Dagiti Agtutubo a Silalagip iti Namarsua Kadakuada

“Lagipem met ti Namarsua kenka kadagiti aldaw ti kinaagtutubom.”​—ECLESIASTES 12:1.

1. Aniat’ kinuna ti maysa nga agtawen iti 11 a mangipalgak a ti Namarsua kadatayo ket pudpudno kenkuana?

ANIAN a nagsayaat no agsao ken agtignay dagiti ubbing iti wagas a mangipakita a matmatmatanda ni Jehova a Dios kas pudpudno a persona a raraemenda ken kayatda nga ay-aywen! Kinuna ti maysa a barito nga agtawen iti 11: “No agmaymaysaak ken tumamdagak iti tawa, makitak a nakaskasdaaw unay dagiti parsua ni Jehova. Sa ar-arapaapek ti kinapintas ti Paraiso iti masanguanan ken no kasano a masagidkonto dagiti ayup.” (Isaias 11:6-9) Innayonna: “No agmaymaysaak, agkararagak ken Jehova. Ammok a saan a masuron kaniak gapu iti kanayon a pannakisaritak kenkuana. Ammok a kanayon nga adda sadiay a mangbuybuya kaniak.” Kasla kadi iti daytoy nga ubing ti kinapudno kadakayo ti Namarsua kadatayo?

Kasanot’ Kinapudno Kadakayo ti Dios?

2. (a) Kasano nga agbalin a pudpudno kadakayo ti Namarsua kadakayo? (b) Aniat’ paset dagiti nagannak iti panangtulong kadagiti annakda a mangtarus a ti Dios ket pudpudno a persona?

² Tapno pudpudno kadakayo ni Jehova ken dagiti karina, masapul nga adalenyo pay nga umuna ti maipapan kenkuana ken ti nakaskasdaaw a masanguanan nga ituktukonna kadakayo iti nalinteg a baro a lubong a desdeskribiren ti Biblia. (Apocalipsis 21:3, 4) No inyadalen kadakayo dagiti dadakkelyo dagitoy a banag, adda rason nga agyamankayo gapu ta daytoy ti tumulong kadakayo a mangipangag iti naipaltiing a bilin: “Lagipem met ti Namarsua kenka.” (Eclesiastes 12:1) Kinuna ti maysa nga agtutubo maipanggep iti nasapa a panangsanay kenkuana dagiti dadakkelna: “Amin a banag iti biag kanayon a mainaig ken Jehova. Daytoy ti tulbek iti pananglaglagipko iti Namarsua kaniak.” Kinuna ti sabali pay nga agtutubo a babai: “Agnanayon nga agyamanak kadagiti dadakkelko gapu iti panangisuroda kaniak a ni Jehova ket pudpudno a persona. Impakitada kaniak no kasano ti mangayat kenkuana ken insuroda kaniak ti rag-o ti panagserbi kenkuana iti amin-tiempo.”

3, 4. Aniat’ makatulong kadakayo a mangpanunot ken Jehova kas pudpudno a persona?

³ Ngem adu ti marigatan a mangpanunot iti Dios kas pudpudno a persona nga interesado kadakuada. Kastakay kadi? Natulongan ti maysa nga agtutubo a mangpanunot iti Dios iti personal a wagas babaen ti kastoy a sasaona iti Pagwanawanan: “Ditay ammo no kasanot’ kadakkel ni Jehova a Dios.” Siempre, ti kinatan-ok ti Dios saan nga agpannuray iti kadakkel wenno sukogna, kas kinuna ti sumaganad a sasao iti dayta a Pagwanawanan: “Ti pudpudno a kinadakkelna ket no ania ti kitana a Dios,” wen, maysa a Dios a matalek, naasi, naayat, ken manangpakawan.a (Exodo 34:6; Deuteronomio 32:4; Salmo 86:5; Santiago 5:11) Kasta kadi a persona ti panangmatmatyo ken Jehova, maysa a mapagtalkan a gayyem a mabalinyo ti maaddaan iti napateg a relasion?​—Isaias 41:8; Santiago 2:23.

⁴ Tinulongan ni Jesus dagiti pasurotna idi un-unana a mangtagiragsak iti personal a relasion iti Dios. Gapuna, idi nagsurat ni apostol Juan maipapan iti pinaspasungadanda a panagungarna iti nailangitan a biag, kinuna ni Juan: “Agbalintayto a kas [iti Dios], agsipud ta isu makitatayto a kas iti kinaisuna.” (1 Juan 3:2; 1 Corinto 15:44) Matulongan met dagiti agtutubo ita a mangmatmat iti Dios kas pudpudno a persona, maysa a mabalinda a maam-ammo a naimbag nupay dida makita a personal. Kinuna ti maysa nga agtutubo a lalaki: “Tinulongandak dagiti dadakkelko a manglaglagip ken Jehova babaen iti adu a saludsod a kas iti, ‘Ania ngata ti maikuna ni Jehova? Kasanom nga ilawlawag iti bukodmo a sasao? Aniat’ kayat a sawen dayta?’” Saan kadi a pagpanunotennatayo dagitoy a saludsod maipapan iti personal a relasiontayo iti Dios?

No Aniat’ Kaipapanan ti Pananglagip

5. Ania dagiti pagarigan ti Biblia a mangipakita a ti pananglaglagip iti maysa ad-adda pay ti ramanenna ngem ti pananglagip iti naganna?

⁵ Ti panangipangag iti bilin a, “Lagipem met ti Namarsua kenka,” kaipapananna ti ad-adda pay ngem iti basta panangpanunot maipapan ken Jehova. Karamanna ti panagtignay, panagaramid iti makaay-ayo kenkuana. Idi nagpakpakaasi ken Jesus ti kriminal, “Laglagipennak inton makagtengka iti pagariam,” tarigagayanna ti ad-adda pay ngem ti basta pananglagip ni Jesus iti naganna. Kayatna nga agtignay ni Jesus, a mangpagungar kenkuana. (Lucas 23:42) Umasping iti dayta, ninamnama ni naibalud a Jose ti tignay a maigapu kenkuana idi kiniddawna iti para serbi iti arak ken Faraon a lagipenna ni Jose iti imatang ni Faraon. Ken idi indawat ni Job iti Dios, “Lagipennak,” kidkiddawen ni Job nga iti masanguanan, agtignayto ti Dios a mangpagungar kenkuana.​—Job 14:13; Genesis 40:14, 23.

6. Kasano a ti Hebreo a sao para iti ‘lagipen’ iparipiripna ti panangipateg iti banag wenno persona a malaglagip?

⁶ Kuna ti maysa nga autoridad a ti Hebreo a sao a naipatarus a “laglagipen” masansan nga ipasimudaagna “ti panangipateg iti isip ken ti panagtignay a danggayanna ti pananglagip.” Ti kababagas ti “panangipateg” iti sao a ‘lagipen’ ket makita iti inriaw “ti naglalaok a bunggoy” idiay let-ang: “Malagipmi dagiti ik-ikan a sinsindami idiay Egipto!” No kasano a kiniddaw ni Job a laglagipen koma ti Dios buyogen ti anamong, kasta met nga inyararaw da Ezekias, Nehemias, David, ken ti di nainaganan a salmista a laglagipen koma ni Jehova ida buyogen ti panangipateg kas panangbigbig iti kinamatalekda.​—Numeros 11:4, 5, NW; 2 Ar-ari 20:3; Nehemias 5:19; 13:31; Salmo 25:7; 106:4.

7. No silalagiptayo iti Dios buyogen ti panangipateg, kasano nga apektaranna ti kababalintayo?

⁷ Gapuna mabalin a maisaludsodtayo, ‘Silalagiptay kadi iti Namarsua kadatayo buyogen ti panangipateg ken di panagaramid iti aniaman a mangpasakit wenno mangsair kenkuana?’ Naikuna ti maysa nga agtutubo: “Tinulongannak ni nanang a mangbigbig nga adda rikna ni Jehova, ken iti naganus nga edad, ammok nga adda epekto kenkuana dagiti tignayko.” (Salmo 78:40-42) Inlawlawag ti sabali pay: “Ammok a dagiti tignayko tumulong wenno manglapped iti pannakasungbat ti karit ni Satanas ken ni Jehova. Kayatko a paragsaken ti puso ni Jehova, isu a dayta ti nakatulong kaniak ken agtultuloy a tumultulong kaniak ita.”​—Proverbio 27:11.

8. (a) Ania nga aramid ti mangipakita a silalagiptay ken Jehova buyogen ti panangipateg? (b) Ania a salsaludsod ti nainsiriban nga usigen dagiti agtutubo?

⁸ Pudno, iti daytoy nadangkes a lubong, saan a kanayon a nalaka ti manglagip ken Jehova babaen ti naan-anay a pannakiraman iti trabaho a makaay-ayo kenkuana. Ngem anian a nagsayaat no matuladyo ni agtutubo a Timoteo idi umuna a siglo​—malaksid pay kadagiti rinibu a managbuteng iti Dios nga agtutubo ita​—babaen ti Nakristianuan a panagserbi iti amin-tiempo kas ministro a payunir! (Aramid 16:1-3; 1 Tesalonica 3:2) Nupay kasta, mabalin a maisaludsod, Masuportaranyo kadi ti bagiyo iti kinapayunir a ministerio? Ket no agasawakayo, adda kadi ammoyo a trabaho a pangtaraonyo iti pamiliayo? (1 Timoteo 5:8) Napapateg dagitoy a saludsod, ket nasken nga usigenyo ida a naimbag.

Edukasion nga Addaan Panggep

9. Ania a pangngeddeng ti naipasango kadagiti agtutubo maipanggep iti sekular nga edukasion?

⁹ Bayat a rumikrikut ti natauan a kagimongan, mabalin a kasapulan ti nangatngato nga adal tapno makagun-od iti nasayaat a panggedan a mangsuportar iti panagpayuniryo. Mabalin nga ammoyo nga uray dagiti dadduma a nagadal iti unibersidad kasapulanda manen ti agadal tapno makasursuroda iti baro a paglaingan a tagipatgen dagiti amo ita. Gapuna kasano kaadu ti panawen iti panageskuela ti busbosenyo dakayo nga agtutubo nga agtarigagay a mangay-ayo iti Dios? Maaramid koma a siuumiso ti pangngeddeng a pampanunotenyo ti naipaltiing a bilin: “Lagipem met ti Namarsua kenka.”

10. Aniat’ kasayaatan nga edukasion a magun-odantayo?

¹⁰ Siempre, tarigagayanyo a gun-oden ti ibilbilang uray pay ti adu a sekular nga autoridad kas kasayaatan nga edukasion​—ti magun-od iti panagadal a naimbag iti Sao ti Dios. Kinuna ti mannurat nga Aleman a ni Johann Wolfgang von Goethe: “No ad-adda ti intelektual nga irarang-ay ti [maysa a pagilian], ad-adda met a naan-anay a posible ti panangaramat iti Biblia agpadpada kas pundasion ken instrumento ti edukasion.” Wen, ti panagadal iti Biblia nasaysayaat ti panangkabalna kadakayo maipaay iti biag ngem iti aniaman a sabali nga edukasion!​—Proverbio 2:6-17; 2 Timoteo 3:14-17.

11. (a) Aniat’ kapatgan a trabaho a maaramidtayo? (b) Apay a pinili ti maysa nga agtutubo ti gumun-od iti kalalainganna nga edukasion?

¹¹ Yantangay mangbiag ti pannakaammo ti Dios, ti kapatgan a trabaho a maaramidanyo ita ket ti panangiburayyo iti dayta a pannakaammo kadagiti sabsabali. (Proverbio 3:13-18; Juan 4:34; 17:3) Ngem tapno maaramidyo daytoy a sieepektibo, masapul a maisuro kadakayo dagiti pundamental a pamay-an. Masapul a makapagpanunotkayo a nabatad, nainsiriban ti panagsaoyo, ken makabasa ken makapagsuratkay a naimbag​—dagiti paglaingan a maisuro iti eskuelaan. Isu nga ipasnekyo ti agadal, a kas ken Tracy, maysa nga agtutubo idiay Florida, E.U.A., a nakagun-od iti pammadayaw iti eskuelaan idi nagturpos iti sekundaria. Inyebkasna ti namnamana: “Idi pay laeng a kalatko ti agbalin nga amin-tiempo nga adipen ni Jehova a Diosko, ket mangnamnamaak a makatulong ti edukasionko a mangragpat iti daytoy a kalat.”

12. No maikeddengyo ti gumun-od iti kanayonan a sekular nga edukasion, ania a panggep ti matulonganna a maibanag?

¹² Pinampanunotyo kadin no apay nga ageskuelakayo? Ti kadi kangrunaan a makagapu ket tapno kabalannakayo nga agbalin nga epektibo a ministro ni Jehova? No kasta, kayatyo nga usigen a naimbag no kasano a maibanag ti edukasionyo daytoy a panggep. Kalpasan ti pannakiumanyo kadagiti dadakkelyo, nalabit maikeddeng a kasapulan nga ageskuelakayo iti labes ti kababaan a kalikaguman ti linteg. Ti kasta a kanayonan nga edukasion matulongannakayo a manggun-od iti trabaho a mangsuporta kadakayo ket kaskasdi nga adda pay panawen ken pigsayo a makiraman a naan-anay iti trabaho ti Pagarian.​—Mateo 6:33.

13. Kasano a dagiti dua a Kristiano a Ruso a nanggun-od iti kanayonan nga edukasion imparangarangda ti panggepda iti biag?

¹³ Dadduma a mangragragpat iti kanayonan nga edukasion makiramanda iti amin-tiempo a ministerio uray kabayatan ti panageskuelada. Usigenyo da Nadia ken Marina, dua a tin-edyer idiay Moscow, Russia. Agpadada a nabautisaran idi Abril 1994 ken nangrugi nga agserbi kas ministro nga auxiliary pioneer. Di nagbayag nagturposda iti sekundaria ket nagpasalistada iti dua a tawen nga accounting program. Idi Mayo 1995 nangrugida a nag-regular pioneer, ngem nataginayonda ti nangato a marka kadagiti klaseda iti accounting. Mainayon pay, nakaidauloda iti promedio a 14 a panangyadal iti Biblia iti linawas kabayatan nga ages-eskuelada pay laeng. Mangnamnama dagitoy nga agtutubo a ti edukasionda iti accounting makatulongto kadakuada a mangbirok iti nasayaat a pagtrabahuan, tapno masuportaranda ti bagida iti amin-tiempo a ministerio.

14. Aniaman a sekular nga edukasion a pilientayo, ania koma ti kapatgan iti biagtayo?

¹⁴ No agtultuloykayo iti sekular nga edukasion uray nalpasyon ti ipapaalagad ti linteg, sisisirib nga usigenyo ti rasonyo iti panangaramid iti kasta. Tapno kadi maitan-okyo ti bagiyo ken tapno bumaknang? (Jeremias 45:5; 1 Timoteo 6:17) Wenno ti kadi kalatyo ket aramatenyo ti kanayonan nga edukasion tapno ad-adda pay a makapagserbikayo a naan-anay ken Jehova? Ni Lydia, maysa nga agtutubo a pinilina ti gumun-od iti kanayonan nga edukasion, inyebkasna ti nagsayaat a panangmatmat kadagiti naespirituan a banag, nga inlawlawagna: “Dadduma kalikagumanda ti nangatngato nga adal ket itulokda ti materialismo a mangsinga kadakuada, ket nalipatandan ti Dios. Ti relasionko iti Dios ti kapatgan kaniak.” Anian a nagsayaat a kababalin a tuladentay amin!

15. Ania ti nadumaduma nga edukasion a nagun-od dagiti Kristiano idi umuna a siglo?

¹⁵ Makapainteres, nagduduma ti edukasion a nagun-odan dagiti Kristiano idi umuna a siglo. Kas pagarigan, naibilang idi da apostol Pedro ken Juan kas “awan adalna ken gagangay” gapu ta saanda a nasanay kadagiti rabbiniko nga eskuelaan. (Aramid 4:13) Iti kasumbabangirna, nakagun-od ni apostol Pablo iti mayasping ita kas edukasion iti unibersidad. Ngem saan nga inaramat ni Pablo dayta nga edukasion a pangitan-ok iti bagina; imbes ketdi, nausarna dayta idi kinasabaanna dagiti tattao a nagduduma ti kasasaadda iti biag. (Aramid 22:3; 1 Corinto 9:19-23; Filipos 1:7) Umasping iti dayta, ni Manaen, a “nasursuruan a kadua ni Herodes nga agturay iti distrito,” ket maysa kadagidi nangidaulo iti kongregasion ti Antioquia.​—Aramid 13:1.

Apay nga Aggastokay a Sisisirib?

16. (a) Apay a narigrigat ti pananglaglagip iti Namarsua kadatayo no siuutangtayo? (b) Kasano nga ipalgak ti maysa kadagiti pangngarig ni Jesus ti kinapateg ti panagpanunot sakbay nga aggastotayo?

¹⁶ No saan a nainsiriban ti panaggastoyo, mabalin a narigrigat ti pananglaglagipyo iti Namarsua kadakayo babaen ti panagaramid kadagiti makaay-ayo kenkuana. Ngamin no mailumlomkayo iti utang, maikuna nga adda sabali pay nga apoyo. Ilawlawag ti Biblia: “Umutangka iti kuarta ket sika ti adipen ti nagpautang.” (Proverbio 22:7, Today’s English Version) Itampok ti maysa kadagiti pangngarig ni Jesus ti kinapateg ti panagpanunot sakbay nga aggastotayo. “Asino kadakayo,” kinuna ni Jesus, “a kayatna ti mangbangon ti maysa a torre ti saan nga agtugaw nga umuna ket patta-pattaenna ti magastos, tapno kitaenna no adda umanay a pangleppasna iti dayta? Ta no saan, mabalin a maisaadna ti pamuonna ngem dina kabalinan a leppasen dayta, ket amin dagiti umim-imatang rugianda nga uyawen.”​—Lucas 14:28, 29.

17. Apay a masansan a narigat a kontrolen ti panaggasto?

¹⁷ Nainsiriban ngarud nga ikagumaanyo ti agbiag maitunos iti Nainkasuratan a prinsipio a “dikay koma makautang iti maysa a banag iti asinoman, malaksid iti panagayat iti maysa ken maysa.” (Roma 13:8) Ngem narigat nga aramiden daytoy, nangruna no mapasanguankayo iti agsasaruno a kita ti baro a produkto a kunaen dagiti manangitandudo a kasapulanyo kano. Kinuna ti maysa a naganak, a nangikagumaan a timmulong kadagiti annakna nga agbalin a nasaririt: “Adu a tiempo ti mabusbosmi nga agsasarita no ania ti kasapulan ken no ania ti kayat.” Kadawyanna a saan nga isuro dagiti eskuelaan ti kakasta a banag, a bassit laeng no naisuro man iti no kasanot’ umiso a panaggasto. “Nagturposkami iti sekundaria nga ad-adut’ ammomi maipapan iti isosceles triangle ngem iti pamay-an ti panagin-inut,” kinuna ti maysa a trabahador. No kasta, ania ti makatulong kadakayo nga aggasto a sisisirib?

18. Ania ti maysa a tulbek iti nainsiriban panaggasto, ken apay?

¹⁸ Ti panangipangag iti pammagbaga a, “Lagipem met ti Namarsua kenka,” isut’ tulbek iti nainsiriban a panaggastoyo. Kasta nga agpayso ta no ipangagyo dayta a bilin, ipangpangrunayo ti panangay-ayo ken Jehova, ket ti panangipategyo kenkuana impluensiaanna ti panaggastoyo. No kasta, saanyo nga itulok dagiti personal a kayat a mangsali iti panangipaay iti Dios iti amin-kararua a debosion. (Mateo 16:24-26) Ikagumaanyo nga ipamaysa ti matayo a “simple,” kayatna a sawen, sibabatad a naipamaysa iti Pagarian ti Dios ken ti panagaramid iti pagayatanna. (Mateo 6:22-24) Iti kasta matmatanyonto kas makaparagsak a pribilehio ti nadiosan a pammagbaga a “pagdayawmo ti kukuam ken Jehova.”​—Proverbio 3:9.

Dagiti Agtutubo a Maikari a Tuladen

19. Kasano a linaglagip dagiti agtutubo iti napalabas ti Namarsua kadakuada?

¹⁹ Makaparagsak, adu nga agtutubo, iti napalabas ken iti agdama, ti nanglaglagip iti Namarsua kadakuada. Nagtalinaed a natibker ni ubing a Samuel iti panagserbi idiay tabernakulo iti laksid ti imoral nga impluensia dagidiay nagserbianna. (1 Samuel 2:12-26) Saan a nagballigi ti makagargari nga asawa ni Potifar iti panangsulisogna ken ni agtutubo a Jose a makiabig. (Genesis 39:1-12) Nupay maysa laeng nga ‘ubing,’ situtured a nangasaba ni Jeremias iti laksid ti nakaro nga ibubusor. (Jeremias 1:6-8) Situtured nga inturong ti maysa a balasitang nga Israelita ti maysa a nabileg a Siriano a kapitan ti buyot a mapan agpatulong idiay Israel, a sadiay maam-ammona ni Jehova. (2 Ar-ari 5:1-4) Nagtalinaed a matalek ni agtutubo a Daniel ken dagiti kakaduana idi nasuotda maipanggep kadagiti linteg ti Dios maipapan iti taraon. Ken kinaykayat da agtutubo a Sidrac, Misac, ken Abdenago ti maitapuak iti dumardarang nga apuy imbes nga ikompromisoda ti kinasungdoda iti Dios babaen ti panagrukbab iti imahen.​—Daniel 1:8, 17; 3:16-18; Exodo 20:5.

20. Kasano a linaglagip ti adu nga agtutubo ita ti Namarsua kadakuada?

²⁰ Ita nasurok a 2,000 nga agtutubo nga agedad iti 19 agingga iti 25 ti agserserbi iti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova idiay Estado ti New York, E.U.A. Bassitda laeng a paset ti pinullo a ribu nga agtutubo iti sangalubongan a manglaglagip iti Namarsua kadakuada. Kas ken Jose idi un-unana, dida kayat nga ikompromiso ti moral a kinadalusda. Adu ti nagtulnog iti Dios imbes a kadagiti tao no mapilitanda nga agpili iti pagserbianda. (Aramid 5:29) Idi 1946 idiay Poland, naparparigat ti 15-tawenna a ni Henryka Zur idi nagkedked nga agrukbab iti narelihiosuan a ladawan. “Panunotem ti aniaman a kayatmo a panunoten,” insingasing ti maysa kadagiti nangparigat kenkuana, “basta manguroska a kas Katoliko.” Gapu ta nagkedked, inulodda agingga iti kabakiran sada pinaltogan, ngem sigurado ti namnamana a biag nga agnanayon!b

21. Ania ti awis a nainsiriban nga awaten, a buyogen iti ania a bunga?

²¹ Anian a pannakaparagsak ti puso ni Jehova kadagiti agtutubo a nanglaglagip kenkuana kadagiti napalabas a siglo! Ipangagyo kadi ti awisna a, “Lagipem met ti Namarsua kenka”? Talaga a maikari a laglagipenyo! Inaldaw a panunotenyo amin a naaramidanna kadakayo ken ti aramidennanto pay, ket awatenyo ti awisna: “Anakko, agsiribka, ket paragsakem toy pusok, tapno masungbatak ti mangumsi kaniak.”​—Proverbio 27:11.

[Dagiti Footnote]

Malagipyo Kadi?

◻ Kasano a matulongan dagiti agtutubo a mangmatmat iti Dios kas pudpudno a persona?

◻ Aniat’ kaipapanan ti pananglagip iti Namarsua kadakayo?

◻ Ania koma ti panggep ti edukasiontayo?

◻ Apay a napateg ti nainsiriban a panaggastotayo?

◻ Siasino dagiti agtutubo a maikari a tuladenyo?

[Ladawan iti panid 17]

Pinampanunotyo kadin no apay nga ageskuelakayo?

[Ladawan iti panid 18]

Ad-adalenyo kadi ti aggasto a sisisirib?