Ti Subbot nga Impaay ni Kristo​—Pamay-an ti Dios a Mangisalakan

“Ti Dios inayatna ti lubong iti kasta unay isu nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangalagad iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.”​—JUAN 3:16.

1, 2. Deskribirenyo ti nakalkaldaang a kasasaad ti puli ti tao.

IPAPANTAYON nga adda sakityo a sigurado nga ipatayyo no dikay agpaopera. Ania ti mariknayo no diyo kabaelan ti magastos iti operasion? Kasanon no awan latta ti umanay a pagbayadyo uray no agtitinnulong ti pamilia ken dagiti gagayyemyo? Anian a nagsaem ti kasta a kasasaad a mamagpeggad iti biag!

² Maitutop daytoy a mangiladawan iti timmaud a kasasaad ti sangatauan. Naparsua a perpekto dagiti immuna a nagannak kadatayo, da Adan ken Eva. (Deuteronomio 32:4) Adda idi gundawayda nga agbiag nga agnanayon ken mangitungpal iti panggep ti Dios: “Agbungakayo, ket agadukayo, ket punnuenyo ti daga, agbalinkayo nga appo kenkuana.” (Genesis 1:28) Nupay kasta, immalsa da Adan ken Eva iti Namarsua kadakuada. (Genesis 3:1-6) Basol ti inyeg ti panagsukirda saan laeng a kada Adan ken Eva a mismo no di pay ket kadagiti agbalinto nga annakda. Kinuna ti matalek a lalaki a ni Job: “Asino ti makabalin a mangyeg iti maysa a nadalus nga agtaud iti narugit? Awan.”​—Job 14:4.

3. Kasano a nagsaknap ti ipapatay iti amin a tao?

³ No kasta, mayarig ti basol iti sakit nga immapay iti tunggal maysa kadatayo, ta kuna ti Biblia nga “amin nagbasol.” Mamagpeggad iti biag ti kastoy a kasasaad. Kinapudnona, “dagiti isupapak ti basol isu ti ipapatay.” (Roma 3:23; 6:23) Awan kadatayo ti makalisi iti dayta. Agbasol amin a tao, isut’ gapuna a matay amin a tao. Kas kaputotan ni Adan, nayanaktayo iti daytoy a kasasaad. (Salmo 51:5) Insurat ni Pablo: “Babaen iti maysa a tao simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagsaknap iti isuamin a tattao agsipud ta nagbasolda amin.” (Roma 5:12) Ngem di kayat a sawen daytoy nga awan namnamatayo a maisalakan.

Pannakaikkat ti Basol ken Ipapatay

4. No iti bukodda, apay a di malapdan dagiti tao ti panagsakit ken ipapatay?

⁴ Ania ti kasapulan tapno maikkat ti basol ken ti bungana, nga isu ti ipapatay? Nalawag nga ad-adda pay ngem ti kabaelan nga ited ti asinoman a tao. Insennaay ti salmista: “Nangina unay ti biag ti tao. Ti kabaelanna nga ibayad dinto makaanay tapno mailisi iti tanem, ket agbiag iti agnanayon.” (Salmo 49:8, 9, Today’s English Version) Pudno a nalabit mapaatiddogtay ti biagtayo iti sumagmamano a tawen babaen ti makapasalun-at a dieta ken panagpaagas, ngem awan kadatayo ti makapaimbag iti managbasol a kasasaad a natawidtayo. Awan kadatayo ti makabalusingsing iti makabaldado nga epekto ti panaglakay ken makapagbalin iti bagitayo a perpekto a kas inranta ti Dios idi damo. Saan nga aglablabes ni Pablo idi insuratna a gapu iti basol ni Adan, ti sangatauan “naipasakop iti kinabarengbareng”​—wenno kas kuna ti The Jerusalem Bible, “dina maragpat ti nakairantaanna.” (Roma 8:20) Ngem makaparagsak ta dinatay binaybay-an ti Namarsua. Adda inaramidna a probision tapno maikkat a naan-anay ti basol ken ipapatay. Kasano?

5. Kasano a maanninaw iti Linteg a naited iti Israel ti dakkel a panangipateg iti kinahustisia?

⁵ Ni Jehova “ayatenna ti kinalinteg ken kinahustisia.” (Salmo 33:5, NW) Maanninaw iti kodigo ti Linteg nga intedna iti Israel ti dakkel a panangipateg iti natimbeng ken awan idumdumana a kinahustisia. Kas pagarigan, iti daytoy a kodigo dagiti linteg, mabasatayo a ‘biag ti maisukat iti biag.’ Iti sabali a pannao, no nakapatay ti maysa nga Israelita, ti mismo a biagna ti pagbayadna iti biag nga inutangna. (Exodo 21:23; Numeros 35:21) Iti kasta, maibanag ti nadiosan a kinahustisia.​—Idiligyo ti Exodo 21:30.

6. (a) Iti ania nga anag a maawagan ni Adan a mammapatay? (b) Ania a biag ti napukaw ni Adan, ket ania a daton ti kasapulan tapno maibanag ti kinahustisia?

⁶ Idi nagbasol ni Adan, nagbalin a mammapatay. Iti ania nga anag? Impatawidna ti managbasol a kasasaadna​—ket ngarud, ti ipapatay​—kadagiti amin a kaputotanna. Maigapu iti panagsukir ni Adan nga iti daytoy a mismo a kanito, kumapkapsut ti bagitayo, nga agturturong iti tanem. (Salmo 90:10) Adda nakarkaro pay a kaipapanan ti panagbasol ni Adan. Laglagipenyo, saan laeng a basta gagangay a 70 wenno 80 a tawen ti kapautna a biag ti napukaw ni Adan para iti bagina ken kadagiti annakna. Napukawna ti perpekto a biag​—kinapudnona, biag nga agnanayon. Isu a no ‘biag ti masapul a maisukat iti biag,’ ania a biag ti masapul a maited tapno maibanag ti kinahustisia iti daytoy a kaso? Nainkalintegan laeng a kasapulan ti perpekto a natauan a biag​—biag a, kas iti biag idi ni Adan, makapataud kadagiti perpekto a natauan nga annak. No maipaay a kas daton, ti perpekto a natauan a biag saanna laeng a mapennek ti kinahustisia no di pay ket pagbalinenna a posible ti naan-anay a pannakaikkat ti basol ken ti bunga daytoy, nga isu ti ipapatay.

Panangbayad iti Basol

7. Ilawlawagyo ti kaipapanan ti sao a “subbot.”

⁷ Iti Biblia, maaw-awagan a “subbot,” wenno “ransom” iti Ingles, ti gatad a kasapulan tapno masubbottayo iti basol. (Salmo 49:7) Mabalin a tumukoy dayta a termino iti gatad a kalikaguman ti maysa a kidnaper a kasukat ti tao a kinidnapna. Siempre, awan nainaig a panagkidnap iti subbot nga impaay ni Jehova. Ngem agpadada no maipapan iti panangbayad iti makiddaw a gatad. Kinapudnona, “abbongan” ti literal a kayat a sawen ti berbo a porma ti Hebreo a sao a naipatarus a “subbot.” Tapno maabbongan ti basol, masapul a matupagan ti subbot ti banag nga abbonganna​—ti perpekto a natauan a biag ni Adan.

8. (a) Ilawlawagyo ti prinsipio ti panangsaka. (b) Kasano a nainaig kadatayo kas managbasol ti prinsipio ti panangsaka?

⁸ Maitunos daytoy iti prinsipio a masarakan iti Linteg Mosaiko​—ti prinsipio ti panangsaka. No pimmanglaw ti maysa nga Israelita ket inlakona ti bagina a kas tagabo iti maysa a di Israelita, mabalin a sakaen (wenno, subboten) ti kabagianna babaen ti panangbayadna iti gatad a katupag ti pateg ti tagabo. (Levitico 25:47-49) Kuna ti Biblia a kas imperpekto a tattao, “ad-adipen[natayo] ti basol.” (Roma 6:6; 7:14, 25) Ania ti kasapulan tapno masubbottayo? Kas nakitatayon, ti pannakapukaw ti perpekto a natauan a biag kalikagumanna ti pannakaibayad ti perpekto a natauan a biag​—di sumurok, di kumurang.

9. Ania a probision ti impaay ni Jehova a pangabbong iti basol?

⁹ Siempre, datayo a tattao nayanaktayo nga imperpekto. Awan uray maysa kadatayo ti katupag ni Adan; awan uray maysa kadatayo ti makabayad iti gatad ti subbot a kalikaguman ti hustisia. Kas nadakamat iti pangrugian, arigna addaantay iti mamagpeggad biag a sakit ngem ditay kabaelan ti magastos iti operasion a makapaimbag iti dayta. Iti kasta a kasasaad, ditay kadi agyaman no adda mangibabaet kadatayo ken mangibaklay iti gastos? Eksakto a kasta ti inaramid ni Jehova! Adda impaayna a probision tapno masubbottayo iti basol iti agnanayon. Wen, madadaan a mangipaay kadatayo iti ditay kabaelan nga ited. Kasano? Insurat ni Pablo: “Ti sagut nga ipaay ti Dios isu ti agnanayon a biag babaen ken Kristo Jesus nga Apotayo.” (Roma 6:23) Inladawan ni Juan ni Jesus kas “ti Kordero ti Dios a mangikkat ti basol ti lubong.” (Juan 1:29) Kitaentayo no kasano nga inusar ni Jehova ti dungdungnguenna nga Anak tapno mabayadan ti subbot.

“Katupag a Subbot”

10. Kasano a naipamaysa kada Jose ken Maria dagiti padto maipapan iti “bin-i”?

¹⁰ Kalpasan la unay ti iyaalsa a napasamak idiay Eden, impakaammo ni Jehova ti panggepna a mangpataud iti “bin-i,” wenno kaputotan, a mangsubbot iti sangatauan manipud iti basol. (Genesis 3:15) Babaen ti adu a nadibinuan a paltiing, impalnaad ni Jehova ti kapuonan a pagtaudan daytoy a bin-i. Idi agangay, naipamaysa dagitoy a paltiing kada Jose ken Maria nga agnanaed idiay Palestina. Addan tulaganda idi nga agkallaysa. Iti tagtagainep, naibaga ken Jose a nagsikog ni Maria babaen ti nasantuan nga espiritu. Kinuna ti anghel: “Agpasngayto iti maysa nga anak a lalaki, ket masapul a panaganamto iti Jesus, ta isalakannanto ti ilina manipud kadagiti basolda.”​—Mateo 1:20, 21.

11. (a) Ania ti inaramid ni Jehova tapno maipasngay ti Anakna kas perpekto a tao? (b) Apay a nabalinan ni Jesus nga ipaay ti “katupag a subbot”?

¹¹ Saan a gagangay a panagsikog daytoy, ta adda idin ni Jesus sadi langit sakbay a nagbalin a tao. (Proverbio 8:22-31; Colosas 1:15) Babaen ti nakaskasdaaw a pannakabalin ni Jehova, nayallatiw ti biagna iti aanakan ni Maria tapno maipasngay kas tao daytoy nga Anak ti Dios a dungdungnguenna. (Juan 1:1-3, 14; Filipos 2:6, 7) Inturong ni Jehova dagiti bambanag, iti kasta saan a matulawan ni Jesus iti basol ni Adan. Iti kasumbangirna, nayanak a perpekto ni Jesus. No kasta, adda idi kenkuana daydi napukaw ni Adan​—perpekto a natauan a biag. Adda met laengen tao a makaabbong iti basol! Ket eksakto a kasta ti inaramid ni Jesus idi Nisan 14, 33 K.P. Iti dayta a nagpateg nga aldaw, impalubos ni Jesus nga isu ket papatayen dagiti bumusbusor kenkuana, iti kasta impaayna ti “katupag a subbot.”​—1 Timoteo 2:6.

Ti Pateg ti Perpekto a Natauan a Biag

12. (a) Ilawlawagyo ti dakkel a pagdumaan ti ipapatay ni Jesus ken ti ipapatay ni Adan. (b) Kasano a nagbalin ni Jesus nga “Agnanayon nga Ama” dagiti natulnog a tattao?

¹² Adda pagdumaan ti ipapatay ni Jesus ken ti ipapatay ni Adan​—pagdumaan a mangitampok iti pateg ti subbot. Maikari a matay ni Adan ta sipapakinakem a sinukirna ti Namarsua kenkuana. (Genesis 2:16, 17) Iti kasupadina, naan-anay a di maikari a matay ni Jesus, ta “saan a nakaaramid iti basol.” (1 Pedro 2:22) Isu nga idi natay, addaan ni Jesus iti nagpateg a banag nga awan idi ken Adan idi natay​—ti kalintegan iti perpekto a natauan a biag. No kasta, sakripisio ti ipapatay ni Jesus. Idi immuli sadi langit kas espiritu a persona, indatagna ken Jehova ti pateg ti datonna. (Hebreo 9:24) Iti panangaramidna iti dayta, sinubbot ni Jesus ti managbasol a sangatauan ken nagbalin nga isu ti baro nga Amada, a kasukat ni Adan. (1 Corinto 15:45) Dayta ti gapuna a maaw-awagan ni Jesus iti “Agnanayon nga Ama.” (Isaias 9:6) Panunotenyo no ania ti kaipapanan daytoy! Ni Adan, a maysa a managbasol nga ama, insaknapna ti ipapatay kadagiti amin a kaputotanna. Ni Jesus, a maysa a perpekto nga Ama, usarenna ti pateg ti datonna a mangiburay iti biag nga agnanayon kadagiti natulnog a tattao.

13. (a) Iyilustraryo no kasano a binayadan ni Jesus ti utang ni Adan. (b) Apay a ti daton ni Jesus dina maabbongan ti basol dagiti immuna a nagannak kadatayo?

¹³ Ngem kasano a ti ipapatay ti maymaysa a tao maabbonganna ti basbasol dagiti adu? (Mateo 20:28) Iti maysa nga artikulo sumagmamano a tawenen ti napalabas, kastoy ti pannakayilustrar ti subbot: “Panunotenyo ti maysa a dakkel a pabrika a ginasgasut dagiti empleadona. Nalugi ti negosio gapu iti maysa a nakusit a manedyer; nagserra ti pabrika. Ginasgasut ti awanen trabahoda ket saanda a makabayad iti binulan a babayadanda. Ti asawada, annakda, ken wen, dagiti nagpautang agsagsagabada amin gapu iti dakes nga aramid dayta maymaysa a tao! Kalpasanna, immay ti maysa a nabaknang ken naparabur a tao ket binayadanna ti utang ti kompania ken linuktanna manen ti pabrika. Ita ta nabayadanen dayta nga utang, naan-anay a nabang-aran dagiti adu nga empleado, ti pamiliada, ken dagiti nagpautang. Ngem adda aya bingay ti dati a manedyer iti dayta nga irarang-ay? Awan, ta naibalud ket iti kasta permanente nga awanen ti trabahona! Umasping iti dayta, ti pannakabayad ti utang ni Adan nangyeg gunggona kadagiti minilion a kapuonanna​—ngem saan a ken ni Adan.”

14, 15. Apay a maikuna a sipapakinakem a nagbasol da Adan ken Eva, ket kasano a naiduma ti kasasaadtayo iti kasasaadda?

¹⁴ Nainkalintegan daytoy. Laglagipenyo, inggagara da Adan ken Eva ti nagbasol. Pinilida ti agsukir iti Dios. Iti kasupadina, nayanaktayo iti basol. Awan pagpiliantayo. Uray kasanot’ panangikagumaantayo, agbasoltay latta. (1 Juan 1:8) No dadduma, mabalin a kaslatay ken Pablo, a nagkuna: “No kayatko nga aramiden ti umiso, ti dakes ti adda kaniak. Pudno a pagragsakak ti linteg ti Dios maitunos iti kinatao nga adda iti unegko, ngem makitak iti kamkamengko ti sabali a linteg a makibakbakal maibusor iti linteg ti panunotko ket iturturongnak a sikakayaw iti linteg ti basol nga adda iti kamkamengko. Nakaay-ay-ayak a tao!”​—Roma 7:21-24.

¹⁵ Nupay kasta, gapu iti subbot, adda namnamatayo! Ni Jesus ti bin-i a babaen kenkuana, kas inkari ti Dios, “mabendisionanto isuamin dagiti nasnasion ti daga.” (Genesis 22:18; Roma 8:20) Ti daton ni Jesus linuktanna ti ruangan nga agturong kadagiti nakaskasdaaw a gundaway maipaay kadagiti mamati kenkuana. Usigentayo ti dadduma kadagitoy.

Pannakagunggona iti Subbot nga Impaay ni Kristo

16. Iti laksid ti kinamanagbasoltayo, aniada a gunggona ti matagiragsaktayo ita gapu iti subbot nga impaay ni Jesus?

¹⁶ Binigbig ti mannurat ti Biblia a ni Santiago a “maitibkoltayo amin iti adu a daras.” (Santiago 3:2) Ngem gapu iti subbot nga impaay ni Kristo, mapakawan dagiti basoltayo. Insurat ni Juan: “No ti asinoman makaaramid iti basol, addaantayo ti katulongan iti Ama, ni Jesu-Kristo, daydiay nalinteg. Ket isu maysa a pangikappia a sakripisio a maipaay kadagiti basoltayo.” (1 Juan 2:1, 2) Siempre, ditay koma laglag-anen ti basol. (Judas 4; idiligyo ti 1 Corinto 9:27.) Ngem no makabasoltayo, mabalintay nga ibukbok ti pusotayo ken Jehova, nga agtalektayo nga isu ket ‘sisasagana a mamakawan.’ (Salmo 86:5; 130:3, 4; Isaias 1:18; 55:7; Aramid 3:19) No kasta, gapu iti subbot, makapagserbitayo iti Dios buyogen ti nadalus a konsiensia ken makaadanitayo kenkuana iti kararag baeten ti nagan ni Jesu-Kristo.​—Juan 14:13, 14; Hebreo 9:14.

17. Gapu iti subbot, aniada a masanguanan a bendision ti posible?

¹⁷ Ti subbot nga impaay ni Kristo inwayaanna ti pannakatungpal ti panggep ti Dios​—ti panagbiag nga agnanayon dagiti natulnog a tattao iti Paraiso ditoy daga. (Salmo 37:29) Insurat ni Pablo: “Uray pay no kasano ti kaadu dagiti kari ti Dios, nagbalinda a Wen babaen [ken Jesus].” (2 Corinto 1:20) Pudno, ‘agturturay [ti ipapatay] kas ari.’ (Roma 5:17) Babaen ti subbot, pukawento ti Dios daytoy “maudi a kabusor.” (1 Corinto 15:26; Apocalipsis 21:4) Ti subbot nga impaay ni Jesus magunggonaanna uray dagidiay natayen. Kinuna ni Jesus: “Um-umayen ti oras nga amin dagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem mangngegdanto ti timekna [timek ni Jesus] ket rummuardanto.”​—Juan 5:28, 29; 1 Corinto 15:20-22.

18. Ania ti nasaem nga epekto ti basol kadagiti tattao, ket kasanonto a maikkat daytoy iti baro a lubong ti Dios?

¹⁸ Panunotenyo no kasano karagsakto ti biag a kas rebbengna​—awan dagiti parikut a mangparparigat kadatayo agingga ita! Ti basol pinerdina saan laeng a ti takdertayo iti imatang ti Dios no di pay ket ti panunot, puso, ken bagitayo. Nupay kasta, ikari ti Biblia nga iti baro a lubong ti Dios, “ti agtaeng dinanto kunaen, Masakitak.” Wen, dagiti pisikal ken emosional a sakit saandanton a parigaten ti sangatauan. Apay? Sumungbat ni Isaias: “Dagiti umili nga agtaeng sadiay mapakawanto ti kinadangkesda.”​—Isaias 33:24.

Ti Subbot​—Ebkas ti Ayat

19. Kasano ti rebbeng a panangsubad ti tunggal maysa kadatayo iti subbot nga impaay ni Kristo?

¹⁹ Ayat ti nangtignay ken Jehova a mangibaon iti dungdungnguenna nga Anak. (Roma 5:8; 1 Juan 4:9) Kasta met, gapu iti ayat ‘naramanan [ni Jesus] ni patay maipaay iti tunggal tao.’ (Hebreo 2:9; Juan 15:13) Adda naimbag a rason nga insurat ni Pablo: “Ti ayat nga adda ken Kristo pilitenna[tayo] . . . Isu natay maipaay iti isuamin tapno dagidiay nga agbiag saanda koman nga agbiag nga agpaay iti bagbagida, no di ket agpaay kenkuana a natay maipaay kadakuada ken napagungar.” (2 Corinto 5:14, 15) No apresiarentayo ti inaramid ni Jesus maipaay kadatayo, subadantay dayta. Total, gapu iti subbot, maispaltayo ken patay! Ditay la ketdi kayat nga ipamatmat babaen ti tigtignaytayo a laglag-anentayo ti pateg ti daton ni Jesus.​—Hebreo 10:29.

20. Ania ti sumagmamano a pamay-an a matungpaltayo ti “sao” ni Jesus?

²⁰ Kasanotay a maipakita ti naimpusuan a panagyaman iti subbot? Sakbay la unay ti pannakatiliwna, kinuna ni Jesus: “No ti asinoman agayat kaniak, tungpalennanto ti saok.” (Juan 14:23) Nairaman iti “sao” ni Jesus ti bilinna a sireregta nga itungpaltayo ti mision nga: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, a bautisaranyo ida.” (Mateo 28:19) Ti panagtulnog ken Jesus kalikagumanna met nga ipakitatayo ti ayat kadagiti naespirituan a kakabsattayo.​—Juan 13:34, 35.

21. Apay a rebbeng a tabunuantayo ti pannakarambak ti Memorial inton Abril 1?

²¹ Ti maysa kadagiti kasasayaatan a pamay-an a maipakitatayo ti panangapresiartayo iti subbot isu ti itatabuno iti Pananglaglagip iti ipapatay ni Kristo, nga iti daytoy a tawen, maangay inton Abril 1.a Paset met daytoy ti “sao” ni Jesus, ta idi inyussuatna daytoy a selebrasion, binilin ni Jesus dagiti pasurotna: “Itultuloyyo nga aramiden daytoy kas panglaglagip kaniak.” (Lucas 22:19) Babaen ti itatabunotayo iti daytoy kapatgan nga okasion ken sipapasnek a panangtungpal kadagiti amin nga imbilin ni Kristo, maipakitatayo ti natibker a pammatitayo a ti subbot nga impaay ni Jesus ti pamay-an ti Dios a mangisalakan. Pudno unay, “awan ti asinoman a sabali a pakaisalakanan.”​—Aramid 4:12.

[Footnote]

Malagipyo Kadi?

◻ Apay a di maabbongan dagiti tattao ti kinamanagbasolda?

◻ Iti ania a pamay-an a ni Jesus ket “katupag a subbot”?

◻ Kasano nga inusar ni Jesus ti kalinteganna iti perpekto a natauan a biag nga agpaay iti pagimbagantayo?

◻ Aniada a bendision ti masagrap ti sangatauan gapu iti subbot nga impaay ni Kristo?

[Ladawan iti panid 15]

Ti laeng perpekto a tao​—ti katupag ni Adan​—ti makaibanag iti kinahustisia

[Ladawan iti panid 16]

Tangay adda kalintegan ni Jesus iti perpekto a natauan a biag, nagserbi ti ipapatayna a sakripisio