Tuladenyo ti Pammatida

“Nagtultuloy a Dimmakkel iti Sango ni Jehova”

MINATMATAN ni Samuel ti ruprupa dagiti kailianna. Naguummong ti nasion idiay Gilgal kalpasan a pinaayaban ida daytoy matalek a lalaki nga agserserbi kas propeta ken ukom iti pinullon a tawen. Mayo wenno Hunio idi no iti moderno a kalendario; nangrugin ti kalgaw. Bimmalitoken ti maris dagiti kataltalonan gapu ta natangkenanen dagiti trigo. Nagulimek dagiti umili. Kasano a magutugot ni Samuel dagiti pusoda?

Saan a mabigbig dagiti umili no kasano kaserioso ti kasasaadda. Ipetpettengda a maaddaanda koma iti tao nga agari kadakuada. Saanda a maamiris a nakaron ti dida panangraem ken Jehova a Diosda, ken iti propetana. Arigna linaksidda ni Jehova kas Arida! Ania ti aramiden ni Samuel tapno matignayna ida nga agbabawi?

Nangrugi a nagsao ni Samuel. “Lakayakon ken ubanan,” kinunana iti umili. Ad-adda a nagbalin a napuersa dagiti sasaona gapu iti kinaubananna. Innayonna: “Nagnaak iti sangoyo nanipud kinaagtutubok agingga itoy nga aldaw.” (1 Samuel 11:14, 15; 12:2) Nupay lakayen ni Samuel, saanna a nalipatan ti kinaagtutubona. Nalawag pay laeng iti panunotna dagiti kapadasanna. Dagiti desisionna idi agtutubo pay ti nakatulong kenkuana a maaddaan pammati ken debosion iti Diosna a ni Jehova iti unos ti panagbiagna.

Pinabileg ken tinaginayon idi ni Samuel ti pammatina, nupay narigat nga aramiden dayta gapu ta napalikmutan kadagiti awanan pammati ken di nasungdo a tattao. Iti panawentayo, makakarit met ti panangpabileg iti pammati, yantangay agbibiagtayo iti rinuker ken awanan pammati a lubong. Usigentayo no ania ti maadaltayo iti ulidan ni Samuel, mangrugi iti kinaubingna.

‘Agserserbi Idi iti Sango ni Jehova Kas Maysa nga Ubing’

Naisangsangayan ti panagubing ni Samuel. Di nagbayag kalpasan a napusot, nalabit idi agarup uppat ti tawenna, rinugianna ti tungpal biag a panagserbina iti sagrado a tabernakulo ni Jehova idiay Silo, nasurok a 30 a kilometro ti kaadayona manipud iti lugarda a Rama. Dagiti nagannakna a da Elcana ken Anna indedikarda ti anakda ken Jehova tapno agserbi iti naisangsangayan a pamay-an kas tungpal-biag a Nazareo.a Kayat kadi a sawen dayta a ni Samuel ket binaybay-an dagiti nagannakna?

Saan a pulos! Ammoda a maaywanan ti anakda idiay Silo. Awan duadua nga inasikaso ti Nangato a Padi a ni Eli ti anakda, yantangay nakipagtrabaho ni Samuel kenkuana. Iti organisado a pamay-an, adda met dagiti babbai a nagserbi maipaay iti tabernakulo.​—Exodo 38:8.

Maysa pay, saan pulos a lipatan da Anna ken Elcana ti ipatpategda nga inauna nga anakda, a ti pannakaipasngayna ket sungbat ti kararagda. Kiniddaw ni Anna iti Dios a maaddaan iti anak, ket inkarina nga idedikarna para iti sagrado a panagserbi iti unos ti panagbiagna. No sumarungkar ni Anna iti kada tawen, sagutanna ni Samuel iti dinaitna nga awan manggasna a lambon nga usaren ti anakna iti panagserbina iti tabernakulo. Daytoy a bassit nga ubing sigurado nga impatpategna dagita a panagsarungkar. Rimmang-ay la ketdi gapu iti naayat a pammaregta ken panangiwanwan dagiti nagannakna bayat nga inggunamgunamda kenkuana ti kinapateg ti pribilehio nga agserbi ken Jehova iti dayta a naisangsangayan a lugar.

Adu ti maadal dagiti nagannak iti ulidan da Anna ken Elcana. Gagangay a naipamaysa dagiti nagannak iti panangipaay iti material a kasapulan dagiti annakda ngem maliwayanda nga ipaayan dagiti annakda iti naespirituan a kasapulanda. Ngem dagiti nagannak ni Samuel impangpangrunada dagiti naespirituan a banag, ket dakkel ti naitulong dayta iti panagbalin ti anakda a naespirituan a lalaki.​—Proverbio 22:6.

Iladawantayo iti panunottayo a dumakdakkel ti ubing ken agpaspasiar kadagiti katurodan iti aglawlaw ti Silo. Bayat a tantannawaganna ti ili ken ti tanap iti maysa a sikigan dayta, maragragsakan ken sipapannakkel la ketdi idi makitana ti tabernakulo ni Jehova. Ti tabernakulo ket talaga a maysa a sagrado a lugar.b Dayta idi ti sentro ti nasin-aw a panagdayaw ken Jehova iti intero a lubong. Ni Moises ti nangibilin iti pannakaibangon dayta, dandani 400 a tawen ti napalabasen.

Dimmakkel ni Samuel a kasta unay ti panagayatna iti templo. Iti insuratna a salaysay, mabasatayo: “Agserserbi idi ni Samuel iti sango ni Jehova, kas maysa nga ubing, a nabariksan iti efod a lienso.” (1 Samuel 2:18) Ti simple nga awan manggasna a lambon ti nabatad a mangipamatmat a tumultulong ni Samuel kadagiti papadi idiay tabernakulo. Nupay saan a nagtaud iti pamilia dagiti papadi, dagiti annongen ni Samuel ket pakairamanan ti pananglukat kadagiti ruangan ti paraangan ti tabernakulo iti agsapa ken ti panangtulong iti lakayen a ni Eli. Ngem nupay tagtagiragsakenna dagita a pribilehio, nariribukan idi agangay ti nasin-aw a pusona. Maigapu dayta iti makarimon a banag a maar-aramid iti balay ni Jehova.

Nagtalinaed a Natarnaw iti Laksid ti Kinarinuker

Idi ubing pay, naimatangan ni Samuel ti kinadakes ken kinarinuker. Adda dua nga annak ni Eli, da Hofni ken Finehas. Insalaysay ni Samuel: “Ti annak ni Eli awan kaes-eskanda a lallaki; saanda a binigbig ni Jehova.” (1 Samuel 2:12) Agtunos ti kayat a sawen dagita a dua a panangdeskribir. Da Hofni ken Finehas awan “kaes-eskanda a lallaki”​—literal a kaipapananna “awan serserbida nga annak”​—gapu ta awan panagraemda ken Jehova. Saanda nga inkabilangan dagiti nalinteg a pagalagadan ken kalikagumanna. Dayta ti nakaigapuan ti amin nga inaramidda a basol.

Espesipiko a nailanad iti Linteg ti Dios no ania dagiti annongen ti papadi ken no kasano ti pamay-anda nga agidaton iti tabernakulo. Adda la ketdi nasayaat a rason! Dagidiay a daton ti mangiladawan iti probision ti Dios a mangpakawan kadagiti basol, iti kasta, agbalin a nadalus dagiti tattao iti imatangna ket maikarida iti bendision ken panangiwanwanna. Ngem da Hofni ken Finehas insungsongda dagiti padada a padi ket nangipakitada iti nakaro a kinaawan panagraem mainaig kadagiti daton.c

Iladawam laengen iti panunotmo a sibabatad a makitkita ni Samuel dagita a nakaro a biddut a saan a makorkorehir. Mano ngata ti nakitana a tattao​—a pakairamanan dagiti napanglaw, nanumo, mairurrurumen nga umili​—a mapmapan iti sagrado a tabernakulo a mangnamnama a maliwliwa ken mapabileg iti naespirituan, ngem agawidda a naupay, nasaktan, wenno nabainan? Ken ania ti riknana idi naammuanna nga inlaksid met da Hofni ken Finehas ti linteg ni Jehova mainaig iti moral, bayat a nakikaiddada kadagiti babbai nga agserserbi iti tabernakulo? (1 Samuel 2:22) Nalabit mangnamnama ni Samuel nga agtignay ni Eli a mangilinteg kadakuada.

Ni Eli ti kasayaatan koma a mangrisut iti dayta a kumarkaro a parikut. Kas nangato a padi, sungsungbatanna ti aniaman a mapaspasamak iti tabernakulo. Kas maysa nga ama, obligasionna nga ilinteg dagiti annakna. Maysa pay, dangdangranda ti mismo a bagbagida agraman ti adu nga umili. Nupay kasta, agpada a saan nga inaramid ni Eli ti akemna kas ama ken kas nangato a padi. Silalag-an laeng a tinubngarna dagiti annakna. (1 Samuel 2:23-25) Rumbeng nga impaayanna koma ida iti naing-inget a disiplina, yantangay ti basolda ket maikari iti dusa nga ipapatay!

Dimmakes ti kasasaad isu a nangibaon ni Jehova iti “maysa a lalaki ti Dios,” a di nainaganan a propeta, tapno idanonna ken Eli ti nainget a mensahe ti panangukom. Kinuna ni Jehova ken Eli: “Padpadayawam ti annakmo a nangnangruna ngem siak.” Impakpakauna ngarud ti Dios a matayto dagiti annak ni Eli iti maymaysa nga aldaw ken agsagabanto ti pamiliana, a mapukaw pay ti pribilehioda kas padi. Nagbalbaliw kadi ti pamilia ni Eli gapu iti dayta a nainget a ballaag? Ipakita ti salaysay a saanda latta a nagbalbaliw.​—1 Samuel 2:27–3:1.

Ania ti epektona ken agtutubo a Samuel dagita a nasaksianna a kinadakes? Iti laksid dagita a makapaleddaang a salaysay, pasaray madakamat ti makaparagsak a damag maipapan iti panagdakkel ken panagrang-ay ni Samuel. Lagipem nga iti 1 Samuel 2:18, mabasatayo nga “agserserbi idi ni Samuel iti sango ni Jehova, kas maysa nga ubing.” Uray idi naganus pay ti edad ni Samuel, impamaysanan ti biagna iti panagserbi iti Dios. Iti bersikulo 21 ti isu met la a kapitulo, mabasatayo ti ad-adda pay a makaparagsak a banag: “Ni ubing a Samuel nagtultuloy a dimmakkel iti sango ni Jehova.” Bayat ti idadakkelna, ad-adda a timmibker ti relasionna iti nailangitan nga Amana. Ti kasta a nasinged a relasion ken Jehova ti kasiguraduan a salaknib tapno saan a makaaramid ti maysa iti aniaman a kita ti kinadakes.

Nalaka la koma nga ikalintegan ni Samuel a yantangay ti nangato a padi ken dagiti annakna ket timmulokda iti basol, mabalinna met ngarud nga aramiden ti aniaman a kayatna. Ngem ti kinarinuker ti sabsabali, a pakairamanan dagiti addaan autoridad, ket pulos a saan a mabalin a pagpambar tapno agaramidtayo iti basol. Ita, adu nga agtutubo a Kristiano ti mangtultulad iti ulidan ni Samuel ken agtultuloy a ‘dumakdakkelda iti sango ni Jehova’​—uray no saan a nasayaat ti ulidan ti dadduma iti aglawlawda.

Ania ti nagunggona ni Samuel iti panangaramidna iti umiso? Mabasatayo: “Kabayatanna dumakdakkel idi ni ubing a Samuel ken ad-adda a pagay-ayat agpadpada iti panangmatmat ni Jehova ken panangmatmat dagiti tattao.” (1 Samuel 2:26) Ni Samuel ket nagbalin ngarud a makaay-ayo, uray kadagidiay laeng napateg ti kapanunotanda. Gapu iti kinamatalekna, ni Samuel ket ipatpateg a mismo ni Jehova. Kasta met, sigurado nga ammo ni Samuel nga aksionanto ti Diosna ti amin a kinadakes a maar-aramid idiay Silo. Ngem nalabit naisaludsodna no kaano.

“Agsaoka, ta Umim-imdeng ti Adipenmo”

Iti maysa a rabii, nasungbatan dayta a saludsod ni Samuel. Bumigaten ngem nasipnget pay; adda pay la nabati nga agkurkuridemdem a silaw ti dakkel a lampara. Bayat ti kinaulimek ti parbangon, adda nangngeg ni Samuel a mangaw-awag iti naganna. Impagarupna no ni Eli, a lakay unayen ken nakudrepen ti panagkitana. Bimmangon ni Samuel ket “napan a nagtaray ken Eli.” Mailadawam kadi iti panunotmo ti ubing a sakasaka a nagdardaras a napan ken Eli tapno kitaenna no ania ti kasapulan ti lakayen a padi? Makaay-ayo a maammuan a ni Samuel rinaem ken kinaasianna ni Eli. Iti laksid ti amin a nagbasolanna, ni Eli pay latta ti nangato a padi nga insaad ni Jehova.​—1 Samuel 3:2-5.

Ni Samuel riniingna ni Eli, a kunkunana: “Adtoyak, ta inawagannak.” Ngem imbaga ni Eli a saanna nga inayaban ti ubing ket imbaonna nga agsubli iti iddana. Ngem naulit-ulit a napasamak dayta! Kamaudiananna, naamiris ni Eli no ania ti mapaspasamak. Manmanon a nangipaay ni Jehova iti sirmata wenno naimpadtuan a mensahe agpaay iti ilina, ket maawatantayo no apay. Nupay kasta, ammo ni Eli a makisasao manen ni Jehova, ngem ita iti maysa nga ubing! Imbilin ni Eli nga agsubli ni Samuel iti iddana ken insurona no ania ti umiso nga isungbatna. Nagtulnog ni Samuel. Idi agangay, nangngegna manen ti timek a mangaw-awag kenkuana: “Samuel, Samuel!” Simmungbat ti ubing: “Agsaoka, ta umim-imdeng ti adipenmo.”​—1 Samuel 3:1, 5-10.

Adda met laengen umim-imdeng nga adipen ni Jehova idiay Silo. Umim-imdengkayo met kadi a kas ken Samuel? Saan a masapul nga urayentayo nga adda karkarna a timek a makisao kadatayo bayat ti rabii. No ar-arigen, mabalintay nga imdengan ti timek ti Dios iti aniaman a gundaway. Mangngegtayo dayta iti kompleto a Saona a ti Biblia. No im-imdengan ken ipangpangagtayo ti Dios, ad-adda met a bumileg ti pammatitayo a kas idi ken Samuel.

Nakallalagip daydi a rabii iti biag ni Samuel gapu ta iti dayta a gundaway, nangrugi a maam-ammona ni Jehova iti naisangsangayan nga anag, a nagbalin a mammadto ken pannakabagi ti Dios. Idi damo, maamak daytoy nga ubing a mangipakaammo iti mensahe ni Jehova para ken Eli, yantangay maysa dayta a din mabalusingsing a panangukom nga asidegen a matungpal ti naipadto maibusor iti pamiliana. Ngem situtured nga impakaammo dayta ni Samuel ket sipapakumbaba nga inawat ni Eli ti pangngeddeng ti Dios. Idi agangay natungpal amin nga imbaga ni Jehova. Nakigubat ti Israel kadagiti Filisteo, ket natay da Hofni ken Finehas iti maymaysa nga aldaw. Natay met ni Eli idi naammuanna a naagaw ti sagrado a Lakasa ni Jehova.​—1 Samuel 3:10-18; 4:1-18.

Nupay kasta, nagtultuloy a rimmang-ay ni Samuel kas matalek a mammadto. Kinuna ti salaysay a “ni met laeng Jehova adda idi kenkuana” ket natungpal amin nga impadto ni Samuel.​—1 Samuel 3:19.

“Ni Samuel Immawag ken Jehova”

Ngem kayat kadi a sawen dayta a sinurot dagiti Israelita ni Samuel ket nagbalinda a naespirituan wenno matalek nga ili? Saan. Idi agangay, inkeddengda a saandan a kayat ti maysa a mammadto a mangukom kadakuada. Kayatda ti agbalin a kas kadagiti dadduma a nasion nga addaan iti ari a mangituray kadakuada. Iti bilin ni Jehova, tinungpal ni Samuel ti kiddawda. Ngem masapul nga ipakaammona iti Israel ti kadagsen ti basolda. Ti laklaksidenda ket saan a maysa a tao no di ket ni Jehova a mismo! Isu a ni Samuel inummongna dagiti tattao idiay Gilgal.

Iladawantayo iti panunottayo a kaduatayo ni Samuel iti dayta a makapadanag a pannakisaritana iti Israel idiay Gilgal. Idiay nga impalagip ti lakayen a ni Samuel ti nagtultuloy a kinatarnawna. Kalpasanna, mabasatayo: “Ni Samuel immawag ken Jehova.” Kiniddawna ken Jehova ti gurruod ken tudo.​—1 Samuel 12:17, 18.

Naggurruod ken nagtudo iti panawen ti kalgaw? Awan pay idi ti kasta a napasamak! No adda man panagduadua wenno pananglais dagiti tattao, di nagpaut dayta. Kellaat nga inabbungotan dagiti ulep ti tangatang ket limmidem. Pimmigsa ti angin ket nadeppes dagiti trigo iti kataltalonan. Nangngegan dagiti gumgumluong a gurruod. Ket nagbayakabak ti tudo. Ania ti reaksion dagiti tattao? “Nagbutengda iti kasta unay ken Jehova ken ni Samuel.” Kamaudiananna, naamirisda no kasano kadagsen ti basolda.​—1 Samuel 12:18, 19.

Saan a ni Samuel, no di ket ni Jehova a Diosna ti nangtignay iti Israel a mangamiris iti kinarebelioso ti pusoda. Sipud kinaubing agingga iti kinalakayna, nabileg ti pammati ni Samuel iti Diosna. Gapu iti dayta, ni Jehova ginunggonaanna ni Samuel. Saan a nagbalbaliw ni Jehova. Agingga ita, supsuportaranna dagidiay mangtultulad iti pammati ni Samuel.

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 17]

Nupay adda panagbutengna, simamatalek nga impakaammo ni Samuel ken ni Eli ti mensahe mainaig iti panangukom ni Jehova

[Ladawan iti panid 18]

Nagkararag ni Samuel buyogen ti pammati, ket sinungbatan ni Jehova babaen ti gurruod ken tudo