Dagiti Masursurotayo Kadagiti Impadto ni Jacob—Paset 1

1-2. Ania ti inaramid ni Jacob idi dandanin matay, ken apay? (Kitaen met ti ladawan.)

IDI lakay unayen ni Jacob, nagdaliasat a kadua ti sangakabbalayanna manipud Canaan a napan idiay Egipto. Nagtultuloy a nagserbi ken Jehova sadiay iti 17 a tawen. (Gen. 47:28) Naragsakan unay ta nakaduana manen ti dungdungnguenna nga anak a ni Jose ken makapagkakaduada manen a sangapamiliaan. Ngem gapu ta ammo ni Jacob nga asidegen a matay, pinaayabanna ti amin nga annakna a lallaki ta adda napateg nga ibagana kadakuada.—Gen. 49:28.

² Gagangay idi a paayaban ti dandanin matay nga ama dagiti miembro ti pamiliana tapno mangted kadagiti maudi a bilinna. (Isa. 38:1) Mabalin nga ibagana met iti dayta a gundaway no asino ti agbalin nga ulo ti pamilia kalpasan ti ipapatayna.

3. Ania ti maammuantayo iti Genesis 49:​1, 2?

³ Basaen ti Genesis 49:​1, 2. Ngem naidumduma dayta a panaguummongda kas maysa a pamilia. Ngamin, iti tulong ni Jehova, adda napateg nga imbaga ni Jacob a mapasamak kadagiti annakna a lallaki ken kadagiti kaputotanda. Gapu iti dayta, ti sasao ni Jacob idi dandanin matay ket padto.

4. Ania ti impadto ni Jacob, ken ania ti maitulong ti panangusigtayo kadagiti imbagana? (Kitaen met ti kahon a “Ti Pamilia ni Jacob.”)

⁴ Iti daytoy nga artikulo, ammuentayo dagiti imbaga ni Jacob iti uppat kadagiti annakna a lallaki: Da Ruben, Simeon, Levi, ken Juda. Iti sumaruno nga artikulo, pagsasaritaantayo ti imbaga ni Jacob iti walo pay nga annakna. Kas makitatayonto, impadto ni Jacob dagiti mapasamak kadagiti annakna a lallaki ken kadagiti kaputotanda, nga idi agangay ket nagbalin a dakkel a nasion ti Israel. No lagipentayo dagiti napasamak iti nasion ti Israel iti napalabas, makitatayo no kasano a pimmayso dagiti impadto ni Jacob. Ken no usigentayo dagiti imbagana, adda dagiti napateg a masursurotayo a makatulong tapno maparagsaktayo ti nailangitan nga Amatayo a ni Jehova.

RUBEN

5. Ania idi ti posible nga ekspektaren ni Ruben nga ibaga kenkuana ni tatangna?

⁵ Ni Ruben ti immuna a kinasarita ni Jacob. Imbagana: “Sika ti inaunak.” (Gen. 49:3) Posible nga ekspektaren idi ni Ruben a doble ti tawidenna kadagiti sanikua ni amana ta isu ti inauna. Mabalin met nga ekspektarenna nga isu ti agbalin nga ulo ti pamiliada inton matay ni tatangna. Ket kanayonto nga adda aggapu iti tribuna a kasta met ti pribilehiona.

6. Apay a napukaw ni Ruben ti kalinteganna kas inauna? (Genesis 49:​3, 4)

⁶ Ngem napukaw ni Ruben ti kalinteganna kas inauna. (1 Cron. 5:1) Apay? Sumagmamano a tawen sakbayna, dinennaanna ni Bilha, ti sabali pay nga asawa ni Jacob. Ni Bilha ket adipen ti ipatpateg nga asawa ni Jacob a ni Raquel a natay idin. (Gen. 35:​19, 22) Ni Ruben ket anak ni Lea, ti sabali pay nga asawa ni Jacob. Nalabit naaddaan ni Ruben iti seksual a tarigagay ken Bilha ket dinan nateppelan dayta. Wenno pinuersana ni Bilha tapno guraen ni Jacob. Iti kasta, ad-addan nga ayaten ni tatangna ni nanangna a Lea. Aniaman ti agpayso a rason, sigurado a kagura ni Jehova ken ni Jacob ti inaramid ni Ruben.—Basaen ti Genesis 49:​3, 4.

7. Ania ti napasamak ken Ruben ken kadagiti kaputotanna? (Kitaen met ti kahon a “Dagiti Impadto ni Jacob Idi Dandanin Matay.”)

⁷ Imbaga ni Jacob ken Ruben: “Saankanto a natantan-ok.” Pimmayso ti imbagana. Awan ti asinoman a kaputotan ni Ruben a nagbalin nga ari, padi, wenno propeta. Ngem pinatawidanna latta ni Ruben, ken nagbalin a maysa kadagiti tribu ti Israel ti kaputotan ni Ruben. (Jos. 12:6) Impakita ni Ruben dagiti nagsayaat a kualidad iti dadduma pay a situasion. Awan met ti mabasatayo a nagaramid manen iti seksual nga immoralidad.—Gen. 37:​20-22; 42:37.

8. Ania ti masursurotayo iti napasamak ken Ruben?

⁸ Ania ti masursurotayo? Masapul nga ikagumaantayo ti agteppel ken determinadotayo koma a mangliklik iti seksual nga immoralidad. No masulisogtayo nga agbasol, masapul a panunotentayo a naimbag dagiti agbalin nga epekto dayta ken Jehova, iti pamiliatayo, ken iti dadduma. Masapul met a laglagipentayo nga “aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytanto met ti apitenna.” (Gal. 6:7) Iti sabali a bangir, ti napasamak ken Ruben ipalagipna ti asi ni Jehova. Uray no dinatay iliklik ni Jehova kadagiti dakes a resulta dagiti inaramidtayo a kamali, bendisionanna ti panagreggettayo a mangaramid iti umiso.

SIMEON KEN LEVI

9. Apay a kagura ni Jacob ti inaramid da Simeon ken Levi? (Genesis 49:​5-7)

⁹ Basaen ti Genesis 49:​5-7. Da Simeon ken Levi ti simmaruno a kinasarita ni Jacob. Ngem ipakita ti imbagana a kagurana ti inaramidda. Tawtawen sakbayna, ti balasang ni Jacob a ni Dina ket pinuersa a dennaan ni Sikem, a maysa a Canaanita. Natural laeng a makapungtot ti amin nga annak a lallaki ni Jacob iti napasamak iti kabsatda. Sisisikap nga inkarida kadagiti lallaki iti Sikem a makikappiada kadakuada no agpakugitda amin. Immanamongda nga agpakugit. Ngem bayat nga agpapaut-otda pay laeng, saan a nakontrol da Simeon ken Levi ti pungtotda. ‘Nangalada iti espada ket awan ti nagsuspetsa idi simrekda iti siudad tapno papatayenda ti amin a lallaki.’—Gen. 34:​25-29.

10. Kasano a natungpal ti impadto ni Jacob maipapan kada Simeon ken Levi? (Kitaen met ti kahon a “Dagiti Impadto ni Jacob Idi Dandanin Matay.”)

¹⁰ Kagura unay ni Jacob ti naranggas nga inaramid ti dua nga annakna. Impakpakaunana a maiwaras ken maiwarawarada iti intero nga Israel. Nasurok a 200 a tawen kalpasanna, pimmayso dayta a padto idi simrek ti nasion ti Israel iti Naikari a Daga. Ti dadduma a siudad a tinawid ti tribu ni Simeon ket masarakan iti daga a tawid ti tribu ni Juda. (Jos. 19:1) Ti met natawid ti tribu ni Levi ket ti 48 a siudad a naiwaras iti intero nga Israel.—Jos. 21:41.

11. Ania dagiti nasayaat nga inaramid ti tribu da Simeon ken Levi?

¹¹ Saan nga inulit dagiti kaputotan da Simeon ken Levi ti kamali nga inaramid dagidi ammada. Impakita ti tribu ni Levi ti kinamatalek para iti nadalus a panagdaydayaw. Idi inawat ni Moises ti Linteg manipud ken Jehova iti Bantay Sinai, adu nga Israelita ti nagdaydayaw iti sinan-urbon a baka. Ngem sinuportaran dagiti Levita ni Moises. Tinulonganda a mangdadael kadagiti nagdaydayaw iti sinan-urbon a baka. (Ex. 32:​26-29) Pinili ni Jehova dagiti lallaki manipud iti tribu ni Levi nga agbalin a papadi ti Israel. (Ex. 40:​12-15; Num. 3:​11, 12) Idi agangay, tinulongan ti tribu ni Simeon ti tribu ni Juda a manggubat kadagiti Canaanita tapno maalada ti teritoriada iti Naikari a Daga, kas kaitungpalan ti panggep ni Jehova.—Uk. 1:​3, 17.

12. Ania dagiti masursurotayo iti napasamak kada Simeon ken Levi?

¹² Ania ti masursurotayo? Masapul a kontrolentayo ti pungtottayo. No datayo wenno maysa kadagiti ay-ayatentayo ket biktima iti saan a nasayaat a pannakatrato, natural laeng a makapungtottayo. (Sal. 4:4) Ngem masapul a laglagipentayo a saan a maragsakan ni Jehova no adda ibaga ken aramidentayo a mangpasakit kadagiti saan a nasayaat ti panangtratoda kadatayo. (Sant. 1:20) No biktimatayo iti kinaawan hustisia—iti man uneg wenno ruar ti kongregasion—aniaman nga aramidentayo ket maitunos koma kadagiti prinsipio ti Biblia. Iti kasta, saantayo a makaibaga wenno makaaramid iti banag a mangdangran iti dadduma. (Roma 12:​17, 19; 1 Ped. 3:9) Kasta met, uray no agar-aramid dagiti nagannakmo kadagiti kagura ni Jehova, laglagipem a masapul a saanmo a tultuladen dagita nga ar-aramidenda. Dimo koma ipagarup nga awanen ti namnamam ken imposiblen a maparagsakmo ni Jehova. Tulongannaka ni Jehova a mangaramid iti umiso ken gunggonaannaka no aramidem dayta.

JUDA

13. Apay a posible a nadanagan ni Juda idi isunan ti kasarita ni tatangna?

¹³ Ni Juda ti simmaruno a kinasarita ni tatangna. Mabalin a madanagan unay ni Juda idi nangngegna ti imbaga ni Jacob kadagiti manongna. Ngamin, adda met dagiti naaramidna a nadagsen a basol. Nalawag a karaman isuna kadagiti nagsamsam iti siudad ti Sikem. (Gen. 34:27) Inlakoda met nga agkakabsat ti adingda a ni Jose tapno agbalin nga adipen. Kalpasanna, inallilawda ni tatangda maipapan iti dayta. (Gen. 37:​31-33) Idi agangay, kalpasan a natay ti anakna, nakidenna iti manugangna a ni Tamar ta impagarupna a maysa isuna a balangkantis.—Gen. 38:​15-18.

14. Ania dagiti nasayaat a naaramidan ni Juda? (Genesis 49:​8, 9)

¹⁴ Ngem puro pammadayaw ti imbaga ni Jacob ken ni Juda ken inkarina nga addanto dagiti nasayaat a mapasamak kenkuana ken kadagiti kaputotanna. (Basaen ti Genesis 49:​8, 9.) Impakita ni Juda ti kasta unay a pannakaseknanna iti lakay idin a tatangna. Impakitana met ti asi iti buridek a kabsatna a ni Benjamin.—Gen. 44:​18, 30-34.

15. Kadagiti ania a pamay-an a nabendisionan ni Juda?

¹⁵ Impadto ni Jacob a ni Juda ti mangidaulo kadagiti kakabsatna. Ngem agarup 200 pay a tawen ti napalabas sakbay a natungpal dayta a padto. Kalpasan a pimmanaw dagiti Israelita idiay Egipto ken nagdaliasatda iti let-ang nga agturong iti Naikari a Daga, ti tribu ni Juda ti nangidaulo iti amin a tribu. (Num. 10:14) Tawtawen kalpasanna, imbaon ni Jehova ni Juda a mangidaulo iti pannakigubat tapno matagikuada ti Naikari a Daga. (Uk. 1:​1, 2) Ken ni David a kaputotan ni Juda ti kaunaan iti adu nga ari a nagtaud iti tribu ni Juda. Ngem saan la a dagita ti kaitungpalan ti padto ni Jacob maipapan ken Juda.

16. Kasano a natungpal ti padto iti Genesis 49:10? (Kitaen met ti kahon a “Dagiti Impadto ni Jacob Idi Dandanin Matay.”)

¹⁶ Imbaga ni Jacob a ti permanente nga Agturay kadagiti tattao ket aggapu iti kaputotan ni Juda. (Basaen ti Genesis 49:10 ken footnote.) Dayta nga Agturay ket ni Jesu-Kristo, ti inawagan ni Jacob iti Shilo. Maipapan ken Jesus, imbaga ti maysa nga anghel: “Itedto kenkuana ni Jehova a Dios ti trono ni David nga amana.” (Luc. 1:​32, 33) Naawagan met ni Jesus iti “Leon iti tribu ni Juda.”—Apoc. 5:5.

17. Kasanotayo a matulad ti panangmatmat ni Jehova iti dadduma?

¹⁷ Ania ti masursurotayo? Binendisionan ni Jehova ni Juda uray no nakaaramid kadagiti nadagsen a basol. Ngem posible ngata a pinampanunot dagiti kakabsat ni Juda no ania ti nakita ni Jehova kenkuana? Saantayo nga ammo no ania ti pinanunotda. Ngem ti ammotayo, adda naimbag a nakita ni Jehova ken Juda isu a binendisionanna. Kasanotayo a matulad ni Jehova? No makaawat ti kapammatiantayo iti espesial a pribilehio, baka iti damo, ti tendensiatayo ket agpokus laengen iti pagkamkamalianna. Ngem nasayaat no laglagipentayo a ti talaga a pakaragsakan ni Jehova ket dagiti nasayaat a kualidad dayta a kabsat. Ti naimbag ti kitkitaen ni Jehova kadagiti agdaydayaw kenkuana. Ikagumaantayo met koma nga aramiden ti kasta.

18. Apay a masapul nga agan-anustayo?

¹⁸ Ti sabali pay a masursurotayo iti napasamak ken Juda ket ti kinapateg ti panagbalin a naanus. Kanayon a tungtungpalen ni Jehova dagiti karina. Ngem saanna a kanayon nga aramiden dayta iti oras ken pamay-an nga ekspektarentayo. Saan a dagus a dagiti kaputotan ni Juda ti nangidaulo iti ili ti Dios. Ngem simamatalek latta a sinuportaranda dagiti dinutokan ni Jehova a mangaramid iti dayta, ni man Moises a Levita, ni Josue nga Efraimita, wenno ni Ari Saul a Benjaminita. Suportarantayo met koma ti asinoman a pilien ni Jehova a mangidaulo kadatayo ita.—Heb. 6:12.

19. Ania ti masursurotayo ken Jehova iti daytoy a nagsasaritaantayo maipapan kadagiti impadto ni Jacob idi dandanin matay?

¹⁹ Ania ti masursurotayo kadagiti impadto ni Jacob idi dandanin matay maipapan kadagiti uppat nga annakna? Nalawag a “ti panagkita ti tao ket saan a kas iti panagkita ti Dios.” (1 Sam. 16:7) Nakaan-anus ken manangpakawan ni Jehova. Nupay saan a maragsakan no agaramidtayo iti dakes, dina met ekspektaren a saanen nga agkamali dagiti agdaydayaw kenkuana. Mabalinna pay ketdi a bendisionan ti asinoman a nakaaramid idi iti nadagsen a basol no la ketdi ta naimpusuan a nagbabawin ken ar-aramidennan ti umiso. Iti sumaruno nga artikulo, pagsasaritaantayo ti imbaga ni Jacob iti walo pay nga annakna.