Dikay Palpalapsuten ti Kinapudno

NALABIT nailasin ni Poncio Pilato a ti panangawatna ti kinapudno ket adda nginana kenkuana. Ti panagbalin a pasurot ni Kristo kaipapananna koma ti panangawatna iti kinaarina ken awan duadua panangaramid iti giddato a panagbalbaliw iti moral. Nupay kasta, kuna ni Salomon, ti mannurat ti Proverbio 23:23: “Gatangem ti kinapudno ken dika lakuen dayta​—kinasirib ken sursuro ken pannakaawat.”

“Gatangem ti kinapudno?” mabalin a maisaludsodyo. Wen, ditoy tultulongannatayo ti Biblia a mangapresiar a ti maysa magun-odanna laeng ti kinapudno, kinasirib, ken pannakaawat iti maysa a gatad! Nupay kasta, ti kinapudno ket isu ti kapapatgan unay a mapanunot a gagatangen. Apay, impatigmaan ni Salomon, “Dikay lakuen dayta!” Kasla panangikuna iti dayta nga awanen ti mabalin nga umasping iti dayta iti pategna.

‘Ngem ania a talaga ti kinapudno?’ isaludsod ti adu, a kallangugan ti saludsod ni Pilato. Para kadagiti adu ita, ti “kinapudno” ket kasla maysa a naatap a kapanunotan. Usigenyo laengen, kas pangarigan, ti naminsan kinuna ni Albert Einstein: “Narigat pay ti mangipaay iti umiso a kaipapanan ti ‘sientipiko a kinapudno.’ Gapuna ti kaipapanan ti sao a ‘kinapudno’ agbaliw sigun iti no tamtamingentayo ti kinapudno maipapan iti maysa a kapadasan, maysa a matematikal a proposision, wenno iti maysa a sientipiko a teoria. ‘Ti narelihiusuan a kinapudno’ awan a pulos ti mailawlawagna kaniak.” (Ideas and Opinions, ni Albert Einstein) Ngem ti kadi banag a ti kinapudno kasla nailisi ken ni Einstein kaipapananna a dayta ti manglabas kadakayo? Nikaanoman.

Silalawag a kinuna ni Jesus: “Siak ti dalan ken ti pudno ken ti biag.” (Juan 14:6) Wen, “ti kinapudno” ti naisentro iti aglawlaw ni Kristo Jesus ken iti saadna kadagiti pangpanggep ni Jehova a Dios kas ti Manangtungpal kadagiti padpadto, ti Mannubbot ti managbasol a sangatauan, nadutokan nga Ari iti Pagarian ti Dios, ti Nangato a Padi, ken Manangikisap kadagiti managdakdakes. (Roma 15:8; 1 Timoteo 2:5, 6; Juan 3:16; Efeso 1:20, 22; Daniel 7:13, 14; Mateo 6:9, 10; Hebreo 4:14; Apocalipsis 19:11-21; 2 Tesalonica 1:7-9) Ngem, kasano, a ti maysa “magatangna” daytoy a kinapudno?

‘Pananggun-od ti Pannakaammo’

Ti maysa marugianna a gatangen ti kinapudno babaen ti panangsurotna kadagiti sasao ni Jesus idiay Juan 17:3: “Daytoy kaipapananna ti biag nga agnanayon, ti pananggun-odda ti pannakaammo kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken daydiay imbaonmo, a ni Jesu-Kristo.” Pudno, a daytoy ti maysa a nagdakkelan a trabaho, no daytat’ aramidem a bukbukodmo. Idi umuna a siglo, adda idi ti maysa nga Etiope nga eunuko, wenno maysa nga opisial ti korte a nangpadas a mangaramid iti dayta. Ngem idi makitana ti eunuko a padpadasenna nga adalen ti maysa a narikut a padto ti Biblia, insaludsod ni ebanghelista a Felipe, “Maawatam kadi ti basbasaem?” Simmungbat met ti lalaki, “Kasano ti pannakabalinko, no awan ti mangisuronto kaniak?” (Aramid 8:28-31) Nalabit kasta met ti panagrikriknayo.

Ngarud itukon dagiti Saksi ni Jehova ti makipagadal ti Biblia kadakayo iti pagtaenganyo.a Dagita a panagadal ti awan bayadna. “Ti inawatyo nga awan bayadna, itedyo nga awan bayadna,” kuna ni Jesus. (Mateo 10:8) Ngem ti pananggatang ti kinapudno ket adda nginana kadakayo iti sabali a pamay-an​—sapulen dayta ti panawen ken panagreggetyo. Laglagipenyo, nupay kasta, a ni Jesu-Kristo​—a sibibiag ken aktibo kadagiti langlangit​—kayatna a tulongannakayo a makaammo ti kinapudno. (Idiligyo iti Lucas 5:13.) Inkarina kadagiti immuna nga ad-adalanna a ti espiritu ti Dios ti mangiwanwan kadakuada “iti amin a kinapudno.” (Juan 16:13) Babaen ti pananginatnat, agaplikar met daytoy kadakayo. Gapuna dikay koma pagarupen a ti panagadal ti kinapudno ket narikut unay para kadakayo.

Ti nainget a panagadal ti Biblia napagbalin met a nalaka babaen kadagiti katulongan ti panagadal ti Biblia nga ipabpablaak dagiti Saksi ni Jehova. Ti pangarigan laeng kadagiti paulo ti sumagmamano kadagitoy a publikasion ti mangparayray ti gana dagiti napasnek nga agsapsapul ti kinapudno: Ti Kinapudno a Mangiturong ti Biag nga Awan Inggana, Mabalinyo ti Agbiag nga Agnanayon iti Paraiso a Daga, Survival Into a New Earth, Panagkaykaysa iti Panagdayaw iti Maymaysa a Pudno a Dios, ken Life​—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? ti sumagmamano laeng kadagitoy.b

Dagitoy a publikasion ilawlawagna a naimbag ti Kasuratan iti pagsasao a nalaka a maawatan, a mangallukoy saan laeng nga iti panagrasonyo no di ket kasta met ti pusoyo. Ti aweng ti kinapudno ti nabatad kadakuada babaen ti kinaprangka, ti panagsukimat, ken ti praktikal a balakad. Bayat ti panagad-adalyo kadagiti kinapudno ti Biblia babaen ti tulong dagitoy a publikasion, maapresiaryonto ti kayat a sawen ni Jesus idi a kinunana: “Ket maammuanyonto ti kinapudno, ket ti kinapudno luk-atannakayto.” (Juan 8:32) Ditoy ti sao a “kinapudno” ket abrasaenna ti intero a bagi dagiti Nakristianuan a pannursuro kas masarakan ita iti naisurat a Sao ti kinapudno ti Dios​—ti Biblia. (2 Timoteo 2:15; Efeso 1:13) Ngem, apay, a ti panagadal ti kinapudno ket makawayawaya?

Kas maysa a pangarigan, usigenyo a ti “buteng iti ipapatay” ti nangikabil iti sangatauan “a paad-adipen bayat ti amin a panagbiagda.” (Hebreo 2:15) Daytoy napasamak, agpapan pay iti banag a kaaduan a tattao kunada nga addaanda iti kasla di nalawag a namnama iti maikadua a biag iti nailangitan a gloria. Dagiti kinapudno ti Biblia, nupay kasta, wayawayaanna ti maysa manipud iti kasta a makadangran a panagbuteng. Maadal ti maysa a dagiti natay saanda nga agsagsagaba iti maysa nga umap-apuy a lugar a pagtutuokan, ta “dagiti natay . . . dida ammo ti aniaman.” (Eclesiastes 9:5, 10; kitaenyo met ti Salmo 146:4 ken Eclesiastes 3:19, 20.) Ipakpakita met ti Biblia a ti tao ket awan ti naikasigudan a reggetna a matay ken mapan idiay langit. Iti kasunganina, ti Dios ‘insaadna ti panawen a di nakedngan iti puso ti sangatauan’; ti normal a tao tarigagayanna ti agbiag nga agnanayon!​—Eclesiastes 3:11; kitaenyo met ti Roma 5:12; 6:23

Dayta a tarigagay ti matungpalto iti aw-awagan ti Biblia a “baro a daga.” (2 Pedro 3:13; idiligyo iti Mateo 6:9, 10.) Impamatmat ni Jesus a dagidiay makagun-od ti biag idiay “baro a daga” ket tagiragsakendanto ti “Paraiso.” (Lucas 23:43) Dagiti dadduma pay a kasuratan tulongannatayo a mangapresiar a daytoy ket maysanto a lubong nga awanton ti ut-ot ken lulua! (Apocalipsis 21:4; Isaias 11:6-9) Panunotenyo laengen no kasano ti panangbalbaliwto daytoy a namnama iti biagyo! Ngem umuna masapul a gun-odenyo ti pannakaammo.

Panangisakripisio iti Kinatangsit

Idiay Salmo 25:9 kuna ti Biblia: “Iturongnanto ti naemma a magna iti hudisial a pangngeddengna, ket isuronanto ti naemma iti dalanna.” Saan, saanto a basta itden ti Dios ti kinapudno kadagiti indibidual a natangsit ken naparammag. “Ti Dios tallikudanna dagiti natangsit, ngem ikkanna ti parabur dagiti napakumbaba.” (1 Pedro 5:5) Ni Poncio Pilato ti mabalin nga adda met panagusiosona maipapan iti kinapudno. Ngem dagiti mannurat idi ugma iladawanda ni Pilato kas maysa a tao a natangsit. Kadagiti Romano, dagiti Judio ket ili a malalais nga addaan iti karkarna a relihion a pagragsakanda nga ibaddebaddek! Ti kinatangsit ken ti napolitikaan nga ambision agparang nga isu ti pakaitibkolan ni Pilato.​—Proverbio 16:18.

Adu met itatta dagiti agusiuso maipapan ti mensahe nga aw-awiten dagiti Saksi ni Jehova. Nupay kasta, masansan madlawda a dagiti Saksi ni Jehova ket tattaoda a nanumo, a dagiti nanumo a paggigimonganda (Kingdom Halls) ket awan pulos ti pakaidiliganna kadagiti nalabor a simsimbaan ti Kakristianuan, a mammano laeng kadagiti Saksi ti makaipagpannakkel iti nangato nga adal. Ngem laglagipenyo ti kuna ti Biblia idiay 1 Corinto 1:26-29: “Ta kitaenyo ti pannakaawisyo, kakabsat, ta saan nga adu a mamasirib kas iti linalasag, saan nga adu a mannakabalin, saan nga adu a natan-ok dagiti naawis; no di ket pinili ti Dios dagiti bambanag a minamaag iti lubong, tapno babainenna dagiti mamasirib; ket dagiti bambanag a nakapuy iti lubong pinili ti Dios, tapno babainenna dagiti napigsa; ket dagiti bambanag iti lubong nga awan kapapay-anda ken dagiti maum-umsi, pinili ti Dios, ket dagiti banag a di pay timmaud tapno pukawenna dagiti addan, tapno awan ti agpasindayag a lasag iti imatang ti Dios.”

Ti panagadal manipud kadagita a ‘napakumbaba’ ti mabalin ngarud a mangikkat kadakayo iti kinatangsityo. Ngem nangato unay aya dayta a gatad a maibayad iti kinapudno?

Ti Panangipakat ti Pannakaammo

Ti basta panangsagepsep ti impormasion​—uray pay ti kinapudno​—ket saan nga umdas. Dayta ti gapuna no apay a maigunamgunam kadatayo a ‘gatangentayo ti kinasirib.’ (Proverbio 23:23) Ti kinasirib ket isu ti aplikasion iti pannakaammo! Kinapudnona, kuna ni Salomon a “ti kinasirib isu ti kangrunaan a banag.” (Proverbio 4:5-7) Wen, ania met la ti pagimbagan ti pannakaammo no saan met la a mausar? Gapuna kalpasan ti panangammo kadagiti daldalan, bilbilin, linlinteg, palagip, ken balbalakad ti Dios, adalenyo met nga iyaplikar dagitoy iti panagbiagyo. “Ti kinasirib mapaneknekan gapu kadagiti gapuananna,” kuna ni Jesus.​—Mateo 11:19.

Inlaksid ni Poncio Pilato ti kinapudno. Nupay kasta, dikay koma met aramiden ti kasta a biddut. Ti intayo panangpalapsut ti kinapudno gapu iti kinatangsit, wenno ambision, wenno ti ayat iti maysa a di nainkasuratan nga isyu ket pudno a minamaag. Agbalinkay koma kas ti salmista a nangikararag, “Ikkannak iti pannakaawat, ket agbiagakto.” (Salmo 119:144) Wen, ti maysa a situtulok a mangbayad iti presio iti pananggun-od iti kinapudno ken kinasirib ket “agtultuloyto a sibibiag,” ta ti maysa a manggatang kadakuada “masarakanna ti biag, ken magun-odnanto ti parabur ni Jehova.”​—Proverbio 8:35.

Kuna ti maysa a lalaki a nangrugi a nakipagadal ti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova: “Maysa a bendision ti panangikuna a ti kinapudno ket binalbaliwanna ti panagbiagmi.” Mabalinna met a balbaliwan ti panagbiagyo. Gapuna dikay koma palapsuten ti kinapudno! Alaenyo daytoy naisangsangayan a gundaway a manggatang ti kinapudno, kinasirib, ken pannakaawat. Dikayto pulos pagbabbabawyan ti panangaramidyo iti dayta.

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 4]

Ti kinatangsit ti mabalin a nangtignay ken Poncio Pilato a nangpalapsut iti kinapudno