Regular nga Adalenyo a Sangapamiliaan ti Sao ti Dios
“Ti tao agbiag, saan nga iti tinapay laeng, no di ket iti tunggal sao a rumrummuar iti ngiwat ni Jehova.”—MATEO 4:4.
1. Ania ti kuna ti Biblia maipapan iti responsabilidad dagiti ulo ti pamilia a mangisuro iti daldalan ni Jehova kadagiti annakda?
MASANSAN idi a palagipan ni Jehova a Dios dagiti ulo ti pamilia maipapan iti responsabilidadda a mangisuro kadagiti annakda. Ti kasta a panangisuro tulonganna dagiti annak iti agdama a biag ken isaganana met ida para iti biag iti masanguanan. Nangibaon ti Dios iti maysa nga anghel a nangipakaammo ken Abraham iti responsabilidadna a mangisuro iti sangakabbalayanna tapno “surotenda ti dalan ni Jehova.” (Genesis 18:19) Naibilin kadagiti nagannak nga Israelita nga ilawlawagda kadagiti annakda no kasano nga insalakan ti Dios ti Israel idiay Egipto ken no kasanona nga inted kadakuada ti Lintegna idiay Bantay Sinai, sadi Horeb. (Exodo 13:8,9; Deuteronomio 4:9,10; 11:18-21) Nabalakadan dagiti Kristiano nga ulo ti pamilia a padakkelenda dagiti annakda “iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.” (Efeso 6:4) Uray no maysa laeng kadagiti nagannak ti agserserbi ken Jehova, rebbeng nga ikagumaanna nga isuro kadagiti annakna dagiti dalan ni Jehova.—2 Timoteo 1:5; 3:14,15.
2. Kasapulan kadi ti sangapamiliaan a panagadal no awan annak iti pagtaengan? Ilawlawagyo.
2 Di kayat a sawen daytoy a ti sangapamiliaan a panagadal iti Sao ti Dios ket para laeng kadagiti sangakabbalayan nga addaan annak. No addaan ti agassawa iti sangapamiliaan a panagadal uray no awan annakda, ipakpakitada a dakkel ti panangipategda kadagiti naespirituan a banag.—Efeso 5:25,26.
3. Apay a napateg ti regular a sangapamiliaan a panagadal?
3 Tapno makagunggona unay, nasken ti regular a panangisuro maitunos iti insuro ni Jehova iti Israel idiay let-ang: “Saan laeng a ti kanen ti pagbiagna, no di ket ti isuamin a rummuar iti ngiwat ni Jehova ti pagbiagan ti tao.” (Deuteronomio 8:3) Depende iti kasasaad ti pamilia, adda dagiti sangakabbalayan a mabalinda ti agadal iti linawas; dagiti dadduma mabalin nga ab-ababa ti panagadalda, ngem iti inaldaw. Aniaman ti urnosyo, saan koma a sakay la agadal no makalagipkayo. ‘Gatangenyo ti tiempo’ para iti dayta. Saan a masayang ti kasta a tiempo a mausar iti panagadal. Nakatayá ti biag dagiti kameng ti pamiliayo.—Efeso 5:15-17; Filipos 3:16.
Dagiti Panggep a Rumbeng a Tandaanan
4, 5. (a) Babaen ken Moises, ania ti intuyang ni Jehova kadagiti nagannak a napateg a panggep ti panangisuro kadagiti annakda? (b) Ania ti ramanen dayta ita?
4 No idauluanyo ti panagadal ti pamiliayo, makagunggona unay no nalawag iti panunotyo dagiti masnup a panggep. Usigenyo ti sumagmamano a posibilidad.
5 Kada agadalkayo, ikagumaanyo a patanoren ti panagayat ken Jehova a Dios. Idi naummong ti Israel iti tanap ti Moab, sakbay ti iseserrekda iti Naikari a Daga, inturong ni Moises ti atensionda iti inawagan ni Jesu-Kristo idi agangay a “kadakkelan a bilin iti Linteg.” Ania daydi a bilin? “Ayatem ni Jehova a Diosmo iti amin a pusom ken iti amin a kararuam ken iti amin a pigsam.” (Mateo 22:36,37; Deuteronomio 6:5,) Indagadag ni Moises kadagiti Israelita nga itukitda daytoy iti mismo a pusoda ken isuroda kadagiti annakda. Kalikaguman dayta ti panangulit-ulit, panangibatad kadagiti makagapu iti panagayat ken Jehova, panangtaming kadagiti kababalin ken aramid a mabalin a manglapped iti pannakayebkas ti kasta nga ayat, ken panangipaneknek iti ayatda ken Jehova iti mismo a biagda. Kasapulan kadi dagiti annaktayo ti kasta a pannursuro? Wen! Ken kasapulanda met ti tulong tapno ‘makugit ti pusoda,’ kayatna a sawen, tapno maikkat ti aniaman a manglapped iti panagayatda iti Dios. (Deuteronomio 10:12, 16; Jeremias 4:4) Nalabit maysa kadagita a lapped ti panagtarigagay kadagiti banag iti lubong ken ti pannakaigamer kadagiti aramid daytoy. (1 Juan 2:15,16) Ti panagayat ken Jehova ket masapul a nabiag ken iyebkas babaen iti aramid, gutugotennatayo a mangaramid kadagiti banag a makaay-ayo iti nailangitan nga Amatayo. (1 Juan 5:3) Tapno manayon a gunggona ti itden ti sangapamiliaan a panagadalyo, maangay koma ti tunggal panagadal iti wagas a mangpabileg iti daytoy nga ayat.
6. (a) Ania ti kasapulan tapno maitukit ti umiso a pannakaammo? (b) Kasano nga ipaganetget dagiti Kasuratan ti kinapateg ti umiso a pannakaammo?
6 Itukityo ti umiso a pannakaammo maipapan kadagiti kalikaguman ti Dios. Ania ti ramanen dayta? Saan laeng a basta panangbasa iti sungbat nga adda iti magasin wenno libro. Kadawyanna a kasapulan ti panagsasarita tapno masigurado a silalawag a maawatan dagiti panulbek a sao ken kangrunaan nga ideya. Ti umiso a pannakaammo ket nasken iti panangikawes iti baro a personalidad, panangipamaysa iti panunot kadagiti napaypayso a napateg a banag no tamingen dagiti parikut iti biag, ket ngarud, iti panangaramid no ania a talaga ti makaay-ayo iti Dios.—Filipos 1:9-11; Colosas 1:9,10; 3:10.
7. (a) Ti panangaramat kadagiti ania a saludsod ti makatulong iti pamilia a mangyaplikar iti material nga ad-adalenda? (b) Kasano nga ipaganetget dagiti Kasuratan ti kinapateg ti kasta a panggep?
7 Tulonganyo ida a mangyaplikar iti maad-adalyo. Bayat a sipapanunotkayo iti daytoy a panggep, iti kada panagadal ti pamiliayo, isaludsodyo: ‘Kasano a daytoy a material apektaranna ti biagtayo? Adda kadi nasken a balbaliwantayo? Apay a situtuloktay koma nga agbalbaliw?’ (Proverbio 2:10-15; 9:10; Isaias 48:17,18) Ti panangutob a naimbag iti praktikal nga aplikasion dagiti banag a maad-adal ket mabalin a napateg iti naespirituan nga irarang-ay dagiti miembro ti pamilia.
Usarenyo a Naimbag Dagiti Katulongan iti Panangisuro
8. Aniada a katulongan iti panagadal iti Biblia ti impaay ti klase adipen?
8 Mangipapaay ti “matalek ken naannad nga adipen” iti nawadwad a katulongan a mausar iti panagadal. Maipabpablaak iti 131 a pagsasao ti magasin a Pagwanawanan a mausar a kadua ti Biblia. Adda dagiti libro a mausar iti panagadal iti Biblia a naipablaak iti 153 a pagsasao; broshur, 284; audiocassette, 61; videocassette, 41; uray ti computer program a mausar iti panagsirarak iti impormasion a mainaig iti Biblia iti 9 a pagsasao!—Mateo 24:45-47.
9. Kasanotay a mayaplikar ti balakad dagiti teksto a nadakamat iti daytoy a parapo no sangapamiliaan nga ad-adalentayo ti Pagwanawanan?
9 Ti tiempo a panagadal ti pamilia ti us-usaren ti adu a sangakabbalayan nga agsagana para iti Panagadal iti Pagwanawanan iti kongregasion. Makatulong unay dayta! Ipapaay ti Pagwanawanan ti kangrunaan a naespirituan a taraon a mangpabileg iti ili ni Jehova iti intero a lubong. No ad-adalenyo ti Pagwanawanan kas pamilia, saanyo la a basta basaen dagiti parapo ken sungbatan dagiti naimaldit a saludsod. Tarusanyo a naimbag ti ad-adalenyo. Kitaenyo dagiti kasuratan a nadakamat ngem saan a naadaw. Pagkomentuenyo dagiti miembro ti pamiliayo no kasano a nainaig dagitoy a kasuratan iti parapo nga ad-adalenyo. Gutugotenyo ti puso.—Proverbio 4:7,23; Aramid 17:11.
10. Ania ti mabalin nga aramiden tapno makapartisipar dagiti annak iti panagadal ken agbalin a makaay-ayo dayta kadakuada?
10 No adda annakyo, ania ti mabalinyo nga aramiden tapno saan nga agbalin a ritual laeng ti panagadal ti pamiliayo no di ket makapabileg, makapainteres, ken makaparagsak? Ikagumaanyo a makipaset ti tunggal maysa iti maitutop a wagas tapno dikay maitawtaw iti ad-adalenyo. Aginggat’ mabalin, siguraduenyo nga addaan ti tunggal ubing iti bukodna a Biblia ken magasin a mapagadalan. Kas panangtulad iti kinadungngo ni Jesus, mabalin nga abayan ti asinoman kadagiti nagannak ti bassit pay nga anakda, a nalabit kallabayenda. (Idiligyo ti Marcos 10:13-16.) Ti ulo ti pamilia mabalinna a pailawlawag iti ubing ti kayat a sawen ti ladawan nga agparang iti material nga ad-adalenda. Mabalin a matudingan a nasaksakbay ti ubing pay nga anak a mangbasa iti maysa a teksto. Mabalin a matudingan ti natataengan a mangdakamat kadagiti gundaway a pakayaplikaran ti material nga ad-adalenda.
11. Aniada a dadduma pay a katulongan iti panangisuro ti naipaay, ket no magun-odan dagitoy, kasano a sieepektibo a mausar dagitoy iti panagadal ti pamilia?
11 Nupay nalabit us-usarenyo ti Pagwanawanan a pakaibatayan ti panagadalyo, diyo liplipatan dagiti dadduma pay a katulongan iti panagadal a magun-odan iti adu a pagsasao. No kasapulan ti kanayonan nga impormasion wenno pannakailawlawag dagiti sasao iti Biblia, mabalin a masarakan dayta iti Insight on the Scriptures. Mabalin a masungbatan ti dadduma a saludsod babaen ti panagkonsulta iti Watch Tower Publications Index wenno panangusar iti computer research program nga impaay ti Sosiedad. Dakkel ti maitulongna iti panagadal ti pamiliayo no masursuroyo nga aramaten dagitoy a katulongan, no la ket magun-odan dagitoy iti pagsasaoyo. Tapno maparayray ti interes dagiti ubbing, kabayatan ti panagadalyo mabalinyo met ti agbuya iti paset ti maysa kadagiti makaisuro a video ti Sosiedad wenno dumngeg iti paset ti drama iti audiocassette sayo pagsasaritaan dayta. Ti nasayaat a panangusar kadagitoy a katulongan iti panagadal mapagbalinna ti panagadal ti pamiliayo a makapainteres ken makagunggona iti amin a miembro ti pamiliayo.
Ibagayyo Kadagiti Kasapulan ti Pamiliayo
12. Kasano a makatulong ti sangapamiliaan a panagadal iti panangtaming kadagiti naganat a kasapulan ti pamilia?
12 Mabalin a ti Pagwanawanan a maadal iti lawas ti kadawyan nga ad-adalen ti pamiliayo. Ngem ammuenyo dagiti agdama a problema ken kapanunotan ti pamiliayo. No saan a mangmangged ti ina, nalabit masangona ti makipatang kadagiti annakna iti inaldaw no sumangpetda nga aggapu iti eskuelaan. Adda dagiti situasion a mabalin a mataming a dagus; mabalin nga agkasapulan dagiti dadduma iti kanayonan nga atension. No adda dagiti naganat a kasapulan ti pamilia, dikay iyaleng-aleng dagitoy. (Proverbio 27:12) Mabalin a saan laeng a parparikut idiay eskuelaan dagitoy no di ket dadduma pay a kasasaad. Mangpilikayo iti maitutop a material, ket ipakpakaunayo iti pamiliayo no anianto ti adalenyo.
13. Apay a makagunggona ti panagsasarita ti pamilia no kasano a mapagballigian ti kinapanglaw?
13 Kas pagarigan, adu ditoy lubong ti agrigrigat gapu iti kinapanglaw; isu nga iti adu a lugar, mabalin a kasapulan a mapagsasaritaan no kasano a mapagballigian ti kinapanglaw. Makagunggona kadi iti sangakabbalayanyo ti sangapamiliaan a panagadal a naipamaysa kadagiti pudno a pasamak iti biag ken kadagiti prinsipio ti Biblia?—Proverbio 21:5; Eclesiastes 9:11; Hebreo 13:5,6,18.
14. Aniada a kasasaad ti mamagbalin a naintiempuan ti panagsasarita ti pamilia maipapan iti panangmatmat ni Jehova iti kinaranggas, gubat, ken neutral a takdertayo kas Kristiano?
14 Kinaranggas ti maysa pay a nasken a pagsasaritaan. Amintayo, nasken a nauneg ti pannakayukuok iti panunot ken pusotayo ti panangmatmat ni Jehova. (Genesis 6:13; Salmo 11:5) Kabayatan ti panagadal ti pamilia iti daytoy a topiko, mabalin a pagsasaritaan no kasano a sanguen dagiti butangero idiay eskuelaan, no agsursuro iti martial arts wenno saan, ken no kasano ti agpili iti maitutop a pagpalpaliwaan. Gagangayen ti naranggas a panagdadangadang; mapaspasaran ti gistay amin a pagilian ti guerra sibil man, gubgubat gapu iti politika wenno puli, wenno panagraranget dagiti nagduduma a bunggoy. Gapuna, mabalin a kasapulan a pagsasaritaan ti pamiliayo no kasano a salimetmetan ti Nakristianuan a kababalin iti baet dagiti agdadangadang a bunggoy.—Isaias 2:2-4; Juan 17:16.
15. Kasano koma a maisuro kadagiti annak ti maipapan iti sekso ken panagasawa?
15 Bayat a dumakdakkel dagiti annak, nasken a maisuro kadakuada ti maipapan iti sekso ken panagasawa iti wagas a maitutop iti edadda. Iti dadduma a kultura, saan pulos a madakamat ti kaaduan a nagannak kadagiti annakda ti maipapan iti sekso. Dagiti ubbing nga inosente kadagita a banag mabalin a makasursuroda kadagiti ballikug a kapanunotan dagiti dadduma nga agtutubo, ket mabalin a dakesto ti pagbanaganna. Saan kadi a nasaysayaat a tuladentayo ni Jehova, a nangipaay babaen ti Biblia iti prangka ngem nadayaw a balakad maipapan iti daytoy a banag? Ti nadiosan a balakad tulonganna dagiti annaktayo a mangmantener iti panagraemda iti bagida ken mangtrato a sidadayaw kadagiti saanda a kasekso. (Proverbio 5:18-20; Colosas 3:5; 1 Tesalonica 4:3-8) Uray no napagsasaritaanyon dagitoy a banag, dikay bumdeng a pagsasaritaan manen. Bayat a rumsua dagiti baro a kasasaad, nasken ti panangulit.
16. (a) Iti nagduduma a sangakabbalayan, kaano a maangay ti panagadal ti pamilia? (b) Kasano ti panangtamingyo kadagiti tubeng tapno regular a makapagadal ti pamiliayo?
16 Kaano a mabalin nga agadal ti pamilia? Kas panangtulad kadagiti pamilia ti Bethel iti sangalubongan, rabii ti Lunes ti eskediul ti adu a sangakabbalayan nga agadal a sangapamiliaan. Sabali met kadagiti dadduma. Idiay Argentina, adda maysa a pamilia a buklen ti 11 a miembro, a pakairamanan ti 9 nga annak. Binigatda nga agriing iti alas singko tapno agadalda a sangapamiliaan. Gapu ta agduduma ti oras ti trabahoda, awanen ti sabali a tiempoda nga agadal. Saan a nalaka dayta, ngem dayta ti nangitukit iti panunot ken puso dagiti annak ti kinapateg ti sangapamiliaan a panagadal. Iti Pilipinas, regular a mangikonkondukta ti maysa a panglakayen iti sangapamiliaan a panagadal a kaduana ni baketna ken dagiti tallo nga annakda bayat a dumakdakkel dagitoy. Iti lawlawasna, personal met nga iyadalan dagiti nagannak ti tunggal maysa kadagiti annakda tapno maipapuso ti tunggal maysa ti kinapudno. Idiay Estados Unidos, adda maysa a kabsat a babai a saan a Saksi ni lakayna, ngem binigat a kuyogenna dagiti annakna a mapan iti school bus. Bayat nga ur-urayenda ti bus, agarup sangapulo a minuto nga agbasada iti maitutop a Nainkasuratan a material sada pagsasaritaan dayta, kalpasanna apagbiit nga agkararagda nga agiina sakbay a lumugan dagiti annakna iti bus. Iti Democratic Republic of Congo, adda maysa a babai a ti di manamati a lakayna pinanawanna ti pamiliana. Yantangay nababa ti nagadalanna, nasken nga ipakatna ti amin a kabaelanna iti panagadalda. Linawas a sarungkaran ida ti nataenganen nga anakna a lalaki tapno idauluanna ti panagadalda nga agiina ken dagiti adienna a lallaki. Mangipapaay ti ina iti nasayaat nga ehemplo babaen ti naanep a panagsaganana. Adda kadi situasion a mamagbalin a narigat para iti sangakabbalayanyo ti regular a sangapamiliaan a panagadal? Dikay sumuksuko. Sipapasnek nga idawatyo ken Jehova a bendisionanna ti panangikagumaanyo a maaddaan iti regular a panagadal iti Biblia.—Marcos 11:23,24.
Dagiti Gunggona nga Itden ti Panagregget
17. (a) Tapno regular a makapagadal ti pamilia, ania ti kasapulan? (b) Ania a kapadasan ti mangyilustrar iti kinapateg ti regular a panangisuro iti pamilia kadagiti dalan ni Jehova?
17 Kasapulan ti panagplano. Nasken ti panagregget. Ngem makagunggona unay ti regular a sangapamiliaan a panagadal. (Proverbio 22:6; 3 Juan 4) Sangapulo ket maysa nga annak ti pinadakkel da Franz ken Hilda a taga Alemania. Tawtawen kalpasanna, kinuna ti balasangda a ni Magdalena: “Daytoy ti ibilangko a kapatgan ita: awan uray maysa nga aldaw a naglabas a dikam immawat iti naespirituan a pannursuro.” Idi bimmara ti espiritu ti nasionalismo iti sidong ni Adolf Hitler, ti ama ni Magdalena inaramatna ti Biblia a mangisagana iti pamiliana kadagiti pakasuotan nga ammona a dumteng. Idi agangay, natiliw ken naipan dagiti ub-ubbing a miembro ti pamilia iti eskuelaan a pagrepormaan; naaresto ken naipupok ti dadduma kadagiti pagbaludan ken kampo konsentrasion. Napapatay ti dadduma. Di maisin ti pammati ti tunggal maysa kadakuada—saan laeng nga idi madama ti nadawel a panangidadanes no di pay ket, para kadagiti nakalasat, kadagiti simmarsaruno a tawen.
18 Adu nga agsolsolo a nagannak, agraman dagidiay saanda a kapammatian ti assawada, ti regular met a mangituktukit iti pannursuro ti Biblia kadagiti annakda. Idiay India, inkagumaan ti maysa a balo nga ina nga impasagepsep kadagiti dua nga annakna ti panagayat ken Jehova. Ngem napalaus ti ladingitna idi saanen a makitimtimpuyog ti anakna a lalaki iti ili ni Jehova. Dimmawat iti pammakawan ken Jehova no adda man nagkurkuranganna iti panangsanayna iti anakna. Ngem saan nga interamente a linipat ti anakna ti nasursurona. Kalpasan ti nasurok a maysa a dekada, nagsubli, nagprogreso iti naespirituan, ken nagbalin a panglakayen iti kongregasion. Agpadada ken baketna nga agserserbi itan iti amin a tiempo kas payunir a ministro. Anian a yaman dagidiay nagannak a mangipappapuso iti balakad ni Jehova ken ti organisasionna a regular nga adalenda a sangapamiliaan ti Biblia! Ipatpatungpalyo kadi dayta a balakad iti sangakabbalayanyo?
Mailawlawagyo Kadi?
◻ Apay a napateg ti regular a panagadal ti pamilia?
◻ Aniada koma ti panggeptayo iti kada panagadal ti pamilia?
◻ Aniada a katulongan iti panangisuro ti magun-odantayo?
◻ Kasano a maibagay ti panagadal kadagiti kasapulan ti pamilia?
18. Kasano a nagunggonaan ti panagregget dagiti agsolsolo a nagannak?
[Ladawan iti panid 15]
Mapasayaat ti panagadal ti pamiliayo no addaankay kadagiti masnup a panggep