Panangtungpal iti Karik nga Agserbi iti Dios

KAS INSALAYSAY NI FRANZ GUDLIKIES

Uppat laeng ti natda iti bunggoymi a dati a buklen ti nasurok a sangagasut a soldado. Idi agngangabit ti biagko, imparintumengko nga inkari iti Dios, ‘No malasatak daytoy a gubat, pagserbiankanto a kankanayon.’

INKARIK dayta idi Abril 1945, 54 a tawenen ti napalabas, idi a maysaak pay laeng a soldado iti buyot ti Alemania. Nganngani agpatingga idin ti Gubat Sangalubongan II, ket madama idi a rumaraut ti buyot ti Soviet iti Berlin. Addakami iti asideg ti ili ti Seelow idiay Oder River, agarup 65 a kilometro manipud Berlin. Pinalpanalbuongandakami iti aldaw ken rabii, a nakatayan ti adu kadakami.

Daydi ti damo a gundaway a nagsangitak ken nagkararagak iti Dios. Nalagipko ti teksto ti Biblia a kanayon nga adawen ti managbuteng-Dios nga inak: “Awagannak iti aldaw ti pakadanagan: ispalenkanto, ket sika idaydayawnakto.” (Salmo 50:15) Inkarik ngarud ti sasao nga adda iti ngato iti Dios bayat nga addaak iti paglemlemmenganmi nga inyal-alikakak ti biagko. Kasano a natungpalko ti karik? Ken kasano a nagbalinak a paset ti buyot ti Alemania?

Ti Idadakkelko Idiay Lithuania

Idi 1918, bayat ti Gubat Sangalubongan I, indeklara ti Lithuania ti wayawayana ken impasdekna ti maysa a gobierno nga addaan iti demokratiko a sistema. Nayanakak idi 1925 iti distrito ti Memel (Klaipėda) iti asideg ti Baltic Sea. Nagbalin a paset ti Lithuania dayta a distrito maysa a tawen laeng sakbay ti pannakayanakko.

Naragsak ti panagubingmi kadagiti lima a kakabsatko a babbai. Maysa ni tatang a kasla nasinged a gayyem, a kanayon a kaduanakami nga annakna a mangaramid kadagiti bambanag. Miembro idi iti Evangelical Church dagiti nagannak kadakami, ngem saanda a makigimgimong yantangay naupay ni Nanang iti kinamanaginsisingpet ti ministroda. Ngem, ipatpategna ti Dios ken ti Saona, ti Biblia, a siaanep a binasbasana.

Idi 1939, sinakup ti Alemania ti paset ti Lithuania a pagnanaedanmi. Ket idi rugrugi ti 1943, naayabanak nga agsoldado iti buyot ti Alemania. Nasugatanak iti maysa kadagiti nakigubatanmi, ngem nagsubliak iti Eastern Front idi immimbagen dagiti sugatko. Nagbaliw idin ti kasasaad ti gubat ta pinagsanud ti buyot ti Soviet dagiti Aleman. Iti daydi a nalasatak ti nganngani ipapatayko, kas naisalaysay iti pangrugian.

Panangtungpal iti Karik

Bayat ti gubat, immakar dagiti dadakkelko idiay Oschatz, Germany, iti makin-abagatan a daya ti Leipzig. Kalpasan ti gubat, narigat a biroken ida. Ngem anian a ragsakmi idi nagsasarakkami manen! Di nagbayag kalpasanna, kinuyogko ni Nanang, idi Abril 1947, iti maysa a palawag publiko nga impaay ni Max Schubert, maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Patien ni Nanang a nasarakannan ti pudno a relihion, ket kastaak met kalpasan ti itatabunok iti sumagmamano a gimong.

Di nagbayag, natnag ni Nanang iti agdan, a nakadunoranna ket nagbanag iti ipapatayna sumagmamano a bulan kalpasanna. Bayat ti pannakaospitalna sakbay a natay, sibabara a pinaregtanak: “Inkarkararagko a kanayon nga uray maysa la koma kadagiti annakko ti makasarak iti dalan nga agturong iti Dios. Ket itan makitak a nasungbatanen dagiti kararagko, ket mabalinkon ti matay a sitatalinaay.” Anian a panangpadpadaanko iti panawen nga agriing ni Nanang manipud ken patay ken maammuanna a natungpal dagiti kararagna!​—Juan 5:28.

Idi Agosto 8, 1947, uppat laeng a bulan kalpasan daydi pannakangngegko iti palawag ni Kabsat Schubert, nabautisaranak iti maysa nga asamblea idiay Leipzig, kas simbolo ti dedikasionko ken Jehova a Dios. Main-inutko met laengen a matungtungpal ti karik iti Dios. Di nagbayag, nagbalinak a payunir, kas pannakaawag dagiti amin-tiempo a ministro dagiti Saksi ni Jehova. Iti daydi a tiempo, adda agarup 400 a payunir nga agnanaed iti naawagan idi agangay a German Democratic Republic, wenno East Germany.

Dagiti Damo a Pakasuotan ti Pammati

Pinadpadasnak a paginteresen iti Marxism ti maysa a kaarrubak idiay Oschatz, a nangitukon iti edukasion iti unibersidad a supsuportaran ti Estado no kumapponak iti Socialist Unity Party of Germany (SED). Diak inawat ti tukon, kas iti di panangawat ni Jesus iti tukon ni Satanas.​—Mateo 4:8-10.

Maysa nga aldaw idi Abril 1949, immay ti dua a polis iti pagtartrabahuak ket kinalikagumanda a sumurotak kadakuada. Impandak iti lokal nga opisina ti Soviet intelligence service ket sadiay a pinabasoldak nga agtartrabaho para kadagiti kapitalista iti Laud. Kinunada a mabalinko a paneknekan ti kinainosentek babaen ti panangitultuloyko iti trabahok a panagbalaybalay ngem ireportko kadakuada ti asinoman nga agsao iti maikontra iti Soviet Union wenno SED wenno asinoman a mapan kadagiti gimong dagiti Saksi ni Jehova. Idi nagkedkedak a makitinnulong, naibaludak. Kalpasanna, naisaklangak iti kasla korte militar. Ti sentensiak: 15 a tawen a nadagsen a panagtrabaho idiay Siberia!

Nagtalinaedak a kalmado, ket nagsiddaawan dayta dagiti opisial. Kalpasanna, kinunada a maipatungpal ti sentensiak, ngem umanayen ti maminsan kada lawas a panagreportko agingga a tumulokak iti kayatda. Yantangay kayatko ti pabalakadan kadagiti mas natataengan a Saksi, napanak sadi Magdeburg, a pakasarakan idi iti sanga nga opisina ti Watch Tower Society. Saan a nalaka ti panagbiahe yantangay sipsiputandak. Kinuna kaniak ni Ernst Wauer, nga agserserbi idi iti Legal Department idiay Magdeburg: “Dika tumulok iti kayatda ket agballigikanto. Makikompromisoka ket maparmekdakanto. Dayta ti naadalmi idiay kampo konsentrasion.”a Timmulong kaniak dayta a balakad tapno matungpalko ti karik nga agserbi iti Dios.

Pannakapawil ken Pannakaaresto Manen

Idi Hulio 1950, nairekomendaak nga agserbi kas agdaldaliasat a manangaywan. Nupay kasta, idi Agosto 30, rinaut dagiti polis ti sanga nga opisinami idiay Magdeburg, ket napawilan ti trabahomi a panangasaba. Nabaliwan ngarud ti annongek. Inasikasomi ken ni Paul Hirschberger ti agarup 50 a kongregasion, a nangbusboskam iti dua wenno tallo nga aldaw iti kada kongregasion tapno tulonganmi dagiti kakabsat a mangorganisar iti ministerioda iti sidong ti pannakaipawil. Kadagiti simmaruno a bulan, namin-innem a nalisiak ti panangaresto dagiti polis!

Maysa kadagiti kongregasion ti di nadnadlaw a nastrek ti maysa a nangliput kadakami iti Stasi, ti State Security Service. Gapuna, idi Hulio 1951, inarestodakami ken Paul dagiti lima a lallaki a nakapaturong ti paltogda idi nga addakami iti lansangan. Naamirismi a saankami ngamin a naan-anay a nagtalek iti organisasion ni Jehova. Binalakadandakami idi dagiti natataengan a kakabsat a saankami koma a pulos nga agkuykuyog no adda papananmi. Ti nalabes a panagkompiansa ti nangiturong iti pannakapukaw ti wayawayami! Maysa pay, saanmi a napagsaritaan a nasaksakbay no ania ti ibagami no matiliwkami.

Bayat nga agmaymaysaak iti seldak, agluluaak a dimmawat iti tulong ni Jehova tapno saanko koma a liputan dagiti kakabsatko wenno ikompromiso ti pammatik. Idi a nakaturogakon, bigla a riniingnak ti timek ni Paul a gayyemko. Adda laeng iti ngatuen ti seldak ti siled a pangpalpalutpotan dagiti Stasi kenkuana. Gapu ta nabara ken nadagaang daydi a rabii, nakalukat ti ridaw ti balkonahe, ket maallingagko ti amin nga ibagbagada. Idi siak met ti napagsaludsodan, pareho dagiti insungbatmi, a namagsiddaaw kadagiti opisial. Malaglagipko a kanayon ti paborito ni nanang a teksto ti Biblia: “Awagannak iti aldaw ti pakadanagan: ispalenkanto,” ket napabilegak unay.​—Salmo 50:15.

Kasaruno ti panangusisada, lima a bulan nga addakami ken Paul iti pretrial detention iti pagbaludan ti Stasi idiay Halle sa kalpasanna idiay Magdeburg. Bayat ti kaaddak idiay Magdeburg, sagpaminsan a mataldiapak dagiti naiserran a pasilidad ti sanga nga opisina. Agtartrabahoak koma sadiay ita imbes a kastoy a nakabaludak! Idi Pebrero 1952, naipakaammo ti sentensiami: “10 a tawen iti pagbaludan ken 20 a tawen a pannakapukaw ti sibil a kalintegan.”

Panangsalimetmet iti Pammati Idiay Pagbaludan

Adda naisangsangayan a pagilasinan a pasaray isuot idiay pagbaludan dagiti Saksi ni Jehova a nasentensiaan iti di kumurang a sangapulo a tawen. Naidait ti maysa a nalabaga a tape iti maysa a saka ti pantalon ken iti manggas ti jacket-mi. Naipigket met iti ruar ti seldami ti maysa a bassit ken nagbukel a nalabaga a cardboard a mamakdaar kadagiti guardia a napeggadkami a kriminal.

Imbilangdakami dagiti autoridad kas kadaksan kadagiti kriminal. Di maipalubos a maaddaankami iti Biblia ta kas kinuna ti maysa a guardia: “Ti maysa a Saksi ni Jehova a nakaiggem iti Biblia ket arigna ti maysa a kriminal a nakaiggem iti paltog.” Tapno makaurnongkami kadagiti paset ti Biblia, binasbasami dagiti pinutar ti mannurat a Ruso a ni Leo Tolstoy, a masansan nga agadaw kadagiti teksto ti Biblia kadagiti librona. Inkabesami dagitoy a teksto.

Sakbay ti pannakaarestok idi 1951, nagtulagkami ken Elsa Riemer nga agkasar. Kanayon a sarungkarannak idiay pagbaludan ken patulodannak iti taraon iti maminsan kada bulan. Mangilemmeng met iti naespirituan a taraon kadagiti ipatulodna. Naminsan, nangiselsel kadagiti artikulo ti Pagwanawanan kadagiti longganisa. Masansan nga iwaen dagiti guardia dagiti longganisa tapno kitaenda no adda nailemmeng iti unegna. Ngem iti daytoy a gundaway, simmangpet ti paw-it idi agleppasen ti trabaho iti dayta nga aldaw, ket saan ngarud a nasukimat.

Iti daydi a tiempo, kaduami ken ni Karl Heinz Kleber dagiti tallo a saan a Saksi iti maysa a bassit a selda. Kasanomi a basaen ti Pagwanawanan a saan a madmadlaw? Bueno, agimbabasakami iti libro ngem inlemmengmi iti dayta dagiti artikulo ti Pagwanawanan. Ipasami met dagitoy napapateg a naespirituan a taraon kadagiti padami a Saksi iti pagbaludan.

Ginundawayanmi met idiay pagbaludan nga isarsarita kadagiti dadduma ti maipapan iti Pagarian ti Dios. Naragsakanak a makakita iti panagbalin a manamati ti maysa kadagiti padak a balud kas imbungana.​—Mateo 24:14.

Isusubli iti Amin-Tiempo a Ministerio

Idi Abril 1, 1957, kalpasan ti agarup innem a tawen a pannakaibaludko, nawayawayaanak. Awan pay dua a lawas kalpasanna, nagkasarkami ken ni Elsa. Idi naammuan dagiti Stasi a naruk-atanakon, nangsapulda iti rason tapno maibaludak manen. Tapno maliklikak, binallasiwmi ken ni Elsa ti pagbeddengan ket nagnaedkami idiay West Berlin.

Idi sumangpetkami idiay West Berlin, inammo ti Sosiedad dagiti planomi. Inlawlawagmi a maysa kadakami ti agpayunir ket mangged ti maysa.

“No duakayo ngay nga agpayunir?” insaludsodda kadakami.

“Mangrugikami a dagdagus no posible dayta,” insungbatmi.

Inikkandakami ngarud iti bassit a sustento kada bulan ket nangrugikami a nagserbi kas special pioneer idi 1958. Anian a rag-omi a nakakita kadagiti iyad-adalanmi iti Biblia a nangbalbaliw iti biagda tapno agbalinda nga ad-adipen ni Jehova! Iti simmaruno a sangapulo a tawen a panagserbimi kas special pioneer, nasursuromi ti agdanggay nga agtrabaho kas agassawa. Kanayon nga adda ni Elsa iti sibayko, uray no tartarimaanek ti lugan. Agkaduakami met nga agbasa, agadal, ken agkararag.

Idi 1969, natudingankami nga agdaliasat a sumarungkar iti nadumaduma a kongregasion kada lawas tapno agserbi kadagiti kasapulan dagiti miembrona. Kastoy ti imbalakad kaniak ni Josef Barth, maysa nga aduan iti kapadasan nga agdaldaliasat a manangaywan: “No kayatmo a naballigi ti akemmo, agbalinka a kabsat kadagiti kakabsat.” Inkarigatak nga iyaplikar dayta a balakad. Kas resultana, nabara unay ken naannayas ti pannakilangenmi kadagiti padami a Saksi, a nangpalaka iti panangipaay iti balakad no kasapulan.

Idi 1972, natakuatan nga adda kanser ni Elsa ket naoperaan. Kalpasanna, nagreuma pay. Ngem uray no naut-ot ti bagina, linawas a kinadkaduanak a nagserbi kadagiti kongregasion, a nakipagtrabaho kadagiti kakabsat a babbai iti ministerio inggat’ kabaelanna.

Panagbalbaliw ti Kasasaad

Idi 1984 kinasapulan dagiti katugangak ti pannakataripato, isut’ gapuna a simmardengkami iti trabaho a panagdaliasat tapno maaywananmi ida agingga iti ipapatayda uppat a tawen kalpasanna. (1 Timoteo 5:8) Idi 1989, nagsakit iti grabe ni Elsa. Makaparagsak ta simmayaat ti kasasaadna uray kaskasano, ngem kinasapulanna a siak ti mangasikaso iti amin a trabaho iti balay. Agsursuroak pay laeng a makibagay iti maysa nga agsagsagaba iti panagpaut-ot. Ngem iti baet dagita a pagpulkokan ken pagsennaayan, napagtalinaedmi ti ayatmi kadagiti naespirituan a bambanag.

Agyamankami ta uray agingga ita, payunirkami pay laeng. Nupay kasta, naapresiarmi a ti napateg isu ti panagtalinaedmi a matalek, saan a no ania a pribilehio ti ik-ikutanmi wenno no kasano kaadu ti maar-aramidanmi. Kayatmi ti agserbi iti Diostayo, ni Jehova, saan nga iti sumagmamano laeng a tawen, no di ket iti agnanayon. Nagbalin dagita a kapkapadasanmi a nakasaysayaat a nakasanayanmi para iti masanguanan. Ket pinabilegnakami ni Jehova a mangidaydayaw kenkuana uray iti sidong dagiti narigat unay a kasasaad.​—Filipos 4:13.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 23]

Naibaludak ditoy Magdeburg

[Credit Line]

Gedenkstätte Moritzplatz Magdeburg für die Opfer politischer Gewalt; Foto: Fredi Fröschki, Magdeburg

[Ladawan iti panid 23]

Iti kasarmi idi 1957

[Ladawan iti panid 23]

Dakami ken Elsa ita