Dagiti Nalamuyot a Sasao a Makadangran

TI KOMENDASION iti trabaho a naaramidan a naimbag paragsakenna iti puso ti nagaget a tumatrabaho. Nupay kasta, adda maysa a tipo ti pagsasao a, nupay umar-arngi iti komendasion ken masansan sieerrado a maipagpagarup a kasta, masansan a mangpataud pakadangranan.

Idiay Proverbio 28:23 intay mabasa: “Ti mangtubngar iti tao ad-adunto a parabur ti masarakanna iti kalpasanna ngem ti mangpasablog babaen ti dilana.” Maysa daytoy a pakdaar, saan a kontra iti komendasion, no di ket kontra iti panangpasablog.

Sigun iti maysa a diksionario, ti sao a “panangpasablog” kaipapananna ti sobsobra a pammadayaw, a di pudno wenno di napasnek. Ti sao tuktukoyenna met ti regget a makagun-od ti pabor ti maysa babaen iti pammadayaw ken atension. Naigiddiat iti komendasion a naibatay iti umiso a panangtimbang iti nagaget a trabaho, ti panangpasablog ket naibatay iti kinaulbod.

Ti Kinamaag iti Aglablabes a Pammadayaw

Ti panangpasablog masansan nga agbunga ti dakes. Kas pangarigan, mangpataud dayta iti kinatangsit, nga inlista ni Jesus a maysa kadagiti “dakes a panunot” nga agtataud iti puso. (Marcos 7:21, 22) Ti Biblia balbalakadanna ti managdaydayaw iti Dios a “dina koma ipappapan ti bagina a nangatngato unay ngem iti rebbengna a panangipapan; no di ket agpanunot a sipapakumbaba.” (Roma 12:3) Ti aglablabes a panangiladawan ti bagi a patpatanoren babaen iti panangpasablog ket kumontra iti nasin-aw a panagpampanunot ti Kristiano.

Dagiti tattao a kaay-ayoda ti pammasablog dakes riknada iti pannakababalaw. Kaykayatda a dengdenggen laeng ti panangitantan-ok a sasao maipapan kadakuada. Iti dayta a tipo isuda dagiti Israelita a nagreklamo kadagiti mammadto ti Dios: “Dikayo mangsirmata kadakami kadagiti nalinteg a bambanag. Agsaokay kadakami kadagiti naalumamay a bambanag [“mamasablog a bambanag,” The Jerusalem Bible]; mangipadto kadagiti al-allilaw.” (Isaias 30:10) Nupay kasta, ti panangtarigagay kadagiti nalamuyot a sasao ti panangpasablog imbes a kadagiti makapalinteg a balakad a naggapu iti Dios nangiturong ti pannakadadael ti nasion ti Israel.

Idi kaaldawan ni Jesus dagiti managayat ti panangpasablog ramanenna nangnangruna dagiti eskribas ken Fariseo. Maipapan kadakuada, kuna ti Anak ti Dios: “Ngem amin dagiti aramidda aramidenda tapno makita dagiti tao; ta yakabada dagiti pilakteria ket iyatiddugda dagiti barayubay dagiti pagan-anayda. Ket ayatenda dagiti nagundawayan a saad kadagiti ramrambak ken dagiti nagundawayan a pagtugawan kadagiti sinagoga, ket dagiti luglugay kadagiti plasa ken managan Rabbi kadagiti tattao.” (Mateo 23:5-7) Ngem daytoy ti nangiturong iti pannakadadaelda. Gapu ta “awaten[da] ti dayaw iti maysa ken maysa” napaayda a namati iti naikari a Mesias ken naikapisda kadagiti bendision nga agbalin a kameng ti pagarian ti Dios. (Juan 5:44; 12:43; Mateo 21:42, 43) Mainayon pay, ti panangilaksidda ken ni Jesu-Kristo ti nangiturong ti pannakadadael ti nasion a Judio babaen kadagiti taga Roma idi 70 K.P.

Panangpasablog Tapno Mangbentaha

Ti kinapalangguad ken kinatangsit ket paset laeng ti dakes a bunga a patpatauden ti panangpasablog. Masansan ti manangpasablog agusar ti nalamuyot a sasao kas pamuspusanna a mangbentaha kadagiti dadduma. Sawen ti Kasuratan maipapan iti sumagmamano a kadagita a makastrek iti kongregasion Kristiano a “managtanabutob, naagal, a sursurotenda dagiti dakes a tarigagayda, ket ti ngiwatda napunno kadagiti sao a naparammag, a sisasaganada kadagiti pammasablogda kadagiti tattao gapu iti magunggonada.” (Judas 16, JB) Sipapanunot kadagiti umas-asping kadagita, inyikkis ti salmista: “Bumadangka kadi, O Jehova, ta ti nadiosan a tao mapukawen; ta dagiti matalek mapukawda iti tengnga dagiti annak dagiti tao. Agiinnulbodda tunggal maysa iti kaarrubana; iti naaliog a bibig [“manangpasablog a bibbibig,” JB] ken iti nagsiping a puso agsaoda.”​—Salmo 12:1, 2.

Ti maysa nga addaan “nagsiping a puso” agusar kadagiti nalamuyot a sasao ti panangpasablog a mangilemmeng kadagiti inaagum a motibona. Babaen iti kasta a panagsao isut’ agapelar iti kinabarengbareng dagiti managdengngegna ken ‘makastrek iti naimbag a paborda.’ Kalpasanna ti manangpasablog aramatenna dagiti biktimana a mangiyadelantar kadagiti inaagum nga interesesna. Agpaypayso a talaga ti Nainkasuratan a sasao: “Ti tao a mangpaspasablog iti kaarrubana mangyukrad iti iket kadagiti addangna.”​—Proverbio 29:5.

Nainsiriban a binalakadan ni Jesus dagiti adalanna: “Ngem saankay koma a managan ti Rabbi, ta maymaysa laeng ti mannursuroyo, ket dakay amin agkakabsatkayo. Ket awan ti naganenyo ti amayo itoy rabaw ti daga, ta maymaysa ti Amayo, isu nga adda sadi langit. Ket dikay met koma managan ti ‘manangidaldalan,’ ta maymaysa ti Manangidalanyo, nga isu ni Kristo. Ngem ti kadakkelan kadakayo, isunto ti agserserbi kadakayo. Ket siasinoman nga agpasindayaw maipababanto, ket siasinoman nga agpakumbaba maitan-okto.” (Mateo 23:8-12) Dagiti tattao a tarigagayanda a tuladen ni Kristo saanda a sapulen ti pannakaitantan-okda manipud kadagiti tattao babaen kadagiti panangpasablog kas ti panagusar kadagiti naaweng a narelihiusuan a titulo. Ti talaga a maikari a pannakaitan-ok aggapu iti Dios, ket agpaay laeng kadagiti napakumbaba. “Iti kasakbayan ti pannakadadael ti puso ti tao agpalangguad, ket iti kasakbayan ti kinadayaw adda ni kinapakumbaba.”​—Proverbio 18:12.

Lisian dagiti Kristiano ti panangpasablog kas maysa a pamay-an a panangpadakkel ti uloda wenno kadagiti dadduma. Liklikanda met dayta kas maysa a pamay-an a pananggundaway iti padada a tao. Ti ulidan ni apostol Pablo ket nagsayaat: “(Ta kas pagaammoyo) uray kaano dikami aramaten ti panagsao a panangal-aliog, wenno aniaman a panangabbong iti kinaagum, masaksian ti Dios!”​—1 Tesalonica 2:5.

Pagreggetanyo ti Kinatimbeng

Saan a panangibagbaga daytoy nga amin a sao a panangal-aliog ket di umisot’ pannakatignayna. Naikasigudan a dadduma a tattao ket nalakada a masmasdaawan kadagiti abilidad a makitada kadagiti gagayyemda wenno am-ammoda. Dadduma a tattao ket adda pagannayasanda a pagbalinen nga ugali ti panangibagbaga kadagiti dadduma no kasano ti “kalaingda” wenno saan ti panangtedda kadakuada kadagiti komplimento. Kaaduanna, nupay kasta, dagita a sasao ti agturong iti kinamanaglablabes ket awan sabali a pagtungpalanna no di panangal-aliog. Yantangay amin a tattao ket managbasol, awan indibidual a nakalalaing unay a kasapulan a kanayon a maibaga kenkuana dayta.​—Roma 3:23.

Iti kasumbangirna, nasken met a liklikan ti kasunganina a kinamanaglablabes ti di pulos mangmangted ti komendasion. Imbes ketdi, ti maysa ket masapul a silalagip koma a ni Jesus ti sisasagana a mangkomendar uray idi ngangngani nga isut’ mangted ti pannubngar. Kas pangarigan, kuna ti Anak ti Dios iti kongregasion Kristiano idiay Efeso: “Siak ammok dagiti aramidmo, ken ti panagbannogmo ken ti anusmo, ken ti dika pannakaibtur kadagiti dakes a tattao, ket sinuotmo dagiti mangnagnagan kadagiti bagbagida nga apostol, ket saanda met nga apostol ket nasarakam ida a naulbod. Ket naganuska ken nagituredka gapu iti naganko ket saanka a nagbannog. Ngem adda bassit busorek kenka, ta pinanawam daydi immuna nga ayatmo.” (Apocalipsis 2:1-4) Nalabit dayta a komendasion ti nangparegta kadagiti Kristiano a taga Efeso ken nangtignay kadakuada amin a sisasagana a mangpalinteg iti daydiay maysa a banag a ‘busbusoren’ ni Jesus kadakuada.

Nupay ti komendasion mangted pakagunggonaan, pagbalinen a nalawag ti Sao ti Dios a dagiti nalamuyot a sasao ti manangpasablog mangted ti pakadangranan. Agpadpada daydiay agus-usar ti manangpasablog ken dagidiay ‘nabanniitan’ iti dayta makitada ti kinapudno ti napaltiingan a sasao: “Ti napasablog a ngiwat mamataud iti pannakadadael.” (Proverbio 26:28) Ni Jesu-Kristo madina kayat ti maal-aliog. (Marcos 10:17, 18) Isut’ ulidan kadagiti paspasurotna.