO 5:13.

1. Ania ti gagangay nga asin?

TI ASIN ket masya a nakaskasdaaw a sustansia. Iti kemika, daytat’ buklen ti sodium, maysa a karkarna a metaliko nga elemento, ken ti chlorine, maysa a makasabidong a gas. Ti kinapudno a dagitoy a dua a napeggad nga elemento ket mabalin nga agtiponda tapno buklenda ti maysa a makagunggona a kompuesto ket maysa a nakaskasdaaw a sagana ti Namarsua a maipaay iti pagimbagan ti sangatauan.​—Salmo 104:24.

2. Kasano a maiyilustrar a ti asin lapdanna ti panagbulok ken makaipreserbar?

² Umuna, ti asin ket epektibo unay a manglapped iti panagbulok. Kas panangiyilustrar: Maysa a lalaki ti nangikabil kadagiti lalat iti dua a naparti a karnero idiay pagkargaan ti kotsena ket nagrubuaten a maipaay iti atiddog a panagdaliasat iti sidong ti kapudotan ti init iti Africa. Idi a linuktannan ti kargaderana, adda napalalo unay a kinabangsit ket dagiti lalat ti napnon kadagiti agkarkarayam nga igges! Nupay kasta, dagiti dutdot naugasanda, ket naipurapur a naimbag ti asin. Ti epektona? Nagbalinda a nakaluklukneng nga ikamen a pagbaddekan iti sibay ti kama ket nausarda iti adu a tawtawen.

3. Aniat’ maikuna maipapan iti pateg ken ti kawadwad ti asin?

³ Nalawag, ngarud, a ti asin ti nakapatpateg kas maysa a preserbatibo. Addaan met kadagiti dadduma pay a pateg. Kinapudnona, idiay kadaanan a Tsina daytat’ nagatadan a sumarsaruno iti balitok. Ti sao a Latin maipaay iti “asin” ket sal, ket kadagiti al-aldaw ti imperio ti Roma, dagiti buybuyot inawatda kas paset ti sueldoda (salarium) ti asin. Manipud iti daytoy ti nagtaudan ti sao ti Ingles a “salary.” Iti kaaduan a luglugar itatta, siempre, ti asin ti gagangay ken di unay nangina. Dagiti taaw ti naglaon ti agarup uppat ket kagudua milion a milia kubiko (19 milion cu km) nga asin​—umdasen a manggabor iti intero nga Estados Unidos iti maysa a milia (1.6 km) ti kaunegna! Uray pay idi adda ditoy daga ni Jesu-Kristo, ti asin kalalaingannan ti kaaduna. Kas pangarigan, dagiti danum ti Natay a Baybay ti mangipapaay ti kalalainganna nga abasto, ket addada met dagiti katurturodan nga addaan iti asin idiay dumna ti lugar a sadiay ti asawa ni Lot nagbalin a “teddek ti asin.”​—Genesis 19:26.

4. Apay a maikunatayo a ti asin addaan pategna no maipapan iti biag?

⁴ Ti asin addaan met kadagiti medisinal a pateg. Dagiti bagbagitayo naglaonda iti agangay walo nga onsa (230 g) nga asin, a no awan dayta mataytayo. Gapuna nasken ti asin a maipaay iti biag. Ngem kas maus-usar iti Biblia, ti asin addaan met ti piguratibo a pateg nga addaan kaipapanan iti Nakristianuan a panagbiag ken ar-aramid.

“Natempla iti Asin”

5. No maipapan iti taraon, aniat’ panggep ti asin?

⁵ No ti kusinero malipatanna ti agusar iti asin iti panagsagana iti maysa a putahe, ti taraon awan pulos ramramanna ket dagiti tattao madida a kanen dayta. Kas kuna ni Job: “Mabalin aya a kanen ti naamnaw nga awan ti asinna?” (Job 6:1, 6) Ti asin parruarenna ti nanam ti taraon. Agpadpada dagitoy a kababalin ti asin ken ti pannakausarna kas maysa a preserbatibo maiyaplikarda a piguratibo iti Kasuratan. Ti asin maus-usar a nangnangruna iti panangiladawan iti umiso a kita ti sasao.

6. Kasano a ti Colosas 4:6 agaplikar iti ministerio dagiti Saksi ni Jehova?

⁶ Nagsurat ni apostol Pablo: “Ti saoyo kankanayon koma a makaay-ayo, a kasla natempla iti asin, tapno ammoyo no kasano ti isusungbat iti tunggal maysa kas maiparbeng.” Ti sabali pay a patarus ti mabasa: “Ti pannakipatpatangyo ti kanayon koma a makaay-ayo, ket saan koma a pulos natamnay.” (Colosas 4:6; The New English Bible) Dagiti pudno a Kristiano ti mangbusbos ti adu nga oras a makisasao kadagiti tattao maipapan iti Pagarian ti Dios. Siempre, saan amin a Saksi ni Jehova ti natural a natalabitda a managsao. Kaskasdi, no apresiarenda a naimbag ti mensahe ket agsaoda a buyogen iti panagrikna ken kinabara, mapagtignayda ti puspuso ti adu a tattao a dumngeg iti kinapudno iti Sao ti Dios. Ngarud, anian a nagpateg, a ti panagsasao dagiti ad-adipen ni Jehova ti agbalin a makaay-ayo ken makaallukoy!

7. Ti “natempla” a sasao ti Kristiano mabalin a maaddaan iti ania a naimbag nga epekto?

⁷ Ti “natempla” a sasao dagiti Kristiano saanna laeng a pagbalinen ti dumedengngeg a magun-odan ti nasayaat a nanam ti mensahe ti Biblia no di ket dayta met ti mangitalimeng iti biag dagiti agimdeng iti dayta. Gapuna, no kasano ti kapateg ti asin iti biag, ti pagsasao dagiti ad-adipen ni Jehova kaipapananna ti biag kadagidiay agimdeng a buyogen ti panangapresiar iti adda nga ibagbagada maipapan iti panggep ti Dios ken ti Pagarianna.​—Idiligyo iti Juan 6:63, 68.

8. Apay a ti panagbalin a makaay-ayo ti mangiladawan koma iti panagsasao dagiti Kristiano a ministro?

⁸ Gapuna, ti panagsasao dagiti Kristiano makaay-ayo koma bayat a makisasaoda kadagiti di manamati. No maminsan dagiti dumdumngeg iti mensahe iti Pagarian sumungbatda iti nagubsang wenno nauyong a pamay-an. Ngem dagiti ad-adipen ni Jehova nikaanoman saanda koma a sumungbat iti kasta met a pamay-an. Imbes ketdi, masapul a kanayon nga agbalinda a makaay-ayo. Aniat’ kaipapanan ti panagbalin a makaay-ayo? Kaipapananna ti panagbalin a naanus, nasingpet, nadayaw, ken naasi. Ti naanus, naasi a pamay-an ti Kristiano, a mangsungbat kadagiti salsaludsod, isusuppiat, panangbabalaw, wenno dagiti dakes a kababalin ti masansan mangaramid iti nagpateg a naggiddiatan. Kas kunaen ti maysa a proverbio, “Ti naalumamay a sungbat, pagbaw-ingenna ti pungtot.” (Proverbio 15:1) Ti panagbalin a makaay-ayo, kinadayaw, ken nataktika a panagsungbat no adda iti Nakristianuan a ministerio ti mabalin a mangpalukneng kadagiti tattao, nupay natangken ken nasaem ti panagug-ugalida, kinapudnona addaanda kadagiti naimbag a puspuso.​—Proverbio 25:15.

9. Kasanot’ rebbeng a pannakisao dagiti Kristiano kadagiti kapammatianda, ken apay?

⁹ Kasano, ngarud, ti rebbeng a pannakipatang dagiti Kristiano kadagiti kapammatianda? Iti di makaay-ayo a pamay-an? Nikaanoman! Apay? Agsipud ta dagitoy a dedikado nga ad-adipen ni Jehova pasetda met “iti arban ti Dios,” a masapul a matrato a buyogen ti kinaasi.​—Idiligyo iti 1 Pedro 5:2-4; Aramid 20:29.

10. Aniat’ pakainaigan ti Efeso 4:29-32 iti pagsasao nga us-usaren dagiti adipen ni Jehova?

¹⁰ Rebbeng aya nga agusar ti dakes a pagsasao ti maysa nga adipen ni Jehova no makisasao kadagiti katrabahuanna a mabalin makaparurod kenkuana? Maiyanatop aya para iti maysa a Kristiano a kapatas nga agusar kadagiti narugit a sasao no dagiti trabahador ti mangupay kenkuana? No marurod dagiti Kristiano nga assawa a lallaki ken babbai iti maysa ken maysa, rebbeng aya nga agrinniawda kadagiti pangabuso a sasao iti maysa ken maysa wenno kadagiti annakda? Nikaanoman! Nagsurat ni Pablo: “Awan koma ti sao a naalas a rummuar iti ngiwatyo . . . Isuamin a pait ken gura ken unget ken ariwawa ken dakes a panagsao maikkat koma kadakayo agraman ti amin a dakes a panggep. Ket managayan-ayatkayo, agkikinnaasi ken agpipinnakawankayo, a kas met ti Dios pinakawannakayo gapu ken Kristo.”​—Efeso 4:29-32.

“Addaankayo Koma iti Asin”

11, 12. Ania a kita ti “asin” ti tuktukoyen ni Jesus idiay Marcos 9:50, ket dagidiay a sasao ipalagipna ti ania a kita ti panagsasao ken panagtignay?

¹¹ Yantangay imperpektotayo, amintayo addaan panawen idi a nakapagsaotayo iti wagas a di makaay-ayo wenno di maibagay iti maysa a Kristiano. Kas sibabatad nga inamin ni adalan a Santiago: “Ta maitibkoltayo amin kadagiti adu a bambanag tapno adda saan a maitibkol iti sao, daytoy a tao perpekto, a naimbag unay a makabalin a mangngednged iti isuamin a bagina.” (Santiago 3:2, 8-10) Dagiti immuna nga adalan ni Jesus saanda a nailaksid iti daytoy, ket masapul a matubngarda gaput’ saanda a panagsao iti makaay-ayo iti maysa ken maysa. Kas pangarigan, iti naminsan dagiti adalanna ti sibabara a nagsusuppiat maipapan iti no siasino ti kadakkelan kadakuada. Inikkan ni Jesus ti intero a grupo ti sumagmamano a nasayaat a balakad maibusor iti panangitibkol kadagiti dadduma ket gapu iti dayta “maasinanto iti apuy,” wenno madadael idiay Gehena. Kalpasanna nagpatingga kadagiti sasao nga: “Addaankayo koma ti asin, ken taginayonenyo ti talna iti maysa ken maysa.”​—Marcos 9:33-50.

¹² Nalawag, a di agsasao ni Jesus sadiay maipapan iti bassit a kantidad iti literal nga asin a masarakan kadagiti pisikal a bagbagi dagiti adalanna. Imbes ketdi, tuktukoyenna ti panagbalinda a nakonsiderasion, nataktika, makaay-ayo, ken mannakikappia iti sao ken aramid​—nga agtignay iti nasayaat a pamay-an iti maysa ken maysa. Daytoy nasken tapno dagiti pudno a Kristiano makapagtalinaedda nga addaan talna iti maysa ken maysa.

“Ti Asin iti Daga”

13. Aniat’ kayat a sawen ni Jesus idi kinunana kadagiti pasurotna, “Dakayo ti asin iti daga”?

¹³ Maipapan kadagiti paspasurotna, kuna pay met ni Jesus: “Dakayo ti asin ti daga.” (Mateo 5:13) Babaen ti panagkunana iti daytoy, di kayat a sawen ni Jesus a dagiti adalanna literal nga asinda. Imbes ketdi, ti asin makaipreserbar wenno makaitalimeng, ket ti mensahe nga aw-awiten dagiti paspasurot ni Jesus kadagiti tattao ket makaispal ti biag dagiti adu. Talaga, dagiti adalanna addaandat’ makaipreserbar nga impluensia kadagidiay agimdeng iti mensaheda, a lapdanna ti naespirituan ken moral a panagbulok iti nagbabaetan dagita nga indibidual. Awan panagduadua maipapan iti kinapudno a ti naimbag a damag nga inwaragawag dagiti pasurot ni Jesus ket makaispal iti biag.​—Aramid 5:20; 13:46-48.

Ti Asin Makaipreserbar Manipud Panagrupsa

14. Tapno maliklikan ti nailubongan a panagrupsa, aniat’ kasapulan?

¹⁴ Manipud iti naitan-ok ken nadalus a panangmatmat ni Jehova, daytoy intero a dakes a sistema dagiti bambanag masapul nga agparang a kas kaasping dagidiay dutdot ti karnero a nadakamat a nasaksakbay. Sakbay ti pannakadalusna ken ti panangusar iti asin, nakapaltuadda iti kasta unay a kinabangsit ken agkarkarayam dagiti adu nga igges. Bueno, iti bassit a rukodna, tunggal maysa ti apektado kadagiti kasasaad daytoy a lubong, ket iti panangbusor wenno panangliklik iti panagrupsa a makagteng iti isuamin a paset iti panagbiag, masapul a ti maysa a tao addaan iti tured ken masapul a taginayonenna ti kinatarnawna iti Dios. Babaen laeng iti daytoy a pamay-an a ti maysa a tao maispalna ti bagina manipud iti moral a pannakadadael. Kasapulanna saan laeng a ti makaay-ayo a panagsasao no di ket kasta met ti makaipreserbar a kualidad a mamagbalin kenkuana nga agkuna iti saan kadagiti amin a langa ti panagrupsa. Iti kasona, adda ti naganat a pannakasapul iti “asin.”​—1 Pedro 4:1-3.

15. Ania a nagsayaat nga ulidan ti impakita ni Jesus ken ni Daniel?

¹⁵ Ti matalek nga adipen ni Jehova masapul nga ammona no kasano ti panagkuna ti saan kadagiti dakes nga ar-aramid ken pannakasulisog. Laglagipenyo a namitlo a kinuna ni Jesus ti saan idi nga isut’ sulisogen ni Satanas idiay let-ang. (Mateo 4:1-10) Ken usigenyo met ti ulidan nga impaay ni mammadto a Daniel. Naadalna ti agkuna ti saan uray pay idi naganus pay ti edadna. Idi maysa nga agtutubo a lalaki ni Daniel idiay naarian a korte ti Babilonia, isu ken dagiti kakaduana ti natukonan iti “inaldaw a paset ti taraon ti ari.” Ngem nagkitakit da Daniel ken dagiti gagayyemna. Saan a maysa a kaso daytoy iti panangilaksid iti tukon ti kinamanagpadagos. Imbes ketdi, dagiti uppat nga agtutubo a Hebreo impapilitda ti taraon a buklen kangrunaanna dagiti nateng ken danum agsipud ta magagaranda a mangliklik kadagiti taraon nga iparit ti linteg ni Jehova wenno natulawan babaen kadagiti pinapagano a seremonia. Ti pudno a tured ti kasapulan tapno alaen dayta a kurso. Ti bungana makagunggona, ta idi panagpatingga ti naikeddeng a panawen ti panangsuot, ti pisikal a langada nasaysayaat ngem kadagidiay immawat iti naarian a taraon. Ken iti naespirituan dagidiay a Hebreo tinagiragsakda ti bendision ken pabor ni Jehova.​—Daniel 1:5-17.

16. Apay a maikuna a ni Daniel ket “naasinan unay” nga adipen ni Jehova?

¹⁶ Siniguro ni Jehova a Dios a ni Daniel ken dagiti kakaduana naispalda gapu iti ‘kaadda ti asin kadakuada.’ Ngem makaadaltayo pay iti ad-adu manipud ken Daniel. Isut’ nadutokan iti nangato a saad iti gobierno ti Babilonia. Iti sidong dagidiay a kasasaad nalabit a kinunana ti saan iti namin-adu a daras, ta isut’ nalikmut kadagiti pagano a tattao, ken iti naarian a korte nga awan duadua napunno iti imoralidad, panagulbod, panagpasuksok, dagiti sussusik gapu iti politika, ken dadduma pay a narugit nga ar-aramid. Ni Daniel adda iti sidong iti nadagsen a pannakapilit iti namin-adu a daras. Ngem nupay isut’ adda iti tengnga iti “lubong” iti dayta nga aldaw, isu “saan a paset iti lubong.” (Juan 17:16) Ni Daniel maysa a matalek, “naasinan a naimbag” nga adipen ni Jehova. Ta, dagiti kabusor ni Daniel, a nalabit marurodda gapu ta ti kinatarnawna ken kinasingpetna ti namagbalin a kasla dakesda, insikatda pay ti panangdadaelda kenkuana! Nupay kasta, napilitanda a nangamin nga “isu matalek idi ket awan met ti aniaman a biddut wenno pagkurangan a nasarakan kenkuana.” (Daniel 6:4, 5) Anian a nagsayaat nga ulidan!

17. Ania dagiti narikut a suot a naipasango kadagiti agtutubo a Kristiano itatta?

¹⁷ Kas ken agtutubo a Daniel ken dagiti gagayyemna, dagiti agtutubo a Kristiano itatta ti naipasango met kadagiti narikut a pakasuotan. Nangnangruna idiay eskuelaan masapul ti pannakisalisalda kadagiti droga, tabako, inumen a de alkohol, narugit a sasao, imoralidad, panagkusit, espiritu ti iyaalsa, ulbod a panagdayaw, nasionalismo, dakes a pannakikuykuyog, ulbod a sursuro kas ti ebolusion, ken dadduma pay a napipigsa nga impluensia. Sapulenna ti maysa a “naasinan a naimbag” a Kristiano nga agtutubo tapno agtalinaed a nadalus a manangsalimetmet iti kinatarnaw iti imatang amin dagita a pakasulisogan.

18. (a) Nasayaat nga usigen dagiti Kristiano a nagannak dagiti ania a salsaludsod? (b) Aniat’ nairekomenda kadagiti nagannak a marigatan a mangtulong kadagiti annakda?

¹⁸ Gapuna, dagiti Kristiano a nagannak, usigenda koma a siaannad ti kasasaad ti pamiliada. Dagiti amin aya a miembro dayta agar-aramidda ti naespirituan nga irarang-ay? Nalappedanyo aya ti nailubongan a panangdadael a mangmulit kadagiti agtutuboyo? Ammoyo aya ti ar-aramidenda ken no ania ti talaga a pampanunoten ken riknada maipapan iti pudno a panagdayaw? Addaanda aya ti pananggura kadagiti narugit a bambanag iti daytoy a lubong wenno agpegpeggadda iti pannakatnag iti dayta? (Amos 5:14, 15) No, kas nagannak, saankay a nasinged unay kadagiti annakyo tapno matulonganyo ida, wenno makitayo a narigat daytoy, apay a dikay pagbalinen dayta a maysa a banag a napasnek nga ikararagyo ken Jehova? Pudno unay, makatulong kadakayo a mangparmek iti daytoy a lapped.​—1 Juan 5:14.

19. Ania dagiti sumagmamano a bambanag a rebbeng a pagkunaan dagiti Kristiano a nagannak iti saan?

¹⁹ Kas Kristiano a nagannak, ania a kita ti ulidan ti ipakpakitayo? Sititibker met laeng aya ti panagkunayo ti saan iti makadangran a nalabes a pampannangan ken napalalo a panaginum ken kadagiti adu a langa ti imoralidad ken kinarugit a maar-aramid iti aglawlawyo? Ammoyo aya nga ibaga ti saan iti panangpasuksok, kadagiti babassit a panagikurimed, ken narugit nga ang-angaw ken napasaw a sasao dagiti nailubongan a tattao? Idiay pagtrabahuanyo wenno sangakaarrubaanyo, pagaammodakayo aya kas nadalus, nasingpet, nalinteg a tao? Ti panagkuna iti saan iti umiso a tiempo nasken iti panagbalin a “ti asin iti daga.”

Ti Panagtalinaed ken Kinasungdo

20. Kasano a nausar ti asin maipapan iti panagdayaw ken Jehova idiay kadaanan nga Israel?

²⁰ Di pagduaduaan agsipud ta ti asin irepresentarna ti wayawaya manipud panagrupsa, daytat’ nausar iti panagdayaw ti Israel ken Jehova. Kas pangarigan, amin dagiti daton iti altar masapul a maasinan. Iti Linteg a naited ken Moises, adda a naibaga: “Dikanto liwayan ti asin ti tulag iti Diosmo iti datonmo a bellaay. Dagup amin a datonmo pakidatonmonto ti asin.” Ket ti “maysa a tulag ti asin” ti maibilbilang nga addaan puersa.​—Levitico 2:13; Numeros 18:19; 2 Cronicas 13:4, 5.

21. Kas “ti asin ti daga,” aniat’ makalikaguman kadagiti ad-adipen ni Jehova itatta?

²¹ Kas dagiti Saksi ni Jehova, dagiti ad-adipenna itatta “ti asin ti daga.” Kasapulan daytoy ti panagbalinda a di agrupsa, matalek, ken nasungdo. Masapul a naregtada iti panangsukay iti bunga ti nasantuan nga espiritu ti Dios​—ti ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinaasi, kinaimbag, pammati, kinaemma, ken panagteppel. (Galacia 5:22, 23) Ti bunga ti espiritu isut’ gubuayan ti naespirituan, kas asin a kualidad. Ngem ti kinapudno a dadduma nakapagserbidan ken Jehova iti adu a tawtawen, dayta a mismo, saan a mangipanamnama a didan matnag. (1 Corinto 10:12) Ni Jesus mismo ti namakdaar kadatayo iti daytoy.

22. Aniat’ pateg ti maud-udi a paset ti Mateo 5:13?

²² Laglagipenyo a kalpasan ti panagkuna ni Jesus, “Dakayo ti asin ti daga,” innayonna: “Ngem no ti asin timmamnayen, anianto ti pangasin kenkuana? Awanen ti kapapaayanna no di maibelleng iti ruar ket baddekenen dagiti tao.” (Mateo 5:13) Dadduma kadagiti asin a nausar idi adda ditoy daga ni Jesus ket nailaok kadagiti ganggannaet a bambanag. Gapuna no ti puro nga asin ti inyanuden ti tudo wenno ti dadduma pay a pamay-an, ti nabati ti maikari laeng a maibellengen iti ruar, ket nalabit maibelleng iti pagnaan ket ibaddebaddek dagiti aglabas. Malaksid no ti asin ket maidulin iti umiso a kasasaad, daytat’ nalaka nga agbalin nga awan kapapaayanna.

23. Kas dagiti Saksi ni Jehova, aniat’ rebbeng a panangmatmattayo iti sasao ni Jesus a, “Dakayo ti asin ti daga”?

²³ Kas dagiti nasungdo nga ad-adipen ni Jehova ken ti Anakna a ni Jesu-Kristo, ngarud, agannadtay koma a ditay ‘tumamnay,’ wenno mapukaw ti puro a kas asin a kualidadtayo. Imbes ketdi, pagreggetantay amin a masukay ti bunga ti espiritu ti Dios. Sapay koma ta agbalintayo a makaay-ayo a kanayon iti panagsasao, a naregta iti panangiwaragawag iti mensahe iti Pagarian ket iti kasta makatulong a mangispal iti biag dagiti dadduma. Sapay koma ta saantayo a makemmeg iti daytoy narugit a lubong, no di ket sapay koma ta pampanunotentayo ti kinauneg ti kaipapanan ken ti dakkel a pribilehio a mainaig kadagiti sasao ni Jesus: “Dakayo ti asin ti daga.”

Padasenyo ti Memoriayo

◻ Kasanotay a pagbalinen ‘dagiti sasaotayo a kas natempla iti asin’?

◻ Apay a nasken nga agpaay kadagiti Kristiano a ‘maaddaanda iti asin kadagiti bagbagida met laeng’?

◻ Kasano a dagiti paspasurot ni Jesus “ti asin ti daga”?

◻ Ania dagiti sumagmamano a bambanag a masapul a liklikan dagiti “naasinan a naimbag” a Kristiano?

◻ Gapu iti Mateo 5:13, ania ti rebbeng a panangmatmat dagiti ad-adipen ni Jehova itatta?

[Ladawan iti panid 25]

Iti naganus nga edadna, naadal ni Daniel ti agkuna ti saan