Saluadannatayo ti Panangsapul iti Kinalinteg
“Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti . . . kinalinteg [ti Dios].”—MATEO 6:33.
1, 2. Ania ti desision ti maysa nga agtutubo a Kristiano, ken apay a kasta ti desisionna?
MAYSA a Kristiano nga agtutubo a babai iti Asia ti agtartrabaho kas sekretaria iti maysa nga opisina ti gobierno. Isu ket naanep, nasapa nga agtrabaho ken saan nga agbaybayanggudaw iti oras ti trabaho. Ngem gapu ta temporario ti posision a naited kenkuana, narepaso ti nagapuananna. Ti mangimatmaton iti departamento imbagana nga alaenna ti kabsat a babai kas permanente nga empleado ken ikkanna pay iti nangato a saad, la ketdi ta umanamong ti kabsat a maaddaanda iti imoral a relasion. Namimpinsan a pinagkedkedan dayta ti kabsat, uray mapukawna ti panggedanna.
2 Kinamaag kadi ti inaramid ti kabsat a babai? Saan, tungtungpalenna laeng ti balakad ni Jesus: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna . . . ti kinalinteg [ti Dios].” (Mateo 6:33) Para kenkuana, ti panangannurot kadagiti nalinteg a prinsipio ket adayo a napatpateg ngem iti pananggun-od iti pagnam-ayan babaen ti pannakipaset iti seksual nga imoralidad.―1 Corinto 6:18.
Ti Kinapateg ti Kinalinteg
3. Ania ti kinalinteg?
3 Ti “kinalinteg” ipasimudaagna ti panangannurot kadagiti moral a prinsipio. Iti Biblia, ti Griego ken Hebreo a sasao a nagtaudan dayta a termino ipasimudaagda ti maysa a banag a diretso wenno umiso. Saan a panaginlilinteg dayta, a tingitingentayo ti bagitayo sigun kadagiti bukodtayo a pagalagadan. (Lucas 16:15) Imbes ketdi, kinalinteg dayta maibatay kadagiti pagalagadan ni Jehova. Ti mismo a kinalinteg ti Dios.―Roma 1:17; 3:21.
4. Apay a napateg ti kinalinteg iti maysa a Kristiano?
4 Apay a napateg ti kinalinteg? Gapu ta ni Jehova, ti ‘nalinteg a Dios,’ kaay-ayona dagiti adipenna a mangan-annurot iti kinalinteg. (Salmo 4:1; Proverbio 2:20-22; Habakuk 1:13) Asinoman nga agar-aramid iti kinakillo dina mabalin ti maaddaan iti nasinged a relasion iti Dios. (Proverbio 15:8) Dayta ti makagapu nga indagadag ni apostol Pablo ken ni Timoteo: “Umadayoka kadagiti tarigagay a naikasigudan iti kinaagtutubo, ngem surotem ti kinalinteg,” agraman ti dadduma pay a napateg a galad. (2 Timoteo 2:22) Dayta met laeng ti makagapu no apay nga idi inlista ni Pablo ti nagduduma a paset ti naespirituan a kabaltayo, inramanna “ti kabal ti barukong nga isu ti kinalinteg.”―Efeso 6:14.
5. Kasano a dagiti imperpekto a tattao sapulenda ti kinalinteg?
5 Siempre, awan ti tao a naan-anay a nalinteg. Tinawid ti amin a tattao ti kinaimperpekto ni Adan, isu a managbasolda amin, nakilloda sipud pay pannakaipasngayda. Kaskasdi a kinuna ni Jesus a masapul a sapulentayo ti kinalinteg. Kasano a posible dayta? Babaen ti panangidaton ni Jesus iti perpekto a biagna kas subbot agpaay kadatayo. Gapuna, no ipakitatayo ti pammatitayo iti dayta a daton, sidadaan ni Jehova a mangpakawan kadagiti basbasoltayo. (Mateo 20:28; Juan 3:16; Roma 5:8, 9, 12, 18) No kasta, bayat nga ad-adalentayo dagiti nalinteg a pagalagadan ni Jehova ken ar-aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangannurot kadagita―nga ikararagtayo ti tulongna tapno maparmektayo dagiti pagkapuyantayo―awaten ni Jehova ti panagdayawtayo. (Salmo 1:6; Roma 7:19-25; Apocalipsis 7:9, 14) Anian a makaliwliwa dayta!
Nalinteg iti Saan a Nalinteg a Lubong
6. Apay a napeggad ti lubong kadagiti nagkauna a Kristiano?
6 Idi a dagiti adalan ni Jesus inawatda ti annongen nga agbalin kas saksina “agingga iti kaadaywan a paset ti daga,” naipasangoda iti narigat a kasasaad. (Aramid 1:8) Amin a teritoria a nakaibaonanda ket “adda iti pannakabalin daydiay nadangkes,” ni Satanas. (1 Juan 5:19) Nasaknap iti lubong ti impluensia ti dakes nga espiritu nga irakrakurak ni Satanas, ket naisarang dagiti Kristiano kadagiti makaakar nga impluensiana. (Efeso 2:2) Napeggad ti lubong a pagbibiaganda. Babaen laeng iti panangsapul iti kinalinteg a makapagibturda ken mataginayonda ti kinatarnawda. Kaaduan kadakuada ti nakapagibtur, ngem adda sumagmamano a simiasi manipud “iti dana ti kinalinteg.”―Proverbio 12:28; 2 Timoteo 4:10.
7. Ania dagiti annongen dagiti Kristiano a mangipasango kadakuada kadagiti makadadael nga impluensia?
7 Ti kadi lubong natalged itan para kadagiti Kristiano? Saan a pulos! Nadakdakes pay ketdi ngem idi umuna a siglo. Maysa pay, naitapuak ni Satanas ditoy daga ket gubgubatenna dagiti napulotan a Kristiano, “dagiti natda ti bin-i [ti babai], isuda a mangtungtungpal kadagiti bilin ti Dios ken addaan iti trabaho a panangsaksi ken Jesus.” (Apocalipsis 12:12, 17) Rauten met ni Satanas ti asinoman a mangsupsuporta iti dayta a “bin-i.” Dagiti Kristiano dida mailemmengan ti lubong. Nupay saanda a paset iti lubong, agbibiagda iti tengngana. (Juan 17:15, 16) Ken masapul a mangasabada iti lubong tapno masarakanda dagiti tattao nga umiso ti pagannayasanda ket maisuroda dagitoy nga agbalin nga ad-adalan ni Kristo. (Mateo 24:14; 28:19, 20) No kasta, yantangay saan a naan-anay a maliklikan dagiti Kristiano ti maipasango kadagiti makadadael nga impluensia daytoy a lubong, nasken nga ikagumaanda a sarangten dagita. Usigentayo ti uppat kadagita nga impluensia.
Ti Silo ti Imoralidad
8. Apay a nagdayaw dagiti Israelita kadagiti didiosen dagiti Moabita?
8 Iti arinunos ti 40 a tawen a panagdaliasatda iti let-ang, adu nga Israelita ti simiasi manipud iti dana ti kinalinteg. Naimatanganda ti adu a panangispal nga inaramid ni Jehova, ken asidegda idin a sumrek iti Naikari a Daga. Ngem iti dayta a nagpateg a gundaway, nagserbida ketdi kadagiti didiosen dagiti Moabita. Apay? Timmulokda ‘iti derrep ti lasag.’ (1 Juan 2:16) Kuna ti rekord: “Nangrugi dagiti umili a maaddaan iti imoral a relasion iti annak a babbai ti Moab.”—Numeros 25:1.
9, 10. Ania a kasasaad ita ti mangipakita a napateg a kanayon a nasiputtayo kadagiti makadadael nga impluensia dagiti dakes a tarigagay ti lasag?
9 Dayta a pasamak ipakitana no kasano a dagiti dakes a tarigagay ti lasag mabalinda nga isagmak dagidiay saan nga agan-annad. Masapul a makasursurotayo iti dayta, nangnangruna ta nasaknap itan ti panangmatmat a gagangay laengen ti imoralidad. (1 Corinto 10:6, 8) Kuna ti maysa a report ti Estados Unidos: “Sakbay ti 1970, ti panagdenna ti di pay nagkasar ket ilegal iti amin nga estado ti America. Ita, gagangay laengen ti kasta nga aramid. Nasurok a kagudua kadagiti amin a damo a nagkasar ket nagdenna nga umuna.” Saan laeng nga iti maysa a pagilian no di ket iti intero a lubong a mapaspasamak ti kasta ken ti dadduma pay nga imoral nga aramid. Nakalkaldaang, dadduma a Kristiano ti nakipaset kadagita nga aramid―ket nailaksidda iti kongregasion Kristiano.―1 Corinto 5:11.
10 Kanayonanna, maitantandudo ti imoralidad iti sadinoman. Iparipirip dagiti pelikula ken programa ti telebision nga awan dakesna no agdenna dagiti agtutubo uray dida pay nagkallaysa. Maipabuya a normal laeng ti homoseksual a relasion. Ken kumarkaro dagiti seksual nga eksena nga ipabpabuya ti adu a programa. Nalaka payen a magun-od iti Internet dagiti retrato ti napanayag a seksual nga aramid. Kas pagarigan, maysa a kolumnista iti diario ti nagkuna nga idi nagawid manipud eskuelaan ti baritona nga agtawen iti pito, sigagagar daytoy a nangestoria kenkuana nga adda kaeskuelaanna a nanglukat iti maysa a site iti Internet a mangipakpakita kadagiti lamolamo a babbai a makipaspaset kadagiti seksual nga aramid. Naklaat ti ama, ngem mano nga ubbing a nanglukat kadagiti kasta a site ti saan a nangipudno kadagiti dadakkelda? Ken mano a nagannak ti makaammo no ania ti linaon dagiti video game nga ay-ayamen dagiti annakda? Adu a nalatak nga ay-ayam ti mangipabpabuya iti imoralidad, agraman ti demonismo ken kinaranggas.
11. Kasano a masalakniban ti pamilia manipud iti imoral a lubong?
11 Kasano a maliklikan ti pamilia ti kasta a nalulok a “paglinglingayan”? Babaen ti panangsapulda nga umuna iti kinalinteg ti Dios, a pagkedkedanda ti makipaset iti aniaman nga imoral nga aramid. (2 Corinto 6:14; Efeso 5:3) Bumileg dagiti annak a mangliklik iti pornograpia, naalas nga ay-ayam iti video, imoral a pelikula, ken dadduma pay a dakes nga impluensia no siuumiso nga imatonan dagiti nagannak ti ar-aramiden dagiti annakda ken itukitda kadakuada ti panagayat ken ni Jehova ken kadagiti nalinteg a bilbilinna.—Deuteronomio 6:4-9.a
Ti Peggad ti Impluensia ti Komunidad
12. Ania a parikut ti timmaud idi umuna a siglo?
12 Idi adda ni Pablo idiay Listra iti Asia Menor, simimilagro a pinaimbagna ti maysa a lalaki. Kuna ti salaysay: “Dagiti bunggoy, idi nakitada ti inaramid ni Pablo, impigsada dagiti timekda, a kunkunada iti pagsasao a Licaonia: ‘Dagiti didios nagbalinda a kas tattao ket bimmabada kadatayo!’ Ket ni Bernabe inaw-awaganda iti Zeus, ngem ni Pablo Hermes, yantangay isu daydiay mangidadaulo iti panagsao.” (Aramid 14:11, 12) Kalpasanna, dayta met laeng a bunggoy ti nanggandat iti biag da Pablo ken Bernabe. (Aramid 14:19) Nalawag a nalaka laeng nga agpapaibuyog dayta a bunggoy iti impluensia ti komunidad. Agparang nga idi nagbalin a Kristiano ti dadduma nga umili iti dayta a lugar, dida naiwaksi dagiti inaanito a pagannayasanda. Iti suratna kadagiti Kristiano idiay Colosas, namakdaar ni Pablo maibusor iti “panagdaydayaw kadagiti anghel.” —Colosas 2:18.
13. Ania ti sumagmamano a kostumbre a rumbeng a liklikan ti Kristiano, ken kasanotay a maaddaan iti bileg a mangaramid iti kasta?
13 Iti kaaldawantayo, masapul met a liklikan dagiti pudno a Kristiano dagiti kostumbre ti komunidad a naibatay kadagiti palso a narelihiosuan a patpatien a maisalungasing kadagiti Nakristianuan a prinsipio. Iti dadduma a pagilian, kas pagarigan, adu a kaugalian a seremonia mainaig iti pannakayanak ken ipapatay ti naibatay iti kinaulbod nga adda espiritutayo a di matay. (Eclesiastes 9:5, 10) Adda dagiti lugar a kaugalian ti panangdadael iti mabagbagi dagiti agtutubo a babbai (female genital mutilation).b Maysa dayta a naulpit, awan kaes-eskanna a kostumbre a di maitunos iti naayat a panangaywan a rumbeng nga ipakita dagiti Kristiano a nagannak kadagiti annakda. (Deuteronomio 6:6, 7; Efeso 6:4) Kasano a dagiti Kristiano masarangetda ti impluensia ti komunidad ket maiwaksida dagiti kasta a kaugalian? Babaen ti naan-anay a panagtalekda ken ni Jehova. (Salmo 31:6) Pabilgen ken aywanan ti nalinteg a Dios dagidiay naimpusuan a mangibaga kenkuana: “Sika ti kamangko ken salindegko, Diosko, a pagtalkakto.”—Salmo 91:2; Proverbio 29:25.
Diyo Liplipatan ni Jehova
14. Ania ti impakdaar ni Jehova kadagiti Israelita idi dandanida a sumrek iti Naikari a Daga?
14 Idi dandani sumrek dagiti Israelita iti Naikari a Daga, pinakdaaran ida ni Jehova a dida liplipatan ti Dios. Kinunana: “Agaluadka tapno saanmo a malipatan ni Jehova a Diosmo nga iti kasta saanmo a masalimetmetan dagiti bilinna ken dagiti hudisial a pangngeddengna ken dagiti paglinteganna nga ibilbilinko kenka ita nga aldaw; ta amangan no manganka ket pudno a mapennekmo ta bagim, ket mangbangonka iti nasayaat a balbalay ket pudno nga agnaedka kadakuada, ket ti pangenmo ken arbanmo umaduda, ket ti pirak ken balitok umaduda maipaay kenka, ket isuamin a kukuam umadu; ket ta pusom pudno nga agpannakkel ket pudno a malipatam ni Jehova a Diosmo.”—Deuteronomio 8:11-14.
15. Kasanotay a masigurado a saantayo a nalipatan ni Jehova?
15 Posible met kadi a mapasamak kadatayo ti kasta? Wen, no di umiso dagiti ipangpangrunatayo. Ngem no sapsapulentayo nga umuna ti kinalinteg ti Dios, ti nasin-aw a panagdayaw ti pagbalinentayo a kapatgan iti biagtayo. Kas imparegta ni Pablo, ‘gatangentayo ti nainggundawayan a tiempo’ ken sigaganat nga itungpaltayo ti ministeriotayo. (Colosas 4:5; 2 Timoteo 4:2) Ngem no napatpateg kadatayo ti panaglinglingay wenno panagragragsak imbes a ti pannakigimong wenno panangasaba, mabalin a malipatantayo ni Jehova iti anag a segundario laengen ti Dios iti biagtayo. Kinuna ni Pablo nga iti maudi nga al-aldaw, dagiti tattao agbalindanto a “managayat iti ragragsak imbes a managayat iti Dios.” (2 Timoteo 3:4) Dagiti napasnek a Kristiano regular a sukimatenda ti bagbagida tapno masiguradoda a saanda a naimpluensiaan iti kasta a kababalin.―2 Corinto 13:5.
Liklikan ti Managwaywayas a Kababalin
16. Ania a di umiso a kababalin ti imparangarang ni Eva ken ti dadduma idi kaaldawan ni Pablo?
16 Idiay Eden, ginundawayan ni Satanas ti inaagum a tarigagay ni Eva a mangaramid iti kaykayatna. Kayat ni Eva nga isu ti mangikeddeng no ania ti umiso ken di umiso. (Genesis 3:1-6) Idi umuna a siglo, naaddaan iti kasta a managwaywayas a kababalin ti dadduma iti kongregasion ti Corinto. Ipagarupda nga ad-adu ti ammoda ngem ni Pablo, ket mangumsi nga inawaganna ida kas dagiti nalabes ti laingda nga apostol.—2 Corinto 11:3-5; 1 Timoteo 6:3-5.
17. Kasano a maliklikantayo a mapatanor ti managwaywayas a kababalin?
17 Iti kaaldawantayo, adu ti “natangken ti uloda, natangsit gapu iti panagpannakkel,” ket dadduma a Kristiano ti nagpaimpluensia iti kasta a kababalin. Dadduma ti nagbalin pay ketdi a bumusbusor iti kinapudno. (2 Timoteo 3:4; Filipos 3:18) No maipapan iti nasin-aw a panagdayaw, napateg nga agpaiwanwantayo ken ni Jehova ken makitunostayo “iti matalek ken masirib nga adipen” ken kadagiti papanglakayen iti kongregasion. Maysa dayta a pamay-an a maipakitatayo a sapsapulentayo ti kinalinteg, ken tumulong dayta tapno saantayo a mapatanor ti managwaywayas a kababalin. (Mateo 24:45-47; Salmo 25:9, 10; Isaias 30:21) Ti kongregasion dagiti napulotan ket “maysa nga adigi ken sadiri ti kinapudno.” Impasdek dayta ni Jehova tapno masalakniban ken maiwanwannatayo. (1 Timoteo 3:15) No bigbigentayo ti napateg nga akem dayta a kongregasion, maliklikantayo ti ‘agaramid iti aniaman a maigapu iti panangipasindayaw iti bagi’ ket sipapakumbaba a maaramidtayo ti nalinteg a pagayatan ni Jehova.—Filipos 2:2-4; Proverbio 3:4-6.
Tuladenyo ni Jesus
18. Ania a kababalin ni Jesus ti maiparparegta a tuladentayo?
18 No maipapan ken ni Jesus, impadto ti Biblia: “Inayatmo ti kinalinteg ket guraem ti kinadangkes.” (Salmo 45:7; Hebreo 1:9) Anian a nagsayaat a kababalin a nasken a tuladentayo! (1 Corinto 11:1) Saan laeng a basta ammo ni Jesus no ania dagiti nalinteg a pagalagadan ni Jehova; inayatna pay dagita. Gapuna, idi isu ket pinadas a sulisogen ni Satanas idiay let-ang, dagus a sititibker a pinagkedkedanna ti sumiasi iti “dana ti kinalinteg.”―Proverbio 8:20; Mateo 4:3-11.
19, 20. Ania dagiti agkakaimbag a resulta ti panangsapul iti kinalinteg?
19 Pudno, mabalin a napigsa dagiti dakes a tarigagay ti lasag. (Roma 7:19, 20) Ngem no napateg kadatayo ti kinalinteg, dayta ti mangpabileg kadatayo a mangsaranget iti kinadakes. (Salmo 119:165) Ti nasged a panagayattayo iti kinalinteg ti mangsaluad kadatayo no maipasangotayo iti dakes. (Proverbio 4:4-6) Laglagipentayo a no tumuloktayo iti sulisog, ni Satanas ti pinagballigitayo. Anian a nasaysayaat nga amang a sarangtentayo ni Satanas ket paneknekantayo a ni Jehova ti nagballigi!―Proverbio 27:11; Santiago 4:7, 8.
20 Gapu ta ti kinalinteg ti sapsapulen dagiti pudno a Kristiano, ‘napnoda iti nalinteg a bunga, babaen ken Jesu-Kristo, a pakaipadayagan ken pakaidayawan ti Dios.’ (Filipos 1:10, 11) ‘Inkawesda ti baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.’ (Efeso 4:24) Kukua ida ni Jehova ket agbibiagda tapno agserbida kenkuana, saan a tapno aramidenda ti kaykayatda. (Roma 14:8; 1 Pedro 4:2) Dayta ti mangiturturong kadagiti pampanunot ken ar-aramidda. Pudno a maparparagsakda ti nailangitan nga Amada!―Proverbio 23:24.
[Footnotes]
a Dagiti agkakaimbag a balakad kadagiti nagannak no kasano a masalaknibanda ti pamiliada manipud kadagiti imoral nga impluensia ket masarakan iti libro a Ti Sekreto ti Kinaragsak ti Pamilia, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
b Ti panangdadael iti mabagbagi ti babai ket dati a maaw-awagan kas panagkugit iti mabagbagi ti babai.
Mailawlawagyo Kadi?
• Apay a napateg a sapulentayo ti kinalinteg?
• Kasano a ti imperpekto a Kristiano masapulanna ti kinalinteg?
• Ania ti sumagmamano a banag iti lubong a nasken a liklikan ti Kristiano?
• Kasano a saluadannatayo ti panangsapul iti kinalinteg?
[Ladawan iti panid 26]
Iti biang dagiti pasurot ni Jesus, napeggad ti lubong a pagbibiaganda
[Ladawan iti panid 27]
Bumileg dagiti annak a mangsaranget iti imoralidad no nasursuruanda a mangayat ken ni Jehova
[Ladawan iti panid 28]
Dadduma nga Israelita ti nakalipat ken ni Jehova idi simmaliwanwan ti biagda iti Naikari a Daga
[Ladawan iti panid 29]
Kas ken ni Jesus, dagiti Kristiano kagurada ti kinadakes