Kasanok a Malabanan ti Pannakapilit a Makiseks?

“Idi ages-eskuelaak, no adda mangibaga a napadasannan ti nakiseks, panagrikna ti dadduma a masapul met nga aramidenda dayta ta awan ti mayat a paudi.”—Elaine, 21.

Nariknam kadin a masapul a makisekska gapu laeng ta kasla ar-aramiden ti amin dayta?

Nariknam kadin a masapul a makisekska gapu ta pilpilitennaka ti maysa nga ay-ayatem?

No wen, matulongannaka daytoy nga artikulo nga agkedked no adda mangpilit kenka a makiseks wenno manglaban iti bukodmo a tarigagay tapno makaaramidka iti umiso a desision.

• Pagarup ken agpayso

• No kasanom a malabanan ti panangpilit a makiseks

• Ti kuna dagiti padam nga agtutubo

Pagarup ken agpayso

PAGARUP: Napadasanen ti amin ti nakiseks (siak laengen ti saan).

AGPAYSO: Iti maysa a surbey, dua iti kada tallo nga agtawen iti 18 ti nangibaga a napadasandan ti nakiseks. Kaipapananna a nasurok a 30 a porsiento ti saan pay ket adu met dayta. Saan ngarud nga “amin” ket makiseseks.

PAGARUP: Patibkeren ti seks ti relasionmi.

AGPAYSO: Ibagbaga dayta ti dadduma a lallaki tapno mapilit ti maysa a babai a makiseks, ngem saan nga agpayso dayta. Masansan nga isina ti lalaki ti babai kalpasan a makiseks kenkuana, a pakasaktan unay ti rikna ti babai a nangipagarup nga ay-ayaten isuna ti lalaki wenno uray kaskasano ket napudno kenkuana.a

PAGARUP: Ibilang ti Biblia a dakes ti seks.

AGPAYSO: Saan nga iparit ti Biblia ti seks ngem ibagana a ti laeng agassawa ti rumbeng a mangaramid iti dayta.—Genesis 1:28; 1 Corinto 7:3.

PAGARUP: Kakaasiakto no surotek ti ibagbaga ti Biblia.

AGPAYSO: No makisekska laeng inton naasawaankan, naragragsakkanto ta maliklikam dagiti pakadanagan, panagbabawi, ken buteng a masansan a resulta ti pannakiseks dagiti saan a naasawaan.

Laglagipem: Saan pay a nagdaksan ti asinoman ti panaguray a makiseks agingga a maasawaan. Ngem adda dagiti nairubo ta dida nakapaguray.

No kasanom a malabanan ti panangpilit a makiseks

• Patibkerem ti kombiksionmo iti moral. Kuna ti Biblia a dagiti nataengan a tattao ‘nasursurodan nga ilasin ti umiso ken di umiso gapu iti kanayon a panangusarda iti abilidadda nga agpanunot.’ (Hebreo 5:14) Gapu ta nabileg ti pammatida iti ibagbaga ti Biblia nga umiso ken di umiso, saanda nga alisto a mapilit nga agaramid iti dakes.

  “Ikagkagumaak ti agaramid iti umiso ken maaddaan iti nasayaat a reputasion, ken likliklikak ti agaramid iti mangdadael iti dayta.”—Alicia, 16.

  Panunotem: Ania a kita ti reputasion ti kayatmo? Sulit kadi a madadael ti reputasionmo tapno laeng maparagsakmo ti maysa a tao?

• Panunotem dagiti saan a nasayaat a resultana. Kuna ti Biblia: “Aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytanto met ti apitenna.” (Galacia 6:7) Panunotem no anianto ti biagmo ken ti biag ti sabali a tao iti masanguanan no tumulokka a makiseks.b

  “Ti pannakiseks ti di nagkasar ket masansan nga agresulta iti pannakakonsiensia, panagbabawi, ken pannakarikna a saan a maipatpateg—malaksid pay iti posibilidad ti di ninamnama a panagsikog wenno pannakaala iti sakit maigapu iti seks.”—Sienna, 16.

  Panunotem: Kuna ti libro a Sex Smart: “No isungsongdaka dagiti gagayyemmo nga agaramid iti bambanag a pakadadaelan ti biagmo, isuda kadi ti klase ti tattao a rumbeng a pakikaduaam ken pagpabalakadam maipapan iti napapateg a banag iti biagmo?”

• Agbalinka a nainkalintegan. Saan a dakes ti seks. Kinapudnona, ipakita ti Biblia a masapul a tagiragsaken ti agassawa daytoy nga aspeto ti relasionda.—Proverbio 5:18, 19.

  “Ti seks ket nagmayat a paset ti panamarsua. Inranta ti Dios a tagiragsakentayo dayta inton naasawaantayon.”—Jeremy, 17.

  Panunotem: No addanto asawamon, mabalinmonton ti makiseks. Naan-anayto a matagiragsakmo dayta ken awan dagiti saan a nasayaat a resultana a nadakamat itay.