Denggenyo ti Ibaga ti Espiritu kadagiti Kongregasion
Ti impormasion kadagiti panid 10 aginggana iti 21 ket naiparang idiay Nadiosan a Kinahustisia a Kumbension Distrito dagiti Saksi ni Jehova bayat ti 1988 kas dagiti panglukat a palpalawag iti simposium a napauluan “Ti Naituding a Panawen Asidegen.”
“Ti adda pagdengngegna denggenna koma ti kuna ti espiritu kadagiti iglesia.”—APOCALIPSIS 3:22.
1. Ania a sasao ti Apocalipsis ti naimbag a damag iti daytoy di naragsak a panawen, ket aniada dagiti “padto” ken “ti naituding a panawen” a matuktukoy?
SUMAGMAMANO a tawenen ti napalabas maysa a sosiologo idiay Estados Unidos ti nagkomento a dagiti tattao iti dayta a lugar adu unay ti wayawayada ngem saanda unay a naragsak. Dagiti tattao, kinunana pay, “masarakanda a pimmanawen ti kinaragsak kadakuada. Napanekneken nga ongaong ti paraiso nga ikarkarida kadagiti bagbagida met laeng.” Iti kastoy a panangmatmat, dagiti sasao ni apostol Juan idiay Apocalipsis 1:3 ket naimbag a damag, ta ibagana kadatayo no kasano ti pannakasarak iti kinaragsak. Nagsurat ni Juan: “Naragsak ti bumasa ken dagiti agdengngeg kadagtii sasao ti padto, ket salimetmetanda dagiti bambanag a naisurat kenkuana; ta ti naituding a panawen asidegen.” Ti “padto” a tuktukoyenna isu daydiay nailanad iti libro ti Apocalipsis. Ket “ti naituding a panawen” isu ti tiempo a masapul a matungpal daytoy a padto ti Apocalipsis. Dagiti sasao ni Juan ket napateg unay kadatayo itatta.
2. Ania ti mabalin a pampanunoten ni Juan bayat nga umad-adanin ti panungpalan ti umuna a siglo?
2 Nasurok nga 60 a tawtawen sakbay ti panangisuratna iti libro iti Apocalipsis, adda ni Juan idi Pentecostes idi naipasdek ti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano. Itan, idi 96 K.P., dayta a kongregasion dimmakelen manipud iti dati a 120 a miembrona a nagbalin a dakkel, internasional nga organisasion. Ngem addada met dagiti parikut. Kas iti impakdaar ni Jesus, ni Pablo, ken ni Pedro, mangrugrugin ti panagparang ti apostasia ken dagiti sekta, ket ni Juan mabalin a nagpampanunot no anianto ti adda iti masanguanan.—Mateo 13:24-30, 36-43; Aramid 20:29, 30; 2 Pedro 2:1-3.
3. Iti ania ti ipanamnama dagiti sirmata a nakita ni Juan nga inlanadna iti Apocalipsis?
3 Agasenyo ti ragsakna, ngarud, idi inawatna ti “paltiing ni Jesu-Kristo, isu nga inted ti Dios kenkuana, tapno ipakaammo kadagiti adipenna dagiti bambanag isuda a maaramidto iti mabiit.” (Apocalipsis 1:1) Iti agsasaruno a nakatantan-ok a sirmata, nakita ni Juan a dagiti pangpanggep ni Jehova matungpaldanto ket ti panagibtur dagiti matalek a Kristiano nakaskasdaawto ti pannakagunggonana. Isut’ nakaawat met manipud ken Jesus kadagiti mensahe a maipaay kadagiti pito a kongregasion; dagitoy, kaiyariganna, ti kamaudianan a direkta a balakad ni Jesus kadagiti Kristiano sakbay ti iyaayna iti dayag ti Pagarianna.
Dagiti Pito a Kongregasion
4. (a) Ania ti responsabilidad ti matalek a kongregasion Kristiano? (b) Ania ti ipamatmat ti kinapudno a dagiti napulotan a panglakayen ket nakita a kas dagiti pito a bitbituen iti makinkanawan nga ima ni Kristo?
4 Dagitoy a pito a kongregasion dagiti napulotan a Kristiano ket nairepresentar a kas dagiti pito a pagsilawan, ket dagiti napulotan a panglakayen nga adda kadakuada ti nairepresentar a kas dagiti pito a bituen iti makinkanawan nga ima ni Kristo. (Apocalipsis 1:12, 16) Babaen itoy nalawag a ladawan, nakita ni Juan a dagiti matalek a kongregasion Kristiano masapul nga agawitda iti lawag, a kas kadagiti nagangatan a pagsilawan iti maysa a nasipngetan a lubong. (Mateo 5:14-16) Ti panangiggem ni Jesus kadagiti papanglakayen iti makinkanawan nga imana impakitana nga isu ti mangidadaulo kadagiti papanglakayen, a mangiturturong ken mangiwanwan kadakuada.
5. Kadagiti siasino a naiturong dagiti mensahe kadagiti pito a kongregasion idi kaaldawan ni Juan?
5 Ibaga ni Juan ken Jesus: “Ti makitam isuratmo iti maysa a pagbasaan ket ipaw-itmo kadagiti pito nga iglesia, idiay Efeso ken idiay Smirna, ken idiay Pergamo, ken idiay Tiatira, ken idiay Sardis, ken idiay Filadelfia ken idiay Laodicea.” (Apocalipsis 1:11) Dagitoy a kongregasion pudno nga addada idi kaaldawan ni Juan, ket masiguradotayo nga idi nalpasen nga insurat ni Juan ti Apocalipsis, tunggal kongregasion nakaawatda ti maysa a kopia. Ngem paliiwenyo ti kunaen ti Hastings’ Dictionary of the Bible maipapan iti Apocalipsis: “Awan ti aniaman a sabalin a libro iti B[aro] a T[ulag] a napaneknekan a naimbag idi maika-2 a sig[lo].” Daytoy kaipapananna a ti libro ti Apocalipsis ket ammo a naimbag ken binasa saan laeng a dagiti Kristiano kadagiti pito a kongregasion no di ket dagiti adu pay a sabsabali nga agtarigagay a mangadal kadagiti sasao ti padto. Kinapudnona, ti balakad ni Jesus ket maipaay kadagiti amin a napulotan a Kristiano.
6, 7. (a) Kaano ti nangnangruna a panagaplikar dagiti sasao iti Apocalipsis, ken kasano ti pannakaammotayo iti daytoy? (b) Siasino itatta ti inrepresentar dagiti pito a bitbituen ken dagiti pito a kongregasion?
6 Ngem dagitoy a mensahe kadagiti pito a kongregasion addaanda iti nasaksaknap pay nga aplikasion. Kunaen ni Juan, idiay Apocalipsis 1:10: “Babaen iti pannakapaltiing addaak idi iti aldaw ti Apo.” Daytoy a bersikulo ket maysa a napateg a tulbek iti pannakagun-od iti pannakaawat iti Apocalipsis. Dayta ipamatmatna nga agaplikar nangnangruna “iti aldaw ti Apo,” isu a nangrugi idi nagbalin nga Ari ni Jesus idi 1914. Daytoy a pannakaawat ket napatalgedan babaen kadagiti mensahe ni Jesus kadagiti pito a kongregasion. Kadakuada makasaraktayo kadagiti ebkas a kas kadagitoy a sasao idiay Pergamum: “Umayakto kenka iti madaras.” (Apocalipsis 2:16; 3:3, 11) Kalpasan ti 96 K.P., saan nga ‘immay’ ni Jesus iti aniaman a nakapatpateg a pamay-an agingga nga isut’ naitrono kas Ari idi 1914. (Aramid 1:9-11) Ngarud, kas kaitungpalan ti Malakias 3:1, isut’ ‘immay’ manen idi 1918, idi isut’ immay iti templo ni Jehova a mangukom nga umuna iti sangakabbalayan ti Dios. (1 Pedro 4:17) Isut’ ‘umay[to]’ manen, iti asidegen a masanguanan, inton “balsenna dagiti saan a mangammo iti Dios ken dagidiay di agbuteng iti ebanghelio ni Apotayo a Jesus.”—2 Tesalonica 1:7, 8; Mateo 24:42-44.
7 Buyogen iti panangpanunot iti daytoy, maawatantayo a dagiti pito a kongregasion iladawanna dagiti amin a kongregasion dagiti napulotan a Kristiano kalpasan ti 1914, ket dagiti pito a bitbituen irepresentarda dagiti amin a napulotan a panglakayen kadagidiay a kongregasion. Kasta met, dagiti panglakayen a kameng ti “sabsabali a karnero” ket, babaen ti panangpalawa, addada met iti panangtengngel ti makinkanawan nga ima ni Jesus. (Juan 10:16) Ket ti balakad kadagiti pito a kongregasion agaplikar ti prinsipiona kadagiti amin a kongregasion iti ili ti Dios itatta iti aglawlaw ti lubong, agraman dagidiay a buklen dagiti Kristiano nga addaan iti naindagaan a namnama.
8. Ania a kasasaad ti nasarakan ni Jesus idi immay nagsukimat kadagiti agkunkuna a Kristiano idi 1918?
8 Idi immay ni Jesus nga agsukimat kadagiti agkunkuna a Kristiano idi 1918, nasarakanna dagiti napulotan a Kristiano ditoy daga a mangikagkagumaan a mangtungpal kadagiti sasao ti padto. Nanipud idi 1870’s dagitoy pakpakdaarandan dagiti tattao iti kinapateg ti tawen 1914. Nagsagabadan iti adu iti im-ima ti Kakristianuan bayat ti umuna a gubat sangalubongan, ket idi 1918 ngangngani simmardeng ti trabahoda idi dagiti kangrunaan nga oipisiales ti Watch Tower Society naibaludda gapu iti ulbod a pammabasol. Ngem dagiti kapadasanda iti dayta a tiempo maitupag kadagiti padpadto iti Apocalipsis iti nakaskasdaaw a pamay-an. Ket ti determinasionda a mangipangag kadagiti sasao ni Jesus kadagiti pito a kongregasion ti nangilasin kadakuada nga awan duadua a kas ti kakaisuna nga agaw-awit iti lawag a Kristiano iti daytoy nasipngetanen a lubong. Itatta, daytoy a natda buklenda ti klase Juan nga agbibiag tapno makita ken makipaset kadagiti kaitungpalan iti adu a paspaset ti Apocalipsis.
Balakad ken Komendasion
9, 10. Ti kaitungpalan dagiti ania a sasao ni Jesus ket nangiyeg iti dakkel a ragsak kadagiti moderno-aldaw a Kristiano? Ilawlawagyo.
9 Idiay Apocalipsis 3:8, kinuna ni Jesus iti kongregasion idiay Filadelfia: “Siak ammok dagiti aramidmo—adtoy! inkabilko iti sanguanam ti maysa a ruangan a silulukat, isu nga awan ti makairikepto—ta adda bassit a pannakabalinmo, ket sinalimetmetam ti saok ket dika naglibakan ti naganko.” Nalawag, dagiti Kristiano idiay Filadelfia ket aktiboda, ket itan adda nalukatan a gundaway a maipaay kadakuada.
10 Ti moderno-aldaw a kinapudno daytoy a mensahe ti nangparagsak iti kasta unay iti ili ti Dios. Kalpasan ti makasuot a kapkapadasanda idi 1918, dagitoy ti naisubli iti naespirituan, ket idi 1919 linukatan ni Jesus ti ruangan ti gundaway a maipaay kadakuada. Simrekda iti dayta a ruangan idi inawatda ti komision a mangikasaba ti naimbag a damag kadagiti amin a nasnasion. Gaput’ adda ti espiritu ni Jehova kadakuada, awan ti makalapped itoy a trabaho, ket dagitoy a matalek a Kristiano addaanda iti dakkel a pribilehio a mangitungpal iti kangrunaan a paset ti pagilasinan iti kaadda ni Jesus. (Mateo 24:3, 14) Kas banag iti matalek a trabahoda a panangikasaba, dagiti natda iti 144,000 ket naayaban ken napulotanda, ket ti “dakkel a bunggoy” naurnongen a nakaad-adu ti bilangda. (Apocalipsis 7:1-3, 9) Anian a rag-o ti inyeg daytoy iti ili ti Dios!
11. Kasano a pinadpadas dagiti sektariano a mulitan ti organisasion ni Jehova idi kaaldawan ni Juan, ken kasano nga inaramidda dayta iti kaaldawantayo?
11 Adda kadi aniaman a mangikkat kadakuada itoy a rag-o? Wen adda. Kas pangarigan, dagiti panglakayen idiay Pergamum, nupay nasayaat ti rekord ti panagibturda, saanda a nabalinan nga inikkat ti sursuro dagiti Nicolaitas iti kongregasion. (Apocalipsis 2:15) Masalsalimetmetan ti sektarianismo. Kasta met, iti intero kadagitoy maudi nga al-aldaw, dadduma nga indibidual ti nagapostata ket pinadpadasda a minulitan ti organisasion ni Jehova. Dagiti panglakayen nagkaykaysada a nanglapped kadakuada, ngem, nakalkaldaang, dadduma ti naallilaw. Sapay koma ta ditay palubosan dagiti apostata a mangikkat kadatayo itoy a rag-o!
12. (a) Ania ti Balaam ken Jezabel nga impluensia? (b) Pinadpadas kadi ni Satanas nga inyam-ammo ti impluensia ti maysa a Balaam wenno maysa a Jezabel iti kongregasion Kristiano iti moderno a tiempo?
12 Pinakdaaran met ni Jesus ti kongregasion idiay Pergamum a maibusor kadagidiay “mangsalimetmet iti sursuro ni Balaam.” (Apocalipsis 2:14) Ania daytoy a sursuro? Adda maysa idiay Pergamum a mangmulmulit kadagiti Kristiano sadiay a kas iti pamay-an iti panangmulit ni Balaam kadagiti Israelitas idiay let-ang: babaen ti panangparegtana kadakuada a “mangan kadagiti bambanag a naidaton kadagiti didiosen ken makiabig.” (Numeros 25:1-5; 31:8) Pinakdaaran ni Jesus ti kongregasion idiay Tiatira a maibusor iti “dayta babai a Jezabel.” Daytoy a babai ket mangisursuro met kadagiti Kristiano a “makiabigda ken manganda iti naidaton kadagiti didiosen.” (Apocalipsis 2:20) Pinadpadas kadin ni Satanas ti mangiyam-ammo iti impluensia ti maysa a Balaam wenno maysa a Jezabel iti kongregasion itatta? Pudno a pinadasnan, agingga a ngangngani 40,000 iti tinawen ti mailaklaksid, a kaaduanna gapu iti imoralidad. Anian a didigra! Agpadpada a dagiti kas-Balaam a lallaki ken kas-Jezabel a babbai immalsada kadagiti panglakayen ket pinadasda a minulitan ti kongregasion. Sapay koma ta lapdantayo dagita a narugit nga impluensia iti isuamin a kabaelantayo!—1 Corinto 6:18; 1 Juan 5:21.
13. (a) Deskribirenyo ti pannakapaay ni Jesus iti kinabaaw. (b) Apay a dagiti taga Laodicea nabaawda, ken kasano a maliklikantayo daytoy a pagkapuyan itatta?
13 Idiay Apocalipsis 3:15, 16, kinuna ni Jesus iti kongregasion idiay Laodicea: “Siak ammok dagiti aramidmo, a saanka a nalamiis ket saanka met a napudot. Siak kayatko koma a nalamiiska wenno napudotka. Iti kasta, gapu ta nabaawka ket saanka a napudot ket saanka met a nalamiis, ituprakanto iti ngiwatko.” Anian a nagsayaatan a deskripsion iti pannakapaay a narikna ni Jesus iti kinabaawna! Intuloyna a kinuna: “Agsipud ta kunam: ‘Siak nabaknangak ket nagun-odakon ti kinabaknang ket awan ti pakasapulak iti aniaman.’” Wen, ti materialismo ti nanggargari kadagiti Kristiano idiay Laodicea. Dagitoy mapnekdan iti bukodda ket awan ti panangikankanoda. Ngem kinuna ni Jesus kadakuada: “Dika ammo a sika ti daksanggasat ken marigrigat ken napanglaw ken bulsek ken lamolamo.” (Apocalipsis 3:17) Kayattayo kadi ti agbalin a “daksanggasat ken marigrigat ken napanglaw ken bulsek ken lamolamo” iti imatang ni Jesus? Siempre saan! Gapuna ikagumaantayo iti amin a pamay-an ti makidangadang a maibusor iti panagbalin a materialistiko wenno nabaaw.—1 Timoteo 6:9-12.
Agibtur Agingga iti Panungpalan
14. (a) Ania dagiti rigat a sinango ti kongregasion idiay Smirna? (b) Ania dagiti moderno a katupag dagiti kapkapadasan idiay Smirna?
14 Ti maysa a kongregasion a saan a nabaaw isu ti Smirna. Kadagitoy a Kristiano, kinuna ni Jesus: “Siak ammok ti rigatmo ken ti kinapanglawmo—ngem nabaknangka—ket ammok ti kinasalawasaw dagiti agkuna a Judioda, ngem saan met no di ket isuda ti maysa a sinagoga ni Satanas. Dika kabuteng dagiti bambanag nga inka lak-amen. Adtoy! Ti Diablo mapanna ipisok iti pagbaludan dagiti dadduma kadakayo tapno masuotkayo, ket addanto rigatyo bayat ti sangapulo nga aldaw.” (Apocalipsis 2:8-10) Anian ti pannakaitupag daytoy iti kapadasan dagiti Kristiano itatta! Dagiti moderno a Kristiano, agpadpada dagiti napulotan ken dagiti sabsabali a karnero, nakaibturda met iti nauyong nga ibubusor manipud iti “sinagoga ni Satanas” itatta, ti Kakristianuan. Manipud iti umuna a gubat sangalubongan agingga itatta, rinibribo a lallaki, babbai, ken ub-ubbing ti nababaot, naibalbalud, natutuok, naramrames, wenno napapatay gapu iti panagkedkedda a mangikompromiso iti kinatarnawda.
15, 16. (a) Kasano nga agragsak dagiti napulotan a Kristiano nupay agsagabada iti pannakaidadanes? (b) Ania a naisangsangayan a gunggona nga agur-uray kadagiti sabsabali a karnero ti tumulong met kadakuada nga agragsak?
15 Dagita kadi a kapkapadasan mangiyegda iti ragsak? Saan a makaparagsak dagita a mismo. Ngem kas kadagiti apostoles, dagiti matalek a Kristiano a nagibtur iti pannakasuot mapadasanda ti makin-uneg a rag-o ta “naibilangda a maikari a nagsagaba ti nakababain gapu iti nagan ni [Jesus].” (Aramid 5:41) Ket nagtalinaedda a naragsak aniaman ti aramiden dagiti kabusorda kadakuada agsipud ta ammoda nga asidegen ti naituding a tiempo a magunggonaan ti kinatarnawda, ket pudno a dakkel ti gunggona. Kinuna ni Jesus kadagiti Kristiano idiay Smirna: “Agtalgedka agingga ken patay, ket itdekto kenka ti balangat ti biag.” (Apocalipsis 2:10) Ket kadagidiay adda iti Sardis kinunana: “Ti agballiginto kastoyto a makawesan kadagiti pagan-anay a puraw; ket uray kaano diakto punasen ti naganna iti libro ti biag.”—Apocalipsis 3:5.
16 Pudno, dagitoy a karkari espesipiko nga agaplikar kadagiti napulotan a Kristiano, a mangipalagip kadakuada iti premio nga imortal a nailangitan a biag nga agur-uray kadakuada. Ngem kadagidiay a kameng iti sabsabali a karnero mapabilegda met kadagitoy a sasao. Adda met naisagana a gunggona ni Jehova a maipaay kadakuada, no la ketdi ta naregtada ken agibturda. Addaanda ti nadayag a namnama nga agtawid iti biag nga agnanayon iti maysa a paraiso a daga iti sidong ti Pagarian iti im-ima ni Kristo. Sadiay masarakandanto ti Paraiso a saan a nasarakan dagiti tattao iti lubong.
17. Kadagiti ania a sasao nga impatingga ni Jesus ti tunggal mensahe, ket ania ti kaipapanan dagiti sasao kadatayo itatta?
17 Sinerraan ni Jesus ti tunggal mensahena kadagiti kongregasion kadagitoy a sasao: “Ti adda pagdengngegna denggenna koma ti kuna ti espiritu kadagiti iglesia.” (Apocalipsis 3:22) Wen, masapul a dumngegtayo ken tungpalentayo dagiti sasao ti Kangrunaan a Pastor. Masapul a liklikantayo ti kinarugit ken ti apostasia, ket masapul a taginayonentayo ti regtatayo. Ti pannakaawattayo iti gunggona agpannuray iti dayta. Ket no usigentayo ti ad-adu pay nga impormasion iti Apocalipsis, ad-adda a determinadotayo a mangaramid iti dayta.
Dagiti Selio ti Lukot
18. (a) Ania ti inawat ni Jesus iti nailangitan a korte? (b) Ania ti kaipapanan ti panagsakay dagiti tallo a managkabayo iti Apocalipsis kapitulo 6 a maipaay iti sangatauan nga agbibiag itatta?
18 Kadagiti Apo kapitulo 4 ken 5, kas pangarigan, makita ni Juan ti nakaskasdaaw a sirmata iti nailangitan a korte ni Jehova. Ti Kordero ti Dios, ni Jesu-Kristo, adda sadiay, ket inawatna ti lukot nga addaan kadagiti pito a selio. Iti Apo kapitulo 6, linukatan ni Jesus ti innem kadagiti pito a selio, a nagsasaruno. Idi nalukatan ti umuna, maysa a nagsakay ti puraw a kabayo ti nakita. Isut’ naikkan iti balangat ket nagsakay a “mangparmek ken mangan-anay iti panangparmekna.” (Apocalipsis 6:2) Daytoy isu ni Jesus, ti kabalbalangat nga Ari. Idi rinugianna ti naballigi, naarian a panagsakayna idi 1914, nangrugin ti aldaw ti Apo. Idi nalukatan dagiti sumaganad a tallo a selio, tallo pay a kabayo nga addaan kadagiti nagsakay ti nagparang. Dagitoy dagiti nakabutbuteng a panangiparangarang, a mangirepresentar iti natauan a pannakigubat, bisin, ken ipapatay babaen iti angol ken dagiti dadduma a makagapu. Dagitoy patalgedanda ti dakkel a padto ni Jesus a ti nailangitan a kaaddana iti naarian a pannakabalin ket matandaan ditoy daga babaen kadagiti dadakkel a gubgubat, bisbisin, dagiti angol, ginggined, ken dagiti dadduma a didigra. (Mateo 24:3, 7, 8; Lucas 21:10, 11) Pudno unay, dagiti Kristiano masapul nga ipangagda dagiti sasao ni Jesus iti pito a kongregasion tapno dagitoy ket makaibturda iti kasta a tiempo.
19. (a) Bayat ti kaadda ni Kristo, ania a gunggona ti naited kadagiti matalek a napulotan a Kristiano a natayen? (b) Ania a nakaam-amak a paspasamak ti nailadawan babaen ti pannakalukat iti maikanem a selio, a mangiturong iti ania a saludsod?
19 Iti pannakalukat ti maikalima a selio, naipalgak ti maysa a pasamak iti di makita a pagtaengan dagiti espiritu. Dagiti napulotan a Kristiano a natayen gapu iti pammatida ket naikkan tunggal maysa iti puraw a pagan-anay. Nalawag, a gapu iti kinapudnon ti kaadda ni Kristo, ti nailangitan a panagungar ket nangrugin. (1 Tesalonica 4:14-17; Apocalipsis 3:5) Kalpasanna ti maikanem a selio ket nalukatan, ket “ti daga,” ti naindagaan a sistema dagiti bambanag ni Satanas, magunggon babaen iti dakkel a ginggined. (2 Corinto 4:4) “Ti langit” iti natauan a panangituray nga adda iti sidong ti panangtengngel ni Satanas ket malukot a kasla maysa a daan a lukot ti pagbasaan, a sisasaganan a maibelleng. Gaput’ panagbuteng, dagiti managalsa a tattao umkisda a buyogen ti pannakaupay kadagiti batbato: “Agtinnagkayo kadakami ket ilemmengdakami iti imatang Daydiay agtutugaw iti trono ken iti pungtot daydiay Kordero, ta dimtengen ti dakkel nga aldaw ti pungtotda, ket siasinonto ti makabalin nga agtakder?”—Apocalipsis 6:13, 14, 16, 17.
20. Siasino ti makapagtakder bayat ti dakkel nga aldaw ti pungtot ni Jehova ken iti Kordero?
20 Ket siasinonto ti makabalin nga agtakder? Ay ket, sinungbatanen ni Jesus dayta a saludsod. Dagidiay a “dumngeg iti ibaga ti espiritu kadagiti kongregasion” agtakderdanto iti dayta dakkel nga aldaw iti pungtot. Ket tapno patalgedan daytoy, inammo ni Juan ti pannakaselio ti naudi kadagiti 144,000 ken ti pannakaurnong ti dakkel a bunggoy kadagiti amin a nasnasion tapno makalasatda “iti dakkel a rigat.” (Apocalipsis 7:1-3, 14) Ngem itan ti tiempo a maipaay iti pannakalukat ti maikapito a selio iti lukot ken ti pannakaipakita ti ad-adu pay a dramatiko a sirmata a maipakitanto ken Juan ken, babaen kenkuana, maipakita kadatayo itatta. Ti sumaganad nga artikulo salaysayennanto ti dadduma kadagitoy.
Malagipyo Aya?
◻ Aniat’ relasion ni Jesus ken dagiti panglakayen iti kongregasion?
◻ Ania dagiti parikut a naipasango kadagiti panglakayen idiay Pergamum ken Tiatira, ken kasano a dagiti umasping a parparikut ti nangapektar kadagiti kongregasion itatta?
◻ Ania a serioso a biddut ti inaramid ti kongregasion ti Laodicea, ket kasano a maliklikantayo ti panangaramid iti kasta a biddut itatta?
◻ Kasano a nagibtur dagiti Kristiano iti daytoy maika-20 a siglo, ket ania dagiti karkari ni Jesus a nakatulong kadakuada a mangaramid iti kasta?
◻ Kasano a maliklikantayo ti pannakapaay ken kinaawan ti namnama a mapadasan dagiti nasnasion idiay Armagedon?
[Dagiti ladawan iti panid 13]
Dadduma a matalek a Kristiano a nagsagaba kadagiti kampo konsentrasion ti Nazi
[Credit Line]
DÖW, Vienna, Austria