Panagserbi iti Tiempo ti Naisangsangayan a Panagrang-ay

Kas Insalaysay ni Harley Harris

Idi Setiembre 2, 1950, pinalawlawandakami ti bunggoy dagiti managderraaw bayat ti asamblea sirkitomi idiay Kennett, Missouri, U.S.A. Nangibaon ti mayor kadagiti National Guard a mangsalaknib kadakami manipud iti naranggas a bunggoy. Nakapaltog ken nakabayoneta dagiti soldado a naglilinia iti kalsada. Iti laksid ti pananginsulto ti bunggoy, limmugankami a napan iti Cape Girardeau, Missouri tapno ituloymi dagiti nabatbati a sesion ti asamblea. Iti dayta nga asamblea a nabautisaranak iti edad a 14. Ngem palubosandak a mangisalaysay no kasano a nakapagserbiak ken Jehova bayat dayta a nariribuk a tiempo.

IDI rugrugi ti dekada 1930, da lolo ken lolak ken ti walo nga annakda nangngegda ti sumagmamano a nairekord a palawag ni Kabsat Rutherford ket nakombinsirda a nasarakanda ti kinapudno. Dagiti nagannakko a da Bay ken Mildred Harris nabautisaranda idi 1935 bayat ti kombension idiay Washington, D.C. Anian a ragsakda ta karamanda iti “dakkel a bunggoy” a naipalgak ti kinasiasinoda iti dayta a kombension!​—Apoc. 7:9, 14.

Nayanakak idi 1936. Iti sumaganad a tawen, immakarkami iti nasulinek a lugar idiay Mississippi. Bayat ti panagnaedmi sadiay, awan ti agdaldaliasat a manangaywan a nangbisita kadakami. Kadagidi a tiempo, ti laeng pannakitimpuyogmi kadagiti kakabsat ket babaen ti pannakisinnuratmi iti Bethel ken itatabunomi kadagiti asamblea.

Panagibtur iti Pannakaidadanes

Bayat ti Gubat Sangalubongan II, adu a pannakaidadanes ti napasaran dagiti Saksi ni Jehova gapu iti neutral a takderda. Immakarkami idiay Mountain Home, Arkansas. Maysa nga aldaw, nangasabakami ken tatangko iti kalsada. Adda lalaki a nangrabsut kadagiti magasin ni Tatang sa dagus a pinuoranna dagita. Inawagannakami iti takrot gapu ta dikami makiramraman iti gubat. Gapu ta lima laeng ti tawenko idi, nagsangitak. Siuulimek ken sikakalma a kinita ni Tatang ti lalaki agingga a pimmanaw daytoy.

Adda met dagiti nasingpet kadakami. Naminsan, idi pinalawlawan ti maysa a naranggas a bunggoy ti luganmi, immasideg ti maysa nga abogado ti ili. “Ania ti mapaspasamak ditoy?” insaludsodna. Insungbat ti maysa a lalaki, “Dagitoy a Saksi ni Jehova dida kayat ti makigubat para iti pagiliantayo!” Nagbatay ti abogado iti sikigan ti luganmi sa impukkawna: “Nakidangadangak iti Gubat Sangalubongan I, ken iti daytoy a gubat! Palubosanyo dagitoy a tattao a pumanaw. Awan met ti dangdangranda kadakayo!” In-inut a pimmanaw ti bunggoy. Apresiarenmi unay dagiti kasta a tattao a nangipakita iti kinaimbag kadakami!​—Ara. 27:3.

Napabilegkami Kadagiti Kombension

Naintiempuan unay ti kombension idi 1941 idiay St. Louis, Missouri. Sigun iti maysa a pattapatta, nasurok a 115,000 ti timmabuno. Adda 3,903 a nabautisaran! Diak malipatan ti palawag ni Kabsat Rutherford a napauluan iti “Children of the King.” Naiturong kadakami nga agtutubo dayta a palawag, ken immawatkami amin iti kopia ti nagpintas nga asul a libro a Children. Dayta a kombension ti nangpabileg kaniak a nangsango iti napasamak iti simmaganad a tawen, ti tawen a panangrugik nga ageskuela. Naikkatkami nga agkakasinsin iti eskuelaan gapu iti saanmi a panagsaludo iti bandera. Inaldaw a magmagnakami iti kakaykaywan nga agturong iti eskuelaan tapno maammuanmi no nagbaliwen ti panunot dagiti mangimatmaton iti eskuelaan. Kaskasdi, mapagawidkami laeng. Nupay kasta, ammok a pamay-an dayta tapno maipakitak ti kinasungdok iti Pagarian ti Dios.

Ngem di nagbayag, imbilin ti Korte Suprema ti Estados Unidos a saanen nga inkapilitan ti panagsaludo iti bandera. Makapageskuelakami met laengen. Nakasingsingpet ti maestromi ken impakitaannakami iti konsiderasion tapno makakamakamkami iti leksion dagiti kaklasemi. Nakasingsingpet met uray dagiti kaeskuelaanmi.

Malagipko met ti kombension idi 1942 idiay Cleveland, Ohio a nangipalawagan ni Kabsat Nathan H. Knorr iti “Peace​—Can It Last?” Ti pannakailawlawag ti Apocalipsis kapitulo 17 impasimudaagna nga adda talna kalpasan ti Gubat Sangalubongan II. Gapuna, manamnama ti kanayonan nga irarang-ay. Tapno masaganaan dayta, nangrugi ti Eskuelaan ti Gilead idi 1943. Diak man la pinanunot idi a nagdakkel ti epekto dayta iti biagko iti masanguanan. Talaga a naadda ti talna kalpasan ti gubat ken bimmassit ti pannakaidadanes. Ngem idi nangrugi ti Gubat ti Korea idi 1950, nangrugi manen ti ibubusor iti panangasabami, kas nadakamat iti rugi.

Ad-adda a Pannakiraman iti Irarang-ay

Nagraduarak iti haiskul idi 1954, ken kalpasan ti makabulan, nagpayunirak. Kalpasan ti panagserbik idiay Kennett, Missouri, a sadiay ket pinalikmutandakami ti maysa a bunggoy idi 1950, naawisak iti Bethel idi Marso 1955. Naitimpuyogak iti kongregasion iti Time Square, iti tengnga ti New York City, a karaman iti teritoriami. Anian a naiduma ti biag idiay probinsia! Maalak ti atension dagiti okupado a taga-New York babaen ti panangukradko iti maysa a mamagpanunot nga artikulo iti magasin sa ibagak, “Nayimtuodyo kadin daytoy a saludsod?” Adu ti immawat kadagiti magasin.

Ti maysa a magustuak iti panagnaedko iti Bethel ket ti panagdaydayaw iti agsapa nga idadauluan ni Kabsat Knorr. Nakalalaing a mangtratar kadagiti teksto iti Biblia ken mangilawlawag no kasanomi nga iyaplikar dagita iti praktikal a pamay-an! Kasla maysa nga ama ti pannakisaritana kadakami nga agtutubo a di pay naasawaan. Masansan a mangipaay kadagiti nagsayaat a balakad no kasano a tratuen dagiti babbai. Idi 1960, inkeddengko ti mangasawa.

Pinakaammuak ti Bethel a kalpasan ti 30 nga aldaw, rummuarakon ngem awan ti subalitda. Kalpasan ti 30 nga aldaw, nupay mabainak, inturturedko ti nagtelepono tapno damagek ti maipapan iti impakaammok nga iruruarko. Ni Kabsat Robert Wallen ti nakasungbat isu nga immay iti pagtartrabahuak. Dinamagna no kayatko ti agserbi kas special pioneer wenno manangaywan iti sirkito. “Ngem Bob,” insungbatko, “24 laeng ti tawenko, ken awan pay ti kapadasak.”

Panagdaliasat iti Sirkito

Iti dayta a rabii, adda nasangpetak a dakkel a sobre iti kuartomi. Naglaon dayta iti dua nga aplikasion, para iti pribilehio nga agbalin nga special pioneer ken manangaywan iti sirkito. Anian a nagdakkel a pribilehio dagita! Gapuna, pinilik ti agserbi kadagiti kakabsat iti sirkito iti abagatan a laud a paset ti Missouri ken makindaya a paset ti Kansas. Sakbay a rimmuarak iti Bethel, timmabunoak iti miting para kadagiti agdaldaliasat a manangaywan. Kinuna ni Kabsat Knorr iti pangserra a komentona: “Saan a gapu ta maysakayo a manangaywan iti sirkito wenno distrito, ad-adu ti ammoyon ngem kadagiti lumugar a kakabsat. Dadduma kadakuada ti ad-adu nga amang ti kapadasanda ngem kadakayo. Ngem saan nga ipalubos ti kasasaad a maaddaanda iti pribilehio a kas iti tagtagiragsakenyo. Adu ti masursuroyo kadakuada.”

Husto a talaga dayta! Ti nagsayaat a pagarigan iti dayta ket ni Kabsat Fred Molohan ken ti baketna agraman ti kabsatna a ni Charley a taga-Parsons, Kansas. Naammuanda ti kinapudno idi rugrugi ti dekada 1900. Anian a pribilehio ti makangngeg kadagiti kapadasanda sakbay pay a nayanakak! Ti sabali pay a kabsat ket ni John Wristen, maysa a nasingpet a lakay a taga-Joplin, Missouri, nga adu a dekada a nagpaypayunir. Addaan dagitoy a maipatpateg a kakabsat iti nauneg a panagraem iti nateokratikuan nga urnos. Impariknada nga adda panagraemda kaniak kas mangaywan iti sirkitoda nupay maysaak laeng idi nga agkabannuag.

Idi 1962, inkasarko ni Cloris Knoche, maysa a naganaygay a payunir a lumabbaga ti buokna. Kaduak ni Cloris iti panagtultuloyko kas manangaywan iti sirkito. Naam-ammomi dagiti kakabsat bayat ti pannakipagnaedmi kadakuada. Naparegtami dagiti agtutubo a sumrek iti amin-tiempo a serbisio. Dua a tin-edyer iti sirkito​—da Jay Kosinski ken JoAnn Kresyman​—ti nagkasapulan iti kasta a pammaregta. Ti pannakipagtrabaho kadakuada iti ministerio ken panangiranud iti rag-o nga itden ti panagbiag buyogen ti panagsakripisio ti nangtignay kadakuada a mangipasdek kadagiti kalat. Nagbalin ni JoAnn nga special pioneer, ken nagserbi ni Jay iti Bethel. Nagassawada idi agangay, ken agarup 30 a tawenda itan nga agserserbi iti sirkito.

Panagserbi kas Misionero

Idi 1966, dinamag ni Kabsat Knorr no kayatmi ti agserbi iti sabali a pagilian. “Naragsakkamin iti pribilehiomi,” insungbatmi, “ngem no adda panagkasapulan iti sabali a lugar, nakasaganakami.” Kalpasan ti makalawas, naawiskami a tumabuno iti Eskuelaan ti Gilead. Bayat ti panageskuelami, anian a nagragsak ti agsubli manen iti Bethel ken ti pannakilangen kadagiti impatpateg ken rinaraemko a kakabsat! Nakasinningedmi met dagiti kaklasemi iti Gilead, a simamatalek nga agserserbi agingga ita.

Naidestinokami ken Cloris idiay Ecuador iti South America. Kaduami da Dennis ken Edwina Crist, Ana Rodríguez, ken Delia Sánchez. Naibaon dagiti agassawa a Crist iti kabesera a siudad a Quito. Kas kadakami, naibaon met da Ana ken Delia idiay Cuenca, ti maikatlo a kadakkelan a siudad ti Ecuador. Dua a probinsia ti karaman iti teritoriami. Ti umuna a kongregasion ti Cuenca ket nangrugi iti salasmi. Innemkami laeng nga aggigimong idi. Pampanunotenmi no kasanomi a mawanas ti teritoriami.

Nagadu ti simbaan idiay Cuenca, ken ti aw-awaganda a nangina nga aldaw. Kanayon nga adda prosesion iti siudad. Ngem adu ti saludsod dagiti umili ti Cuenca. Kas pagarigan, idi damo a nakasaritak ni Mario Polo, maysa a taga-Cuenca a kampeon iti siklista, nasdaawak iti saludsodna nga, “Asino ti balangkantis a nadakamat iti libro nga Apocalipsis?”

Maysa a rabii, immay ni Mario iti balaymi a maburburiboran. Inikkan ngamin ti maysa a pastor iti sumagmamano a literatura a naglaon kadagiti nadagsen a pammabasol kadagiti Saksi ni Jehova. Imbagak a masapul a maikkan iti gundaway ti maak-akusaran a mangidepensa iti bagina. Kabigatanna, inyurnos ni Mario nga agsasangokami iti balayda agraman ti pastor tapno sungbatak dagiti pammabasol. Insingasingko a ti Trinidad ti pagsasaritaanmi. Idi imbasa ti pastor ti Juan 1:1, ni Mario a mismo ti nangilawlawag iti nagdumaan “ti Dios” ken ti “maysa a dios” iti pagsasao a Griego. Kasta met la ti inaramidna iti tunggal teksto iti Biblia a naisitar. Gapuna, pimmanaw ti pastor a saanna a napaneknekan ti Trinidad. Dayta ti nakakombinsir kada Mario ken ti baketna a kinapudno ti isursuromi. Idi agangay, nagbalinda a nalaing a mangidepensa kadagiti pannursuro ti Biblia. Anian a rag-omi a makakita nga adda itan ti 33 a kongregasion iti siudad ti Cuenca, ken agdagupen iti 63 a kongregasion iti naglawa a teritoria nga immuna a nakaidestinuanmi​—pudno a nagdakkel nga irarang-ay dayta!

Pannakakita iti Irarang-ay Manipud iti Sanga nga Opisina

Idi 1970, naayabanak iti Bethel idiay Guayaquil agraman ni Al Schullo. Nagtrabahokami a dua iti opisina. Ni Joe Sekerak ti paset-tiempo a paraempake kadagiti literatura para iti 46 a kongregasion iti intero a pagilian. Nagmisionero ni Cloris iti sumagmamano a tiempo bayat nga agtartrabahoak iti Bethel. Adda 55 a natulonganna a nagpabautisar, a masansan a tallo agingga iti lima ti agpabpabautisar iti kada asamblea.

Kas pagarigan, adda inyadalan ni Cloris nga agnagan iti Lucresia ken bumusbusor ti lakayna. Kaskasdi, nagpabautisar ni Lucresia idi agangay ken nagserbi kas regular pioneer. Insurona kadagiti annakna ti daldalan ni Jehova. Panglakayen itan ti dua nga annakna a lallaki, ken special pioneer ti maysa pay; ken payunir met ti anakna a babai. Nakiasawa ti apokona a babai iti maysa a mapagwadan a kabsat, ken agserserbida kas special pioneer. Adu ti natulongan daytoy a pamilia a nangammo iti kinapudno.

Idi 1980, adda agarup 5,000 nga agibumbunannag iti Ecuador. Umad-adun ti trabahador iti bassit nga opisinami. Maysa a kabsat ti nangitukon kadakami iti agarup 32 nga ektaria a daga iti ruar ti Guayaquil. Idi 1984, imbangonmi ditoy ti baro a sanga nga opisina ken maysa nga Assembly Hall a naidedikar idi 1987.

Dagiti Situtulok a Boluntario Nakatulongda iti Panagrang-ay

Iti panaglabas ti tawtawen, makaay-ayo a makita ti adu nga agibumbunannag ken payunir manipud iti nagduduma a pagilian nga immay iti Ecuador tapno tumulong kadagiti lugar nga agkasapulan unay kadagiti manangiwaragawag iti Pagarian. Ti maysa a diak malipatan ket ni Andy Kidd, maysa a retirado a maestro a taga-Canada. Immakar iti Ecuador idi 1985 idi agtawen iti 70 ken simamatalek a nagserbi agingga iti ipapatayna idi 2008 iti edad a 93. Idi damo a maam-ammok iti teritoriana, isu laeng ti manangaywan iti bassit a kongregasionda. Nupay marigrigatan nga agsao iti Espaniol, isu ti agpalawag ken mangikondukta iti Panagadal ti Pagwanawanan. Ikonduktana pay ti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro ken iparangna ti kaaduan a paset iti Gimong ti Serbisio! Iti dayta a lugar, addan dua a rumangrang-ay a kongregasion, a buklen ti agarup 200 nga agibumbunannag ken adu a lokal a panglakayen.

Malagipko met ti kabsat a ni Ernesto Diaz a taga-Estados Unidos. Kaduana ti pamiliana nga immakar iti Ecuador. Kinunana kalpasan ti walo a bulan: “Nasursuro ti tallo nga annakmi ti pagsasao nga Espaniol ket nagbalinda a nalaing a mannursuro iti Biblia. Kas maysa nga ama, nagun-odko ti maysa a kalat a kasla imposible iti daytoy a sistema​—ti panagbalin a regular pioneer, nga amin-tiempo a mangaskasaba a kadua ti pamiliak. Agdagup iti 25 ti iyad-adalanmi iti Biblia. Dagitoy ti ad-adda a namagkaykaysa iti pamiliami, ken kangrunaan iti amin, namagsinged kadakami ken Jehova iti wagas a dimi pay napasaran idi.” Apresiarenmi unay dagitoy a maipatpateg a kakabsat!

Idi 1994, napalawa ti sanga nga opisina iti mamindua ngem iti sigud a kadakkelna. Idi 2005, nalab-awanmi ti 50,000 a bilang dagiti agibumbunannag isu a kasapulan ti kanayonan a panangpalawa iti sanga nga opisina. Karaman iti dayta ti pannakapalawa ti Assembly Hall, pannakaibangon ti baro a pagnaedan a patakder, ken opisina dagiti agipatpatarus. Naidedikar dagitoy a pasilidad idi Oktubre 31, 2009.

Idi naikkatak iti eskuelaan idi 1942, adda agarup 60,000 a Saksi iti Estados Unidos. Ita, nasuroken a maysa a milion ti bilangda. Idi naidestinokami iti Ecuador idi 1966, agarup 1,400 laeng ti mangiwarwaragawag iti Pagarian. Ita, nasuroken nga 68,000 ti bilangda. Ken sigurado nga adu pay ti agbalin nga agibumbunannag kadagiti 120,000 a mayad-adalan iti Biblia ken nasurok a 232,000 a timmabuno iti Pananglaglagip iti ipapatay ni Kristo idi 2009. Pudno a bembendisionan ni Jehova ti ilina iti pamay-an a dimi pulos ninamnama. Anian a nagragsak ti agbiag iti tiempo ken lugar a pakapaspasamakan iti naisangsangayan nga irarang-ay!a

[Footnote]

[Dagiti Ladawan iti panid 5]

Asamblea iti nawayang a lugar (1981) ken ti Assembly Hall iti Guayaquil (2009) iti isu met la a lote