MAADAL NGA ARTIKULO 37
KANTA 114 “Agan-anuskayo”
Ti Kasayaatan nga Aramidem no Maipasangoka iti Kinaawan Hustisia
“Nangnamnama iti kinahustisia, ngem awan ti kinahustisia.”—ISA. 5:7.
TI MASURSUROTAYO
Ammuentayo ti inaramid ni Jesus idi nakitana a saan a nasayaat ti pannakatrato ti dadduma ken ammuentayo met no kasanotayo a matulad ti ulidanna.
1-2. Ania ti reaksion ti adu a tattao no maipasangoda wenno ti dadduma iti kinaawan hustisia, ken ania ti mabalin a mapanunottayo?
GAGANGAYEN iti lubong ita ti kinaawan hustisia. Kas pagarigan, saan a nasayaat ti pannakatrato ti adu a tattao gapu iti naggapuanda, itsurada, kasasaad ti biagda, wenno gapu iti dadduma pay a rason. Adu met ti marigrigatan gapu kadagiti naagum a negosiante ken korap nga opisial ti gobierno. Maapektarantayo amin kadagita ken iti dadduma pay a kinaawan hustisia, direkta man wenno saan.
2 Saantayo ngarud a masdaaw nga adu ti makapungtot kadagiti makitkita ken mapadpadasanda a kinaawan hustisia. Normal ngamin a kayattayo a natalged ti lubong ken nasayaat ti pannakatratotayo. Isu a no makita ti dadduma nga adda kinaawan hustisia iti pagilianda, padasenda a solbaren dayta. Kas pagarigan, agpetisionda, agprotestada, ken suportaranda dagiti politiko a mangikarkari nga ikkatenda kano ti kinaawan hustisia. Ngem kas Kristiano, naisuro kadatayo a ‘saantayo a paset ti lubong’ ken ur-urayentayo nga ikkaten ti Pagarian ti Dios ti amin a kinaawan hustisia. (Juan 17:16) Nupay kasta, madismayatayo latta wenno makapungtottayo pay ketdi no adda makitatayo a saan a nasayaat ti pannakatratona. Isu a mabalin a mapanunottayo: ‘Ania ti aramidek no mapasamak dayta? Adda kadi maaramidak tapno masolbarko ti kinaawan hustisia ita?’ Tapno masungbatantayo dagita a saludsod, ammuentayo nga umuna no ania ti marikrikna da Jehova ken Jesus maipapan iti kinaawan hustisia.
KAGURA DA JEHOVA KEN JESUS TI KINAAWAN HUSTISIA
3. Apay a makapungtottayo no adda mapasamak a kinaawan hustisia? (Isaias 5:7)
3 Ilawlawag ti Biblia no apay a makapungtottayo no adda mapasamak a kinaawan hustisia. Ibagana a pinarsuanatayo ni Jehova a kaladladawanna ken “ay-ayatenna ti kinalinteg ken kinahustisia.” (Sal. 33:5; Gen. 1:26) Saanna a pulos tratuen ti dadduma iti saan a nasayaat. Ket kasta met ti kayatna nga aramiden dagiti tattao! (Deut. 32:3, 4; Mik. 6:8; Zac. 7:9) Kas pagarigan, idi tiempo ni propeta Isaias, nangngeg ni Jehova ti “ikkis ti panagpakaasi” ti adu nga Israelita. Ngamin, saan a nasayaat ti panangtrato kadakuada dagiti padada nga Israelita. (Basaen ti Isaias 5:7.) Isu a dinusa ni Jehova dagiti maulit-ulit a nangsukir iti Lintegna ken saan a nasayaat ti panangtratoda iti dadduma.—Isa. 5:5, 13.
4. Ania ti marikna ni Jesus no saan a nasayaat ti pannakatrato ti maysa? (Kitaen met ti ladawan.)
4 Kas ken Jehova, ay-ayaten met ni Jesus ti kinahustisia ken kagurana ti kinaawan hustisia. Naminsan, bayat ti ministeriona ditoy daga, nakitana ti maysa a lalaki a paralisado ti imana. Naasian ni Jesus isu a pinaimbagna. Ngem nakapungtot dagiti awanan asi a lider ti relihion iti inaramid ni Jesus. Imbes a kaasian ken tulonganda koma ti lalaki, ti ketdi pakaseknanda ket ti panangsurot iti linteg ti Sabbath. Ania ngarud ti narikna ni Jesus? “Naladingitan unay iti kinaawan rikna ti pusoda.”—Mar. 3:1-6.
Awan asi dagiti Judio a lider ti relihion, ngem naasi ni Jesus kadagiti tattao ken tinulonganna ida (Kitaen ti parapo 4)
5. Apay a saantayo koma nga ipalubos nga agtultuloy ti pungtottayo no adda mapasamak a kinaawan hustisia?
5 Kas naammuantayon, makapungtot da Jehova ken Jesus no adda mapasamak a kinaawan hustisia, isu a saan a dakes a mariknatayo met dayta. (Efe. 4:26 ken study note a “Be wrathful”) Ngem masapul a laglagipentayo a no makapungtottayo, uray no nainkalintegan met dayta, saanna a masolbar ti kinaawan hustisia. Ti agpayso, no baybay-antayo nga agbayag ti pungtottayo, baka agsakit wenno madeprestayo pay ketdi. (Sal. 37:1, 8; Sant. 1:20) Ania ngarud ti aramidentayo no maipasangotayo wenno ti dadduma iti kinaawan hustisia? Makasursurotayo iti ulidan ni Jesus.
NO KASANO A SINANGO NI JESUS TI KINAAWAN HUSTISIA
6. Ania dagiti kinaawan hustisia a gagangay a mapaspasamak idi adda ni Jesus ditoy daga? (Kitaen met ti ladawan.)
6 Idi adda ni Jesus ditoy daga, nakitana ti adu a kinaawan hustisia. Kas pagarigan, nakitana ti panangirurumen dagiti lider ti relihion kadagiti ordinario a tattao. (Mat. 23:2-4) Nakitana met ti naulpit a panangituray dagiti Romano kadagiti tattao. Isu a kayat ti adu a Judio ti mawayawayaan iti panangituray dagiti Romano. Adda pay ngarud dagiti situtulok a makilaban kadakuada kas kadagiti panatiko a Judio a maawagan iti Zealot. Ngem nangbukel wenno nangsuporta kadi ni Jesus iti grupo tapno mabalbaliwan ti gobierno? Saan. Ti agpayso, pimmanaw ni Jesus idi naammuanna a kayat dagiti tattao a pagbalinen nga ari.—Juan 6:15.
Pimmanaw ni Jesus idi naammuanna a kayat dagiti tattao a pagbalinen nga ari (Kitaen ti parapo 6)
7-8. Apay a saan a pinadas ni Jesus nga ikkaten ti kinaawan hustisia idi adda ditoy daga? (Juan 18:36)
7 Idi adda ni Jesus ditoy daga, saanna a pinadas ti makitinnulong kadagiti gobierno idi tapno ikkatenna ti kinaawan hustisia. Apay? Ammona ngamin nga awan ti kalintegan wenno abilidad ti tao a mangituray iti bagida. (Sal. 146:3; Jer. 10:23) Saanda met a kabaelan nga ikkaten dagiti ramut ti kinaawan hustisia. Ni Satanas a Diablo ti mangiturturay iti lubong. Naulpit ken mammapatay ken im-impluensiaanna dagiti tattao nga agaramid iti kinaawan hustisia. (Juan 8:44; Efe. 2:2) Gapu met iti kinaimperpekto, uray ti kasingpetan a tao ket saan a kanayon a patas ti panangtratona iti dadduma.—Ecl. 7:20.
8 Ammo ni Jesus a ti laeng Pagarian ti Dios ti naan-anay a makaikkat wenno makaparut kadagiti ramut ti kinaawan hustisia. Gapu iti dayta, inusarna ti tiempo ken pigsana a ‘mangikasaba ken mangiwaragawag iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios.’ (Luc. 8:1) Impasiguradona kadagiti “mabisin ken mawaw iti kinalinteg” nga agpatingganto ti korapsion ken kinaawan hustisia. (Mat. 5:6 ken study note; Luc. 18:7, 8) Ngem mapasamak laeng dayta, saan a babaen ti gobierno ti tao, no di ket babaen laeng ti gobierno ti Dios, a “saan a paset daytoy a lubong.”—Basaen ti Juan 18:36.
TULADEM TI INARAMID NI JESUS IDI NAIPASANGO ITI KINAAWAN HUSTISIA
9. Apay a kombinsidoka a ti laeng Pagarian ti Dios ti makaikkat iti amin a kinaawan hustisia?
9 Agbibiagtayo itan iti “maudi nga al-aldaw,” isu nga ad-adu itan ti kinaawan hustisia ngem idi adda ni Jesus ditoy daga. (2 Tim. 3:1-5, 13) Ngem saan latta a nagbalbaliw dagiti ramut ti kinaawan hustisia—ni Satanas ken dagiti imperpekto a tattao a mangtultulad kenkuana. (Apoc. 12:12) Ngem kas ken Jesus, ammotayo a ti laeng Pagarian ti Dios ti talaga a makaikkat kadagiti ramut ti kinaawan hustisia. Gapu ta naan-anay a supsuportarantayo dayta a Pagarian, saantayo a makiramraman iti panagprotesta ken iti dadduma pay a panangikagumaan ti tao a mangikkat iti kinaawan hustisia. Kitaentayo ti kapadasan ti sister a ni Stacy.a Sakbay a naammuanna ti kinapudno, kanayon a makiramraman kadagiti protesta kontra iti kinaawan hustisia. Ngem nangrugi a pinagduaduaanna no adda met la serserbi ti ar-aramidenna. Imbagana: “No agprotprotestakami, pampanunotek no umiso met laeng ti supsuportarak. Ngem ita, ammok a ti Pagarian ti Dios ti masapul a suportarak ta dayta laeng ti naan-anay a makaikkat iti kinaawan hustisia. Kombinsidoak a nasaysayaat nga amang ti aramiden ni Jehova para kadagiti biktima ti kinaawan hustisia ngem iti aniaman a maaramidak.”—Sal. 72:1, 4.
10. Apay a ti panagprotesta wenno panagregget dagiti tattao a mangbalbaliw iti gobierno ket maikontra iti balakad ni Jesus iti Mateo 5:43-48? (Kitaen met ti ladawan.)
10 Adu a tattao ita ti makiramraman kadagiti grupo a mayat a mangbalbaliw iti sistema ti gobierno. Ngem adu kadakuada ti nagbalin a managpungpungtot, suksukirenda dagiti linteg, ken dangdangranda pay ketdi ti dadduma. (Efe. 4:31) Kastoy ti napaliiw ti brother a ni Jeffrey: “Kasla nakataltalna dagiti agprotprotesta iti damo. Ngem damdama, nakarangranggasda metten. Agdadaelda, agtakawda, ken dangranda pay ketdi ti dadduma.” Saan a kasta ti insuro ni Jesus. Kayatna nga ayatentayo ti amin a tattao ken nasayaat ti panangtratotayo kadakuada, uray dagidiay saantayo a kapada ti kapanunotan wenno dagidiay mangidaddadanes kadatayo. (Basaen ti Mateo 5:43-48.) Kas Kristiano, ar-aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangtulad iti ulidan ni Jesus.
Masapul a determinadotayo nga agtalinaed a neutral kadagiti isyu ti lubong (Kitaen ti parapo 10)
11. Apay a posible a marigatantayo no dadduma a mangtulad ken Jesus?
11 Patientayo a ti Pagarian ti Dios ti permanente a makaikkat iti kinaawan hustisia. Ngem no datayon a mismo ti makapadas iti kasta, baka marigatantayon a mangtulad ken Jesus. Kasta ti napasamak iti sister a ni Janiya a nakapadas iti diskriminasion gapu iti kolor ti kudilna. Inaminna: “Permi ti pungtotko. Nasaktanak ken kayatko ti agibales. Isu a simmaliak iti maysa a grupo a makilablaban kontra iti diskriminasion. Impagarupko a dayta idi ti mangpalag-an iti riknak.” Idi agangay, naamiris ni Janiya nga adda ti masapul a balbaliwanna. Imbagana: “Agpapaimpluensiaak gayamen iti dadduma. Mas agtaltalekak gayamen iti tao ngem ken Jehova, isu a nagdesisionak nga umikkat iti dayta a grupo.” Agpayso a normal laeng a makaungettayo no saan a nasayaat ti pannakatratotayo wenno ti dadduma. Ngem ditay koma ipalubos a ti pungtottayo ti mangkontrol kadatayo. Ngamin, baka saantayon a makapagtalinaed a neutral kadagiti isyu ti lubong.—Juan 15:19.
12. Apay a masapul a pilientayo dagiti basbasaen, buybuyaen, wenno dengdenggentayo?
12 Ania ti makatulong tapno makontroltayo ti pungtottayo no makapasartayo wenno ti dadduma iti kinaawan hustisia? Masapul a pilientayo dagiti basbasaen, buybuyaen, wenno dengdenggentayo. Adda ngamin dagiti post iti social media a sobra ti pannakaireportna. Isu nga adu a tattao ti makigtot ken agreklamo maipapan iti gobierno. Kaaduanna met nga adda dasdasigan dagiti reporter. Ngem uray no talaga nga adda napasamak a kinaawan hustisia, makatulong kadi no dayta lattan a pasamak ti tuttutokam wenno pangipokusam iti atensionmo? No adu nga oras ti busbosentayo kadagita nga impormasion, baka lallalo nga agdanag, malidayan, wenno makapungtottayo. (Prov. 24:10) Nakarkaro pay, baka ketdi malipatantayon a ti laeng Pagarian ti Dios ti kakaisuna a solusion iti amin a kinaawan hustisia.
13. Kasano a makatulong kadatayo ti inaldaw a panagbasa iti Biblia no adda mapasamak a kinaawan hustisia?
13 No inaldaw a basaentayo ti Biblia ken utobentayo dayta, maammuantayo ti kasayaatan nga aramidentayo no maipasangotayo wenno ti dadduma iti kinaawan hustisia. Kasta ti napadasan ti sister a ni Alia. Naladingitan unay gapu iti saan a nasayaat a pannakatrato dagiti kalugaranna. Nakapungtot ta kasla saan a madusdusa dagiti mangar-aramid kadagita. Imbagana: “Naamirisko a no talaga a patiek a ni Jehova ti mangsolbar iti amin a problema, masapul a balbaliwak ti panagpampanunotko. Idi kuan, nabasak ti Job 34:22-29. Impalagip kaniak dagita a bersikulo nga awan ti makalemmeng ken Jehova. Isuna laeng ti makaipaay iti perpekto a hustisia ken naan-anay a makasolbar kadagiti problema.” Ngem bayat nga ur-urayentayo ti Pagarian ti Dios a mangipaay iti pudpudno a hustisia, ania ti mabalintayo nga aramiden ita?
TI MABALINTAYO NGA ARAMIDEN ITA
14. Ania ti mabalintayo nga aramiden tapno saan a kumaro ti kinaawan hustisia? (Colosas 3:10, 11)
14 Agpayso a saantayo a kontrolado ti sabsabali no agaramidda iti kinaawan hustisia. Ngem adda maaramidantayo. Nasayaat koma ti panangtratotayo iti padatayo a tao. Kas napagsasaritaantayon, matuladtayo ni Jesus no ipakitatayo ti ayat. Gapu iti dayta, nasayaat ti panangtratotayo iti amin, uray kadagiti mangar-aramid iti kinaawan hustisia. (Mat. 7:12; Roma 12:17) Maragsakan la ketdi ni Jehova no nasingpettayo ken no awan ti idumdumatayo.—Basaen ti Colosas 3:10, 11.
15. Kasano a makatulong kadagiti tattao no iranudtayo kadakuada dagiti kinapudno iti Biblia?
15 Ti kasayaatan a pamay-an a matulongantayo dagiti tattao ket no iranudtayo kadakuada dagiti kinapudno iti Biblia. Apay a maibagatayo ti kasta? Gapu ta ti “pannakaammo maipapan ken Jehova” kabaelanna a balbaliwan ti maysa a nauyong ken naranggas a tao tapno agbalin a nasingpet ken mannakikappia. (Isa. 11:6, 7, 9) Kasta ti kapadasan ti lalaki a ni Jemal. Sakbay a naammuanna ti kinapudno, dati isuna a miembro ti grupo a kontra iti gobierno a para kenkuana ket saan a nasayaat ti panangiturayna. Imbagana: “Saantayo a mapilit dagiti tattao nga agbalbaliw. Ngem mabalin nga agbalbaliwda no maammuanda dagiti kinapudno iti Biblia. Kasta a mismo ti napadasak.” Gapu iti nasursuro ni Jemal, simmardengen a makilaban. Isu a no adu ti matulongantayo gapu kadagiti kinapudno iti Biblia, maksayan dagiti tattao nga agar-aramid iti kinaawan hustisia.
16. Apay a kayatmo nga ipakaammo dagiti aramidento ti Pagarian ti Dios?
16 Kas ken Jesus, magagarantayo a mangipakaammo kadagiti tattao a ti laeng Pagarian ti Dios ti permanente a makaikkat iti kinaawan hustisia. Makaparegta dayta a namnama kadagiti saan a nasayaat ti pannakatratoda. (Jer. 29:11) Kuna ni Stacy a nadakamat itay: “Gapu ta ammok nga ikkatento ti Dios ti amin a panagrigrigattayo, kalmadoak latta uray no saan a nasayaat ti panangtratoda kaniak wenno iti sabsabali. Us-usaren ni Jehova ti mensahe ti Biblia a mangliwliwa kadatayo.” Ngem tapno maipakaammotayo ti makaliwliwa a mensahe ti Biblia a mapukawton ti kinaawan hustisia, masapul nga agsaganatayo a naimbag. Kas napagsasaritaantayon, no mas kombinsidoka a pudno ti ibagbaga ti Biblia, mas nakasaganakanto a mangilawlawag iti daytoy a topiko kadagiti kaeskuelaam wenno katrabahuam.b
17. Kasanonatayo a tultulongan ni Jehova no saan a nasayaat ti pannakatratotayo?
17 Agingga a ni Satanas ti agturturay iti daytoy a lubong, ammotayo a makapasartayto latta iti kinaawan hustisia. Ngem adda namnamatayo ken adda tumulong kadatayo bayat nga ur-urayentayo a ‘mapapanaw’ ni Satanas ken interamenten a madadael. (Juan 12:31) Iti Biblia, ibagbaga kadatayo ni Jehova no apay a nakaad-adu ita ti kinaawan hustisia. Ibagbagana met ti marikriknana maipapan kadatayo amin a maap-apektaran iti dayta. (Sal. 34:17-19) Isursuronatayo ni Jehova babaen ti Anakna no kasanotayo a sanguen dagiti agdama a kinaawan hustisia. Isursurona met a mamimpinsanto nga ikkaten ti Pagarianna ti kinaawan hustisia. (2 Ped. 3:13) Sapay koma ta aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangipakaammo iti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios. Itultuloytayo met a padaanan ti tiempo inton mapnon ti daga iti “kinahustisia ken kinalinteg.”—Isa. 9:7.
KANTA 158 ‘Dinto Maladaw!’
a Nabaliwan ti dadduma a nagan.
b Kitaen met ti apendise A punto 24-27 iti broshur nga Ayatem Dagiti Tattao—Agaramid iti Adalan.