“Bumilegka ken Umingelka a Naimbag”

“Dikayto agbuteng kadakuada, ta ni Jehova a Diosyo, Isu ti makibakal a maipaay kadakayo.”​—DEUTERONOMIO 3:22.

1. (a) Ania ti kasasaad ti Israel idi panagpatingga iti pampannagnada idiay let-ang? (b) Ania dagiti pammagbaga ngarud nga inted ni Moises?

TI TIEMPO immayen a maipaay kadagiti agkakapateg a paspasamak iti historia ti Israel. Masapul nga agsagana itan ti nasantuan a nasion ti Dios a sumrek iti Naikari a Daga! Iti 40 a tawtawen, indauluan ni Moises dagiti Israelitas a limmasat iti nagdakkelan ken nakaam-amak a let-ang. Ngem itan, idiay deppaar ti Karayan Jordan iti daga ti Moab, iti maudi a daras isu ti nagpalawag iti ili ti Dios. Iti edadna a 120 a tawtawen, “ti matana saan a nakullaapan, wenno naksayan ti kadawyan a pigsana,” ket di met kimmapuy dagiti pigsa ti panagsaona. Ni Josue, nga isut’ ngangngani mangsunon kenkuana, ken ti intero nga Israel ti mabalin a naragsakan unay a nakangngeg iti nagpigsa a panangilawlawag ni Moises iti linteg ni Jehova ken ti nagpigsa a panangbagbagana iti panagbalinda a maingel inton tagikuaendanton ti daga.​—Deuteronomio 1:1-5, 19, 21, 29, 30; 3:22; 31:6, 7, 23; 34:7.

2. Kasanotay nga ammo a ti pannakailanad dagitoy a bambanag ket agpaay a pakasursuruantayo itatta?

² Dagidiay a paspasamak a nakabaybayagen basta historikalda laeng kadi? Adayo a kasta! Ibaga ni apostol Pablo kadatayo: “Ta dagup dagiti imun-una a naisuraten, naisuratdan tapno pakasursuruantayo, tapno gapu iti anus ken iti liwliwa dagiti Sursurat maaddaantayo koma iti inanama.” (Roma 15:4) Dayta a rekord addaanda kadagiti moderno-aldaw a katupagda. Daytat’ makapabileg kadatayo itatta a maipaay iti naespirituan a pannakidangadang. Daytat’ agserbi met kas “pakabagbagaantayo a dimtengan dagiti panungpalan dagiti sistema dagiti bambanag,” a makatulong ti intay panangliklik kadagiti palab-og ni Satanas.​—1 Corinto 10:11; 1 Pedro 4:7.

Ti Bileg ni Josue​—Manipud Ania a Gubuayan?

3, 4. (a) Apay kasapulan ti intay panangsukay iti kinaawan butengna? (b) Kasano ti intay panangaramid iti daytoy?

³ Saanen nga agbayag itatta, agmartsanto metten ti ili ti Dios a sumrek iti baro a sistema dagiti bambanag ni Jehova. Gapu kadagiti paspasamak a maar-aramiden iti lubong, kasapulan a sukayantayo ti kinaawan buteng. Kasanotay a maaramidan daytoy? Bayat ti panagsagsagana ni Josue a sumrek iti Naikari a Daga, isu ti binilin ti Dios: “Isuna laeng a bumilegka ken umingelka unay tapno tungpalem nga aramiden ti kas mayalubog iti isuamin a linteg a ni Moises nga adipenko imbilinna kenka. Saanmo a pagpanawan uray iti makanawan wenno uray ti makatigid, tapno agbanagkanto a sisasayaat iti sadinoman a papanam. Daytoy a libro ti linteg dinto umadayo ita ngiwatmo, no di ket iti aldaw ken iti rabii pampanunotemto, tapno tungpalem nga aramiden ti kas mayalubog iti isuamin nga adda a naisurat kenkuana; ta iti kasta parang-ayemto ti dalanmo ket iti kasta addanto naimbag a banagmo.”​—Josue 1:7, 8.

⁴ Ah, dayta ti palimedna! Basaen nga inaldaw ti Biblia. Daytat’ naglaon iti linteg ti Dios nga agpaay kadatayo. Dayta ti mennamennaenyo. Ipangagyo dagiti bilbilinna. Dikay palpalubosan ti bagiyo a maiturong iti materialistiko, imoral a lubong nga adda iti aglawlawyo. Iti aniaman a kasasaad a pakasarakanyo ti bagiyo, agtignay a sisisirib. Mangaramid ti praktikal a panangiyaplikar iti umiso a pannakaammo ken naespirituan a pannakaawat a nagun-odanyo babaen iti panagad-adalyo iti Sao ti Dios. Sawenyo dayta kadagiti dadduma. Babaen ti panangaramidyo iti dayta ken panagpannuray ken ni Jehova, pudno a ‘bumilegkayto ken umingelkayto, ket naballiginto ti dalanyo.’​—Idiligyo iti Salmo 1:1-3; 93:5; 119:165-168.

5. (a) Kas ken ni Josue, kasano a dagiti agtutubo a ministro itatta ket magun-odanda ti bileg? (b) Ania a nagsayaat a kalat ti rebbeng a maadda kadagiti agtutubo a Saksi itatta?

⁵ Ni Josue isu idi “ti ministro ni Moises manipud pay kinaagtutubona” a nagtultuloy. (Numeros 11:28) Awan duadua daytoy nasinged a panagkadkadua ti nakatulong kenkuana a nakagun-od iti naespirituan a bileg. Kasta met, dagiti agtutubo a ministro itatta bumilegda babaen iti pannakipagtrabahoda a kadua dagiti debosionado a nagannak, dagiti payunir, dagiti nabayagen a Saksi, ken dagiti dadduma a nasungdo nga ad-adipen ni Jehova. Ti pannakiraman iti panangaskasaba iti panagbalaybalay a kadua dagita a nareregta ti maysa a ragsak ken makatulong a mangpabileg iti panagmataenganyo ken ti tarigagay a rumang-ay iti ministerio. (Aramid 20:20, 21; Isaias 40:28-31) Ania pay ti nasaysayaat a kalat a maadda kadagiti agtutubo a Saksi ngem ti amin-tiempo a serbisio a maipaay iti Pagarian ni Jehova!​—Salmo 35:18; 145:10-12.

6. Kasano a ni Josue maysa a pangarigan kadatayo maipapan iti kampania a maibusor iti Amalec?

⁶ Idi imbaon ni Moises ni Josue a makidangadang kadagiti Amalecitas, “ni Josue inaramidna ti kas panangibaga ni Moises kenkuana.” Isut’ natulnog; gapuna, isu ti nagballigi. Datayo met, mabalintayo ti makiraman iti pannakaalangon ni Jehova no agatensiontayo a naimbag kadagiti instruksion ti pannakigubat nga aw-awatentayo babaen iti organisasionna. Imbaga ni Jehova ken ni Moises a mailaglagip koma ti panagballigi ni Jehova a maibusor iti Amalec babaen ti panangisuratna iti dayta iti maysa a libro ket ipangeg dayta iti laplapayag ni Josue. Awan duadua ti panagballigi ni Jehova ti ad-adda nga intan-ok pay ni Josue babaen ti panangisarsaritana iti dayta kadagiti dadduma. Iti dayta met laeng a pamay-an, mabalintayo met itatta nga ipakaammo dagiti mannakabalin nga ar-aramid ni Soberano nga Apo Jehova, ken mabalintay nga iwaragawag ti umasidegen nga “aldaw ti ibabalesna” kadagiti managdakdakes.​—Exodo 17:10, 13, 14; Isaias 61:1, 2; Salmo 145:1-4.

7, 8. (a) Ania a panagtalek ti inyebkas da Josue ken Caleb apaman a nagsublida manipud Canaan? (b) Ania a pakdaar ken pammaregta ti masarakantayo iti panangtaming ni Jehova kadagiti bambanag iti dayta a tiempo?

⁷ Idi imbaon ni Moises dagiti 12 a papangulo a mangsimisim iti Naikari a Daga, inramanna ni Josue iti bilangda. Idi nagsublidan, sangapulo kadagiti managsimisim ti nangiyebkas ti dakkel a panagbutengda kadagiti agtataeng iti daga a Canaanita ket inallukoyda dagiti tattao nga agkampania iti panagsublida idiay Egipto. Ngem ni Josue ken ni Caleb ti situtured a nangipakaammo: “No ni Jehova kaay-ayonatayo, iyegnatayto ngarud iti daytoy a daga ket itednanto kadatayo, maysa a daga nga agayus ti gatas ken diro. Isuna laeng a dikayo koma kumaniwas ken Jehova; wenno dikayo agbuteng kadagiti tattao iti dayta a daga, ta isuda ti taraon nga agpaay kadatayo. Ti sarikedkedda naikkat kadakuada, ket ni Jehova adda kadatayo. Dikay agbuteng kadakuada.”​—Numeros 13:1–​14:38.

⁸ Nupay kasta, ti taripnong ti Israel ti nagtultuloy a nagtanabutob, gapuna bimmalaet ni Jehova ket inkeddengna dagidiay managbutbuteng nga Israelitas iti 40 a tawtawen a panagakar-akar iti let-ang. Malaksid ken ni Caleb ken ni Josue, amin dagiti lallaki iti gubat natayda a dida nakitkita ti Naikari a Daga. Anian a pakdaar dayta kadatayo itatta! Ditay koma agtantanabutob a pulos a maibusor kadagiti urnos ni Jehova. Uray no naipasangotayo iti narigat a teritoria a pangaskasabaan, bumilegtayo ken umingeltayo koma a mapan iti pagtaengan dagiti tattao nga addaan iti makaispal-biag a mensahe ti Pagarian. Ditay koma agbalbalin a kas kadagidiay moderno-aldaw nga apostata nga, imbes a mangaskasabada iti publiko, kaykayatda ketdi a pardayaen dagiti kakabsatda ket agsublida kadagiti ar-aramid ti lubong​—ti nailadawan nga Egipto.​—Numeros 14:1-4, 26-30; Lucas 12:45, 46; idiligyo iti Aramid 5:27-29, 41, 42.

Iyun-una ti Nagan ni Jehova!

9. Kasano a nagbiag ni Josue a maitunos iti baro a naganna?

⁹ Ti listaan ti Biblia kadagiti 12 a managsimisim innaganna ni Josue kas Oseas, kayatna a sawen “Pannakaisalakan.” Ngem iti daytoy a punto kuna ti salaysay: “Ket ni Moises ninaganna ni Oseas nga anak a lalaki ni Nun ti Jehoshua [kayatna a sawen, ‘Ni Jehova ti Pannakaisalakan’].” Apay nga impaganetget ni Moises ti nagan ni Jehova? Ngamin ta ni Josue ti nagserbi a nangnangruna a maipaay iti pannakaalangon dayta a nagan. Nagbalin ni Josue a sibibiag nga ulidan ti kinatulnog iti bilin nga ipaganetgetto ni Moises iti kamaudiananna iti Israel: “Ket sika ayatemto ni Jehova a Diosmo iti isuamin a pusom ken iti isuamin a kararuam ken iti isuamin a kabaelam.” Iti panangaramidna iti dayta, isu ti naikkan iti pribilehio a mangidemonstra a ‘ni Jehova ti pannakaisalakan.’​—Numeros 13:8, 16; Deuteronomio 6:5.

10. (a) Aniat’ kaipapanan ti nagan ni Jehova kadakayo? (b) Ania a bileg ti maadawtayo iti dadduma pay a sasao ni Jehova ken ni Josue?

¹⁰ Ditay met aya ita ikukuenta ti nagan ni Jehova kas napateg unay ken maikari iti amin a pannakaidayaw? Ti nadaeg a naganna kaipapananna “Isu Inaramidna nga Agbalin” no maipapan iti pannakaitungpal dagiti karkarina. Anian a makaparagsak-puso daigiti karkarina iti Pagarian! Buyogen ti regta a kas ken ni Josue, tarigagayantayo met koma nga itan-ok ti nagan ken pangpanggep ni Jehova iti amin a mangabrasa pay iti namnama iti nadalus ken nalinteg a baro a sistema dagiti bambanagna. Kadagitoy a panawen ti rigat, mabalintayo ti mangala ti pigsa manipud kadagiti dadduma pay a sasao ni Jehova ken ni Josue: “Saanko aya nga imbilin kenka? Bumilegka ken umingelka. Saanka nga agbuteng ket dika met agkullayaw, ta ni Jehova a Diosmo adda kenka iti sadinoman a papanam.”​—Josue 1:9.a

11. (a) Kasano a ti kaipapanan ti nagan ni Jesus naipaganetget idi a nagsakay a nagturong idiay Jerusalem? (b) Kasano ti panangraem ni Jesus iti nagan ni Jehova, ket ania ti mangipakita iti daytoy?

¹¹ Ti Griego a katupag ti nagan a Josue, wenno Jehoshua, ket Jesus, a kaipapananna met “ni Jehova ti Pannakaisalakan.” Baeten ken Jesu-Kristo a ni Jehova mangipaay iti pannakaisalakan iti sangatauan. Idi 33 K.P. idi nagsakay ni Jesus iti asno a nagturong iti Jerusalem, impukpukkaw dagiti umariwekwek: “Mangisalakanka, idawatmi! Bendito ti umay iti nagan ni Jehova!” (Marcos 11:9; Zacarias 9:9) Ni Josue ti pudno a mangiladawan ken ni Jesus, a ‘nangibati kadatayo ti ulidan tapno surotentayo dagiti addangna.’ (1 Pedro 2:21) Kas ken Josue, sinalimetmetan ni Jesus ti nagan ni Jehova a nakasudsudi, ket intan-okna dayta a nagan. Namindua iti maudi a kararagna a kadua dagiti adalanna, impaganetgetna ti nagan ti Dios, a kunkunana: “Impalawagko ti naganmo kadagiti tao nga intedmo kaniak ditoy lubong. . . . Ket impakaammok kadakuada ti naganmo ket ipakaammokto, tapno ti ayat a panangayatmo kaniak, adda koma kadakuada ken siak kadakuada.” (Juan 17:6, 26) Anian a pribilehio ti adda kadatayo a panangipakaammo met iti dayta a nagan kadagiti sabsabali!

12. Ania a mannakabalin nga ar-aramid ti ur-urayentayo itatta, ken apay?

¹² Bayat a basbasaentayo ti salaysay ti Biblia maipapan ti nasungdo a panangidadaulo ni Josue, malaglagiptayo a ti Dakdakkel a Josue, ni Jesu-Kristo ket idadaulona met ti ili ti Dios itatta. Ti “aldaw ni Jehova” a panangalangon ket asidegen. Anian a sigagagar ti panangur-uraytayo ti kaitungpalan ti karina iti maysa a nalinteg a baro a sistema a sumaruno iti dayta nga aldaw! (2 Pedro 3:10-13, 17, 18) Sitatalek, ngarud, ur-urayentayo ti kanayonan pay a mannakabalin nga ar-aramid ni Jehova, a mannakabalin ngem kadagidiay inaramidna babaen ken Josue.

Ti Datdatlag ni Jehova Idiay Jordan

13. (a) Ania ti kasla imposible a kasasaad a naipasango iti Israel idiay daya ti Jordan? (b) Kasano a nagunggonaan ti kinatulnog ti Israel?

¹³ Panawen idi ti panagani iti tawen 1473 K.K.P., ket ti Karayan Jordan adda iti tiempo ti panaglayusna. Kasano ngata a ti sumagmamano a milion a kararua, natataengan ken agtutubo, lallaki, babbai, ken ub-ubbing, makalasatda iti dayta napegges a panagayusna? Kaskasdi ni Jehova binilinna ni Josue: “Tumakderka ngarud ita, ket ballasiwem daytoy Jordan, sika ken isuamin daytoy nga umili.” Ti amin nga umili simmungbatda ken Josue: “Amin nga imbilinmo kadakami aramidenminto.” Ket ti pakarso ti Israel nagrubuatda. Dagiti papadi ti nagmartsa nga immuna, nga ibakbaklayda ti lakasa ti tulag, a daytat’ naabbongan a siaannad ken inrepresentarna ti kaadda ni Jehova kadakuada. Kalpasanna ni Jehova ti nangrugi a ‘nagaramid kadagiti nakaskasdaaw a bambanag iti tengngada,’ ta “idi a dagidi a nagawit idi Lakasa simmalogda iti Jordan ken dagiti saksaka dagiti papadi a nagawit iti Lakasa naitanebda iti igid ti dandanum . . . dagiti dandanum a sumalog idi nga aggapu iti surong nagsardengda.” Dagiti dandanum iti baba ti “nagessat,” tapno agayus nga agturong iti Natay a Baybay, “ket dagiti umili nagballasiwda.” (Josue 1:2, 16; 3:5-16) Maysa a pudno a nakaskasdaaw a datdatlag!

14. Ania ti adda a katupag daytoy ita nga aldaw, ket ania ti resulta ti naited a pammaneknek?

¹⁴ Ti nakapegpegges a Jordan ti umas-asping iti layus ti sangatauan nga agdisdissuor itan nga agturong iti pakadadaelan inton Armagedon. (Idiligyo iti Isaias 57:20; Apocalipsis 17:15.) Itatta, bayat ti panagngangabiten ti sangatauan iti dayta maudin a pannakatnagna, ni Jehova patibkerenna ti ilina, nga adda bilangda ita a nasurok a 3,000,000​—maysa a bilang nga umasping iti ili ti Dios a nakipagmartsa a kadua ni Josue.​—Idiligyo iti Habacuc 2:3.

15. (a) Kadagiti moderno a tiempo ania ti umas-asping iti maingel a panagtignay dagiti papadi sadiay? (b) Kasano a ti “dakkel a bunggoy” nairepresentar iti daytoy a ladawan?

¹⁵ Bayat a bumalballasiw dagiti minilmilion nga Israel iti namagaan a tukok ti karayan, “dagiti papadi a nangawit iti lakasa ti tulag ni Jehova nagtakderda a siintek iti daga a namaga iti tengnga ti Jordan,” a mangirepresentar iti ibaballaet ni Jehova a Dios kadagiti bambanag. (Josue 3:17) Isu idi 1919 a ti bassit a bunggoy dagiti napulotan a Saksi bimmaddekda a simamaingel iti sanguanan dagiti “dandanum” ti sangatauan. Idi 1922 situtured a sinungbatanda ti awis nga ‘ipablaak, ipablaak, ipablaakyo ti Ari ken ti Pagarianna,’ a kasla kunkunada: “Adtoyak! Ibaonnak.” Impasiguro ni Jehova kadakuada: “Intono ballasiwem dagiti dandanum, addaakto kenka; ket iti pannakaballasiw dagiti karkarayan didakanto layusen.” Idi 1931, pinadayawanna ida babaen ti panangipaayna kadakuada ti nagan a Saksi ni Jehova. (Isaias 6:8; 43:2, 12) Nairaman kadagidiay bimmalasiw iti karayan ket isu dagiti saan a Levitico nga Israelitas ken dagiti kaputotan dagiti saan nga Israelitas nga “umariwekwek” a pimmanaw iti Egipto a kadua ni Moises. Umas-asping iti dayta, ti “dakkel a bunggoy” itatta ti makiramraman iti ibaballasiw nga agturong iti baro a sistema ti Dios, bayat a dagiti natda iti klase naespirituan a kinapadi agtaktakderda a “sititibker, saan a magaraw,” a mapagulidananda iti pammatida.​—Exodo 12:38; Apocalipsis 7:9; 1 Corinto 15:58.

Pananglaglagip iti Datdatlag

16. (a) Kasano a nalaglagip ti datdatlag idiay Jordan? (b) Ania ti isingsingasing daytoy maipapan kadagiti mannakabalin nga ar-aramid ni Jehova itatta?

¹⁶ Intuloy ni Jehova a laglagipen daytoy datdatlag iti Jordan, nga imbilinna kadagiti 12 a lallaki, a mangibagbagi kadagiti tribo ti Israel, a mangalada kadagiti 12 a batbato manipud iti tukok ti karayan ket isaadda dagitoy iti makinlaud a deppaar ti Gilgal. Dagidiay a batbato agtalinaeddanto sadiay nga agnanayon a pakalaglagipan ti nagan ni Jehova ken ti mannakabalin nga ar-aramidna. Maibaganto kadagiti nasanguanan nga annak ti Israel a daytoy a pakalaglagipan ket “tapno isuamin a tattao iti daga maammuanda koma ti ima ni Jehova, nga isu mannakabalin; tapno agbutengkayo koma ken Jehova a Diosyo iti agnanayon.” (Josue 4:1-8, 20-24) Kadagiti moderno a tiempo, dagiti nakaskasdaaw nga ar-aramid ti panangispal ni Jehova iti ilina, agpapan pay dagiti narungsot a panangraut dagiti napolitikaan ken narelihiusuan a papangulo, agtaktakderda kas pakalaglagipan nga isu ti adda a kadua ti ilina. Awan duadua a dagiti engrande a moderno-aldaw nga ar-aramid ti panangalangon ti naganna ket malaglagipto iti agnanayon idiay baro a sistema dagiti bambanagna.​—Apocalipsis 12:15, 16; Salmo 135:6, 13.

17. (a) Ania a kanayonan a pakalaglagipan ti imbangon ni Josue? (b) Ti sangatauan dina naliklikan ti ania nga umas-asping a pammaneknek itatta?

¹⁷ Maysa pay a kanayonan a pakalaglagipan ti maiyanatop: “Ket ni Josue nangikabil iti sangapulo ket dua a batbato iti tengnga ti Jordan iti disso a nagtakderan dagiti saksaka dagiti papadi a nangawit iti lakasa ti tulag, ket addada idiay agingga itoy nga aldaw.” Idi a simmang-aten dagiti papadi manipud iti tukok ti karayan ket pinalubosanen ni Jehova dagiti nabangenan a dandanum, dagitoy ti nagayus iti aglawlaw dagiti 12 a batbato ti pammaneknek. (Josue 4:9) Manipud iti dayta, dayta a layus saannan a malisian ti kaadda dagidiay a batbato. Kasta met itatta, ad-adda manen a sipapartak nga agdisdissuor ti sangatauan nga agturong iti “Natay a Baybay” iti Armagedon. Ngem di maliklikan dayta ti pammaneknek a dagiti Saksi ni Jehova nabuntondan iti sangalubongan bayat nga agtakderda a “sititibker iti sangsangkamaysa nga espiritu, agraman sangsangkamaysa a kararua nga umag-agawa a maipaay iti pammati iti naimbag a damag.” (Filipos 1:27, 28) Ipakita dagiti adda a rekord a, bayat ti 67 a tawtawen agingga iti daytoy tawen 1986, nakaipaiman dagiti Saksi kadagiti balbalay dagiti tattao iti sangalubongan, iti nasurok pay a 200 a pagsasao, ti nasurok a 570,000,000, a liblibro ken nasurok a 6,400,000,000 a kopia ti Pagwanawanan ken Agriingkayo! a magasin, kasta met iti minilion pay a suskripsion ti magasin​—pudno a nakaskasdaaw a pammaneknek!

18. (a) Ania a kualidad ti ipakpakita itatta dagiti klase papadi? (b) Kasano a naparegta amin nga adda iti ili ti Dios?

¹⁸ Mabalintay ti agragsak a ti pammaneknek ket agtultuloy agingga itoy tawen 1986. Ti panagaramid ti pagayatan ti Dios narigat, kas idi imbaklay dagiti 12 a lallaki ti bato a pakalaglagipan ket inawitda amin dayta agingga idiay Gilgal. Ngem ti naindaklan nga espiritu ti panagpayunir ti namagkaykaysa iti moderno-aldaw nga ili ti Dios, a kankanayon a mangparparegta kadakuada a “bumileg ken umingel.”​—Salmo 27:14; 31:24; Sofonias 3:9.

19. Iti panangrepaso kadagiti agtultuloy a pasamak iti kaaldawan ni Josue, ania a panagtalek ti maadda kadatayo?

¹⁹ Dagiti dadduma pay a paspasamak iti kaaldawan ni Josue ti rebbeng a mangparegta kadatayo a rumang-ay, a simamatalek a ni Jehova ti mangaramid iti ad-adu pay a datdatlag a maipaay iti ilina. Ti sumaganad nga artikulotayo ti mangrepaso ti sumagmamano kadagitoy.

[Dagiti Footnote]

Pananglaglagip kadagiti Pasamak idi Kaaldawan ni Josue​—

◻ Apay a dagitoy ti rebbeng a matmatan nga ad-adda pay ngem basta historia?

◻ Kasano ti intay panangsukay ti bileg ken naespirituan a kinamaingel?

◻ Ania a nagsayaat a padron ti imbati ni Josue para kadatayo?

◻ Kadagiti ania a pamay-an a ni Josue inladawanna ni Jesus?

◻ Ania a paspasamak itatta ti katupag dagidiay napasamak idiay Jordan?