“Ti Sao iti Umiso a Tiempona O Anian a Nagsayaat!”

ITI agmalem nga asamblea dagiti Saksi ni Jehova, inkagumaan ni Kim ti nagdengngeg ken naginotar bayat a pagtaltalinaedenna a nakatugaw a siuulimek ti anakna nga agtawen iti dua ket kagudua. Iti ngudo ti programa, maysa a kabsat a babai a nakapaliiw ken ni Kim ti immasideg kenkuana ket sipapasnek a kinomendaranna ni Kim ken ti asawana gapu iti pamay-an ti panangasikasoda iti anakda kabayatan ti programa. Dakkel ti epekto dayta a komendasion ken ni Kim gapu ta agingga ita, manon a tawen ti limmabas, kunana: “No mariknak a kaslaak napaksuyan kabayatan dagiti gimong, lagipek ti kinuna dayta a kabsat a babai. Agingga ita, makapabileg kaniak dagiti makaay-ayo a sasaona tapno itultuloyko a sanayen ti balasitangmi.” Talaga a makaparegta iti maysa a tao dagiti naintiempuan a sasao. Kuna ti Biblia: “Ti sao iti umiso a tiempona O anian a nagsayaat!”​—Proverbio 15:23.

Ngem adda dadduma kadatayo a marigatan a mangted iti komendasion. No maminsan, mabalin a marigatantayo a mangkomendar gapu ta ammotayo dagiti bukodtayo a pagkurangan. Kuna ti maysa a Kristiano: “Kasla nakatakderak iti maysa a nalukneng a daga. Bayat nga ingatngatok dagiti dadduma, kasla ad-adda a mailumlumlomak.” Mabalin a narigat met ti mangkomendar gapu kadagiti dadduma pay a banag a kas iti kinamanagbabain, kinaawan panagtalek iti bagi, wenno panagamak di la ket ta didaka maawatan dagiti dadduma. Maysa pay, no manmano wenno awan pay ketdi ti komendasion a naawattayo idi ubbingtayo, mabalin a marigatantayo a mangkomendar kadagiti dadduma.

Nupay kasta, gapu ta ammotayo nga adda ti nasayaat nga epekto ti komendasion agpadpada iti nangipaay ken iti daydiay immawat iti dayta, pagreggetantayo koma ti mangipaay iti komendasion iti umiso a tiempo. (Proverbio 3:27) Ania ngarud dagiti nasayaat nga epektona? Usigentayo biit ti sumagmamano kadagita.

Dagiti Nasayaat nga Epekto

Ti maitutop a komendasion maparayrayna ti kompiansa daydiay immawat iti dayta. “No komendarandak dagiti tattao, mariknak nga adda panagtalekda kaniak, nga agkompiansada kaniak,” kuna ni Elaine, maysa a Kristiano nga asawa a babai. Wen, no maipaayan iti komendasion ti maysa nga awanan iti panagtalek iti bagina, mabalin a mapabileg dayta a tao a mangsango kadagiti pakarigatan, banag a mangyeg kenkuana iti rag-o. Nangnangruna a makagunggona kadagiti agtutubo no maipaayanda iti kaikarianda a komendasion. Aminen ti maysa a tin-edyer nga isu ket maup-upay gapu kadagiti negatibo a kapanunotanna. Kunana: “Kanayon nga ikagkagumaak nga ay-aywen ni Jehova, ngem no dadduma mariknak nga uray ania ti aramidek, saan a makaay-ayo dayta kenkuana. Nupay kasta, naragsakak no adda mangkomendar kaniak.” Talaga a husto ti proverbio ti Biblia: “Kas kadagiti mansanas a balitok kadagiti kitikit a pirak kasta ti sao a naisao iti umiso a tiempona.”​—Proverbio 25:11.

Mamagtignay ken mangparegta ti komendasion. Kuna ti maysa nga amin-tiempo a ministro, “Ti komendasion paregtaennak nga agbalin nga ad-adda a nagaget ken mangpasayaat iti kalidad ti ministeriok.” Maysa nga ina nga addaan iti dua nga annak ti nakapaliiw a kaykayat dagiti annakna ti agkomento kadagiti gimong no adda dagiti kakongregasionda a mangkomendar iti panagkomentoda. Wen, ti komendasion matignayna dagiti agtutubo a rumang-ay kas Kristiano. Kinapudnona, kasapulantayo amin ti pammatalged a datayo ket maap-apresiar ken maipatpateg. Mabalin a makariknatayo iti pannakabannog ken pannakaupay gapu iti daytoy lubong a napno iti pakaburiboran. Kuna ti maysa a Kristiano a panglakayen, “Kadagiti gundaway a maup-upayak, ti komendasion ket kasla maysa a sungbat kadagiti kararagko.” Umasping iti dayta, kuna ni Elaine, “No dadduma, mariknak ti pannakaay-ayo ni Jehova kaniak babaen kadagiti ebkas dagiti dadduma.”

Ti komendasion ipariknana iti tao nga isu ket maakseptar. Panangipakita iti pannakaseknan no mangipaaytayo iti napudno a komendasion ken mangyeg dayta iti kasasaad nga adda kinasinged, kinatalged, ken apresasion. Paneknekan dayta a pudpudno nga ay-ayaten ken ap-apresiarentayo dagiti padatayo a Kristiano. Kuna ni Josie, maysa nga ina: “Kadagiti naglabas, masapul a takderak ti kinapudno iti tengnga ti sangakabbalayan a saan nga agkakapammatian. Ti panangapresiar kaniak dagiti nataengan a kakabsat iti pammati pinakiredna ti determinasionko a di sumuko.” Kinapudnona, “datayo ket kamkameng nga agpaay iti maysa ken maysa.”​—Efeso 4:25.

Ti tarigagay a mangkomendar tulongannatayo a mangkita iti naimbag kadagiti sabsabali. Saan a dagiti pagkapuyan dagiti sabsabali ti kitkitaentayo no di ket dagiti nasayaat a galadda. Kuna ti maysa a Kristiano a panglakayen nga agnagan iti David, “No manangapresiartayo kadagiti ar-aramiden dagiti sabsabali, ad-adda nga agbalintayo a manangkomendar.” Makaipaaytayo iti ad-adu a komendasion no silalagiptayo iti kinaparabur ni Jehova ken ti Anakna a mangipaay iti komendasion kadagiti imperpekto a tattao.​—Mateo 25:21-23; 1 Corinto 4:5.

Dagiti Maikari a Makomendaran

Gapu ta isu ti Namarsua, ni Jehova a Dios ti kangrunaan a maikari a maidaydayaw. (Apocalipsis 4:11) Nupay dina kasapulan ti pammatalged wenno pammaregtatayo, umadani kadatayo ni Jehova ken mapatanortayo ti nasinged a relasion kenkuana no isu ket idaydayawtayo gapu iti kinadayag ken naayat a kinamanangngaasina. No idaydayawtayo ti Dios, maaddaantayo iti nasalun-at ken natimbeng a panangmatmat kadagiti nagapuanantayo ken tignayennatayo a mangbigbig a ni Jehova ti namagballigi kadatayo. (Jeremias 9:23, 24) Ituktukon ni Jehova ti namnama a biag nga agnanayon kadagiti isuamin a maikari, ket dayta ti maysa pay a mangtignay kadatayo a mangidaydayaw kenkuana. (Apocalipsis 21:3, 4) Ni nagkauna nga Ari David ket sigagagar a ‘mangidaydayaw iti nagan ti Dios’ ken ‘mangitan-ok kenkuana buyogen ti panagyaman.’ (Salmo 69:30) Kasta met koma ti tarigagaytayo.

Maikari iti maitutop a komendasion dagiti padatayo nga agdaydayaw. No mangkomendartayo, agtigtignaytayo maitunos iti bilin ti Dios nga “agpipinnanunottayo koma iti maysa ken maysa tapno mangparegta iti ayat ken nasayaat nga ar-aramid.” (Hebreo 10:24) Mapagulidanan ni apostol Pablo iti daytoy a banag. Nagsurat iti kongregasion idiay Roma: “Umuna iti amin, agyamanak iti Diosko baeten ken Jesu-Kristo maipapan kadakayo amin, agsipud ta ti pammatiyo mapagsasaritaan iti intero a lubong.” (Roma 1:8) Umasping iti dayta, binigbig ni apostol Juan ti nagsayaat nga ulidan ti padana a Kristiano a ni Gayo no maipapan iti ‘pannagna iti kinapudno.’​—3 Juan 1-4.

Iti kaaldawantayo, no ti padatayo a Kristiano ket mangiparangarang iti maysa a Nakristianuan a galad, mangiparang iti naisagana a naimbag a paset iti gimong, wenno mangipaay iti naimpusuan a komento kabayatan ti gimong, addaantayo iti nasayaat a gundaway a mangyebkas iti apresasiontayo iti dayta nga indibidual. Wenno no ikagkagumaan ti maysa nga ubing a kitaen dagiti teksto kabayatan dagiti gimong, mabalintayo nga ipaayan iti komendasion. Ni Elaine, a nadakamat itay, kinunana: “Nagduduma ti sagudaytayo. No komendarantayo ti naaramidan ti maysa, ipakpakitatayo nga ap-apresiarentayo ti nagduduma a saguday nga ik-ikutan dagiti adipen ti Dios.”

Iti Pamilia

Komusta met ti panangyebkas iti apresasion kadagiti kameng ti pamiliatayo? Agkalikagum iti tiempo, panagregget, ken naayat nga atension tapno maipaay dagiti agassawa ti naespirituan, emosional, ken material a kasapulan ti pamiliada. Sigurado a kasapulanda ti komendasion ti tunggal maysa ken manipud kadagiti annakda. (Efeso 5:33) Kas pagarigan, no maipapan iti maysa a makabael nga asawa a babai, kuna ti Sao ti Dios: “Bimmangon ti annakna ket kinunada nga isu naragsak; ti makinkukua kenkuana bumangon, ket isu idaydayawna.”​—Proverbio 31:10, 28.

Maikari met dagiti annak iti komendasion. Makapaladingit ta dadduma a nagannak ti napartak a mangibaga kadagiti annakda no ania ti kalikagumanda kadakuada, ngem manmanoda laeng a komendaran dagitoy kadagiti panagreggetda nga agbalin a narespeto ken natulnog. (Lucas 3:22) No naisigud a makomkomendaran ti maysa nga anak, masansan a mariknana nga isu ket maipatpateg ken nataltalged.

Pudno, agkalikagum iti panagregget ti panangkomendar kadagiti sabsabali, ngem matagiragsaktayo ti adu a gunggona no aramidentayo dayta. Kinapudnona, naragragsaktayo bayat nga ikagkagumaantayo a komendaran dagidiay maikari iti dayta.―Aramid 20:35.

Awaten ken Ipaay ti Komendasion Buyogen ti Umiso a Motibo

Nupay kasta, ti panangawat iti komendasion ket mabalin a mangsubok kadagiti dadduma. (Proverbio 27:21) Kas pagarigan, mabalin nga ipariknana iti maysa nga isu ket nangatngato ngem kadagiti dadduma. (Proverbio 16:18) Gapuna, kasapulan ti panagannad. Kastoy ti sipapakumbaba nga imbalakad ni apostol Pablo: “Ibagak iti tunggal maysa kadakayo dita a saanna a panunoten nga ad-adda ti bagina ngem iti rebbengna a panangpanunot; no di ket agpanunot tapno maaddaan iti nasimbeng a panagpampanunot, tunggal maysa kas imbunong ti Dios kenkuana a rukod ti pammati.” (Roma 12:3) Tapno matulongantayo dagiti dadduma a dida matnag iti nalabes a panangipapan iti bagida, mabalin a nainsiriban no saan a ti kinasaririt wenno kinapintas ti langada ti itampoktayo. Imbes ketdi, nasken a komendarantayo ida gapu kadagiti nasayaat nga aramidda.

No maipaay ken maawat ti komendasion buyogen ti umiso a motibo, mabalin a positibo ti epektona kadatayo. Mabalin a tignayennatayo a mangbigbig a ni Jehova ti namagbalin a posible kadagiti amin a naimbag a nagapuanantayo. Mabalin met a paregtaennatayo nga agtultuloy nga agtignay iti umiso a wagas.

Ti napudno ken maikari a komendasion ket maysa a sagut a kabaelantayo amin nga ipaay. No siaannad nga ipaaytayo dayta iti maysa a tao, ditay ammo no kasanonto kadakkel ti epektona kenkuana.

[Kahon/Ladawan iti panid 18]

Maysa a Surat a Nangtukay iti Pusona

Malagip pay ti maysa nga agdaldaliasat a manangaywan ti naminsan a panagawidda ken ni baketna iti dagusda kalpasan ti maysa a nakalamlam-ek nga aldaw iti ministerio. Kunana: “Lamminen ken naupay ni baketko, ket imbagana kaniak a kasla dinan kabaelan ti agtultuloy. ‘Nasaysayaat la ketdi,’ kinunana, ‘ti agserbi kas amin-tiempo a ministro iti maysa a kongregasion, agtalinaed iti maysa a lugar, ken maaddaan iti bukod nga iyad-adalan iti Biblia.’ Diak nagdesision a dagus, no di ket imbagak a leppasenmi ti intero a lawas ket kitaenmi no kastanto pay latta ti mariknana. No talaga a kayatna ti agsardeng, ikabilangak ti riknana. Iti dayta met laeng nga aldaw, dimmaw-askami iti post office ket adda surat ni baketko manipud iti sanga nga opisina. Naglaon dayta a surat iti nabara a komendasion kadagiti panagreggetna iti tay-ak ti ministerio ken panagan-anusna, a bigbigenda ti rigat ti maturog iti nagduduma a kama iti kada lawas. Kasta unay ti pannakatukayna iti dayta a komendasion a dina pulos dinakdakamat manen ti maipapan iti panagsardeng iti trabaho a panagdaliasat. Kinapudnona, adu a daras a pinaregtanak nga agtultuloy no mapanunotko ti agsardengen.” Nagtalinaed dagitoy nga agassawa iti trabaho a panagdaliasat iti dandani 40 a tawen.

[Ladawan iti panid 17]

Siasino iti kongregasionyo ti maikari iti komendasion?

[Ladawan iti panid 19]

Rumang-ay dagiti annak no maipaayanda iti naayat nga atension ken komendasion