‘Dikay Agtantanabutob’

“Itultuloyyo nga aramiden ti amin a bambanag nga awan panagtantanabutob.”​—FILIPOS 2:14.

1, 2. Ania ti balakad ni apostol Pablo kadagiti Kristiano idiay Filipos ken Corinto, ken apay?

NAGLAON iti adu a komendasion ti impaltiing ti Dios a surat ni apostol Pablo iti kongregasion Kristiano idiay Filipos idi umuna a siglo. Kinomendaranna dagiti kapammatianna iti dayta a siudad gapu iti kinaparabur ken kinaregtada, ken inyebkasna ti rag-ona gapu kadagiti naimbag nga aramidda. Nupay kasta, pinalagipan ida ni Pablo nga ‘itultuloyda nga aramiden ti amin a bambanag nga awan panagtantanabutob.’ (Filipos 2:14) Apay a kasta ti imbalakad ti apostol?

² Ammo ni Pablo no ania ti mabalin a pagbanagan ti panagtanabutob. Sumagmamano a tawen sakbayna, pinalagipanna ti kongregasion idiay Corinto a napeggad ti agtanabutob. Kinuna ni Pablo nga idi adda dagiti Israelita idiay let-ang, maulit-ulit a pinagpungtotda ni Jehova. Kasano? Babaen ti panangtarigagayda kadagiti makadangran a bambanag, babaen ti pannakipasetda iti idolatria ken pannakiabig, babaen ti panangsubokda ken ni Jehova, ken babaen ti panagtanabutobda. Pinaregta ni Pablo dagiti taga-Corinto a makasursuroda koma kadagitoy a pagarigan. Insuratna: “Dikay met agbalin a managtanabutob, a kas iti sumagmamano kadakuada a nagtanabutob, tapno laeng mapukawda babaen iti manangdadael.”​—1 Corinto 10:6-11.

3. Apay a nasayaat nga usigentayo ita ti maipapan iti panagtanabutob?

³ Kas agdama nga ad-adipen ni Jehova, ipakpakitatayo ti kababalin nga imparangarang idi ti kongregasion idiay Filipos. Naregtatayo kadagiti naimbag nga ar-aramid, ken ay-ayatentayo ti maysa ken maysa. (Juan 13:34, 35) Ngem gapu iti dakes nga imbunga ti panagtanabutob dagiti adipen ti Dios idi ugma, adda naimbag a rasontayo a mangipangag iti daytoy a balakad: “Itultuloyyo nga aramiden ti amin a bambanag nga awan panagtantanabutob.” Usigentayo nga umuna dagiti pagarigan ti panagtanabutob a nadakamat iti Kasuratan. Kalpasanna, pagsasaritaantayo ti sumagmamano a mabalintayo nga aramiden tapno maliklikantayo ti makadangran nga epekto ti panagtanabutob ita.

Dakes a Kagimongan a Nagtanabutob ken ni Jehova

4. Ania ti intanabutob dagiti Israelita idiay let-ang?

⁴ Ti Hebreo a sao a kaipapananna ‘agtanabutob, agdayamudom, agreklamo, wenno agungor’ ket nausar iti Biblia mainaig kadagiti pagteng kabayatan ti 40 a tawen ti Israel idiay let-ang. Adda dagiti gundaway a saan a nakontento dagiti Israelita iti kasasaadda ket inyebkasda dayta babaen ti panagtanabutob. Kas pagarigan, sumagmamano laeng a lawas kalpasan ti pannakaispalda manipud pannakaadipen idiay Egipto, “ti intero a gimong ti annak ti Israel nangrugi nga agtanabutob maibusor kada Moises ken Aaron.” Nagreklamo dagiti Israelita maipapan iti taraon, a kunkunada: “Nataykami koma laengen babaen ti ima ni Jehova idiay daga ti Egipto bayat a situtugawkami iti sibay dagiti banga ti karne, bayat a mangmangankami iti tinapay agingga a mapnekkami, agsipud ta impandakami ditoy a let-ang tapno papatayenyo daytoy intero a kongregasion babaen ti nakaro a bisin.”​—Exodo 16:1-3.

5. Idi nagreklamo dagiti Israelita, siasino a talaga ti tantanabutobanda?

⁵ Kinapudnona, awan a pulos ti pagdanagan dagiti Israelita nga amangan no matayda iti bisin idiay let-ang. Inaywanan ida ni Jehova, a siaayat nga intedna ti taraon ken inumenda. Ngem gapu ta awananda iti pannakapnek, minatmatanda a nakarigrigat ti kasasaadda ket nangrugida nga agtanabutob. Nupay agrekreklamoda kada Moises ken Aaron, iti panangmatmat ni Jehova isu ti mismo nga irekreklamoda. Kinuna ni Moises kadagiti Israelita: “Nangngeg ni Jehova dagiti tanabutobyo nga itantanabutobyo maibusor kenkuana. Ket aniakami aya? Saan a maibusor kadakami dagiti panagtanabutobyo, no di ket maibusor ken Jehova.”​—Exodo 16:4-8.

6, 7. Kas ipakita ti Numeros 14:1-3, kasano a nagbaliw ti kababalin dagiti Israelita?

⁶ Di nagbayag kalpasan dayta, nagtanabutob manen dagiti Israelita. Nangibaon ni Moises iti 12 a lallaki a mangsimisim iti Naikari a Daga. Sangapulo kadakuada ti nagsubli nga addaan iti dakes a padamag. Ti resultana? “Nangrugi nga agtanabutob dagiti amin nga annak ti Israel maibusor kada Moises ken Aaron, ket rinugian a kunaen ti intero a gimong maibusor kadakuada: ‘Nataykami koma laengen idiay daga ti Egipto, wenno nataykami koma laengen iti daytoy a let-ang! Ket apay nga iyegnakami ni Jehova iti daytoy a daga [Canaan] tapno mapasagkami babaen ti kampilan? Dagiti assawami ken dagiti ubbingmi agbalindanto a samsam. Saan aya a nasaysayaat nga agsublikami idiay Egipto?’”​—Numeros 14:1-3.

⁷ Anian a nagbaliw ti kababalin ti Israel! Indaydayawda idi ni Jehova babaen ti kanta ti panagyaman kalpasan a nawayawayaanda idiay Egipto ken naispalda iti Nalabaga a Baybay. (Exodo 15:1-21) Ngem idi dimteng dagiti narigat a kasasaad idiay let-ang ken gapu iti butengda kadagiti Canaanita, nagbalinen a nareklamo ti ili ti Dios. Imbes nga agyamanda iti Dios gapu iti natagiragsakda a wayawaya, isu ketdi ti pabasolenda gapu ta sibibiddut nga impagarupda a naikapisda kadagiti nasayaat a bambanag. No kasta, ti panagtanabutobda ket mangipakita nga awananda iti umiso a panangipateg kadagiti probision ni Jehova. Saan a pakasdaawan a kinunana: “Kasanonto kabayag daytoy ar-aramiden a panagtanabutob maibusor kaniak daytoy dakes a gimong?”​—Numeros 14:27; 21:5.

Panagtanabutob Idi Umuna a Siglo

8, 9. Mangtedkayo kadagiti pagarigan ti panagtanabutob a nailanad iti Kristiano a Griego a Kasuratan.

⁸ Dagiti kadakdakamat a pagarigan ti panagtanabutob ket mainaig kadagiti grupo ti tattao a sipapanayag a nangyebkas iti saanda a pannakapnek. Ngem idi adda ni Jesu-Kristo idiay Jerusalem tapno tumabuno iti Piesta dagiti Abong-abong idi 32 K.P., ‘adu ti dayamudom dagiti bunggoy maipapan kenkuana.’ (Juan 7:12, 13, 32) Nagiinnarasaasda maipapan kenkuana. Adda agkuna nga isu ket naimbag a tao, adda met agkuna nga isu ket saan a naimbag a tao.

⁹ Iti sabali a gundaway, ti agsingsingir iti buis a ni Levi, wenno Mateo, sinangailina ni Jesus ken dagiti adalanna. “Dagiti Fariseo ken dagiti eskribada nangrugida a nagtanabutob kadagiti adalanna, a kunkunada: ‘Apay a makipangan ken makiinumkayo kadagiti agsingsingir iti buis ken kadagiti managbasol.’” (Lucas 5:27-30) Naminsan met idiay Galilea, “nangrugi nga agtanabutob kenkuana dagiti Judio agsipud ta kinunana: ‘Siak ti tinapay a bimmaba manipud langit.’” Uray ti dadduma kadagiti pasurot ni Jesus narurodda iti imbagana ket nangrugida met a nagtanabutob.​—Juan 6:41, 60, 61.

10, 11. Apay a nagtanabutob dagiti Judio a Griego ti pagsasaoda, ken ania ti masursuro dagiti Kristiano a papanglakayen no maipapan iti wagas ti pannakataming dayta a reklamo?

¹⁰ Adda nasayaat a nagapuanan ti panagtanabutob a napasamak di nagbayag kalpasan ti Pentecostes 33 K.P. Adu a kakomkomberte nga adalan manipud iti ruar ti Israel ti sinangaili idi dagiti kapammatianda idiay Judea, ngem timmaud dagiti parikut mainaig iti pannakaibunong dagiti abasto. Kuna ti salaysay: “Timmaud ti panagtanabutob iti biang dagiti Judio a Griego ti pagsasaoda maibusor kadagiti Judio a Hebreo ti pagsasaoda, agsipud ta maliwliwayan idi dagiti baloda iti inaldaw a panagiwaras.”​—Aramid 6:1.

¹¹ Dagitoy a nagtanabutob ket saan a kas kadagiti Israelita idiay let-ang. Saan a ti kasasaadda iti biag ti irekreklamo dagiti Judio a Griego ti pagsasaoda. Kayatda laeng a maikkan iti atension dagiti naliwayan a kasapulan ti dadduma a balo. Maysa pay, dida nangpataud iti riri ken dida sipapanayag a nagreklamo ken ni Jehova. Dagiti apostol ti inasitganda, isu nga insigida a nagtignay dagitoy gapu ta nainkalintegan ti reklamo. Anian a nagsayaat nga ulidan ti impasdek dagiti apostol agpaay kadagiti Kristiano a papanglakayen ita! Masapul a siguraduen dagitoy a naespirituan a papastor a dida ‘sullatan dagiti lapayagda manipud iti ikkis ti panagreklamo daydiay nanumo.’―Proverbio 21:13; Aramid 6:2-6.

Agannad Kadagiti Makadangran nga Impluensia ti Panagtanabutob

12, 13. (a) Iyilustraryo dagiti epekto ti panagtanabutob. (b) Ania ti mabalin a mangituggod iti maysa tapno agtanabutob?

¹² Ipakita ti kaaduan kadagiti pagarigan iti Kasuratan nga inusigtayo a ti panagtanabutob ket nangyeg iti dakkel a pannakadangran kadagiti adipen ti Dios iti napalabas. Gapuna, masapul a ditay tagtagilag-anen dagiti makadangran nga impluensiana ita. Makatulong ti maysa nga ilustrasion. Adu a kita ti metal ti gagangay nga aglati. No saan a maikankano dagiti damo a pagilasinan ti panaglati, mabalin nga aglati ti metal agingga a saanen a mausar dayta iti nakairantaanna. Nagadu a lugan ti saanen a maus-usar, saan a gapu ta naperdi ti makinada no di ket gapu ta naglati unayen dagiti metal a pasetda, isu a saanen a natalged a pagluganan dayta. Kasanotayo a mayaplikar daytoy nga ilustrasion iti panagtanabutob?

¹³ No kasano a posible nga aglati ti dadduma a metal, adda met pagannayasan ti imperpekto a tao nga agreklamo. Masapul a nasiputtayo iti aniaman a pagilasinan iti daytoy. No kasano a ti agneb ken naapgad nga angin papartakenna ti panaglati, dakdakkel met ti tendensiatayo nga agtanabutob gapu kadagiti pakarigatan. Ti panagdukot mabalin nga ituggodna ti maysa tapno aramidenna a dakkel nga isyu ti maysa a simple laeng a pakasikoran. Bayat a lumanlanlan ti kasasaad iti maudi nga al-aldaw daytoy a sistema, posible nga umadu pay dagiti pakaigapuan ti panagreklamo. (2 Timoteo 3:1-5) Gapuna, mabalin nga agtanabutob ti maysa nga adipen ni Jehova maibusor iti sabali. Mabalin a mangrugi dayta iti bassit laeng a banag, kas iti di pannakakontento gapu kadagiti pagkapuyan, abilidad, wenno pribilehio iti serbisio ti maysa.

14, 15. Apay a rumbeng a medmedantayo ti pagannayasantayo nga agreklamo?

¹⁴ Aniaman ti pakaigapuan ti rurodtayo, no ditay medmedan ti pagannayasantayo nga agreklamo, mabalin a mapatanortayo ti espiritu ti di pannakakontento ken mayugalitayo ti agtanabutob. Wen, ti makadangran nga epekto ti panagtanabutob mabalin a dadaelenna a naan-anay ti espiritualidadtayo. Idi nagtanabutob dagiti Israelita maipapan iti biagda idiay let-ang, uray la pinabasolda ni Jehova. (Exodo 16:8) Saantay koma a pulos nga ar-aramiden ti kasta!

¹⁵ Mabalin a maksayan ti posibilidad nga aglati ti metal babaen ti panangkalupkop iti dayta iti pintura a manglapped iti panaglati ken dagus a panangasikaso kadagiti mangrugi nga aglati a pasetna. Iti umasping a pamay-an, mamedmedantayo ti pagannayasantayo nga agreklamo no ikararag ken aturentayo a dagus apaman a madlawtayo dayta iti bagitayo. Kasano?

Matmatan Dagiti Bambanag Sigun iti Panangmatmat ni Jehova

16. Kasano a madaeran ti pagannayasan nga agreklamo?

¹⁶ Ti panagtanabutob iturongna ti isiptayo iti bagitayo ken kadagiti pakasikorantayo ken ituggodnatayo a mangtagibassit kadagiti bendision a tagtagiragsakentayo kas Saksi ni Jehova. Tapno madaerantayo ti pagannayasan nga agreklamo, masapul a kanayon a silalagiptayo kadagita a bendision. Kas pagarigan, tunggal maysa kadatayo ti addaan iti naisangsangayan a pribilehio a mangawit iti personal a nagan ni Jehova. (Isaias 43:10) Mabalintayo ti maaddaan iti nasinged a relasion kenkuana, ken mabalintayo ti makisarita iti “Managdengngeg iti kararag” iti aniaman a kanito. (Salmo 65:2; Santiago 4:8) Adda direksion ti biagtayo gapu ta ammotayo ti isyu maipapan iti sapasap a kinasoberano ken silalagiptayo a maysa a pribilehio ti panangsalimetmet iti kinatarnawtayo iti Dios. (Proverbio 27:11) Mabalintayo ti regular a makipaset iti panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian. (Mateo 24:14) Adda nadalus a konsiensiatayo gapu iti pammatitayo iti pangsubbot a daton ni Jesu-Kristo. (Juan 3:16) Dagitoy dagiti bendision a tagtagiragsakentayo aniaman ti ib-ibturantayo.

17. Apay a nasken a matmatantayo dagiti bambanag sigun iti panangmatmat ni Jehova, uray pay no nainkalintegan ti reklamotayo?

¹⁷ Ikagumaantayo a matmatan dagiti bambanag sigun iti panangmatmat ni Jehova. “Ipakaammom kaniak dagiti bukodmo a dalan, O Jehova; isurom kaniak dagiti bukodmo a dana,” inkanta ni salmista a David. (Salmo 25:4) No nainkalintegan ti reklamotayo, sigurado nga ammo dayta ni Jehova. Mabalinna nga aturen nga insigida dayta a banag. Apay ngarud nga ipalubosna no dadduma nga agtultuloy ti panagrigat? Mabalin a tapno tulongannatayo a mangpatanor kadagiti agkakaimbag a galad, kas iti panaganus, panagibtur, pammati, ken mabayag a panagitured.―Santiago 1:2-4.

18, 19. Iyilustraryo dagiti posible nga epektona no awan reklamo nga ibturantayo dagiti makapasikor a banag?

¹⁸ Ti awan reklamo a panangibturtayo kadagiti makapasikor a bambanag saannatayo laeng a tulongan a mangpasayaat iti personalidadtayo no di ket mabalin a tignayenna pay ti puso dagidiay mangpalpaliiw iti kababalintayo. Idi 2003, maysa a grupo dagiti Saksi ni Jehova ti nagbiahe manipud Alemania babaen ti bus tapno tumabuno iti maysa a kombension idiay Hungaria. Saan a Saksi ti drayber, ken kasla agpangadua a makikuyog kadagiti Saksi iti uneg ti sangapulo nga aldaw. Ngem iti ngudo ti biahe, naan-anay a nagbaliw ti isipna. Apay?

¹⁹ Kabayatan ti panagbiaheda, naipasangoda iti sumagmamano a parikut. Ngem di pulos nagrekreklamo dagiti Saksi. Kinuna ti drayber a dayta pay laeng ti kasayaatan a grupo dagiti pasahero nga immanehuanna! Kinapudnona, inkarina a no addanto manen dagiti Saksi nga agsarungkar iti pagtaenganna, paunegen ken imdengannanton ida. Anian a nagsayaat a reputasion ti impakita dagiti pasahero babaen ti ‘panangaramidda iti amin a banag nga awan panagtanabutob’!

Ti Pammakawan Itandudona ti Panagkaykaysa

20. Apay a rumbeng nga agpipinnakawantayo?

²⁰ Kasano no adda reklamotayo iti maysa a kapammatian? No serioso a banag dayta, nasken nga iyaplikartayo ti prinsipio a dinakamat ni Jesus iti Mateo 18:15-17. Ngem saan a kanayon a kasapulan a kasta yantangay babassit laeng a bambanag ti kaaduan a reklamo. Apay a diyo matmatan dayta a situasion kas maysa a gundaway a maipakitayo nga ammoyo ti mangpakawan? Insurat ni Pablo: “Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali. Kas iti sibubulos a panangpakawan kadakayo ni Jehova, kasta met ti aramidenyo. Ngem, malaksid kadagitoy amin a banag, kawesanyo ti bagbagiyo iti ayat, ta dayta ket naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.” (Colosas 3:13, 14) Sidadaantayo met laeng kadi a mangpakawan? Saan aya nga adda rason ni Jehova nga agreklamo maibusor kadatayo? Kaskasdi a maulit-ulit a kaasian ken pakawanennatayo.

21. Kasano a mabalin a maapektaran dagidiay makangngeg iti panagtanabutob?

²¹ Aniaman ti reklamo, ti panagtanabutob dina risuten ti bambanag. Ti Hebreo a sao a naipatarus kas “agtanabutob” addaan met iti kaipapanan nga “agungor.” Ditay la ketdi kayat ti makikadua iti maysa a managtanabutob. No agtanabutob, wenno agungortayo, mabalin a kastanto met ti marikna dagidiay agdengdengngeg kadatayo. Didanto kayat ti makikadua kadatayo! Mabalin a mangala iti atension ti panagungor, ngem sigurado a dinatay iyadani iti asinoman.

22. Ania ti kinuna ti maysa a babai maipapan kadagiti Saksi ni Jehova?

²² Ti kababalin a manangpakawan itandudona ti panagkaykaysa―banag nga ipatpateg dagiti adipen ni Jehova. (Salmo 133:1-3) Iti maysa a pagilian iti Europa, maysa a Katoliko a babai nga agtawen iti 17 ti nagsurat iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova tapno iyebkasna ti panagraemna kadakuada. Kinunana: “Isu laeng dayta ti organisasion nga ammok a dagiti kamengna ket saan a nabingaybingay gapu iti gura, kinaagum, panangidumduma, kinamanagimbubukodan, wenno di panagkaykaysa.”

23. Ania ti usigentayo iti sumaruno nga artikulo?

²³ No ipategtayo ti amin a naespirituan a bendision a tagtagiragsakentayo kas agdaydayaw iti pudno a Dios a ni Jehova, maitandudotayo ti panagkaykaysa ken maliklikantayo ti agtanabutob kadagiti sabsabali mainaig kadagiti personal a banag. Ipakita ti sumaruno nga artikulo no kasano a matulongannatayo dagiti nadiosan a galad tapno maliklikantayo ti makiraman iti dakdakes a kita ti panagtanabutob―ti panagtanabutob maibusor iti naindagaan a paset ti organisasion ni Jehova.

Malagipyo Kadi?

• Ania ti nairaman iti panagtanabutob?

• Kasano a mabalin nga iyilustrar dagiti epekto ti panagtanabutob?

• Ania ti makatulong kadatayo a mangdaer iti pagannayasan nga agtanabutob?

• Kasano a ti panagbalin a sidadaan a mangpakawan tulongannatayo a di agtanabutob?

[Ladawan iti panid 14]

Nagtanabutob dagiti Israelita maibusor ken ni Jehova a mismo!

[Ladawan iti panid 17]

Ikagkagumaanyo kadi a matmatan dagiti bambanag sigun iti panangmatmat ni Jehova?

[Dagiti Ladawan iti panid 18]

Ti pammakawan itandudona ti Nakristianuan a panagkaykaysa