Inawatna ti Panangiturong ti Dios

IPAPANTAYON a naitalek kadakayo ti panangaywan iti maysa a perpekto nga ubing ken manamnama a padakkelenyo a naimbag. Anian a nagdakkel a karit! Kasano a maaramidan dayta ti siasinoman nga imperpekto a tao? Babaen laeng ti panangawat iti panangiturong ti Dios ken panangipakat iti dayta iti inaldaw-aldaw a panagbiag.

Dayta ti mismo nga inaramid ni Jose, ti pannakaama ni Jesus. Maisupadi iti detalyado nga apokripal a sarsarita maipapan ken Jose, bassit laeng ti ibagbaga ti Biblia maipapan iti nanumo nga akemna iti biag ni Jesus kas ubing. Ammotayo a pinadakkel da Jose ken ti asawana, a ni Maria, ni Jesus, uppat a dadduma pay nga annak a lallaki, ken kasta met dagiti annak a babbai.​—Marcos 6:3.

Ni Jose ket kaputotan ni Ari David iti Israel, iti linea ni Solomon. Isut’ anak ni Jacob ken manugang a lalaki ni Heli. (Mateo 1:16; Lucas 3:23) Kas maysa nga allawagi iti siudad ti Nazaret sadi Galilea, marigrigat laeng ni Jose. (Mateo 13:55; Lucas 2:4, 24; idiligyo ti Levitico 12:8.) Ngem nabaknang iti naespirituan. (Proverbio 10:22) Awan duadua a daytoy ket gaput’ panangawatna iti panangiturong ti Dios.

Di pagduaduaan, ni Jose ket maysa a naemma ken napakumbaba a Judio nga addaan pammati iti Dios ken tarigagayannat’ agaramid iti umiso. Ipakpakita ti sumagmamano a pasamak iti biagna a nailanad iti Kasuratan nga isu ket kankanayon a natulnog kadagiti bilin ni Jehova. Kasta nga agpayso, nailanad man dagitoy iti Linteg wenno direkta nga inawat ni Jose babaen kadagiti anghel.

Maysa a Nalinteg a Tao nga Addaan Kadagiti Parikut

Aniat’ rumbeng nga aramiden ti maysa a nadiosan a tao no maipasango iti maysa a dakkel a parikut? Ay ket, rumbeng a ‘yallatiwna ti awitna ken Jehova’ ken surotenna ti panangiturong ti Dios! (Salmo 55:22) Kasta ti inaramid ni Jose. Bayat a naitulag ni Maria a mayasawa kenkuana, “isu [ni Maria] nasarakan a nagsikog babaen iti nasantuan nga espiritu sakbay a napagmaymaysada.” Agsipud ta ni Jose ‘ket nalinteg ken dina kayat a pagbalinen a bubuyaen iti publiko, pinanggepna nga idiborsio a sililimed.’ Kalpasan a pinanunot ni Jose dagitoy a bambanag, ti anghel ni Jehova nagparang kenkuana iti maysa a tagtagainep ket kinunana: “Jose, anak ni David, dika agamak a mangiyawid ken Maria nga asawam, ta dayta nabukel kenkuana ket babaen iti nasantuan nga espiritu. Agpasngayto iti maysa nga anak a lalaki, ket masapul a panaganamto iti Jesus, ta isalakannanto ti ilina manipud kadagiti basolda.” Idi makariing, “inaramid [ni Jose] kas iti inwanwan kenkuana ti anghel ni Jehova, ket inyawidna ti asawana. Ngem di nakidenna kenkuana agingga nga impasngayna ti maysa nga anak a lalaki; ket pinanagananna iti Jesus.” (Mateo 1:18-25) Inawat ni Jose ti panangiturong ti Dios.

Imbilin ni Cesar Augusto nga agpasalista dagiti umili iti mismo a lugarda. Kas panagtungpal, napan da Jose ken Maria idiay Betlehem sadi Judea. Sadiay nga impasngay ni Maria ni Jesus ken kasapulan nga ipaiddana iti maysa a kulluong gapu ta awan sabalin a pagdagusan. Iti dayta a rabii dagiti papastor a nakangngeg iti panangipakaammo ti anghel iti daytoy naisangsangayan a panagpasngay napanda kinita ti maladaga. Kalpasan ti agarup 40 nga aldaw, tinungpal da Jose ken Maria ti Linteg babaen ti panangidatagda ken Jesus iti templo sadi Jerusalem agraman ti maysa a daton. Nasdaawda a dua idi mangngegda dagiti naimpadtuan a sasao ni lakay a Simeon maipapan kadagiti naindaklan a banag nga aramidento ni Jesus.​—Lucas 2:1-33; idiligyo ti Levitico 12:2-4, 6-8.

Nupay kasla ipaspasimudaag ti Lucas 2:39 a napan a dagus da Jose ken Maria idiay Nazaret kalpasan ti panangidatagda ken Jesus iti templo, daytoy a teksto ket paset ti maysa a napaababa a salaysay. Agparang a sumagmamano a panawen kalpasan ti panangidatagda [kenkuana] iti templo, simmarungkar dagiti astrologo a taga-Daya (Mago) kada Maria ken Jesus iti maysa a balay idiay Betlehem. Ti ibaballaet ti Dios ti nanglapped iti daytoy nga isasarungkar a mangiturong iti pannakatay ni Jesus. Idi nakapanawen dagiti Mago, nagparang ti anghel ni Jehova ken Jose iti maysa a tagtagainep ket kinunana kenkuana: “Ni Herodes dandaninan biruken ti ubing tapno dadaelenna.” Kas iti sigud, impangag ni Jose ti panangiturong ti Dios ket impanna ti pamiliana idiay Egipto.​—Mateo 2:1-14.

Idi natayen ni Herodes, nagparang ti maysa nga anghel ken Jose idiay Egipto iti maysa a tagtagainep, a kunkunana: “Bumangonka, alaem ti ubing ken ti inana ket inkan iti daga ti Israel.” Idi maammuanna a ti anak ni Herodes a ni Arquelao ti agturturay a suno ni amana, nagbuteng ni Jose nga agsubli idiay Judea. Iti panangipangagna iti pakdaar nga inted kenkuana ti Dios iti tagtagainep, isut’ nagturong iti teritoria ti Galilea ket nagnaed iti siudad ti Nazaret.​—Mateo 2:15-23.

Maysa a Naespirituan a Tao

Sinigurado ni Jose nga agtungtungpal iti linteg ti Dios ken maay-aywanan iti naespirituan ti pamiliana. Tinawen nga ikuyogna ti intero a pamiliana a mapan mangrambak iti Paskua idiay Jerusalem. Iti maysa kadagitoy nga okasion, agsubsublin da Jose ken Maria idiay Nazaret ken nakapagdaliasatdan iti maysa nga aldaw manipud idiay Jerusalem idi maduktalanda nga awan ni Jesus nga agtawen idin iti 12. Idi nagsublida idiay Jerusalem, impasnekda ti nagbirok ket nasarakanda kamaudiananna idiay templo, a sadiay agdengdengngeg ken agsalsaludsod kadagiti mannursuro.​—Lucas 2:41-50.

Agparang a pinalubosan ni Jose ti asawana nga agtignay iti kabukbukodanna iti dadduma a banag. Kas pagarigan, idi agsublida idiay Jerusalem ken nasarakanda ni Jesus idiay templo, ni Maria ti nakisarita iti ubing nga anakna maipapan iti dayta a banag. (Lucas 2:48, 49) Bayat a dumakdakkel kas “ti anak ti allawagi,” immawat ni Jesus iti naespirituan a pannursuro. Sinursuruan met ni Jose iti panagallawagi, agsipud ta naawagan ni Jesus kas “ti allawagi nga anak ni Maria.” (Mateo 13:55; Marcos 6:3) Rumbeng nga usaren a naan-anay dagiti nadiosan a nagannak ita dagiti umasping a gundaway a mangisuro kadagiti annakda, nangnangruna ti panangsanay kadakuada iti naespirituan.​—Efeso 6:4; 2 Timoteo 1:5; 3:14-16.

Ti Namnama ni Jose

Naulimek ti Kasuratan no maipapan iti ipapatay ni Jose. Ngem nakakadkadlaw ta iti Marcos 6:3 naawagan ni Jesus kas “ti anak ni Maria,” saan a ni Jose. Ipaspasimudaag daytoy a natay idin ni Jose. Maysa pay, no sibibiag pay ni Jose agingga idi 33 K.P., nalabit a saan koma nga intalek ni nailansa a Jesus ni Maria iti panangaywan ni apostol Juan.​—Juan 19:26, 27.

Ngarud, mairamanto ni Jose kadagiti natay a makangngeg iti timek ti Anak ti tao ken mapagungar. (Juan 5:28, 29) Iti pannakasursurona iti probision ni Jehova para iti biag nga agnanayon, awan duadua a siraragsak a gundawayanto dayta ni Jose ken agbalinto a maysa a natulnog nga iturayan ti naindaklan a nailangitan nga Ari, ni Jesu-Kristo, no kasano nga impangagna ti panangiturong ti Dios nasurok a 1,900 a tawenen ti napalabas.

[Ladawan iti panid 31]

Impaayan ni Jose ni Jesus iti naespirituan a pannursuro ken sinuruanna met iti panagallawagi