“Iti Kinapudnona ti Apo Napagungar!”

Iladawanyo ti pannakariribuk dagiti adalan ni Jesus idi napapatay ti Apoda. Ti namnamada ket kas iti awanan biag a bagi nga intabon ni Jose a taga Arimatea. Napukaw met ti aniaman a namnama a wayawayaan ni Jesus dagiti Judio iti pannakabalin dagiti Romano.

NO KASTA ti nagbanaganna, mabalin a nagsardeng koman dagiti adalan ni Jesus a kas iti napasamak kadagiti pasurot ti adu nga agkunkuna a Mesias. Ngem sibibiag ni Jesus! Sigun iti Kasuratan, nagparang ni Jesus kadagiti pasurotna iti sumagmamano a gundaway di nagbayag kalpasan ti ipapatayna. Dayta ti gapuna a natignay ti dadduma kadakuada a nangikuna: “Iti kinapudnona ti Apo napagungar!”​—Lucas 24:34.

Masapul nga idepensa idi dagiti adalan ti pammatida ken Jesus kas Mesias. Iti panangaramidda iti kasta, nangnangruna nga imbilangda ti panagungar ni Jesus kas nalagda a pammaneknek iti kina-Mesiasna. Kinapudnona, “buyogen ti dakkel a pannakabalin intultuloy dagiti apostol ti mangipaay iti pangsaksi maipapan ti panagungar ni Apo Jesus.”​—Aramid 4:33.

No adda asinoman a nakapaneknek a parbo daytoy a panagungar​—nalabit babaen ti panangpaamin iti maysa kadagiti apostol a talaga a parbo dayta wenno babaen ti panangipakita a nagtalinaed ti bagi ni Jesus iti tanem​—mabalin nga iti rugrugina pay laeng ket din nagballigi ti Kristianidad. Ngem saan a kasta. Tangay ammoda a sibibiag ni Kristo, inwaragawag dagiti pasurot ni Jesus ti panagungarna iti nadumaduma a lugar, ket umariwekwek ti namati iti napagungar a Kristo.

Apay a mabalinyo met a patien ti panagungar ni Jesus? Adda kadi ebidensia a pudno a napasamak daytoy?

Apay nga Usigenyo ti Ebidensia?

Amin dagiti uppat a salaysay ti Ebanghelio idatagda ti panagungar ni Jesus. (Mateo 28:1-10; Marcos 16:1-8; Lucas 24:1-12; Juan 20:1-29)a Nabatad ti panangdakamat ti dadduma a paset ti Kristiano a Griego a Kasuratan iti panagungar ni Kristo.

Awan duadua a naipakaammo ti panagungar ni Jesus babaen dagiti pasurotna! No talaga a pinagungar ti Dios, dayta a damag ti kangrunaan a nakaskasdaaw a banag a nangngegan iti lubong. Dayta ti mangipakita nga adda Dios ken sibibiag ni Jesus ita.

Kasano nga apektarannatay dayta? Bueno, inkararag ni Jesus: “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Wen magun-odtayo ti makaited-biag a pannakaammo maipapan ken ni Jesus ken iti Amana. No iyaplikartayo dayta a pannakaammo, uray no mataytayo, mapagungartayto kas ken Jesus. (Juan 5:28, 29) Maaddaantayo iti namnama nga agbiag nga agnanayon iti paraiso a daga iti sidong ti nailangitan a Pagarian ti Dios iti panangituray ti naipadayag nga Anakna, ni Jesu-Kristo, ti Ari dagiti ar-ari.​—Isaias 9:6, 7; Lucas 23:43; Apocalipsis 17:14.

No kasta, nasken ti saludsod no talaga met laeng a napagungar ni Jesus. Apektaranna ti biagtayo ita ken ti namnamatayo iti masanguanan. Dayta ti gapuna nga awisendakayo a mangsukimat iti uppat nga ebidensia a natay ken napagungar ni Jesus.

Pudno a Natay ni Jesus iti Kayo

Kuna dagiti dadduma a managduadua a nupay nailansa ni Jesus, saan kano a talaga a natay iti kayo a pagtutuokan. Kunada a dandani idin matay ngem nakaungar gapu iti kinalamiis ti tanem. Nupay kasta, pasingkedan ti amin a pammaneknek a ti awan biagna a bagi ni Jesus ti naitanem.

Tangay napapatay ni Jesus iti imatang dagiti tattao, adda dagiti nakasaksi a pudno a natay ni Jesus iti kayo a pagtutuokan. Ti ipapatayna ket pinasingkedan ti senturion a makimbiang iti pannakapapatay ni Jesus. Karaman iti trabaho dayta nga opisial ti panangpasingked a natayen ni Jesus. Kanayonanna, sa la impalubos ni Romano a Gobernador Poncio Pilato nga alaen ni Jose a taga Arimatea ti bangkay ni Jesus tapno maitanem idi napatalgedan a natayen ni Jesus.​—Marcos 15:39-46.

Naduktalan nga Awan Nagyan ti Tanem

Ti awan nagyanna a tanem ti umuna a pammaneknek dagiti adalan a nagungaren ni Jesus, ket nagtalinaed daytoy a di mabalusingsing nga ebidensia. Naitabon ni Jesus iti baro a tanem a di pay naus-usar. Asideg dayta iti lugar a nakailansaanna ket awan duadua a nalaka a mabirokan dayta. (Juan 19:41, 42) Agtutunos amin a salaysay a nailanad kadagiti Ebanghelio a nagpukaw ti bangkay ni Jesus idi nakagteng dagiti gagayyemna iti tanem iti maikadua nga agsapa kalpasan ti ipapatayna.​—Mateo 28:1-7; Marcos 16:1-7; Lucas 24:1-3; Juan 20:1-10.

Kas kadagiti gagayyemna, nasdaaw dagiti kabusor ni Jesus idi naammuanda nga awan nagyan ti tanem. Nabayag idin nga inkagkagumaan dagiti kabusorna ti pannakakitada kenkuana a matay ken maitabon. Idi natungpal ti kayatda a mapasamak, pinaguardiaan ken sinerraanda ti tanem. Nupay kasta, awanen ti nagyanna iti agsapa ti umuna nga aldaw ti lawas.

Innala kadi dagiti gagayyem ni Jesus ti bangkayna iti tanem? Saan, gapu ta ipakita dagiti Ebanghelio a nariribukanda unay kalpasan ti pannakapapatayna. Maysa pay, saan la ketdi a kayat dagiti adalan ti maidadanes ken mapapatay gapu laeng iti ammoda a kinaulbod.

Siasino ti nangala iti bangkay? Imposible a dagiti kabusor ni Jesus. Uray no innalada, sigurado nga inruarda met la koma kas pammaneknekda a saan a pudno ti ibagbaga dagiti adalan a napagungaren ken sibibiag ni Jesus. Ngem awan ti kasta a napasamak, gapu ta ti Dios ti nangaramid iti dayta.

Kalpasan ti sumagmamano a lawas, saan a pulos nakasungbat dagiti kabusor ni Jesus idi kinuna ni Pedro: “Lallaki a taga Israel, denggenyo dagitoy a sasao: Ni Jesus a Nazareno, maysa a lalaki nga imparang a silalatak ti Dios kadakayo babaen kadagiti mannakabalin nga ar-aramid ken kadagiti tanda ken kadagiti pagilasinan nga inaramid ti Dios babaen kenkuana iti nagtetengngaanyo, a kas iti ammoyo a mismo, daytoy [a tao], kas maysa a nayawat babaen iti naikeddeng a pammatigmaan ken nasakbay a pannakaammo ti Dios, inlansayo iti maysa a kayo babaen ti ima dagiti nakillo a tattao ket pinapatayyo. Ngem isu pinagungar ti Dios babaen ti panangwarwarna kadagiti ut-ot ni patay, agsipud ta di mabalin nga isu agtultuloy a siiirut a tenglen dayta. Ta ni David kunana maipapan kenkuana, ‘Patinayon nga adda kaniak ni Jehova iti sanguanan dagiti matak . . . Mainayon pay, uray ti lasagko agtaengto iti namnama; agsipud ta dikanto baybay-an ti kararuak idiay Hades, dikanto met ipalubos a ti nasungdom makitana ti panagrupsa.’”​—Aramid 2:22-27.

Adu ti Nakakita ken ni Napagungar a Jesus

Iti libro dagiti Aramid, kinuna ni Lucas a mannurat ti Ebanghelio: “Kadagitoy met [apostol] babaen kadagiti adu a positibo a pammaneknek imparangna ti bagina a sibibiag kalpasan ti panagsagabana, a nakitkitada iti las-ud ti uppat a pulo nga aldaw ket ibagbagana dagiti bambanag maipapan ti pagarian ti Dios.” (Aramid 1:2, 3) Iti nadumaduma a gundaway, adu nga adalan ti nakakita ken ni napagungar a Jesus​—iti minuyongan, iti dalan, kabayatan ti pannangan, iti Baybay ti Tiberias.​—Mateo 28:8-10; Lucas 24:13-43; Juan 21:1-23.

Kuestionaran dagiti kritiko ti kinapudno dagitoy a panagparang. Kunada a pinarparbo dagiti mannurat dagitoy a salaysay, wenno dakamatenda dagiti ipagarupda a saan a panagtutunos dagita a salaysay. Kinapudnona, paneknekan dagiti babassit a nagdudumaan dagiti salaysay nga awan ti naaramid a panagtitinnulag. Ad-adu ti maammuantayo maipapan ken Jesus no ipaay ti maysa a mannurat dagiti detalye a mangsuporta kadagiti dadduma pay a salaysay iti isu met laeng a pasamak iti panagbiag ni Kristo ditoy daga.

Panagam-amangaw kadi dagiti panagparang ni Jesus kalpasan ti panagungarna? Saan a rasonable ti aniaman nga argumento a mangsuporta iti dayta, gapu ta nagadu a tao ti nakakita kenkuana​—a pakairamanan dagiti mangngalap, babbai, maysa nga adipen publiko, ken uray ni managduadua nga apostol Tomas, a sa la namati idi nakitana ti di mabalusingsing a pammaneknek a napagungaren ni Jesus. (Juan 20:24-29) Iti sumagmamano a gundaway, saan a dagus a nabigbig dagiti adalan ni Jesus ti napagungar nga Apoda. Naminsan, nasurok a 500 a tattao ti nakakita kenkuana, a kaaduan ti sibibiag pay laeng idi inusar ni apostol Pablo dayta a pasamak kas pammaneknek iti panangidepensana iti panagungar.​—1 Corinto 15:6.

Adda Impluensia ni Sibibiag a Jesus Kadagiti Tattao

Ti panagungar ni Jesus ket saan a basta makapainteres nga ammuen wenno pagdedebatean. Ti kinapudno nga isu ket sibibiag ti nangimpluensia kadagiti tao nga agpaay iti pagimbaganda. Sipud idi umuna a siglo, nakaad-adu a tattao ti di mangikankano wenno nakaro ti ibubusorda idi iti Kristianidad ngem awanen a pulos ti panagduaduada a dayta ti pudno a relihion. Ania ti namagbalbaliw kadakuada? Pinasingkedan ti panangadalda kadagiti Kasuratan a pinagungar ti Dios ni Jesus kas nadayag nga espiritu a parsua idiay langit. (Filipos 2:8-11) Impakitada ti pammatida ken ni Jesus ken iti daton a pangsubbot ni Kristo nga impaay ni Jehova a Dios a pakaisalakanan. (Roma 5:8) Nasarakan dagiti kasta a tattao ti napaypayso a kinaragsak babaen ti panangaramid iti pagayatan ti Dios ken panagbiag a maitunos kadagiti sursuro ni Jesus.

Usigentayo no ania ti kayat a sawen ti panagbalin a Kristiano idi umuna a siglo. Dina kaipapanan ti pannakagun-od iti dayaw, bileg, wenno kinabaknang. Iti kasupadina, adu a nagkauna a Kristiano ti ‘sirarag-o a nangawat iti pannakasamsam dagiti sanikuada’ maigapu iti pammatida. (Hebreo 10:34) Ti panagbalin a Kristiano kalikagumanna ti panagsakripisio ken pannakaidadanes nga iti adu a kaso nagresulta iti kinamartir.

Sumagmamano ti addaan idi iti nasayaat a gundaway a maidayaw ken bumaknang sakbay a nagbalinda a pasurot ni Kristo. Maysa idi ni Saulo a taga Tarso nga adalan ti natan-ok a mannursuro iti Linteg a ni Gamaliel ket nangrugi nga impabigbigna ti bagina kadagiti Judio. (Aramid 9:1, 2; 22:3; Galacia 1:14) Nupay kasta, ni Saulo nagbalin a ni apostol Pablo. Inwaksi ni Pablo ken dagiti dadduma pay ti dayaw ken bileg a maipaay daytoy a lubong. Apay? Tapno iwaragawagda ti mensahe ti kinapudno a naibatay iti karkari ti Dios ken iti kinapudno a napagungaren ni Jesu-Kristo. (Colosas 1:28) Situtulokda nga agsagaba maipuon iti ammoda a naipasdek iti kinapudno.

Pudno met dayta kadagiti minilion ita. Masarakanyo ida kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova iti intero a lubong. Sibabara nga awisendakayo dagiti Saksi iti tinawen a panangrambakda iti ipapatay ni Kristo, a maangay kalpasan ti ilelennek ti init inton Domingo, Abril 8, 2001. Maragsakanda iti kaaddayo iti dayta nga okasion ken iti amin a gimongda a pakaadalan iti Biblia a maang-angay kadagiti Kingdom Hall-da.

Apay a dikay ammuen ti ad-adu pay, saan laeng a maipapan iti ipapatay ken panagungar ni Jesus no di pay ket ti maipapan iti kabibiag ken sursurona? Aw-awisennatayo nga agturong kenkuana. (Mateo 11:28-30)Agtignaykay itan a gumun-od iti umiso a pannakaammo maipapan ken ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo. Ti panangaramidyo iti dayta mabalin a kaipapananna ti biag nga agnanayon iti sidong ti Pagarian ti Dios iti panangituray ti dungdungnguenna nga Anak.

[Footnote]

[Dagiti Ladawan iti panid 7]

Minilion ti nakasarak iti napaypayso a kinaragsak kas paspasurot ni Jesu-Kristo

[Picture Credit Line iti panid 6]

Manipud iti Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, a naglaon iti King James ken Revised a bersion