Ammoyo Kadi?

Apay nga interesado dagiti Judio iti kapuonanda?

▪ Napateg ti rekord ti kapuonan tapno maammuan ti mangbukel iti intero a tribu ken tapno matunton ti kapuonanda. Kasapulan met dayta tapno maikeddeng ti pannakabingbingay ti tawid a daga. Nagpateg met a maammuan ti kapuonan a pagtaudan ti naikari a Mesias. Pagaammo dagiti Judio a ti Mesias ket agtaud iti kaputotan ni David iti tribu ni Juda.​—Juan 7:42.

Maysa pay, “gapu ta matawid dagiti saad ti padi ken Levita . . . masapul nga agtalinaed a puro ti nagtaudanda a kapuonan,” kuna ti maysa nga eskolar a ni Joachim Jeremias. Dagiti Israelita a babbai a makiasawa iti pamilia dagiti papadi masapul a paneknekanda dagiti kapuonanda tapno agtalinaed a “puro” a Levita ti kinapadi. Idi kaaldawan ni Nehemias, nadiskualipikar ti adu a pamilia dagiti Levita ta idi ‘sinapulda ti nakailistaanda, tapno pasingkedanda iti publiko ti kapuonanda, saanda a nasarakan.’​—Nehemias 7:61-65.

Kanayonanna, dakamaten ti Mosaiko a Linteg nga ‘awan ti bastardo nga anak’ wenno “awan Ammonita wenno Moabita ti mabalin a sumrek iti kongregasion ni Jehova.” (Deuteronomio 23:2, 3) Gapu itoy, kuna ti eskolar a ni Joachim Jeremias a masapul a “paneknekan ti maysa a tao a puro ti kapuonanna tapno mausarna ti aniaman a kalinteganna kas umili . . . ta uray dagiti ordinario nga Israelita ammoda dagiti kabagianda ken maibagada no ania kadagiti 12 a tribu ti nagtaudanda.”

Kasano nga inurnong ken indulin dagiti Judio ti listaan dagiti kapuonanda?

▪ Inrekord dagiti mannurat iti Ebanghelio a da Mateo ken Lucas dagiti detalyado a listaan ti kapuonan ni Jesus. (Mateo 1:1-16; Lucas 3:23-38) Naidulin met ti dadduma pay a rekord dagiti kapuonan. Kas pagarigan, kuna ti komentario dagiti Judio wenno midrash maipapan ken Hillel a maysa a rabbi idi panawen ni Jesus: “Nasarakan idiay Jerusalem ti maysa a lukot iti kapuonan, a naisurat sadiay a ni Hillel ket kapuonan ni David.” Ni Flavius Josephus, a maysa a Judio a historiador idi umuna a siglo, inlanadna iti librona a The Life, a papadi dagiti kapuonanna ken ti kaputotan ni nanangna ket “kapuonan dagiti ar-ari.” Kinunana a nasarakanna ti impormasion a “nailanad iti rekord ti publiko.”

Iti librona nga Against Apion, kinuna ni Josephus a no maipapan iti panangaywan iti rekord iti pamilia ti papadi, dayta nga annongen ket inted ti nasion kadagiti “lallaki a mapagtalkan.” Kuna ti The Jewish Encyclopedia: “Agparang a naitalek dagitoy a rekord iti maysa a nangato nga opisial, ken adda korte a naipasdek a mangtaming kadagiti saludsod mainaig iti kapuonan.” Dagiti Judio a saan a nagtaud iti pamilia dagiti papadi mapanda agrehistro iti siudad dagiti ammada. (Lucas 2:1-5) Nalawag a nagkonsulta dagiti mannurat iti Ebanghelio kadagiti naidulin a rekord para iti publiko. Agparang nga adda met dagiti pribado a rekord nga indulin dagiti indibidual a pamilia.