Ti Masanguananyo​—Ti Kasasayaatan a Pangammuan iti Dayta

IDI 1962 impadles dagiti astrologo nga Indian ti maysa a sangalubongan a didigra, “gapu iti natakkon a panagsasabat dagiti walo a planeta iti tanda ti Capricorn.” Awan napaspasamak iti dayta, nupay kasta. Iti nabibiit pay, idi panagpatingga ti 1980, kaaduan kadagiti astrologo a Pranses ti addaan iti opinion a ti presidente ti Francia, ni Giscard d’Estaing, ti mapili manen a maipaay iti maikadua a terminona. Ngem ti kasalipna, ni François Mitterrand, ti nangabak iti eleksion. Dagiti pannakapaay kas kadagitoy ipalagipna kadatayo a ti astrolohia di makaipaay iti sigurado a pamay-an a pangammuan iti masanguanan.

Ngarud, adda aya, sabali a pamay-an? Kas pangarigan, ti kadi panagregget dagiti sientista a mammadles iti masanguanan ti makatulong kadakayo? Bueno, adtoy ti pammadles nga inaramid ti McGraw Hill Institute (Estados Unidos) idi 1970 no aniat’ mapasamak kadagiti 1980: “Dagiti agas a mangparmek ti kanser, dagiti natagitauan a panagtayab iti law-ang nga agturong Mars ken Venus, maysa a permanente a base idiay bulan, dagiti lugan nga agtarayen babaen iti koriente, ti pannakaadda dagiti kompiuter kadagiti pagtaengan, ti posibilidad a panangpili ti sekso ti anakyo, ken ti three-dimensional television ken sine.”

Idi 1970 dagiti sientista iti daytoy nga institusion ti nagkuna: “Daytoy a metodo [ti panangpadles] ranrantaenna ti pannakaragpat iti mapagtalkan a pammadles babaen ti agpapareho a kapanunotan ti maysa a grupo dagiti eksperto.” Ngem ti pammadles dagitoy nga eksperto ti napaneknekan a biddutda kadagitoy a tay-ak ken iti sumagmamano pay a dadduma, kas ti politika ken ti ekonomia.

Ti Sigurado a Gubuayan ti Impormasion

No dagiti astrologo ken sientista dida makita nga umun-una ti aniaman a kinasigurado no ania ti mapasamak, kaipapananna kadi nga imposible ti pannakagun-od kadagiti mapagtalkan nga impormasion maipapan iti masanguanan? Sakbay a sumuko, rebbeng a kitaentayo no ania ti kuna ti Biblia maipapan iti dayta a tema. Laglagipenyo, ni Jehova, ti Autor ti Biblia, ti nailadawan kas “Daydiay mangipalawag ti panungpalan manipud iti pangrugian, ken manipud idi unana a panawen ipalawagna dagiti bambanag a saan pay a naaramid.”​—Isaias 46:10.

Ti Sao ti Dios ti naglaon kadagiti adu a padto. Kasanot’ pannakaigiddiatda manipud ti pammadles dagiti astrologo? Sumaganad isu ti sungbat iti maysa a libro a napauluan The Great Ideas: “Ngem no maipapan iti antimano a pannakaammo ti mortal a tao, dagiti mammadto a Hebreo ti kasla naisalsalumina. Saan a kas kadagiti pagano a mammuyon wenno mammadles, . . . saanda nga agus-usar kadagiti aniaman nga arte wenno alikamen a mangsalput kadagiti nadiosan a palpalimed. . . . Iti kaaduan a pasetna dagiti propetiko a palpalawagda, saan a kas kadagidiay orakulo, nga agparang a nakalawlawagda. Agparang a ti panggepda ket kasla isu ti panangipanayag, saan a panangilimed, iti plano ti Dios kadagiti bambanag a kas Isu Mismo tartarigagayanna dagiti tattao a makitada ti kurso a nadiosan.”

Kas maysa a pangarigan iti daytoy, adu nga impormasion maipapan ken Jesus ti nailanad idiay Biblia adu a siglo sakbay ti pannakaiyanakna. Naipadto nga isut’ maipasngay idiay ili ti Bethlehem ken iti linea ti pamilia ni Jesse, nga ama ni Ari David. (Mikias 5:2; Isaias 11:1, 10) Impadto pay met dagiti Kasuratan nga isut’ mapapatay iti maysa kayo ngem awan kadagiti tultulangna ti matukkol, kas iti kustombre dagiti kakasta a panangpapatay. Dagitoy a detalye pimmudnoda ket isudat’ sumagmamano laeng a pangarigan iti pinattapatta ti maysa nga eskolar ti Biblia iti nasurok ngem 120 a padpadto a natungpal ken Jesus.​—Salmo 22:16, 17; 34:20.

Ti Padto a Natungpal Itatta

Mainayon pay, ti Biblia ti naglaon kadagiti padto a nakasentro iti kaaldawantayo. Usigentayo ti maysa kadagiti kapapatgan kadagitoy. Isalsalaysay dayta ti panagsasagadsad dagiti pasamak a mangtanda iti panawen a sumaruno a dagdagus iti dramatiko nga ibaballaet ti Pagarian ti Dios kadagiti ar-aramid iti daga. Dagitoy a pasamak ramanenna ti sangalubongan a gubgubat, dagiti ginggined, saksakit, bisin, ken ti idudur-as ti kinadakes. Saan kadi a ti idedegdeg dagitoy a bambanag ti nagbalin a prominente kadagiti damdamag ti lubong kabayatan ti maika-20 a siglotayo?​—Mateo 24:3, 7-14; Lucas 21:7, 10, 11; 2 Timoteo 3:1-5.

Inlawlawag ni Jesus a ti kaitungpalan dagitoy a padto ket iwaragawagna ti idadateng ti Pagarianna kas ti kinasigurado ti panagbusel dagiti kaykayo iyanunsioda ti idadateng ti primavera. Espisipiko pay nga ibagana a dagita ti matungpal iti maymaysa laeng a kaputotan. Amin dagiti paspaset ti tanda, agraman dagiti detalye a nadakamat iti ngato, ket natungpaldan iti imatangtayo nanipud 1914.a Maaddaantay ngarud ti naan-anay a panagtalek a ti Pagarian ket agtignayen iti mabiit.​—Lucas 21:29-33.

Ti sabali pay a paset a naipadto iti daytoy a tiempo isu ti “dagiti nasion nga agdanag a dida ammo ti ruaranda.” (Lucas 21:25) Ita, apay nga adda unay ti pannakakayaw ita iti astrolohia ken kadagiti dadduma a langa ti okulto? Ti pagiwarnakan a Pranses nga Le Monde Dimanche ti sumungbat: “Gaput’ pannakaipasango kadagiti krisis, dagiti tattao agsarimadengda nga awan masarakanda a pammatalged. Ti parasikolohia ti mangted dakkel a liwliwa a maipaay iti nagbassit laeng a panagregget, ket iti daytoy panawen ti nakaam-amak a sientipiko a gapuanan kas kadagiti nuklear nga ar-aramid ken gene splicing, magargari dagiti tattao nga agtalaw nga agturong kadagiti di am-ammo ken di nainkalintegan, a padpadasenda ti mangsirarak manen iti kaipapanan ti biag.” Gapuna ditay koma makellaat iti nasaknap nga interes kadagiti ar-aramid nga okulto, kas iti astrolohia. Daytat’ maysa kadagiti sintomas ti “danag” a laklak-amen itatta dagiti tattao kas kaitungpalan ti padto ni Jesus.

‘Itangadyo ti Uloyo’

Aniat’ rebbeng nga aramiden dagiti Kristiano no makitkitada amin dagitoy a bambanag? Nga agbutengda met, kas kadagiti tattao nga adda iti aglawlawda? Impaay ni Jesus ti sumaganad a balakad: “Ngem inton dagitoy a banag mangrugida a maaramid, kumitakayo ket itangadyo dagiti ul-uloyo, ta ti pannakaispalyo umasidegen.”​—Lucas 21:28.

Kayatyo kadi a maammuan ti masanguananyo nga ad-adda a detaliado? Ngarud iwayaanyo ti inkay panangsukimat ti Biblia a naun-uneg pay ken “suotenyo dagiti napaltiingan a sasao no nagtaudda iti Dios.” (1 Juan 4:1) Maaramidanyo daytoy babaen ti tulong ti magasin a Ti Pagwanawanan, a regular a mangisalsalaysay kadagiti padto ti Biblia ken mangilawlawag kadagiti aplikasionda iti kaaldawantayo. Iti kasta, bayat nga agbalinkayo a kumbinsido a ti panungpalan ti agdama a nariribuk a lubong ket asidegen, uray dakayo met, mabalinyonto nga ‘itangad dagiti ul-uloyo.’ Maammuanyonto met no aniat’ rebbeng nga aramidenyo tapno maammuan dagiti gunggona ti Mesianiko a Pagarian, nga isu ti dandanin bumallaet kadagiti ar-aramid ti lubong nga agpaay a pakagunggonaan amin dagiti nalinteg-panagpuspusona a tattao.

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 5]

“Ket ti Tanda . . .Pimmudnoda”

‘Aniat’ pagdaksan ti ipapan iti maysa a mammadles wenno manangbasa iti gasatyo iti maysa a pagiwarnakan? Saan aya a daytat’ di makadangran a pagraragsakan?’

Ti Biblia saanna a laglag-anen dayta a banag. Kinapudnona, daytat’ pagaluadennatayo a maibusor kadagiti medium ken managsalamangka. Idiay libro ti Deuteronomio, inted ni Jehova ti sumaganad a pakdaar: “No tumakderto kenka ti maysa a mamadpadles wenno managparparmata iti darepdep . . . ket ikkannaka iti tanda wenno maysa a nakaskasdaaw, ket ti tanda wenno nakaskasdaaw maaramid isu a nagsawanna kenka, a kunana, ‘Intan ala sumurot iti sabsabali a didios,’ . . . dikanto italtalek dagiti sasao dayta a mamadpadles wenno dayta a managparparmata iti darepdep.”​—Deuteronomio 13:1-3.

Kitaenyo ta ti Kasuratan saanna a pagduaduaan ti kinapudno a dadduma kadagiti panamadpadles dagiti medium ken astrologo ti mabalin a pumudnoda. Imbes ketdi, pakpakdaarannatayo ti Biblia a, no dagitoy a pammadles ti naibatay iti tanda kadagiti langlangit wenno kadagiti dadduma a pamay-an ti panagpadles, aggapgapuda kadagiti demonio, ket makaallilawda, ket mabalin nga ibaw-ingda dagiti tattao a maiyadayoiti pudno a Dios.​—Kitaenyo ti Aramid 16:16-18.

Ti panangipangag kadagiti astrologo wenno kadagiti dadduma nga agkunkuna a mabalinda a padlesan ti masanguanan ket isu ti panangirisgo iti pannakapasamak dagiti nainget a naespirituan a parparikut ket agtungpal nga adipen “dagiti dakes nga espiritu kadagiti nailangitan a disso.” (Efeso 6:12) Gapuna, ti iyuuman kadagita a tattao ket ibilbilang ti Dios a maysa a serioso a basol; dagidiay agar-aramid kadagiti bambanag ket makarimonda iti imatangna ket saandanto a tawiden ti Pagarianna.​—Apocalipsis 22:15.

Gapuna agpaay iti kabukbukodantay a pagimbagan a ti Biblia pagbantayennatayo a maibusor iti astrolohia ken amin dagiti dadduma a langa ti panagpadles.

[Kahon iti panid 6]

TI BIBLIA IMPADTONA NGA ANTIMANO A:

◆ Ni Jesus ti maiyanak idiay Bethlehem.​—Mikias 5:2

◆ Isut’ naipasngay iti pamilia ni Jesse, ti ama ni Ari David.​—Isaias 11:1, 10

◆ Isut’ mapapatay iti kayo.​—Salmo 22:16, 17

◆ Awan matukkol a tultulangna.​—Salmo 34:20