Watchtower ONLINE A LIBRARIA
Watchtower
ONLINE A LIBRARIA
Iloko
  • BIBLIA
  • PUBLIKASION
  • GIMONG
  • w03 8/15 pp. 14-19
  • Magnatayo iti Nagan ni Jehova iti Agnanayon!

Awan video-na ti napilim.

Pasensiakan, adda problema iti pannakai-load ti video.

  • Magnatayo iti Nagan ni Jehova iti Agnanayon!
  • Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2003
  • Subtitulo
  • Umasping a Material
  • Namnamaen ni Jehova nga Iparangarangtayo ti Kinahustisia
  • Makinkararag ti Masungbatan?
  • Pinabileg ti Espiritu ti Dios
  • Ilinteg ni Jehova Dagiti Bambanag
  • Determinado a Magna iti Nagan ni Jehova
  • Pudno a Gin-awa Kadagiti Tattao
  • Adda Pudno a Namnama Dagiti Adipen ni Jehova
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2003
  • Librot’ Biblia Numero 33—Mikias
    “Amin a Kasuratan Impaltiing ti Dios ket Naimbag”
  • Ania ti Inanamaen Kadatayo ni Jehova?
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2003
  • Mikias 6:8—“Pannagna a Sipapacumbaba iti Diosmo”
    Pannakailawlawag Dagiti Bersikulo iti Biblia
Kitaen ti Ad-adu Pay
Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2003
w03 8/15 pp. 14-19

Magnatayo iti Nagan ni Jehova iti Agnanayon!

“Magnatayto iti nagan ni Jehova a Diostayo agingga iti tiempo a di nakedngan, iti mismo nga agnanayon.”​—MIKIAS 4:5.

1. Aniada a mensahe ti nailanad iti Mikias kapitulo 3 agingga iti 5?

ADDA ibaga ni Jehova iti ilina, ket us-usarenna ni Mikias kas propetana. Panggep ti Dios a dusaen dagidiay agar-aramid iti kinadakes. Dusaenna ti Israel gapu ta nagapostatada. Ngem makaparagsak ta bendisionan ni Jehova dagidiay magna iti naganna. Dagitoy a mensahe ti agminar iti kapitulo 3 agingga iti 5 ti padto ni Mikias.

2, 3. (a) Ania a galad ti rumbeng koma nga iparangarang dagiti panguluen ti Israel, ngem ania a talaga ti ar-aramidenda? (b) Kasanoyo nga ilawlawag ti piguratibo nga ebkas iti Mikias 3:2, 3?

2 Kuna ti propeta ti Dios: “Dumngegkayo, pangngaasiyo, dakayo a pannakaulo ni Jacob ken dakayo a komandante iti balay ti Israel. Saan aya a biangyo nga ammuen ti kinahustisia?” Wen, dayta koma ti rumbeng nga aramidenda, ngem ania a talaga ti ar-aramidenda? Kuna ni Mikias: “Dakayo a mananggura iti naimbag ken managayat iti kinadakes, a manglaplapgis iti kudilda manipud kadagiti tattao ken iti lasagda manipud iti tultulangda; dakayo a nangan met iti lasag ti ilik, ken nanglalat iti mismo a kudilda manipud kadakuada, ken nangrumekrumek iti mismo a tultulangda, ken nangtumektumek kadakuada a kas iti adda iti nalawa ti ngarabna a banga ken kas iti lasag iti uneg ti paglutuan a banga.”​—Mikias 3:1-3.

3 Anian a panangirurumen dagita a panguluen kadagiti napanglaw, awanan gaway a tattao! Dagidiay dimngeg ken Mikias nalakada a matarusan dagiti piguratibo nga ebkas a nausar ditoy. Kalpasan ti pannakaipaburek ti naparti a karnero, malalatan nga umuna kalpasanna, marangrangkay. No dadduma parparenda dagiti tulang tapno rummuar dagiti pata. Agpada a mailambong dagiti lasag ken tultulang iti dakkel a banga, a kas iti dinakamat ni Mikias. (Ezequiel 24:3-5, 10) Anian a maitutop a panangiladawan iti pannakaabuso dagiti umili iti ima dagiti nadangkes a panguluenda idi kaaldawan ni Mikias!

Namnamaen ni Jehova nga Iparangarangtayo ti Kinahustisia

4. Ania ti nakaidumaan ni Jehova kadagiti panguluen ti Israel?

4 Nakadkadlaw ti nagdumaan ti naayat a Pastor a ni Jehova ken dagiti panguluen ti Israel. Gapu ta saanda nga impakat ti kinahustisia, dida tinungpal ti annongenda a mangsalaknib iti arban. Imbes ketdi, siaagum a ginundawayanda dagiti piguratibo a karnero, a dida impaayan iti hustisia ken ‘imbukbokda ti dara’ dagitoy, kas nadakamat iti Mikias 3:10. Ania ti maadaltayo iti daytoy a situasion?

5. Ania ti namnamaen ni Jehova kadagidiay mangiwanwanwan iti ilina?

5 Inanamaen ti Dios a dagidiay naipaayan iti responsabilidad a mangiwanwan iti ilina iparangarangda ti kinahustisia. Daytoy ti pudno a makitatayo kadagiti adipen ni Jehova itatta. Maysa pay, maitunos daytoy iti kuna ti Isaias 32:1: “Adtoy! Maysa nga ari ti agturayto maipaay iti mismo a kinalinteg; ket no maipapan iti piprinsipe, agturaydanto kas piprinsipe maipaay iti mismo a kinahustisia.” Ngem idi kaaldawan ni Mikias, ania ti masarakantayo? Dagidiay “mananggura iti naimbag ken managayat iti kinadakes” agtultuloy a balballikugenda ti hustisia.

Makinkararag ti Masungbatan?

6, 7. Ania a napateg a punto ti naitampok iti Mikias 3:4?

6 Dagiti nadangkes idi kaaldawan ni Mikias manamnamada ngata ti anamong ni Jehova? Siempre, saan! Kuna ti Mikias 3:4: “Umasugdanto ken Jehova maipaay ti tulong, ngem saannanto a sungbatan ida. Ket ilingednanto ti rupana manipud kadakuada iti dayta a tiempo, maitunos iti panagaramidda iti kinadakes kadagiti pannakilangenda.” Itampok daytoy ti nakapatpateg a punto.

7 Saan a sungbatan ni Jehova dagiti kararagtayo no iyugalitayo ti agbasol. Sigurado a kasta no doble kara ti panagbiagtayo, nga ilimlimedtayo ti agbasbasol bayat nga agpampammarangtayo a matalek nga agserserbi iti Dios. Sigun iti Salmo 26:4, inkanta ni David: “Saanak a nakikatugaw kadagiti tattao ti di kinapudno; ket saanak a sumrek a kadua dagidiay mangilemmeng iti kinasiasinoda.” Anian nga ad-adda pay a saan a sungbatan ni Jehova ti karkararag dagidiay sipapakinakem a mangsalungasing iti Saona!

Pinabileg ti Espiritu ti Dios

8. Ania ti nakaballaagan dagiti ulbod a propeta idi kaaldawan ni Mikias?

8 Anian a makarimon nga ar-aramid ti agraraira kadagiti narelihiosuan a panguluen ti Israel! Naiwawa iti naespirituan ti ili ti Dios gapu kadagiti ulbod a propeta. Dagiti naagum a tattao ipukpukkawda ti “Talna!” ngem kinapudnona, idagdagadagda ti pananggubat kadagidiay saan a mangpakan kadakuada. “Gapuna,” kuna ni Jehova, “maaddaankayto iti rabii, iti kasta awanto ti sirmata; ket maaddaankayto iti kinasipnget, tapno saankay nga agipadles. Ket ti init sigurado a lumnekto kadagiti mammadto, ket ti aldaw agsipngetto kadakuada. Ket kasapulanto a maibabain dagiti managsirmata, ket sigurado a maupayto dagiti mammadles. Ket kasapulanto nga abbonganda ti iming.”​—Mikias 3:5-7a.

9, 10. Ania ti kaipapanan ti ‘panangabbong iti iming,’ ken apay nga awan ti panggapuan ni Mikias a mangaramid iti kasta?

9 Apay nga “abbonganda ti iming”? Kasta ti aramiden dagiti nadangkes idi kaaldawan ni Mikias gapu iti bainda. Ket rumbeng nga agbain dagita a nadangkes a tattao. No maipapan kadakuada, “awan sungbat manipud iti Dios.” (Mikias 3:7b) Saan a denggen ni Jehova ti kararag dagiti natangsit a managdakdakes.

10 Awan panggapuan ni Mikias a ‘mangabbong iti imingna.’ Awan ti pagbainanna. Sungbatan ni Jehova dagiti kararagna. Imutektekanyo ti kuna ti matalek a propeta iti Mikias 3:8: “Iti sabali a bangir, siak napnoak iti bileg, babaen ti espiritu ni Jehova, ken iti kinahustisia ken kinamannakabalin.” Anian a panagyaman ni Mikias ta kabayatan ti naunday ken matalek a ministeriona, kankanayon a ‘napno iti bileg, babaen ti espiritu ni Jehova’! Daytoy ti nangpabileg kenkuana a ‘mangibaga ken Jacob ti iyaalsana ken iti Israel ti basolna.’

11. Kasano a mapabileg dagiti tattao a mangiwaragawag kadagiti mensahe ti Dios?

11 Nalablabes ngem iti bileg ti tao ti kasapulan idi ni Mikias tapno maiwaragawagna ti mensahe maipapan iti nainget a panangukom ti Dios. Kasapulanna ti espiritu ni Jehova. Datayo met ngay? Satay la maaramid ti annongentayo a mangasaba no pabilgennatayo ni Jehova babaen ti nasantuan nga espirituna. Sigurado a di agballigi ti panangikagumaantayo a mangasaba no iyugalitayo ti agbasol. Iti kasta, saan a sungbatan ti Dios ti panagkiddawtayo iti bileg a mangaramid iti daytoy a trabaho. Sigurado a ditay maiwaragawag dagiti mensahe maipapan iti panangukom ti nailangitan nga Amatayo no awan kadatayo “ti espiritu ni Jehova.” Babaen dagiti kararag a denggenna ken ti tulong ti nasantuan nga espiritu, mabalinantayo a sawen a situtured ti sao ti Dios kas ken Mikias.

12. Apay a dagiti nagkauna nga adalan ni Jesus nabaelanda nga intultuloy nga impakaammo ‘ti sao ti Dios buyogen ti isuamin a kinatured’?

12 Nalabit malagipyo ti salaysay iti Aramid 4:23-31. Ipapanyo a maysakayo kadagiti adalan ni Jesus idi umuna a siglo. Ikagkagumaan dagiti narungsot a manangidadanes a pagulimeken dagiti pasurot ni Kristo. Ngem kastoy ti ikarkararag dagitoy a nasungdo iti Soberano nga Apoda: “Jehova, asikasuem dagiti pamutbutengda, ket ipaaymo kadagiti adipenmo nga itultuloyda a sawen ti saom buyogen ti isuamin a kinatured.” Ania ti resultana? Idi nakaararawdan, nagkintayeg ti lugar a nakaurnonganda a sangsangkamaysa, ket isuda amin napnoda iti nasantuan nga espiritu ket situtured a sinaoda ti sao ti Dios. Sapay koma ngarud ta agtaklintayo ken ni Jehova buyogen ti kararag ken agpannuraytayo iti tulongna babaen ti nasantuan nga espiritu bayat nga itungpaltayo ti ministeriotayo.

13. Ania ti mapasamak iti Jerusalem ken Samaria, ken apay?

13 Subliantayo ti kaaldawan ni Mikias. Sigun iti Mikias 3:9-12, dagiti manangibukbok iti dara nga agtuturay mangukomda buyogen ti pasuksok, pabayadan dagiti papadi ti panangisuroda, ken agipadles dagiti ulbod a propeta gapu iti kuarta. Di pakasdaawan nga inkeddeng ti Dios nga “agbalinto a bumbunton laeng dagiti rebba” ti Jerusalem a kabesera ti Juda! Gapu ta agraraira ti palso a panagdayaw ken imoralidad uray iti Israel, napaltiingan ni Mikias a mangipakdaar a ti Dios pagbalinenna ti Samaria a “bunton dagiti rebba.” (Mikias 1:6) Kinapudnona, nasaksianna a mismo ti naipadto a pannakadadael ti Samaria babaen kadagiti buyot ti Asiria idi 740 K.K.P. (2 Ar-ari 17:5, 6; 25:1-21) Nabatad a dagitoy a napuersa a mensahe maibusor iti Jerusalem ken Samaria ti mabalin a maipakaammo babaen laeng ti bileg ni Jehova.

14. Kasano a natungpal ti padto a nairekord iti Mikias 3:12, ken ania koma ti epektona kadatayo?

14 Saan la ketdi a maliklikan ti Juda ti nainget a panangukom ni Jehova. Kas kaitungpalan ti padto a nailanad iti Mikias 3:12, ti Sion ‘maaradonto a kas maysa a talon laeng.’ No matmatantayo dayta iti daytoy maika-21 a siglo, ammotayo a napasamak dagitoy a banag idi dinadael dagiti taga Babilonia ti Juda ken Jerusalem idi 607 K.K.P. Napasamak daytoy adu a tawen ti napalabas kalpasan ti panangipadto ni Mikias, ngem masiguradona idi a matungpal dayta. Sigurado a masapul a kasta met koma ti panagtalektayo no maipapan iti panagpatingga ti agdama a dakes a sistema ti bambanag iti naipadto nga “aldaw ni Jehova.”​—2 Pedro 3:11, 12.

Ilinteg ni Jehova Dagiti Bambanag

15. Iti bukodyo a sasao, kasanoyo a deskribiren ti padto a nailanad iti Mikias 4:1-4?

15 No subliantayo ti napalabas, makitatayo nga adda makapagagar a mensahe ti namnama a sumaruno nga ipakaammo ni Mikias. Anian a makaparegta a sasao ti masarakantayo iti Mikias 4:1-4! Kuna ni Mikias: “Mapasamakto iti kamaudianan a paset dagiti aldaw a ti bantay ti balay ni Jehova sititibkerto ti pannakaipasdekna a nangatngato ngem iti tapaw ti bambantay, ket sigurado a maipangatonto iti ngatuen dagiti turod; ket dagiti ili agayusdanto nga agturong iti dayta. . . . Ket pudno unay a mangukomto iti tengnga ti adu nga ili, ket ilintegna ti bambanag maipapan kadagiti nabileg a nasion iti adayo. Ket kasapulanto a pitpitenda dagiti kampilanda a pagbalinen a subsob ti arado ken dagiti pikada a pagbalinen a pangarbas a getgetteng. Saandanto a mangitag-ay iti kampilan, nasion maibusor iti nasion, saandanto met a sursuruenen ti pannakigubat. Ket pudno nga agtugawdanto, tunggal maysa iti sirok ti puon ti ubasna ken iti sirok ti kayona a higos, ket awanto ti asinoman a mamagpigerger kadakuada; ta ti mismo a ngiwat ni Jehova ti buybuyot sinaona dayta.”

16, 17. Kasano a matungtungpal ita ti padto ti Mikias 4:1-4?

16 Siasino dagiti “adu nga ili” ken “nabileg a nasion” a nadakamat ditoy? Dagitoy ket saan a dagiti nasion ken gobierno iti daytoy a lubong. Imbes ketdi, agaplikar ti padto kadagiti indibidual manipud iti amin a nasion a nagkaykaysa ita iti sagrado a panagserbi iti bantay ti pudno a panagdayaw ken ni Jehova.

17 Maitunos iti padto ni Mikias, iti mabiiten agsaknapto iti intero a daga ti nadalus a panagdayaw ken Jehova. Ita, dagiti daldalan ni Jehova ket madaman a maisursuro kadagiti tattao a “siuumiso nga agannayas iti agnanayon a biag.” (Aramid 13:48) Iti naespirituan a wagas, ni Jehova uk-ukomen ken ilinlintegna ti bambanag para kadagiti manamati a dumasig iti Pagarian. Makalasatdanto “iti dakkel a rigat” kas paset ti “dakkel a bunggoy.” (Apocalipsis 7:9, 14) Yantangay pinitpitdan dagiti kampilanda ket pinagbalinda a subsob ti arado, uray itan natalna ti pannakilangenda kadagiti padada a Saksi ni Jehova ken kadagiti sabsabali. Anian a makaparagsak ti makitimpuyog kadakuada!

Determinado a Magna iti Nagan ni Jehova

18. Ania ti isimbolo ti ‘panagtugaw ti maysa iti sirok ti bukodna a kaubasan ken kayo a higos’?

18 Iti kaaldawantayo, bayat a naabbungotan ti daga iti buteng a kas iti napuskol nga ulep, maragsakantayo yantangay adu ti agtartarigagay a mangammo iti daldalan ni Jehova. Segseggaantayo ti asidegen a tiempo inton dagiti isuamin nga agayat iti Dios saandanto laeng nga iwaksi ti gubat no di pay ket agtugawdanto iti sirok dagiti bukodda a kaubasan ken kaykayo a higos. Dagiti kayo a higos masansan a maimula kadagiti kaubasan. (Lucas 13:6) Ti panagtugaw ti maysa a tao iti sirok ti bukodna a kaubasan ken kayo a higos isimbolona ti natalna, narang-ay, ken natalged a kasasaad. Uray itan, ti relasiontayo ken Jehova ket mangyeg iti talna ti panunot ken naespirituan a kinatalged. Inton mapasamak dagita iti sidong ti turay ti Pagarian, awanton ti pagbutngantayo ken naan-anayton ti kinatalgedtayo.

19. Ania ti kaipapanan ti magna iti nagan ni Jehova?

19 Tapno matagiragsaktayo ti anamong ken bendision ti Dios, masapul a magnatayo iti nagan ni Jehova. Naipaganetget daytoy iti Mikias 4:5. Kuna ti propeta: “Amin dagiti ili, iti biangda, magnadanto tunggal maysa iti nagan ti diosna; ngem datayo, iti biangtayo, magnatayto iti nagan ni Jehova a Diostayo agingga iti tiempo a di nakedngan, iti mismo nga agnanayon.” Ti pannagna iti nagan ni Jehova dina kaipapanan ti basta panangibaga laeng nga isu ti Diostayo. Saan laeng dayta a basta pannakipaset kadagiti Nakristianuan a gimong ken iti trabaho a panangikasaba iti Pagarian, nupay napateg met dagitoy nga aktibidad. No magnatayo iti nagan ni Jehova, masapul a dedikadotayo kenkuana ken ikagumaantayo ti agserbi a simamatalek gapu iti naan-anay a panagayattayo kenkuana. (Mateo 22:37) Ket kas dagiti agdaydayaw kenkuana, sigurado a determinadotayo a magna iti nagan ni Jehova a Diostayo iti agnanayon.

20. Ania ti naipadto iti Mikias 4:6-13?

20 Ita, pangngaasiyo ta usigenyo dagiti naimpadtuan a sasao ti Mikias 4:6-13. Maidestiero “ti anak a babai ti Sion” “agingga idiay Babilonia.” Eksakto a kasta ti napasamak kadagiti agnanaed iti Jerusalem idi maikapito a siglo K.K.P. Nupay kasta, ipakita ti padto ni Mikias nga addanto natda nga agsubli idiay Juda, ket iti pannakaisubli ti Sion siguraduen ni Jehova a matalipupos dagiti kabusorna.

21, 22. Kasano a natungpal ti Mikias 5:2?

21 Adda pay dadduma a dramatiko a pasamak a naipadto iti Mikias kapitulo 5. Kas pagarigan, imutektekanyo ti nadakamat iti Mikias 5:2-4. Impadto ni Mikias nga addanto tumaud idiay Betlehem nga Agturay a dinutokan ti Dios​—“a ti namunganayanna ket manipud kadagiti immuna a tiempo.” Agturayto kas maysa a pastor “buyogen ti pigsa ni Jehova.” Maysa pay, naindaklanto daytoy nga Agturay, saan laeng nga iti Israel, no di pay ket “agingga kadagiti ungto ti daga.” Mabalin a mariro ti lubong no siasino dayta, ngem saan a misterio dayta kadatayo.

22 Siasino ti kapatgan a tao a nayanak idiay Betlehem? Ket siasino ti agbalinto a ‘naindaklan agingga kadagiti ungto ti daga’? Awan sabali no saan a ti Mesias, ni Jesu-Kristo! Idi a ni Herodes a Dakkel dinamagna kadagiti panguluen a papadi ken eskriba no sadino ti pakayanakan ti Mesias, insungbatda: “Idiay Betlehem ti Judea.” Inadawda met ti sasao ti Mikias 5:2. (Mateo 2:3-6) Ammo met daytoy ti dadduma nga ordinario a tattao, tangay sigun iti Juan 7:42, kastoy ti ibagbagada: “Saan aya a kinuna ti Kasuratan a ti Kristo umay manipud iti kaputotan ni David, ken manipud Betlehem iti purok a nagyanan ni David?”

Pudno a Gin-awa Kadagiti Tattao

23. Ania ti mapaspasamak ita kas kaitungpalan ti Mikias 5:7?

23 Dinakamat ti Mikias 5:5-15 ti iraraut dagiti Asirio nga agbanag iti apagbiit laeng a balligi ken ipatuldona nga agibalesto ti Dios kadagiti nasukir a nasion. Ikari ti Mikias 5:7 ti pannakaisubli dagiti agbabbabawi a natda a Judio iti daga a nakayanakanda, ngem agaplikar met dagitoy a sasao iti kaaldawantayo. Kuna ni Mikias: “Dagidiay nabatbati ken Jacob agbalindanto a kasla linnaaw manipud ken Jehova iti tengnga ti adu nga ili, kasla naruay nga arbis iti rabaw ti mulmula.” Nausar daytoy nagpintas a simbolismo tapno mangipakpakauna iti panagbalinto ti natda ti naespirituan a Jacob, wenno Israel, kas bendision ti Dios kadagiti tattao. Ti “sabsabali a karnero” ni Jesus, nga addaan iti naindagaan a namnama, maragsakanda a makitinnulong iti moderno-aldaw a natda ti “Israel ti Dios,” a tumultulong a mangpagin-awa iti naespirituan kadagiti sabsabali. (Juan 10:16; Galacia 6:16; Sofonias 3:9) Mainaig iti dayta, adda pay sabali a masapul a panunotentayo. Kas manangiwaragawag iti Pagarian, masapul nga ipategtayo amin ti pribilehiotayo a mangyeg iti pudno a gin-awa kadagiti sabsabali.

24. Aniada a punto iti Mikias 3 agingga iti 5 ti naginteresanyo?

24 Ania ti naadalyo iti kapitulo 3 agingga iti 5 ti padto ni Mikias? Nalabit naadalyo dagitoy a punto: (1) Inanamaen ti Dios a dagidiay naipaayan iti responsabilidad a mangiwanwan iti ilina iparangarangda ti kinahustisia. (2) Saan a sungbatan ni Jehova dagiti kararagtayo no sipapakinakemtayo nga agbasol. (3) Maaramidtayo laeng ti annongentayo a mangasaba no pabilgennatayo ti Dios babaen ti nasantuan nga espirituna. (4) Tapno matagiragsaktayo ti anamong ti Dios, masapul a determinadotayo a magna iti nagan ni Jehova. (5) Kas manangiwaragawag iti Pagarian, ipategtayo koma ti pribilehiotayo a mangyeg iti pudno a gin-awa kadagiti tattao. Mabalin nga adda pay dadduma a punto a naginteresanyo. Ngem ania pay ti maadaltayo iti daytoy naimpadtuan a libro ti Biblia? Ti sumaganad nga artikulo tulongannatayo a mangadal kadagiti praktikal a leksion manipud iti dua a maudi a kapitulo ti makapabileg-pammati a padto ni Mikias.

Ania ti Sungbatyo?

• Ania ti namnamaen ti Dios kadagidiay mangiwanwanwan iti ilina?

• Apay a napateg ti kararag ken nasantuan nga espiritu mainaig iti panagserbitayo ken ni Jehova?

• Kasano a dagiti tattao ‘magnada iti nagan ni Jehova’?

[Ladawan iti panid 15]

Mailawlawagyo kadi ti ilustrasion ni Mikias maipapan iti paglutuan a banga?

[Dagiti Ladawan iti panid 16]

Kas ken Mikias, situtured nga itungpaltayo ti ministeriotayo

    Dagiti Publikasion iti Iloko (1984-2025)
    Ag-log out
    Ag-log in
    • Iloko
    • I-share
    • Ti Kayatmo a Setting
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pagannurotan iti Panagusar
    • Pagannurotan iti Kinapribado
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ag-log in
    I-share