Problema iti Mental a Salun-at iti Intero a Lubong
“Kanayonak a madandanagan, uray agtugtugawak lang iti kuartok.”
“No nakasaysayaat ti riknak, agdanagakon. Ta ammok a no nakaragragsakak, ti sumaruno ket perminto metten ti lidayko.”
“Ikagkagumaak a sanguen no ania laeng ti problemak iti agdama. Ngem no dadduma, bigla a problemaek metten uray dagiti saan pay a napaspasamak.”
Napadasam kadi metten, wenno ti maysa nga ipatpategmo, ti imbaga dagiti agprobproblema iti mental a salun-atda?
Laglagipem koma a saanka nga agmaymaysa. Adu a tattao ita ti apektado kadagiti problema iti mental a salun-at, isuda man a mismo wenno ti ipatpategda.
Talaga nga agbibiagtayon iti “delikado ken narigat a tiempo” isu a nakaad-adu dagiti pakarigatan. (2 Timoteo 3:1) Sigun iti maysa a panagadal, iti intero a lubong, mapan a maysa iti kada walo a tao ti addaan iti problema iti mental a salun-at. Idi 2020, gapu iti COVID-19 pandemic, ngimmato iti dandani 26 a porsiento ti bilang dagiti addaan iti anxiety disorder ken dandani 28 a porsiento ti ngimmatuan ti bilang dagiti addaan iti depresion.
Importante a maammuantayo no kasano kaadu ti addaan ita iti anxiety disorder ken depresion, ngem mas importante a maammuam ken ti pamiliam no kasanoyo a sanguen ken malabanan dayta.
Ania ti mental a salun-at?
Ti nasayaat a mental a salun-at ket kasasaad a mayat ti riknam ken maaramidmo a naimbag dagiti bambanag, makayam a sanguen dagiti normal a paka-stress-an, produktiboka, ken kontentoka iti biag.
Ti problema iti mental a salun-at ket . . .
SAAN a resulta ti personal a pagkapuyan.
MAYSA a medikal a kondision nga agresulta iti nakaro a panagdandanag ken apektaranna ti panagpampanunot, panangkontrol iti emosion, ken kababalin ti maysa.
Masansan a mangparigat iti maysa a tao a makilangen iti dadduma ken mangsango iti biag iti inaldaw.
Mabalin nga apektaranna dagiti tattao aniaman ti edad, kultura, puli, tribu, relihion, nagaw-atda nga adal, ken nabaknang man wenno saan.
Tulong para kadagiti addaan problema iti mental a salun-at
No mapansinmo iti bagim wenno iti ipatpategmo nga adda nakadkadlaw a panagbalbaliw iti personalidad, pannaturog wenno pannanganyo, wenno no napaut ti panagdandanag wenno lidayyo, baka kasapulanyon ti agpadoktor tapno maammuanyo ti rason dagita ket maagasankayo. Ngem pagpatulonganyo?
Imbaga ti kasisiriban a tao a nagbiag, a ni Jesu-Kristo: “Dagiti masakit ti agkasapulan iti doktor, saan a dagiti nasalun-at.” (Mateo 9:12) No agpaagas dagiti addaan iti problema iti mental a salun-at, mabalin a makontrol dagiti sintomada. Makatulong dayta tapno agbalinda a produktibo ken naragsak. Nasayaat no agpadoktorda a dagus, aglalo no nakaro wenno nabayagen dagiti sintomada.a
Nupay saan a libro ti medisina ti Biblia, makatulong dagiti linaonna iti mental a salun-attayo. Awisendaka a mangadal kadagiti sumaruno nga artikulo a mangilawlawag no kasano a matulongannatayo ti Biblia a manglaban kadagiti problematayo iti mental a salun-at.
a Saan a mangirekrekomenda Ti Pagwanawanan iti aniaman a partikular a pamay-an ti panagagas. Masapul nga adalen ti tunggal maysa ti pagpilianna sakbay nga agdesision.