TULADENYO TI PAMMATIDA | JOB
“Agtalinaedak nga Awan Pagkuranganna!”
Panunotem ti maysa a lalaki a nakadalupisak ken napno ti bagina manipud ulo agingga iti sakana iti naut-ot a busali, wenno gaddil. Nakadumog, nalpay ti abagana, agmaymaysa, ken awan pigsana a mangbugaw kadagiti ngilaw iti aglawlawna. Nakatugaw iti dapo a mangipakita iti nakaro a ladingitna, ken kudkudkodenna ti kudilna babaen ti ribak ti damili. Dati a mararaem ngem ita malalaisen! Binaybay-anen dagiti gagayyem, kaarruba, ken kakabagianna. Linalais pay dagiti ubbing. Pinanunotna a nakapungtot met kenkuana ti Diosna a ni Jehova, ngem saan nga umiso dayta.—Job 2:8; 19:18, 22.
Daytoy ni Job. Imbaga ti Dios kenkuana: “Awan kapadana iti daga.” (Job 1:8) Kalpasan ti ginasut a tawen, imbilang latta ni Jehova ni Job kas maysa kadagiti nalinteg a tao a nagbiag ditoy daga.—Ezekiel 14:14, 20.
Maipaspasangoka kadi iti rigat wenno problema? Maliwliwaka iti pakasaritaan ni Job, ken ad-adda a maawatam ti kualidad a kasapulan ti tunggal napudno nga agserserbi iti Dios—ti kinamatalek. Maipakita dagiti tattao ti kinamatalek no saanda a tallikudan ti Dios ken aramidenda latta ti pagayatanna uray maipasangoda iti rigat. Ania pay dagiti masursurotayo ken Job?
No Ania ti Saan nga Ammo ni Job
Agparang a sumagmamano a tiempo kalpasan a natay ni Job, insurat ti matalek a lalaki a ni Moises ti pakasaritaan ni Job. Inwanwan ti Dios ni Moises tapno ipalgakna ti dadduma a pasamak idiay langit, saan laeng a dagiti pasamak ditoy daga a nangapektar ken Job.
Iti rugrugi ti salaysay, mabasatayo a makapnek ken naragsak ti biag ni Job. Nabaknang, nalatak ken mararaem iti daga ti Uz—mabalin nga iti makin-amianan nga Arabia. Naparabur kadagiti agkasapulan ken tinulonganna dagiti nakakaasi. Naaddaan ni Job ken ni baketna iti sangapulo nga annak. Kangrunaan iti amin, naespirituan a tao ni Job. Ikagkagumaanna nga ay-ayuen ni Jehova, kas iti inaramid dagiti adayo a kabagianna a da Abraham, Isaac, Jacob, ken Jose. Kas kadakuada, nagtignay ni Job kas padi para iti pamiliana, a kanayon a nagdaton para kadagiti annakna.—Job 1:1-5; 31:16-22.
Ngem bigla a nagbaliw ti eksena iti pakasaritaan ni Job. Mabasatayo ti napasamak idiay langit ken dagiti banag a mabalin a saan a naammuan ni Job. Naguummong dagiti matalek nga anghel iti sanguanan ni Jehova. Adda met ti rebelde nga anghel a ni Satanas. Ammo ni Jehova a kagurgura ni Satanas ti nalinteg a ni Job, isu nga imbagana ken Satanas ti naisangsangayan a kinamatalek ni Job. Situtured nga imbaga ni Satanas: “Agbuteng aya ni Job iti Dios nga awan gapgapuna? Saan aya a protprotektaram ken ti pamiliana ken ti amin nga adda kenkuana?” Kagurgura ni Satanas dagiti matalek a tattao. No ipakitada ti naimpusuan a panagserbida ken Jehova a Dios, pampaneknekanda a ni Satanas ket traidor nga awan pusona. Isu nga impapilit ni Satanas nga agserserbi laeng ni Job iti Dios gapu iti managimbubukodan a rason. No mapukaw ni Job ti amin, kuna ni Satanas nga iparupa ni Job ti panangilunodna ken Jehova!—Job 1:6-11.
Saan nga ammo dayta ni Job, ngem inikkan ni Jehova iti dakkel a pribilehio: Paneknekanna a di umiso ni Satanas. Napalubosan ni Satanas a mangikkat iti amin nga adda ken Job basta saanna a dangran ni Job. Magagaran ni Satanas a mangitungpal iti naranggas a panggepna. Iti maysa laeng nga aldaw, nagsasaruno ti napasamak a trahedia ken Job. Naammuanna a natay amin a tarakenna—umuna dagiti baka ken asnona, kalpasanna dagiti karnerona, sa dagiti kameliona. Dakdakes pay, napapatay dagiti adipenna a mangipaspastor kadagita. Imbaga ti sabali pay a mensahero ken ni Job a nagtinnag manipud langit ti “apuy ti Dios”—mabalin a kimat. Saan pay laeng a maawatan ni Job no kasano a natay dagiti adipenna ken napanglawen idi naidanon kenkuana ti kadaksan a damag. Adda idi ti sangapulo nga annakna iti balay ti inauna nga anakna idi bigla a nagangin iti napigsa a nangrebba iti balay ket natay amin nga annakna!—Job 1:12-19.
Nagrigat dayta, ken mabalin a ditay mapanunot no ania ti narikna ni Job. Pinisangna ti badona, kinalbona ti ulona, sa nagrukob iti daga. Imbagana a ti Dios ti nangted, ti Dios met laeng ti nangala. Nagballigi ni Satanas ta napagparangna a ti Dios ti naggapuan dagita a didigra. Ngem saan a kas iti ninamnama ni Satanas, saan nga inlunod ni Job ti Diosna. Imbes ketdi, kinuna ni Job: “Agtultuloy koma a maidaydayaw ti nagan ni Jehova.”—Job 1:20-22.
Saan nga ammo ni Job a ni Satanas ti mangpadpadakes kenkuana iti imatang ti Dios
‘Siguradonto nga Ilunodnaka’
Nakapungtot ni Satanas ket saan a nagsardeng. Napan manen iti sanguanan ni Jehova bayat ti panaguummong dagiti anghel. Inapresiar manen ni Jehova ti kinamatalek ni Job, iti laksid dagiti rigat nga impalak-am ni Satanas. Imbaga ni Satanas: “Kudil iti kudil. Ited ti tao ti amin nga adda kenkuana para iti biagna. Ngem tapno agbaliw ti kasasaad, unnatem ta imam ken sagidem ti tulang ken lasagna, ket siguradonto nga iparupana kenka ti panangilunodna kenka.” Sigurado ni Satanas a no agsakit iti nakaro ni Job, ilunodna ti Dios. Naan-anay nga agtalek ni Jehova ken ni Job isu nga impalubosna a pagsakiten ni Satanas—basta dina patpatayen ni Job.—Job 2:1-6.
Di nagbayag, nagsakit ni Job kas nadakamat iti rugrugi daytoy nga artikulo. Panunotem ti nakapimpiman nga asawana. Nagkaron ti ladingitna ta natay ti sangapulo nga annakna sa ita, awan maaramidanna iti nakaro a sagsagabaen ni lakayna! Gapu iti ladingitna, imbagana: “Agtalinaedka kadi latta nga awan pagkuranganna? Ilunodmo ti Dios ket matayka!” Kasla saanen nga isu ti asawa nga am-ammo ken patpatgen ni Job. Naibaga ni Job a kasla maag ti panagsasaona. Ngem saanna latta nga inlunod ti Dios. Saan a nagbasol iti panagsasaona.—Job 2:7-10.
Ammom kadi a daytoy a makapaladingit ken pudno a pasamak ket adda epektona kenka? Laglagipem a daytoy nga akusasion ni Satanas ket saan laeng a maibusor ken Job no di ket iti amin a tattao. Imbagana: “Ited ti tao ti amin nga adda kenkuana para iti biagna.” Iti sabali a pannao, patien ni Satanas nga awan kadatayo ti agmatalek ken Jehova! Ipappapilitna a saan a pudno ti ayatmo iti Dios, a tallikudam ti Dios tapno maispalmo ti biagmo. Kas man la ibagbaga ni Satanas nga awan ti nakaidumaam kenkuana, a ti bagim la ti pampanunotem! Kayatmo kadi a paneknekan nga ulbod ni Satanas? Adda amin gundawaytayo a mangaramid iti dayta. (Proverbio 27:11) Kitaentayo ti simmaruno a nakasuotan ni Job.
Dagiti Ulbod a Manangliwliwa
Nadamag ti tallo a lallaki a makaam-ammo ken Job ti napasamak kenkuana isu a binisitada tapno liwliwaenda. Kuna ti Biblia a kakadua, wenno gagayyemna, dagitoy. Saanda a nalasin ni Job idi nakitada iti adayo. Sabalin ti itsura ni Job gapu iti panagpapaut-otna ken ngimmisit ti kudilna gapu iti sakitna. Kasla nakalidliday dagitoy a tallo a lallaki a da Elifaz, Bildad, ken Zofar. Nagsangitda iti napigsa ken nangipuruakda iti tapok iti uloda. Nagtugawda iti asideg ni Job ngem saanda a nagsasao. Makalawas a nakatugawda sadiay, iti aldaw ken rabii, ngem awan ti imbagbagada. Saantay koma a panunoten a makaliwliwa ti panagulimekda, ta saanda man la a kinomusta ni Job. Ti laeng ammoda ket agpapaut-ot ni Job.—Job 2:11-13; 30:30.
Idi agangay, ni Job ti nangirugin iti saritaan. Inlunodna ti aldaw a pannakayanakna gapu iti sakit ti nakemna. Imbagana ti makagapu no apay nga agrigrigat. Impagarupna a naggapu iti Dios dagiti sagsagabaenna! (Job 3:1, 2, 23) Nupay natibker latta ti pammati ni Job iti Dios, kasapulanna unay ti liwliwa. Ngem idi agsaon dagitoy a kakaduana, naamiris ni Job a nasaysayaat laengen a nagulimekda.—Job 13:5.
Ni Elifaz, a mabalin nga inauna kadakuada ken nalaklakay nga amang ngem ni Job, ti immuna a nagsao. Kalpasanna, nagsao met dagiti dua. Kas met laeng iti punto ni Elifaz ti imbagada. Mabalin a saan a dakes ti dadduma nga imbaga dagitoy a lallaki, ta inulitda laeng ti ibagbaga dagiti tattao maipapan iti Dios a kasla umiso. Kas pagarigan, natan-ok ti Dios, dusaenna ti dakes a tattao, ken gunggonaanna dagiti naimbag. Ngem iti rugrugi ti sasaoda, makita a saanda a talaga a naasi ken Job. Kasla ibagbaga ni Elifaz a no naimbag ti Dios ket dusaenna ti dakes, ken nalawag a madusdusa ni Job, ania ngarud ti kayat a sawen dayta? Saan ngata a nakaaramid ni Job iti dakes?—Job 4:1, 7, 8; 5:3-6.
Saan nga inawat ni Job dayta a panagrasrason. Kinontrana dayta. (Job 6:25) Ngem ad-adda a nakombinsir dagiti tallo a manangbalakad nga adda ilimlimed ni Job a basol isu a mabalin a maikari kadagiti dakes a mapaspasaranna. Inakusaran ni Elifaz ni Job a napangas, dakes, ken saan nga agbuteng iti Dios. (Job 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Imbaga ni Zofar nga isardengen ni Job ti dakes nga ar-aramidenna ken ti panangtagiragsakna iti basol. (Job 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Ken nasaksakit ti imbaga ni Bildad. Kasla impariknana a nakabasol dagiti annak ni Job isu a maikarida a matay!—Job 8:4, 13.
Saan a makaliwliwa ti tallo a kakadua ni Job, ad-adda laeng a pinagladingitda
Napagduaduaan ti Kinamatalekna!
Nakarkaro pay ti inaramid dagitoy saan a masirib a lallaki. Saanda laeng a pinagduaduaan ti kinamatalek ni Job no di ket imbagada pay nga awan serserbi ti panagtalinaed a matalek iti Dios! Iti rugrugi ti sasao ni Elifaz, dinakamatna a nakakita iti nakabutbuteng nga espiritu. Saan a nasayaat ti imbaga ni Elifaz a nasursurona iti dayta a pannakakitana iti demonio: Ti Dios ket “awan panagtalekna kadagiti adipenna, ken sipsiputanna ti kamali dagiti anghelna.” No agpayso dayta, saan a kabaelan ti tao nga ay-ayuen ti Dios! Di nagbayag, imbaga ni Bildad a saan a napateg iti Dios ti kinamatalek ni Job—kas iti saanna a panangipateg iti sur-it, wenno igges!—Job 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6.
Napadasam kadin ti nangliwliwa iti maysa a nakaro ti ladingitna? Saan a nalaka dayta. Ngem adu ti masursurotayo kadagiti ulbod a manangliwliwa ni Job—kaaduanna, maipapan iti saantay nga ibagbaga. Nagadu ti imbaga dagitoy a tallo a lallaki a kasla nainsiriban ken lohikal, ngem saanda a naasian ken Job ken saanda nga inawagan iti naganna! Saanda a pinanunot nga agladladingit ni Job isu a naasi koma ti panangtratoda kenkuana.a Isu a no adda ipatpategmo nga agladladingit, ikagumaam ti agbalin a naayat, nadungngo, ken naasi. Pabilgem ti pammatina ken paregtaem, ken tulongam nga agtalek iti Dios ken mamati iti kinaimbag, kinaasi, ken kinahustisiana. Kasta koma ti inaramid ni Job kadagiti kakaduana no isuda ti adda iti kasasaadna. (Job 16:4, 5) Ngem ania ti inaramidna iti agtultuloy a panangkuestionda iti kinamatalekna?
Nagtalinaed a Natibker ni Job
Agladladingit idin ni Job sakbay pay a nangrugi daytoy a napaut a saritaan. Iti rugrugi pay laeng, inadmitirna a ‘ti la adda a maibagbagana’ ken “desperado” no dadduma. (Job 6:3, 26) Maawatantayo no apay. Naibagana dagita gapu iti nakaro a ladingitna. Pakakitaan met dayta a saanna a maawatan ti mapaspasamak. Gapu ta saanna a ninamnama dagiti trahedia a napasaran ti pamiliana ken kasla naggapu iti Dios, impapan ni Job a ni Jehova ti nangyeg kadagita. Adda dagiti napateg a pasamak a saan nga ammo ni Job, isu a kamali ti dadduma a kapanunotanna.
Nupay kasta, dakkel ken natibker ti pammati ni Job. Makita ti pammatina iti kaaduan nga imbagana iti dayta a napaut a saritaan—sasao a napudno, nasayaat, ken makaparegta kadatayo ita. Idi imbagana dagiti nakaskasdaaw a parsua, indaydayawna ti Dios iti pamay-an a saan a kabaelan ti tao no awan ti tulong ti Dios. Kas pagarigan, imbagana a ni Jehova “imbitinna ti daga iti awan.” Ginasut a tawenen nga imbagana daytoy sakbay pay a natakuatan ti siensia.b (Job 26:7) Ken idi imbaga ni Job ti namnamana iti masanguanan, inyebkasna ti namnama nga adda met laeng kadagiti dadduma pay a matalek a lallaki. Mamati ni Job a no matay, lagipento ti Dios, kailiwnanto, ket pagungarennanto.—Job 14:13-15; Hebreo 11:17-19, 35.
Ti ngay maipapan iti kinamatalek? Impapilit ni Elifaz ken ti dua a gagayyemna a saan a napateg iti Dios ti kinamatalek ti maysa a tao. Pinati kadi ni Job dayta nga ulbod a sursuro? Saan! Imbaga ni Job a napateg iti Dios ti kinamatalek. Sikokompiansa nga imbagana maipapan ken Jehova: “Sigurado a makitana nga awan pagkurangak.” (Job 31:6) Silalawag met a nakita ni Job a ti di umiso a panagrasrason dagiti ulbod a mangliwliwa kenkuana ket panangkuestion iti kinamatalekna. Daytoy ti nangtignay ken Job a mangibaga iti kaatiddogan a sasaona, a nangpaulimek kadagidiay a tallo a lallaki.
Ammo ni Job nga impakitana ti kinamatalek iti inaldaw a panagbiagna. Isu nga inlawlawagna no kasanona nga impakita ti kinamatalek iti amin nga aramidna. Kas pagarigan, saan a nakiraman iti amin a kita ti idolatria; impakitaanna ti sabsabali iti asi ken dignidad; nagtalinaed a nadalus iti moral, nga impategna ti panagasawa; ken kangrunaan iti amin, nagtalinaed a matalek iti maymaysa a pudno a Dios a ni Jehova. Gapuna, naimpusuan a naibaga ni Job: “Agingga a matayak, agtalinaedak nga awan pagkuranganna!”—Job 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28.
Nagtalinaed a matalek ni Job
Tuladem ti Pammati ni Job
Kas ken Job, napateg kadi met kenka ti kinamatalek? Nalaka laeng nga ibaga dayta, ngem napaneknekan ni Job a masapul nga ipakita met dayta iti aramid. Maipakitatayo ti naan-anay ken naimpusuan a panagserbitayo iti Dios babaen ti panagtulnog ken panangaramid iti umiso iti imatangna iti inaldaw—uray no maipasangotayo iti rigat. No aramidentayo dayta, sigurado a maparagsaktayo ni Jehova ken mapagpungtottayo ti kabusorna a ni Satanas, kas iti inaramid idi ni Job. Dayta ti kasayaatan a panangtuladtayo iti pammati ni Job!
Ngem saan pay a nagpatingga ti pakasaritaan ni Job. Nalipatanna no ania a talaga ti napateg, ta ad-adda a pinaneknekanna nga isu ket nalinteg, nga uray la saanna nga indepensa ti Dios. Masapul a mailinteg ken matulongan iti naespirituan. Marigrigatan pay laeng gapu iti nakaro nga ut-ot ken ladingit, ken kasapulanna unay ti pudpudno a liwliwa. Ania ti aramiden ni Jehova iti daytoy a natibker ti pammatina ken matalek a lalaki? Masungbatanto dayta iti sabali pay nga artikulo iti daytoy a serye.
a Nakaskasdaaw ta pinanunot ni Elifaz ken dagiti gagayyemna a naasi ti pannakisaritada ken Job, nalabit gapu ta saan a nangato ti bosesda. (Job 15:11) Ngem uray dagiti naalumamay a sasao ket mabalin a makapasakit.
b Kalpasan laeng ti agarup 3,000 a tawen a namati dagiti sientista a ti daga ket awan ti aniaman a nakaiparabawanna a banag wenno substansia. Nakombinsir laeng dagiti tattao nga umiso ti imbaga ni Job idi nakitada dagiti ladawan a naretrato iti tangatang.