Dagiti Buya Manipud iti Naikari a Daga

Pasiarenyo ti Dagay, Pasiarenyo Dagiti Karnero!

RINIBO a Kristiano ti nakapasiaren iti Naikari a Daga, nga ipagarupda a ti pannakakita kadagiti lugar a nakaaramidan dagiti pasamak ket tumulong kadakuada tapno maawatanda ti Biblia, a pagbalinenna dayta nga ad-adda nga aduan kaipapanan. Ket natulonganna ida.

Napasiaryo man a literal wenno napasiaryo iti panunotyo babaen panangadalyo kadagiti libro ken artikulo maipapan iti daga, ania ngata no pasiarenyo dagiti karnero? ‘Aniat’ nakainaigan dagiti karnero iti Naikari a Daga?’ mabalin a panunotenyo. Kinaagpaysuanna, dagiti karnero ket kasta la unay ti pategda iti biag kadagiti panawen ti Biblia a ti ipapasiar iti Naikari a Daga ket, iti anagna, saan a naan-anay no di mairaman dagiti karnero.

Dagiti retrato a makitayo ditoy ket mabalin a paset ti panagpasiaryo, yantangay dagiti karnero a makita iti rehion ita ket kas met laeng kadagidiay gagangay kabayatan ti panawen ti Biblia.a Ti nalukmeg nga iposda ket napno iti taba. (Levitico 7:3; 9:19) Ti napuskol a de lana ket kaaduanna a puraw. Ngem laglagipenyo a ti dakkel nga arban ni Jacob inramanna “dagiti karnero a labang, ken . . . dapol a karnero.”​—Genesis 30:32.

Daytoy met laeng a salaysay iyilustrarna a ti tao nga addaan dakkel nga arban ket maibilang a nabaknang. (Genesis 30:43) Mabasatayo maipapan ken Job: “Ti sanikuana pito a ribo a karnero ken tallo ribo a kamelio ken lima gasut a kasangolan a baka ken lima gasut nga asno . . . [Isu] ti kadakkelan idi kadagiti amin nga annak ti daya.” (Job 1:3; 42:12) Wenno lagipenyo a naaddaan ni Nabal iti 3,000 a karnero ken 1,000 a kalding. Aniat’ kunayo a kasasaadna ken impluensiana idi panawen ni David? (1 Samuel 25:2) Ngem kinaagpaysuanna apay a ti dakkel nga arban buklenda ti dakkel a kinabaknang?

Agsipud ta dagiti karnero nangipaayda kadagiti pastorda wenno agtagikuada kadagiti napateg a produkto. Ti laeng de lana ket agtultuloyen a maysa a kinabaknang. Tulongannatayo ti Proverbio 31:13, 21, 22 a makakita no kasano a ti masirib, nagaget nga asawa a babai mausarna dagita tapno makaaramid iti kawes maipaay iti pamiliana wenno tela a malako. (Job 31:20) Ti de lana ket maysa a napateg a tagilako. Naipalnaad dayta iti kumento a ti maysa nga ari a Moabita “nagbalin a managtaraken ti karnero, ket binayadanna ti ari ti Israel iti sangagasut a ribo a kordero ken sangagasut a ribo a di napukisan a lallaki a karnero.” (2 Ar-ari 3:4) Wen, “saanda a napukisan” a karnero; ti napuskol a de lanada ti nainayon iti gatadda.

Dagiti lallaki a karnero, maaddaanda kadagiti makaay-ayo a sara, kas kadagidiay adda iti ladawan iti kannawan. Ipalagip kadi daytoy a ti sara ti lalaki a karnero ket nausar tapno maiyanunsio ti Jubilio? (Levitico 25:8-10) Dagiti umasping a nalungog a sara ket nausar iti panangipangngeg kadagiti aweng a pangriing wenno pangidalan kadagiti sikap iti gubat.​—Oc-ocom 6:34; 7:18, 19; Joel 2:1.

Nalawag unay, no addaankayo iti pangen ti karnero, maipasigurado kadakayo ti gubuayan ti taraon gapu ta dagiti karnero ket naibilang kadagiti animal a makan dagiti Israelitas. (Deuteronomio 14:4) Ti karne (mutton wenno lamb) ket mabalin a maikilnat wenno matuno. Ti natuno a karnero ket maysa a kangrunaan a banag iti tinawen a Paskua. (Exodo 12:3-9) Dagiti karnero ket regular met a gubuayan ti gatas, mainum ken mausar iti panagaramid ti keso.​—1 Samuel 17:17, 18; Job 10:10; Isaias 7:21, 22.

Awan kumpleto a panangpasiar kadagiti karnero no diyo madlaw ti nasinged a singgalut iti nagbaetan ti arban ken ti pastorna. Ti maysa a matalek a pastor maseknan kadagiti karnerona. Kas dinakamat ni Jesus, bigbigendanto ti timek ti pastorda ket sumungbatdanto inton awaganna ida iti naganda. (Juan 10:3, 4) No mapukpukaw ti maysa, ti nasiput a pastor sapulenna dayta. No masarakanna ti napukaw a karnero, nalabit baklayenna dayta ket bagkatenna nga isubli iti pangen.​—Lucas 15:4, 5.

Inusar ni David ti bukodna a kapadasan iti pangen idi nga inyarigna ti bagina iti maysa a karnero a ni Jehova ti Pastorna. Nasalakniban ni David, a kas kadagiti karnero naaywananda manipud kadagiti mangdarup nga animal. Masurotan dagiti karnero ti panangidalan ti naayat a pastorda. No madunorda, dalusanna dagiti sugatda, nalabit babaen iti nasamay a lana. Anian a maisupadi kadagiti managimbubukodan a tignay dagiti papangulo ti Israel, a nadeskribir idiay Ezequiel 34:3-8!

Ti Biblia naglaon kadagiti adu a naimpadtuan ken makailadawan a reperensia kadagiti karnero. Gapuna a ti panangpasiaryo, panangkabisadoyo, kadagiti karnero idiay Naikari a Daga mapaunegna ti pannakatarusyo kadagiti termino kas iti “bassit nga ipastoran,” “ti Kordero ti Dios,” ken “dagiti sabsabali a karnero.”​—Lucas 12:32; Juan 1:36; 10:16.

[Footnote]

[Picture Credit Line iti panid 24]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Picture Credit Line iti panid  25]

Garo Nalbandian