Kadagiti naglabas a dekada, nagdakkel ti nagbaliwan dagiti pamilia iti North America ken Europa. Idi, dagiti nagannak ti masursurot. Ngem ita, dagiti metten annak ti masurot. Kas pagarigan, panunotem ti tallo a senario a naibasar kadagiti gagangay a situasion.

• Bayat nga adda iti tiendaan a kadua ni nanangna, nangala iti ay-ayam ti 4-tawenna nga ubing. Pinawilan ni nanangna. “Di met adun ti ay-ayammo?” Naladawen idi nabigbigna a diniretsana la koman imbes a nagsaludsod. “Kayatko ngarud!” inrengreng ti ubing. Kapilitan a ginatang dayta ti ina ta madanagan nga agalboroto manen ti anakna.

• Simmampitaw ti 5-tawenna nga ubing bayat nga adda kasarsarita ni tatangna. “Nagbayag metten,” kunana. “Intan, agawidtan!” Nagsardeng ni tatangna, nagrukob iti anakna sana inay-ayo: “Mabiit laengen Basang, wen?”

• Naireklamo manen ti 12 anyos a ni James ta binugkawanna kano ti maestrana. Makaunget ni tatangna—saan nga iti anakna no di ket iti maestra. “Kanayon lattan a sika ti pagpupudotanna,” imbagana ken James. “Bay-am ta ipulongko iti prinsipal!”

Pagarigan laeng dagita, ngem posible a mapasamak. Ipakitada ti aktual a problema dagiti pamilia a sadiay konkonsintiren dagiti nagannak ti kinaawan modo dagiti annakda, pagustuanda lattan ti kayat dagiti ubbing, ken iliklikda ida kadagiti epekto ti dakes nga inaramidda. “Umad-adun dagiti nagannak a sumursurot lattan iti kayat dagiti babassit nga annakda,” kuna ti libro a The Narcissism Epidemic. “Dati, ammo dagiti ubbing a saan nga isuda ti masurot—no di ket dagiti nagannakda.”

Siempre, adu met a nagannak ti mangikagkagumaan a mangisuro kadagiti annakda iti umiso a panagug-ugali, saan laeng a babaen ti nasayaat nga ulidanda no di ket iti nainget ngem naayat a panangkorehir. Ngem sigun iti nadakamaten a libro, dagiti nagannak a mamati a napateg ti panangkorehir “subsubaenda ti ayus ti kultura.”

Apay a kastoyen ti kasasaad? Apay a manmanon dagiti disiplinado nga ubbing?

Kumapkapuy ti Autoridad Dagiti Nagannak

Kuna ti dadduma a nangrugi a kimmapuy ti autoridad dagiti nagannak idi dekada ‘60, idi imparegta dagiti makunkuna nga eksperto a di unay estriktuan dagiti nagannak ti annakda. Kinunada: ‘Didakay koma kabuteng, no di ket gayyemdakayo koma.’ ‘Nasaysayaat ti pammadayaw ngem iti disiplina.’ ‘Imbes a siputanyo dagiti dakes nga ar-aramiden ti annakyo tapno ilintegyo, siputanyo ketdi dagiti nasayaat nga ar-aramidenda.’ Saan nga imbalakad dagiti eksperto nga agbalin a balanse dagiti nagannak no komendaran ken korehirenda dagiti annakda. Pinagparangda ketdi a no makorehir dagiti annak, masaktan ti sensitibo a riknada ken baka agsakitto ti nakemda kadagiti nagannakda inton dumakkelda.

Adda pay idin panawen a kas man la bigla a nadiskobre dagiti eksperto ti sekreto ti nasayaat a panangpadakkel iti annak. Ket daytoy ti imparegtada: Tulongam ti annakmo a maaddaan iti kompiansa iti bagida. Siempre, napateg nga isuro kadagiti ubbing ti panagkompiansa. Ngem nasobraan metten dagiti eksperto ti panangikampaniada iti dayta ta kinunada kadagiti nagannak: ‘Dikay agus-usar iti negatibo a sasao a kas iti saan ken dakes.’ ‘Kanayon nga ibagayo kadagiti annakyo nga espesialda ken kabaelanda ti agbalin nga aniaman a kayatda a pagbalinan.’ Kasla metten napatpateg ti nasayaat a rikna ngem iti panagbalin a nasayaat.

Ngem kamaudiananna, kuna ti dadduma a gapu iti pannakaikampania ti panagkompiansa iti bagi, nagbalin la ngarud a naturturay dagiti ubbing, a kas man la maikarida a pagserbian. Gapu met la iti dayta, adu nga agtutubo ti “saan a nakasagana iti kritisismo ken sagpaminsan a pannakapaay a mapaspasamak iti aktual a biag,” kuna ti libro a Generation Me. Kastoy ti kuna ti maysa nga ama a nakotar iti dayta a libro: “Awan bibiang dagiti katrabahuam no mapukawmo ti kompiansam iti bagim. . . . No saan a nasayaat ti itedmo a report, saan nga ibaga ti boss-mo, ‘Saan a bale ta magustuak met ti kolor ti papel a napilim.’ No kasta ti pannakasanay dagiti ubbing, dakesto dagiti epektona.”

Agbaliwbaliw nga Opinion

Iti naglabas a dekada, ipakita dagiti pamay-an ti panangpadakkel iti annak nga agkarabaliw ti opinion dagiti tattao. Insurat ti edukador a ni Ronald G. Morrish: “Agtultuloy ti panagbaliwbaliw ti disiplina. Dayta ti mangipakita nga adda dagiti panagbalbaliw iti komunidadtayo.”a Kas deskribiren ti Biblia, nakalaklaka laeng a dagiti nagannak ket “yallo-allon dagiti dalluyon wenno yalla-alla ti agbaliwbaliw nga angin.”—Efeso 4:14, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

Nalawag nga adda dagiti dakes nga epekto ti agdama a nalukay a panangdisiplina iti annak. Saan la a kimmapuy ti autoridad dagiti nagannak no di pay ket saan a naited kadagiti annak ti kasapulanda a panangiwanwan tapno makaaramidda kadagiti nasayaat a desision ken maaddaanda iti pudpudno a kompiansa a mangsango iti biag.

Adda pay kadi nasaysayaat a pamay-an?

TALAGA a narigat ti mangpadakkel iti annak. Ngem narigrigat dayta no di maipakat ti kasapulan a disiplina. Apay? No ngamin awan ti disiplina (1) agtultuloy ti kinasukir ti ubbing, a mangbannog kadagiti nagannak, ken (2) agbaliwbaliw ti ibagbaga dagiti nagannak no mangisuroda, a mangtikaw kadagiti ubbing.

Iti kasumbangirna, no maipakat ti naayat ken balanse a disiplina, masanay ti panunot dagiti ubbing ken sumayaat ti ugalida. Natalged met ti riknada bayat a dumakdakkelda kas manakem nga adulto. Ngem pakasarakanyo kadagiti mapagtalkan a balakad iti panangdisiplina kadagiti annakyo?

Ti Pagimbagan Dagiti Prinsipio ti Biblia

Dagiti mangipabpablaak iti daytoy a magasin, dagiti Saksi ni Jehova, mamatida a ti Biblia ket “makagunggona iti panangisuro, iti panangtubngar, iti panangpalinteg iti bambanag, iti panangdisiplina.” (2 Timoteo 3:16) Adayo a nasaysayaat ti Biblia ngem iti aniaman a libro maipapan iti panangpadakkel iti annak ta dagiti prinsipiona ket mangipaay iti realistiko a panangiwanwan kadagiti pamilia. Usigenyo ti dadduma a pagarigan.

TI KUNA TI BIBLIA: “Ti kinamaag naisinggalut iti puso ti maysa nga ubing.”—Proverbio 22:15.

Nupay makaparagsak ti kinadungngo ken kinasingpet dagiti ubbing, adda latta tendensiada nga agaramid iti linoloko. Gapu iti dayta, kasapulan dagiti ubbing ti disiplina. (Proverbio 13:24) Makatulong no bigbigenyo dayta tapno maitungpalyo ti responsabilidadyo kas nagannak.

TI KUNA TI BIBLIA: “Saanmo nga igawid ti disiplina manipud iti ubing.”—Proverbio 23:13.

Diyo pagamkan a no maipakat ti balanse a disiplina, maupayto dagiti annakyo wenno agsakitto ti nakemda kadakayo inton agangay. No siaayat a maipakat ti disiplina, makatulong dayta kadakuada a sipapakumbaba a mangakseptar iti pannakakorehir, abilidad a kasapulanda uray inton nataengandan.—Hebreo 12:11.

TI KUNA TI BIBLIA: “Aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.”—Galacia 6:7.

Natural laeng a kayat dagiti nagannak a protektaran ti annakda, ket maiparbeng laeng dayta. Ngem kasapulan manen ti kinabalanse. Saanyo a matulongan dagiti annakyo no iliklikyo ida kadagiti epekto dagiti kamalida wenno idepensayo ida iti titserda wenno iti sabali nga adulto a mangibaga kadakayo iti dakes nga aramidda. Ibilangyo ketdi dagita a tattao kas katulonganyo. Iti kasta, maisuroyo kadagiti annakyo ti panagraem iti autoridad—a pakairamanan ti autoridadyo.—Colosas 3:20.

TI KUNA TI BIBLIA: “Ti ubing a mabaybay-an ibabainnanto ni inana.”—Proverbio 29:15.

Nupay saan koma a pulos nga agbalin nga abusado dagiti nagannak, saanda met koma nga agbalin a konsintidor wenno napanuynoy unay. Kuna ti libro a The Price of Privilege: “Gapu ta konsintidor ti dadduma a nagannak, saan a nalawag kadagiti annakda a dagiti adulto iti pamilia ti rumbeng a masurot.” No saanyo nga ipakita ti autoridadyo, mabalin a panunoten ti anakyo nga isuna ti masurot. Sigurado a makaaramidto kadagiti di umiso a desision a pakaigapuan ti panagladingitna ken panagladingityo.—Proverbio 17:25; 29:21.

TI KUNA TI BIBLIA: “Ti maysa a lalaki . . . makitiponto iti asawana, ket dagiti dua maymaysadanton a lasag.”—Mateo 19:5.

Sigun iti Biblia, masapul nga agkasar nga umuna ti lalaki ken babai sakbay a maaddaanda iti annak. Rumbeng met nga agkaduadanto latta uray dadakkelen ken awanen dagiti annakda iti poderda. (Mateo 19:5, 6) Kaipapananna a ti umuna a papelmo ket kas asawa—maikadua, kas nagannak. Ngem no iyun-unam ti papelmo kas nagannak, mabalin a panunoten ti anakmo a “nangatngato unay [ti bagina] ngem iti rebbengna a panangipapan.” (Roma 12:3, Ti Biblia) Kumapuy met ti relasion ti agassawa no ti pamiliada ket “naisentro kadagiti annak.”

Tulong Kadagiti Nagannak

Tapno maitungpalmo ti papelmo kas ama wenno ina, masapul a maitunos ti panangdisiplinam kadagitoy a prinsipio.

Agbalinka a nadungngo. “Dikay rurruroden ti annakyo, tapno saan a maupay ti riknada.”—Colosas 3:21.

Agbalinka a rasonable. “Lintegenkanto iti maiparbeng a rukod.”—Jeremias 30:11.

Sustinerem ti saom. “Ti koma latta saoyo a Wen kaipapananna ti Wen, ti saoyo a Saan, Saan.”—Mateo 5:37.a