Ti Kadi Sagut ti Dildila Paset ti Pudno a Kinakristiano?
“NARIKNAK, bayat a dimngegak kenkuana nga agkarkarag iti dildila, a kasla adda makaguyugoy a bileg iti tangatang,” kuna ni Bill kalpasan nga isu ken ti innem pay a sabsabali ket naurnong iti sanguanan ti mangaskasaba iti asideg ti altar ti simbaan. Ti kadi kakasta a kapadasan ulitenna ti immuna-siglo a panagtignay ti nasantuan nga espiritu? Ipabigbigda kadi ti relihion ti Biblia? Makasaraktayo kadagiti makapnek a sungbat babaen ti naannad a panangusig kadagiti Kasuratan.
Ipalgak ti rekord ti Biblia a no aniaman a namilagruan a sagut ti espiritu ti maipaay, maysa kadagiti 12 nga apostol wenno ni apostol Pablo ti adda. Ti umuna kadagiti tallo a nairekord a paspasamak iti panagsao iti dildila ti napasamak kadagiti 120 nga adalan ni Jesus a naguurnong idiay Jerusalem idi Pentecostes 33 K.P. (Aramid 2:1-4) Tallo ket kagudua a tawen kalpasanna, bayat a dumdumngeg ti maysa a grupo dagiti di nakugit nga Italiano iti panangasaba ni Pedro, immawatda ti espiritu ket nangrugida a “nagsao kadagiti dildila ket nagdaydayawda iti Dios.” (Aramid 10:44-48) Ket 19 a tawen kalpasan ti Pentecostes, agarup 52 K.P., nakisao ni Pablo iti maysa a grupo idiay Efeso ken impatayna dagiti imana kadagiti 12 nga adalan. Isuda met ti “nangrugi a nagsao kadagiti dildila ken namadpadto.”—Aramid 19:6.
Apay a ti Sagut ti Dildila?
Kasakbayan unay ti iyuulina sadi langit, imbaga ni Jesus kadagiti pasurotna: “Umawatkayto ti pannakabalin inton umay kadakayo ti nasantuan nga espiritu, ket dakayto ti saksik sadi Jerusalem ken . . . agingga iti kaungtuan a paset ti daga.” (Aramid 1:8) Paliiwenyo nga isut’ nangted ti pagilasinan no kasanot’ pannakairingpas daytoy naindaklan a trabaho a panangsaksi—babaen ti tulong ti nasantuan nga espiritu.
Awan pay laeng idi ti moderno a teknolohia ti komunikasion a mangted kadatayo ti kabaelan a mangipatulod kadagiti mensahe iti isuamin a daga iti adu a pagsasao. Ti naimbag a damag ti kasapulan a maisaknap kangrunaanna babaen ti sao ti ngiwat, ket iti daytoy ti namilagruan a sagut ti panagsao kadagiti ganggannaet a pagsasao ti napaneknekan a makatulong la unay. Kasta ti kasasaad bayat a kinasabaan dagiti immuna-siglo a Kristiano dagiti Judio ken proselita sadi Jerusalem idi Pentecostes 33 K.P. Dagiti taga Partia, Media, Elam, Creta, Arabia, Mesopotamia, Judea, Cappadocia, Ponto, ken ti distrito ti Asia, kasta met dagiti naggapu sadi Roma, nangngeganda “dagiti nakaskasdaaw a bambanag ti Dios” iti bukodda a pagsasao ken naawatanda no aniat’ naipakaammo. Tallo ribo a dagus ti nagbalin a manamati.—Aramid 2:5-11, 41.
Ti masansan a di maikankano a kinapudno ket ti panagsao iti dildila ket maysa laeng kadagiti siam a panagtignay ti nasantuan nga espiritu a dinakamat ni apostol Pablo iti suratna kadagiti Kristiano sadi Corinto. Numan pay minatmatan ni Pablo ti panagsao iti dildila kas basbassit a sagut, napateg dayta iti immuna a kongregasion iti panangisaknap ti naimbag a damag maipapan iti nailangitan a Pagarian ti Dios. Maysa dayta kadagiti “sagsagut” a nakatulong iti irarang-ay ti bilang ken pammabileg iti kappasngay a kongregasion dagiti Kristiano.—1 Corinto 12:7-11; 14:24-26.
Dagiti nagduduma a panagtignay ti nasantuan nga espiritu idi immuna a siglo, agraman panagsao iti dildila, ket maysa met a nabatad a pammaneknek a saanen nga us-usaren ti Dios ti 1,500-tawennan a kongregasion ti Israel kas naisangsangayan nga ilina. Di mapagduduaan, adda itan ti anamongna iti baro a kongregasion Kristiano, nga impasdek ti bugbugtong nga Anakna.—Idiligyo ti Hebreo 2:2-4.
Dagitoy a pannakaiparangarang ti espiritu ket napateg a pangbangon a bloke iti pannakaipasdek ti ubing pay laeng a kongregasion Kristiano ken tulonganna dayta a rumang-ay iti kinanataengan. Inlawlawag ni Pablo a kalpasan a naibanagen ti panggepda, agsardengton dagitoy a namilagruan a sagsagut: “Uray pay adda sagsagut ti panangipadto, manungpaldanto; uray pay adda dildila, agsardengdanto.”—1 Corinto 13:8.
Wen, nalawag ti Biblia a ti sagut ti dildila ket agsardeng. Ngem kaano? Ipalgak ti Aramid 8:18 a dagiti sagut ti espiritu ket naawat “babaen panangipatay iti im-ima dagiti apostol.” Nalawag ngarud, iti ipupusay ti kaudian nga apostol, ti pannakaiyallatiw dagiti sagut ti espiritu ket agsardeng—agraman ti panagsao iti dildila. Gapuna, idi a dagidiay immawat kadagitoy a sagsagut manipud kadagiti apostol ket pimmusaydan, nagsardengen ti namilagruan a sagut. Naaddaan idin ti kongregasion Kristiano ti panawen a maipasdek a naimbag ken agsaknap iti adu a dagdaga.
“Di Ammo a Dildila” ken ti Pannakaipatarusda
Ti agdama-aldaw nga iyuungar ti panagsao iti dildila ket “imbilang ti dadduma kas kinalabor ti rikna dagiti agbaliwbaliw a tattao tapno mangawis ti atension iti bagbagida, bayat nga ibilang met dagiti dadduma dayta kas kapadpada iti pasamak ti panagsao iti dildila iti panawen Apostoliko.” Kadagiti moderno-aldaw a panaggigimong a pakaangayan ti panagsao iti “di ammo a dildila,” masansan a ramanenna ti agam-ammangaw nga irurugso dagiti di maaw-awatan nga uni. Maitutop unay, impudno ti maysa a tao: “Usarek ti sagut ti dildila kangrunaanna iti bukodko a panagmennamenna. Mariknak ti bassit a pannakaibabain iti sanguanan ti sabsabali a tattao.” Insalaysay pay ti maysa a lalaki: “Mangngegko dagiti bukodko a sasao, diak ida maawatan, ngem mariknak a ti dilak ket maidurduron nga agsao.”
Ania a pannakaammo nga addaan pudno a pateg ti iyallatiw ti kakasta a di ammo a dildila, ken ti ngay kayuloganna? Dagidiay a mangipatpatarus itoy a panagsao ti nangitukon kadagiti nagduduma a panangilawlawag kadagiti agpapada a di maaw-awatan a sasao. Apay a nagduduma? Tagibassitenda ti kasta a panamagduduma babaen ti panangikuna nga “inted ti Dios iti maysa a tao ti maysa a panangipatarus ken iti sabali pay a tao iti sabali met a panangipatarus.” Binigbig ti maysa nga indibidual: “Matandaanak dagiti pasamak a dagiti panangipatarus ket saan nga umiso.” Iti librona a The Gift of Tongues, tinukoy ni D. A. Hayes ti maysa a pasamak ti maysa a lalaki a nagkedked a nangipatarus ti sao ti maysa a babai a nagsao iti di ammo a dila agsipud ta “ti pagsasao ti kadaksan kadagiti isuamin a dakes.” Anian a naigiddiat dayta iti adda idi immuna a siglo a panagsao iti dildila a pudpudno a nangpabileg iti kongregasion!—1 Corinto 14:4-6, 12, 18.
Kunaen dagiti dadduma ita a nakangngegdan kadagiti nakaskasdaaw a panangipatarus, ket nalabit sipapasnek a patienda nga usaren ti Dios daytoy a sagut no “kayatnat’ mangted iti direkta a mensahe kadagiti tattao.” Ngem ania a mensahe manipud Dios ti kasapulantay ita a saan nga inted kadatayo ni Jesu-Kristo ken dagiti apostolna? Ni Pablo, a naparaburan met ti nasantuan nga espiritu, kunana: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ket naimbag a pakasursuruan, pakababalawan, pakatinggaran, pakadisiplinaan iti kinalinteg, tapno ti tao ti Dios naan-anay koma a makabael, makabalan a nalaing iti tunggal aramid a nasayaat.”—2 Timoteo 3:16, 17.
Ti pudno ket, ti kongregasion Kristiano awanen iti ubing a kasasaadna, ket iti kasta dagiti nadibinuan a paltiing wenno namilagruan a sagsagut ti espiritu ket saanen a kasapulan tapno paneknekan ti akemna. Mamakdaar ti Biblia: “Uray no dakami wenno maysa nga anghel nga aggapu sadi langit ti mangikasaba kadakayo iti naimbag a damag a naiduma [“maisupadi,” The New English Bible] iti inkasabami kadakayo kas naimbag a damag, mailunod koma.”—Galacia 1:8.
Saanen a kasapulan ti namilagruan a panagsao iti dildila, ken awan pangibatayan iti Biblia a pamatian a daytat’ paset ti Kinakristiano ita. Itan ta ti Biblia ket kumpleton ken nasaknapen ti pannakagun-odna, addan dagiti kasapulantayo iti Sao ti Dios. Palubosannatay dayta a manggun-od iti umiso a pannakaammo ken Jehova ken ti Anakna a mangiturong iti biag nga agnanayon.—Juan 17:3; Apocalipsis 22:18, 19.
Uray idi immuna a siglo, napilitan ni apostol Pablo a nagsurat iti kongregasion sadi Corinto tapno korehiren ti panangmatmatda no apay a naited kadagiti immuna a Kristiano ti sagut ti dildila. Kasla nakayawan dagiti dadduma iti sagut ti dildila, ken agtigtignayda kas ubbing iti naespirituan. Minatmatanda a napateg unay ti “dildila.” (1 Corinto 14:1-39) Impaganetget ni Pablo a saan amin a Kristiano idi immuna a siglo ti nagsao iti namilagruan a dildila. Daytat’ saan a kasapulan iti pannakaisalakanda. Uray pay idi napaadda dayta, ti sagut ti dildila ket maikadua laeng iti namilagruan a panangipadto. Ti panagsao iti dildila ket saan a kasapulan idi ken ita kadagiti Kristiano tapno gumun-od ti biag nga agnanayon.—1 Corinto 12:29, 30; 14:4, 5.
Ti Puersa iti Likudan ti Di Ammo a Dildila Itatta
Daddumat’ mamati a ti mangtigtignay a puersa nga addat’ likudan dagiti managsao iti dildila itatta ket karismatiko a papanguluen ti relihion a manggutugot kadagiti miembro ti arbanda a manggun-od itoy nga abilidad. Iti dadduma a kaso daytoy ket maparnuay babaen ti emosionalismo ken di-kinatimbeng. Kunaen ni Cyril G. Williams, iti Tongues of the Spirit, a daytat’ nagbalin “iti adu a pasamak a pakailasinan ti elitismo iti uneg ti grupo” ken mangted iti tao “ti kinapateg ken autoridad iti imatang ti grupo ken kasta met kadakuada met laeng.” No kasta, ti pannakagutugot ket mabalin a panangtarigagay a makibunggoy iti natan-ok a grupo ti di ammo a dila.
Idi isut’ pangulo ti Loyola University, kinuna ni Donald P. Merrifield a “ti dildila ket mabalin a maysa a di matengngel a kapadasan, wenno sigun kadagiti dadduma, ket dinidiablo.” Kinuna ni klero a Todd H. Fast: “Mapagsusupiatan ti dildila. Adut’ pamay-an ti diablo a mangimpluensia kadatayo.” Mamakdaar a mismo ti Biblia a kabaelan ni Satanas ken dagiti demoniona nga impluensiaan dagiti tattao ken tenglen ti panagsaoda. (Aramid 16:17, 18) Nagtignay ni Jesus maibusor iti maysa nga espiritu a demonio a nangtignay iti maysa a lalaki nga agriaw ken mapasag iti daga. (Lucas 4:33-35) Namakdaar ni Pablo a ‘ni Satanas agbalin a kas anghel ti lawag.’ (2 Corinto 11:14) Dagidiay a mangsapul ita ti sagut ti dildila a saanen nga ipaay ti Dios kadagiti tattaona ket kinapudnona ididiayada ti bagbagida iti panangallilaw ni Satanas, a naipakdaaren kadatayo, a mangusar “iti amin a pannakabalin ken ulbod a pagilasinan ken datdatlag.”—2 Tesalonica 2:9, 10.
Ti Dildila—Ken ti Pudno a Kinakristiano
Dagiti immuna-siglo a Kristiano nga immawat ti sagut a panagsao iti dildila ti nangaramat iti dayta tapno ilawlawag dagiti nakaskasdaaw a bambanag ti Dios. Naipaganetget ti panagkasapulan a mangipaulog a nalawag ti mensahe a naipakaammo babaen ti dildila tapno daytat’ maawatan ti amin ken agbanag a pakasursuruan dagiti adu. (1 Corinto 14:26-33) Namakdaar ni Pablo: “No dikayto agsao kadagiti sasao a nalaka nga awaten, kasanonto ti pannakaawat iti masasao? Agsasaokayo ngarud iti angin.”—1 Corinto 14:9.
Nupay ti espiritu ti Dios ket nangipaay kadagiti immuna a Kristiano ti sagut ti dildila, saanna a pinagbalin ida nga agsao iti di maaw-awatan wenno di maipatarus a sasao. Maitunos iti balakad ni Pablo, nangipaay ti nasantuan nga espiritu ti panagsao a nangibunga iti nadaras a ‘pannakaikaskasaba [ti naimbag a damag] iti amin a parsua iti baba ti langit.’—Colosas 1:23.
Maipapan kadagitoy a maud-udi nga al-aldaw ti agdama a sistema, imbilin ni Jesu-Kristo: “Iti amin a nasion ti naimbag a damag [ti naipasdeken a Pagarian] ti masapul a maikaskasaba nga umuna.” (Marcos 13:10) Kas idi immuna a siglo, masapul a mangngegan amin a parsua ti mensahe ti Pagarian. Posible daytoy agsipud ta naipatarusen ti Biblia, iti intero wenno iti pasetna, iti agarup 2,000 a pagsasao. Ti isu met laeng nga espiritu a nangtignay kadagiti immuna a Kristiano a nagsao a situtured ket mangsupsuporta itan iti dakkel ken nakaskasdaaw a trabaho a panangasaba ti agdama-aldaw a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova. Babaen ti sao ti ngiwat ken babaen ti panangusar iti moderno a teknolohia ti panangimaldit tapno magun-odan ti Nainkasuratan a kinapudno babaen ti naiyimprenta a panid, agsasaoda ti “nadalus a pagsasao.” Agsaksaknap daytoy a mensahe iti nasurok a 200 a pagpagilian ken purpuro iti baybay. Dagiti laeng Saksi ni Jehova ti mangitakder kas ti ili a tigtignayen ti espiritu ti Dios tapno ipakaammo kadagiti isuamin dagiti nakaskasdaaw a bambanag ti Dios.—Sofonias 3:9; 2 Timoteo 1:13.
[Dagiti ladawan iti panid 7]
Panangasaba iti binalaybalay idiay Japan
Panangasaba kadagiti barko idiay Colombia
Baba: Panagadal ti Biblia idiay Guatemala
Baba: Panangasaba iti away idiay Netherlands