Ammoyo Kadi?
Ania ti “tugaw iti panangukom” a nakaipanan ni apostol Pablo?
▪ Kuna ti salaysay iti Aramid 18:12, 13 a dagiti Judio idiay Corinto inakusaranda ni Pablo a di umiso ti ikaskasabana ket impanda iti pangukoman, wenno beʹma (Griego a sao a kaipapananna ti “tukad”). Iti nagkauna a Corinto, adda nangato a plataporma wenno entablado iti tengnga iti agora (tiendaan) a mabalin nga asideg iti sinagoga. Maar-aramat dayta no adda masapul a maipakaammo kadagiti umili. Naaramid daytoy nga entablado iti asul ken puraw a marmol ken naarkosan iti napipintas a kitikit. Addaan met dayta iti dua a siled a pagurayan nga addaan kadagiti tugaw a marmol ken baldosa a suelo.
Agparang a daytoy nga entablado ti nagtakderan ni apostol Pablo iti saklang ti prokonsul a ni Galion, ti Romano a gobernador ti Acaya. Agtugaw ditoy dagiti opisial a mangusig kadagiti kaso ken ipakaammoda dagiti pangngeddengda iti sanguanan ti bunggoy.
Kadagiti dadakkel a siudad ti Grecia, gagangay nga agtataripnong dagiti tattao iti sango ti beʹma, a sadiay a mataming ti aniaman a pakaseknan dagiti umili. Iti salaysay maipapan iti pannakausig ni Jesus, agpada nga inaramat ti Mateo 27:19 ken Juan 19:13 ti Griego a sao a beʹma kas ayan ni Poncio Pilato idi nagbitla iti sanguanan ti bunggoy.—Idilig met iti Aramid 12:21.
Apay a marigatan nga agbalin a Kristiano ti dadduma a Judio gapu iti wagas ti ipapatay ni Jesus?
▪ Kinuna ni apostol Pablo maipapan kadagiti nagkauna a Kristiano: “Ikasabatayo a nailansa ni Kristo, kadagiti Judio maysa a pakaigapuan ti pannakaitibkol ngem kadagiti nasion kinamaag.” (1 Corinto 1:23) Apay koma a maitibkol ti dadduma iti wagas ti ipapatay ni Jesus?
Maipapan iti wagas ti ipapatay ni Jesus ken ti kultura idiay Makintengnga a Daya idi umuna a siglo, kuna ti komentarista a ni Ben Witherington III a “nakababain idi dayta nga ipapatay. Saan a pulos a naibilang a nadayaw.” Kuna pay ni Witherington: “Patien ti tattao idi a tiempo a ti wagas ti ipapataymo ipasimudaagna ti kinasiasinom. Gapu iti dayta, kunada a managdakdakes ni Jesus, liniputanna ti turay, isu a maikari a madusa kas iti pannakadusa dagiti rebelioso nga adipen.” Nupay kasta, di nainkalintegan a kunaen a pinarparbo laeng dagiti Kristiano ti salaysayda maipapan iti ipapatay ken panagungar ni Jesus.