Ti “Tinapay ti Biag” nga Agpaay iti Isuamin

“Siak ti tinapay a sibibiag a bimmaba nanipud langit; no adda mangan itoy a tinapay agbiagto nga agnanayon; ket, ti tinapay nga itdekto a pakabiagan ti lubong isu ti lasagko.”​—JUAN 6:51.

1. Ania a nakaal-alingget a kasasaad ti naipasango iti sangatauan itatta?

TI LUBONG ti sangatauan nabayagen a mangmangan ti tinapay, ti taraon a nakasaksaknap a makmakan iti intero a daga. Maiyanatop unay, daytat’ naawagan iti material iti biag. Ngem ita ti panagbisin iti tinapay nagbalinen a maysa a nakaal-alingget nga isyu. Ti bisin ti mangap-apektar iti kakapat kadagiti agnanaed iti daga. Iti nabiit pay ti The Globe and Mail ti Toronto, Canada, ti nagkuna, “Ti bisin, kas ti gubat, ket awan ammona a pagpatinggaan.” Ti pagiwarnakan ti nangadaw ti maysa nga ehekutibo kadagiti biglaan a panagtignay ti NU idiay Africa a mamakpakdaar a ti Africa ket agngangabit iti “maysa kadagiti kadadakelan a natauan a trahedia, maysa kadagiti kadadakkelan a natauan a karit, a naipasango pay laeng kadatayo.”

2, 3. (a) Dagiti kinakirang ti taraon ket paset iti ania a pagilasinan? (b) Kasano a masolbarto dagiti parikut maipapan ti taraon? (c) Aniat’ ad-adda a kasapulan, ket ania a naragsak a pammasiguro ti itden ti Isaias 25:8?

² Impadto ni Jesus a ti kinakirang ti taraon agbalinto a paset ti pagilasinan ti kaaddana iti pannakabalin ti Pagarian. (Mateo 24:3, 7, 32, 33; 25:31, 32; Lucas 21:11) Anian ti ragsaktayo a ti Pagarianna ket asidegen! Iti mabiiten, daytoy nadayag nga Ari parmekennanto amin dagiti kabkabusor ti sangatauan, nga ikkatennanton dagiti napolitikaan ken ekonomiko a kinakillo a nangyeg iti kasta unay a nadawel a panagsagsagaba. Iti kasta amin a tattao tagiragsakendanto ti panangawatda ti tinapay iti kada aldaw.​—Mateo 6:10, 11; 24:21, 22; Daniel 2:44; Proverbio 29:2.

³ Iti sidong ti nalinteg a gobierno, kabaelanton ti nasayaat a dagatayo ti mangpataud ti “agliplipias” a taraon, nga umdasto a mangpennek kadagiti adunto pay ngem iti agdama a populasion ti lubong. (Salmo 72:12-14, 16, 18) Ni Jehova mangaramidto ti “maysa a rambak” dagiti naimbag a bambanag a maipaay iti ilina. (Isaias 25:6) Ngem adda pay kanayonan a banag a kasapulan. Bayat ti panaglabas dagiti tawtawen, kaskasdinto aya nga agsakit ken matay ti sangatauan? Makaparagsak, ta ituloy a kunaen ti Isaias 25:8 maipapan ken Jehova: “Isu inalimonna nga agnanayon ni patay, ket ni Soberano nga Apo Jehova punasennanto dagiti lulua kadagiti isuamin a ruprupa.” Kasanonto nga umay daytoy?

Ti Naayat a Sagana ni Jehova

4. Ania a naayat a sagana ti inyurnos ni Jehova idiay Egipto?

⁴ Idi ni Jose ti administrador ti taraon idiay Egipto, aglaplapusanan idi ti binukel. Ngamin ta ni Jose, kalpasan ti pannakadutokna babaen ken Paraon, nagsagana a sisisirib a maipaay kadagiti naipadto a pito a tawtawen ti panagbisin, ket siaayat nga impunno ni Jehova ti pammendisionna. (Genesis 41:49) Adda ti kinawadwad nga agpaay kadagiti isuamin ken adda pay maiteddada. Idi ni Jacob nga ama ni Jose, dagiti kakabsat ni Jose, ken dagiti pamiliada immayda a tumipon ken Jose idiay Egipto, nagunggonaanda iti dakkel unay iti dayta a nadiosan a sagana. Awan duadua a naammuan a naimbag dagidiay nga Israelitas ditoy ti napaalsa a tinapay manipud arina ti trigo, a kaawatan a daytoy ti namunganay idiay Egipto.

5. (a) Kasano a nangipaay ni Jehova iti taraon idiay let-ang? (b) Asino dagiti nakiraman a kadua ti Israel iti daytoy a bendision, ken apay?

⁵ Iti kamaudianan, nangaramid ni Jehova ti kanayonan pay a naayat a sagana para iti ilina. Daytoy ket idi minilmilion kadagiti Israelitas pinanawanda ti Egipto tapno lumasat iti let-ang ti Sinai. Kasano a makasarak daytoy dakkel a bunggoy ti mapagsustentoda iti dayta naliday, nagrigat a desierto? Nupay napapungtotan ni Jehova gapu iti kinakurang ti pammatida, “linuktanna dagiti ruangan ti langit. Ket intudona kadakuada ti manna a kanenda, ket intedna kadakuada ti taraon manipud langit.” “Ket pinennekna ida iti tinapay ti langit” iti 40 a nawatiwat a tawtawen. (Salmo 78:22-24; 105:40; Exodo 16:4, 5, 31, 35) Ket dikay met liplipatan, a saan laeng a dagiti Israelitas ti mangmangan ti manna. “Dagiti nadumaduma a tattao” a di Israelitas ti namati ken ni Jehova ket kimmuyogda kadakuada a rimmuar manipud Egipto. Impaayan met ti Dios ida ti manna.​—Exodo 12:38.

6. (a) Ania a dakdakkel a pakasapulan ti adda iti tao, ken apay? (b) Aniat’ impaganetget dagiti datdaton ti Israel, ket aniat’ inyanniniwanda?

⁶ Nupay kasta, kanayon a ti sangatauan ti addaan ti pannakasapul ti dakdakkel ngem ti literal a “tinapay manipud langit.” Uray pay dagidiay nangnangan iti namilagruan pannakaipaayna a manna limmakay ken natayda, ta natawid ti tao ti kinamanagbasol a kasasaad nga isut’ namagbalin a manamnama ti ipapatay, agpapan pay ania ti kankanen. (Roma 5:12) Dagiti datdaton ti Israel ti nangipaay iti pamusposan a mangsalimetmet iti nasayaat a pannakirelasion iti Dios, ngem dagidiay a datdaton ti nangipaganetget pay met iti kinamanagbasol ti nasion. Isuda “uray kaano dida mabalin nga ikkaten dagiti basbasol.” Mainayon pay, dagidiay a datdaton inladawanda ti “maymaysa a daton” ni Jesus, a nangipaay iti pannakaikkat dagiti basbasol iti “agnanayon.” Manipud iti naitan-ok a saadna idiay langit, mabalinan itan a maipakat ni Jesus ti pateg dayta a daton.​—Hebreo 10:1-4, 11-13.

“Ti Pudno a Tinapay Manipud Langit”

7. (a) Dagiti sasao ni Jesus idiay Juan kapitulo 6 ti masapul a matmatan iti ania a baro a konteksto? (b) Apay a tininggar ni Jesus dagiti umariwekwek a tattao?

⁷ Itan usigentayo ti Juan kapitulo 6. Dagiti sasao ni Jesus ditoy ket saanda a katuloyan ti adda a nailanad iti kapitulo 5. Ti kontekstona ket naiduma, ta napalabas manen ti maysa a tawen. Itan ket 32 K.P. Ti eksena ket saanen nga iti tengnga dagidiay Judio a kasla nalinteg iti bagbagida nga adda idiay Jerusalem no di ket iti tengnga dagiti gagangay a tattao sadi Galilea. Kalkalpas pay laeng nga inaramid ni Jesus ti milagro a panangpakan kadagiti 5,000 a lallaki manipud iti lima a tinapay a sebada ken dua a babassit nga ikan. Iti sumaganad nga aldaw, ti bunggoy dagiti tattao ti simmurot ken Jesus, a mangin-inanama manen ti sabali a libre a pannangan. Gapuna kinuna ni Jesus kadakuada: “Sapulendak, saan a gapu ta nakakitakayo kadagiti pagilasinan, no di ket gapu ta nangankayo kadagiti tinapay ket nabsogkayo. Agtrabahokayo, saan a gapu iti taraon a mapukaw, no di ket gapu iti taraon a mataginayon a maipaay iti biag nga agnanayon.” Ni Jesus ti imbaon ni Amana a mangipaay iti kasta a taraon para kadagiti isuamin a mamati kenkuana. Daytoy “ti pudno a tinapay manipud langit,” nga addaan iti napapaut nga epekto ngem ti literal a manna a kinnan dagiti Israelitas idi ugma.​—Juan 6:26-32.

8. Kasano a magun-odan ti maysa ti biag nga agnanayon?

⁸ Intuloy ni Jesus nga inlawlawag dagiti gunggona a magun-odan manipud iti dayta a “taraon,” a kunkunana kadakuada: “Siak ti tinapay ti biag. Ti umay kaniak saanto nga agbisin, ket ti mamati kaniak uray kaano saanto a mawaw. . . . Ta daytoy ti pagayatan ni Amak, a tunggal maysa a makakita iti Anak ket mamati kenkuana adda koma biagna nga agnanayon, ket isu pagungarekto iti kamaudianan nga aldaw.”​—Juan 6:35-40.

9, 10. (a) Kasano a “ti tinapay ti biag” maigiddiat iti manna? (b) Sigun iti Juan 6:42-51, iti siasino ti nangtedan ni Jesus iti lasagna? (c) Kasano a ‘kanen [dagitoy] ti lasagna’?

⁹ Dagidiay materialistiko a Judio binusorda dagitoy a sasao. Awan pulos makitada ken Jesus no di laeng ta isu ket anak ni Jose ken ni Maria. Pinakdaaran ni Jesus ida: “Dikay agtantanabutob. Awan ti tao a makabalin nga umay kaniak, no saan a guyoguyen ni Ama a nangibaon kaniak; ket isu pagungarekto iti kamaudianan nga aldaw.” Kalpasanna inulitna: “Siak ti tinapay ti biag. Dagidi ammayo kinnanda ti manna idiay let-ang ket natayda. Daytoy ti tinapay a bumaba manipud langit, tapno ti siasinoman a makapangan koma kenkuana saan koma a matay. Siak ti tinapay a sibibiag a bimmaba manipud langit; no adda mangan itoy a tinapay, agbiagto nga agnanayon; ket ti tinapay nga itdekto a pakabiagan ti lubong isu ti lasagko.”​—Juan 6:42-51.

¹⁰ Gapuna, dayta ti agpaay a “pakabiagan ti lubong”​—ti intero a lubong ti mabalin pay a masubbot a sangatauan​—ti nangtedan ni Jesus iti lasagna. Ket “siasinoman” iti lubong ti sangatauan a mangan a simboliko iti dayta a “tinapay,” babaen ti panamatina iti makasubbot a pannakabalin ti daton ni Jesus, mabalinnanto ti sumrek iti dalan nga agturong iti biag nga agnanayon. Ditoy, ti “nadumaduma a tattao” a nakipangan a kadua dagiti Israelitas iti manna idiay let-ang iladladawanna ti dakkel a bunggoy dagiti “sabsabali a karnero” ni Jesus nga, agraman dagiti napulotan a natda “iti Israel ti Dios,” ket kankanendan ti lasag ni Jesus iti piguratibo a pamay-an. Ar-aramidenda daytoy babaen ti panamatida iti datonna.​—Galacia 6:16; Roma 10:9, 10.

11. Ania a kanayonan a sasao ni Jesus ti nangkellaat kadagiti Judio, ken apay?

¹¹ Idiay Galilea, adu kadagiti agdengdengngeg ken Jesus ti nakellaat iti palawagna. Gapuna bayat nga addaanda pay iti topiko maipapan iti lasagna, intultuloyna pay, nga imbaga kadakuada: “Pudno, pudno, kunak kadakayo, No saankayo a mangan iti lasag ti Anak ti tao ken uminum iti darana, awanankayo iti biag. Ti mangan iti lasagko ken uminum iti darak, adda biagna nga agnanayon, ket isu pagungarekto iti kamaudianan nga aldaw; ket ti lasagko pudno a pagtaraon, ket ti darak pudno nga inumen.” (Juan 6:53-55) Makakellaat nga agpayso! Saan laeng a ti kapanunotan ti kanibalismo ti makapasimron kadagidiay a Judio ngem ti Linteg idiay Levitico 17:14 ti positibo a mangiparparit iti panagsida “ti dara ti aniaman a kita ti lasag.”

12. (a) Ania ti ipagpaganetget ni Jesus ditoy? (b) Ania a sursurat ti mangipakita a daytoy ket saan a nakedngan kadagiti makipagtawid a kakadua ni Jesus?

¹² Siempre, ipagpaganetget ditoy ni Jesus a ti asinoman a makagun-od ti biag nga agnanayon ket masapul nga aramidenna dayta babaen ti panamatina iti daton nga inaramid ni Jesus iti kamaudiananna babaen ti panangidatonna iti perpekto a natauan a bagina ken ti panangiparukpokna iti darana. (Hebreo 10:5, 10; 1 Pedro 1:18, 19; 2:24) Daytoy a sagana ket saan nga agpaay laeng kadagiti makipagtawid a kadua ni Jesus. Masapul a ramanenna met ti “dakkel a bunggoy,” a makalasat “iti dakkel a rigat,” ta dagitoy ket “binugguanda dagiti pagan-anayda ket pinapudawda ida iti dara ti Kordero.” Ti panamatida iti daton ni Jesus, kas naidemonstra met babaen ti panangipapaayda iti “sagrado a serbisio” iti Dios, ti mangibunganto ti pannakaispalda a makalasat iti dayta kadadakkelan a panawen ti rigat iti daga. Umas-asping iti dayta, ni Rahab ti naibilang a nalinteg ket nakalasat idi a ni Josue dinadaelna ti Jerico.​—Apocalipsis 7:9, 10, 14, 15; Josue 6:16, 17; Santiago 2:25.

“Biag Kadakayo Met Laeng”

13. (a) Iti panangidilig iti Juan 5:26 ken Juan 6:53, aniat’ masapul a laglagipen? (b) Ania a gagangay a pannakabukel ti gramatika a Griego ti makatulong kadatayo a mangtarus iti Juan 6:53? (c) Ngarud, aniat’ kaipapanan ti maaddaan ti “biag kadakuada met laeng,” ket iti siasino ti pagaplikaran dagitoy a sasao?

¹³ Idiay Juan 6:53, 54, intupag ni Jesus ti “biag nga agnanayon” iti kaadda ti “biag kadakayo met laeng.” Gapuna, iti daytoy a konteksto, ti sasao a “biag kadakayo met laeng” ti kasla addaan naiduma a pateg wenno kaipapanan manipud iti inusar ni Jesus idiay Juan 5:26. Dagiti balbalikas nga agkapareho ti pannakabuangayda a gramatika kas “kaadda ti biag kadakayo met laeng” ti nagparang kadagiti dadduma pay met a paset ti Kasuratan a Griego. Kas pangarigan: “Maaddaankayo koma ti asin kadakayo met laeng” (Marcos 9:50) ken “inawatda kadagiti bagbagida met laeng ti maikari a gunggona” (Roma 1:27).a Kadagitoy a pangarigan, ti kaipapanan dagiti sasao isu ti pannakabalin a mangipaay ti asin wenno supapak kadagiti dadduma. Imbes ketdi, adda a naiparangarang ti makin-uneg a kinakompleto wenno kinanaan-anay. Gapuna, sigun iti konteksto iti Juan 6:53, ti kaadda ti “biag kadakayo met laeng” ditoy ket kaipapananna ti iseserrek iti kamaudiananna iti kinanaan-anay unay ti biag. Ti “bassit nga ipastoran” dagiti agtawid ti Pagarian lak-amendanto daytoy iti panagungarda nga agturong kadagiti langlangit. Dagiti “sabsabali a karnero” mapadasanda dayta kalpasan ti panagpatingga ti sangaribo a tawen, inton nasuotdan ken naibilangdan a nalinteg a maipaay iti biag nga agnanayon idiay Paraiso a daga.​—1 Juan 3:2; Apocalipsis 20:4, 5.

14. Asino pay dagiti magunggonaan iti “tinapay a naggaput’ langit,” ngem kasano?

¹⁴ Uray met dagiti dadduma magunggonaandanto manipud ti “tinapay manipud langit.” Kinuna ni Jesus kadagidiay ‘mangan ti lasagna ken uminum ti darana’ ngem matayda: “Isu pagungarekto iti kamaudianan nga aldaw.” Kaawatan a dagiti napulotan a Kristiano a matmaturog ken patay mapagungarda iti panaguninto “ti maudi a trompeta,” a daytat’ maaramid bayat ti “pannakaiparangarang” ni Jesu-Kristo iti dayag ti Pagarian. (1 Corinto 15:52; 2 Timoteo 4:1, 8) Ngem dagiti met ngay mainanama a “sabsabali a karnero” a maturog pay ken patay? Dagiti sasao ni Marta idi natay ni Lazaro ti makapainteres ditoy, ta iti dayta a tiempo dagiti Judio a managbuteng iti Dios awan namnamada malaksid ti naindagaan a panagungar. Ti pammati ni Marta ti naiyebkas kadagiti sasao nga: “Ammok nga agungarto [ni Lazaro] inton panagungar iti kamaudianan nga aldaw.” (Juan 11:24) Datayo nga agbibiag itan iti kaadda ni Kristo ngarud ti mabalin a manginanama a dagiti matalek a paset ti “dakkel a bunggoy” a maturog pay ken patay maaddaandanto ti nasapsapa a panagungar ditoy daga, tapno mabalindanto manen ti makipaset iti “tinapay manipud langit,” a simamatmat iti biag nga agnanayon. Anian a nangngayed a namnama dayta, maysa a namnama nga ipasiguro mismo ti pannakapagungar ni Jesus manipud ken patay!​—1 Corinto 15:3-8.

“Aggian a Kadua ni Kristo”

15. Ti sasao ni Jesus nga “aggianda ken Kristo” agaplikar kadagiti siasino, ken apay a kasta ti sungbatyo?

¹⁵ Intuloy ni Jesus: “Ti mangan iti lasagko ken uminum iti darak aggian kaniak ket siak kenkuana.” (Juan 6:56) Daytoy, ngarud, ket pudno iti “asinoman” a mamati iti daton ni Jesus, nga addaan namnama a maaddaan ti ‘biag kenkuana met laeng.’ Amin dagiti mangiparangarang ti kasta a pammati mabalinda ti “aggian a kadua ni Jesus.” Siempre, ti “dakkel a bunggoy,” nga addaan ti naindagaan a namnama, ket saanda a “aggian ken Kristo” a kaipapananna nga isudat’ makipagtawid a kaduana, a kamkameng iti nobiana, nga umawat iti nailangitan a panagungar a kas kenkuana. (Roma 8:1, 10; 1 Corinto 1:2; 2 Corinto 5:17; 11:2; Galacia 3:28, 29; Efeso 1:1, 4, 11; Filipos 3:8-11) Kaskasdi amin dagiti addaan iti naindagaan a namnama mabalinanda, iti aktualmente masapul a, makitunosda a naan-anay iti Ama ken ti Anak iti panangammo ken panangaramid iti “naan-anay a pagayatan ti Dios,” kas met laeng iti “bassit nga ipastoran.”​—Roma 12:2; idiligyo ti Juan 17:21.

16. (a) Kadagiti ania a nasken a pamay-an nga amin a mamati iti daton ni Kristo ket “makipaggianda” ken Jesus? (b) Iti ania ti nakaisarmingan ti panagmaymaysada iti panggep ken panagregget?

¹⁶ Gapu itoy, ti naidaton a pateg ti lasag ken dara ni Kristo ti silulukat kadagiti isuamin itatta a mamati, ken amin a manggundaway iti dayta, kadagiti nasken a pamay-an, “aggianda” ken Jesus. Ta amin ket agbalindanto a paset ti sapasap a pamilia ni Jehova a Dios. Ket kadagitoy napeggad a “maudi nga al-aldaw,” tagtagiragsakenda ti sangalubongan a panagkaykaysa ti pammati, panggep, ken ar-aramid. Babaen iti panamatida ken Jesus, nabaelanda ti “nagaramid ti dakdakkel nga ar-aramid” iti kasaknap ngem dagidiay a naaramidan ni Jesus bayat nga adda ditoy daga. Ken pampanunoten koma a dagiti minilmilion kadagiti “dakkel a bunggoy” ket buklenda itan ti 99.7 porsiento kadagidiay agar-aramid ti aramid ni Jehova itatta a panawen. (Juan 14:12; Roma 10:18) Daytoy a panagkaykaysa ti panggep ken panagregget ti naisarming iti naindaklan a sangalubongan a panangaskasaba ken situtulok a panangsuporta kadagiti programa ti panagbangon ti Watch Tower Society. (Salmo 110:3) No kasano iti lubong ti sangatauan ti mamatinto pay, ken sumrek iti daytoy nasudi a panagkaykaysa ti agtalinaedto pay a makita. Iti nabiit pay a report ipakpakitana a 3,024,131 dagiti aktibon a Saksi.

17. Ania dagiti punto a rebbeng nga apresiaren amin dagiti tumabuno iti Memorial?

¹⁷ Mainanama nga adu pay dagiti interesado a tattao a mangpadakkel iti ranggo dagidiay tumabuno iti 1986 a panangrambak iti Memorial. Minilmilion a “sabsabali a karnero” ti addanto, a kaduada ti bumasbassit a rinibribo kadagiti “bassit nga ipastoran”​—nga amin apresiarenda unay ti naayat a sagana ni Jehova babaen ken Kristo, a bigbigbigen no kasano ti kapateg ti lasag ken dara ni Kristo. Nupay kasta, rebbeng nga amin maawatanda a silalawag no sadino ti pagtaktakderanda. Ti pannakiraman kadagiti emblema ti Memorial saan a makaipaay iti biag nga agnanayon. Dagitoy ket simbolo ti daton ni Kristo, nga immuna a naiyaplikar maipapan iti “baro a tulag.” Dagidiay napulotan naiyegda iti dayta a tulag, ket isuda laeng dagiti maikari a makiraman kadagiti emblema. Mabalin a ti maysa ket adda iti dayta a baro a tulag wenno isut’ awan iti dayta. (1 Corinto 11:20, 23-26) Dagidiay awan iti dayta a baro a tulag ken saan nga inserrek ni Jesus iti tulag a maipaay iti maysa a pagarian saanda a makiraman kadagiti emblema iti Memorial, ngem kaskasdi a masapul a bigbigenda no kasano kapateg kadakuada ti naidaton a lasag ken dara ni Kristo. (Lucas 22:14-20, 28-30) Daytoy a daton isut’ pamay-an a pakagun-odandanto ti biag nga agnanayon ditoy daga.

18. Ania a ragsak ti ibunga ti nalawag a pannakaawat kadagiti amin a kaipapanan ti daton ni Jesus?

¹⁸ Sapay koma ngarud ta asitgantayo daytoy nga okasion ti Memorial nga addaan ti nalawag a pannakaawat iti amin a kaipapanan ti daton ni Jesus nga agpaay iti sangatauan. Dagidiay adda iti “bassit nga ipastoran” patgenda koma ti pannakaawisda, ket sapay koma ta ti dumakdakkel a bunggoy dagiti “sabsabali a karnero” agragsakda iti pananginanama ti pannakaaddanto kadakuada ti perpekto a naindagaan a ‘biag kadakuada met laeng,’ bayat a patpatgenda unay ti pannakipaggianda wenno pannakipagkaykaysada, itattan, iti Ama, ti Anak, ken ti bumabbaban a bilang ti napulotan a natda nga adda pay ditoy daga. Anian a ragsaktayo a “ti tinapay ti biag” ket sisasagana itan nga agpaay kadagiti isuamin!

[Dagiti Footnote]

Salsaludsod a Pagrepaso

◻ Idi 32 K.P., nagsao ni Jesus iti ania a dua a kita dagiti manna, a naipaay para kadagiti siasino?

◻ Asinoda dagiti inawis ni Jesus a ‘mangan iti lasagna ken uminum iti darana,’ ket kasanot’ panangaramidda iti daytoy?

◻ Aniat’ kaipapanan ti kaadda ti “biag kadakuada met laeng,” ken kasano ken kaano a magun-odan daytoy?

◻ Ania a ragsak ti mabalin a pakiramanan ita maipapan “iti tinapay ti biag”?