Problema a Mangyeg iti Namnama

“Kadagiti maudi nga aldaw dumtengto dagiti napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.”​—2 TIMOTEO 3:1.

NADAMAG wenno nasaksiam kadin ti aniaman kadagitoy a nakalkaldaang a pasamak?

● Makapapatay a sakit a nakapukawan ti adu a biag.

● Nakaro a bisin a nakatayan ti ginasut a tattao.

● Ginggined a nangkettel iti rinibu a biag ken nangdadael iti adu a pagtaengan.

Kadagiti sumaganad a panid, mausig dagiti mamagpanunot a report maipapan kadagitoy a pasamak. Makitam met nga impadto ti Biblia dagita a kasasaad a mapasamak iti tiempo a maaw-awagan ‘dagiti maudi nga aldaw.’a

Ngem saan a naisurat dagitoy nga artikulo tapno makombinsirka nga agbibiagtayo iti nariribuk a lubong, ta nalabit makitkitamon dayta. Imbes ketdi, naisuratda tapno maaddaanka iti namnama. Ipakitada a matungtungpalen ti innem a padto a mangipakita nga asidegen nga agpatingga ‘dagiti maudi nga aldaw.’ Mausig kadagitoy nga artikulo ti opinion ti kaaduan maipapan kadagitoy nga ebidensia ken ti natibker a pamatiantayo nga asidegen ti nasaysayaat a tiempo.

[Footnote]

1. Ginggined

“Addanto dadakkel [wenno, napipigsa] a ginggined.”​—LUCAS 21:11.

● Ni Winnie nga agarup maysa ket kagudua ti tawenna ket nasalbar iti narpuog a pasdek idiay Haiti. Nangngeg ngamin ti maysa a reporter iti telebision ti areng-eng ti ubing. Nalasatanna ti ginggined, ngem natay dagiti nagannakna.

ANIA TI IPAKITA TI REPORT? Idi napasamak ti 7.0 ti kapigsana a ginggined idiay Haiti idi Enero 2010, nasurok a 300,000 a tattao ti natay. Adda pay 1.3 milion a giddato a naawanan iti pagtaengan. Ngem saan laeng nga idiay Haiti a mapaspasamak ti napigsa a ginggined. Nasurok a 18 a napipigsa a ginggined ti napasamak iti intero a lubong manipud Abril 2009 agingga iti Abril 2010.

ANIA TI OPINION TI KAADUAN? Saan nga immadu ti mapaspasarantayo a ginggined; ad-adda laeng a madlawtayo dagita gapu iti moderno a teknolohia.

UMISO KADI DAYTA? Usigem daytoy: Saan nga ipaganetget ti Biblia ti kaadu dagiti ginggined bayat dagiti maudi nga aldaw. Imbes ketdi, ibagana nga addanto ‘dadakkel a ginggined iti nadumaduma a disso,’ maysa kadagiti kangrunaan a pasamak iti daytoy a tiempo.​—Marcos 13:8; Lucas 21:11.

ANIA TI MAKUNAM? Mapaspasarantayo kadi dagiti napigsa a ginggined, kas impadto ti Biblia?

Saan laeng a dagiti ginggined ti pammaneknek nga agbibiagtayon kadagiti maudi nga aldaw. Maysa laeng dayta kadagiti padto a matungtungpal ita. Usigem ti maikadua a padto.

[Blurb iti panid 4]

“Dakami [a geopisiko] awaganmi dagita iti napipigsa a ginggined. Ngem kaaduan a tattao awaganda dagita iti trahedia.”​—KEN HUDNUT, U.S. GEOLOGICAL SURVEY.

[Picture Credit Line iti panid 4]

© William Daniels/Panos Pictures

2. Nakaro a Bisin

“Addanto dagiti kinakirang ti taraon.”​—MARCOS 13:8.

● Maysa a lalaki ti nagkamang iti purok ti Quaratadji, Niger. Napan met sadiay dagiti kasinsin ken addina a naggapu iti nasulinek a lugar ti pagilian tapno saanda nga agbisin. Ngem agmaymaysa a nakaidda ti lalaki iti ikamen a nayaplag iti daga. Apay? “Saanna a mapakan [ti pamiliana] ket saanna a maitured a kitaen ida,” kinuna ni Sidi, ti panguluen ti purok.

ANIA TI IPAKITA TI REPORT? Iti intero a lubong, gistay 1 iti kada 7 a tao ti agkurkurang ti taraonna iti inaldaw. Nakarkaro pay ti kasasaad iti abagatan ti Sahara, Africa ta 1 iti kada 3 a tao ti agbisbisin. Tapno nalaklaka a maawatan, ipapanmo nga iti maysa a pamilia ket adda ama, ina, ken maladaga. No para laeng iti dua ti adda a taraon, asino ti saan a mangan? Ti ama? ti ina? wenno ti maladaga? Daytoy ti inaldaw a desisionan ti adu a pamilia.

ANIA TI OPINION TI KAADUAN? Dagiti gameng ti daga ket umdas a pagtaudan ti taraon para iti amin a tattao. Kasapulan laeng ti nasayaat a panangimanehar.

UMISO KADI DAYTA? Wen, ad-adu itan ti mapataud ken maibiahe dagiti mannalon no idilig iti napalabas. Masapul laeng ti nasayaat a panangimanehar dagiti gobierno iti suplay ti taraon tapno marisut ti panagbisin. Ngem napaayda met, nupay adun a dekada nga ikagkagumaanda a risuten dayta.

ANIA TI MAKUNAM? Matungtungpal kadin ti Marcos 13:8? Nupay adelantado ti teknolohia, nalapdan kadi ti nasaknap a kinakirang ti taraon?

Dagiti ginggined ken nakaro a bisin ti masansan a pakaigapuan ti sabali pay a parparikut a paset ti pagilasinan kadagiti maudi nga aldaw.

[Blurb iti panid 5]

“Saan koma a natay ti nasurok a kakatlo kadagiti ubbing gapu iti pulmonia, panagtakki, ken dadduma pay a sakit no umiso ti pannakataraonda.”​—ANNE M. VENEMAN, DATI NGA EXECUTIVE DIRECTOR TI UN CHILDREN’S FUND.

[Picture Credit Line iti panid 5]

© Paul Lowe/Panos Pictures

3. Sakit

“Addanto . . . dagiti angol [wenno, nakaam-amak a sakit].”​—LUCAS 21:11.

● Ni Bonzali ti mangay-aywan iti salun-at dagiti umili iti maysa a pagilian ti Africa nga ayan ti guerra sibil. Inkagumaanna nga agasan dagiti minero sadiay a matmatay gapu iti virus a Marburg.a Dimmawat iti tulong kadagiti opisial iti dakdakkel a siudad, ngem awan ti naurayna. Sa la dimteng ti tulong kalpasan ti uppat a bulan, ngem natayen ni Bonzali ta naakaran iti sakit dagiti minero nga inkagumaanna nga agasan.

ANIA TI IPAKITA TI REPORT? Karaman kadagiti kakaruan a sakit a mangparparigat iti sangatauan isu dagiti sakit a nainaig iti impeksion ti bara (kas iti pulmonia), panagtakki (diarrhea), HIV/AIDS, sarut, ken malaria. Iti di pay nabayag, dagitoy lima a kita ti sakit ti nakatayan ti agarup 10.7 milion a tattao. No ar-arigen, iti las-ud ti makatawen, maysa a tao ti matay iti kada tallo a segundo gapu kadagitoy a sakit.

ANIA TI OPINION TI KAADUAN? Umad-adu ti populasion ti lubong isu nga umad-adu met ti agsakit wenno maakaran.

UMISO KADI DAYTA? Napartak nga umadu ti populasion ti lubong, ngem limmaing met ti tao a mangduktal, mangkontrol, ken mangagas iti sakit. Saan kadi a bumassit met koma ti bilang dagiti agsakit? Ngem saan a kasta ti mapaspasamak.

ANIA TI MAKUNAM? Agsagsagaba kadi dagiti tattao kadagiti nakaam-amak a sakit kas impadto ti Biblia?

Agrigrigat ti minilion a tattao gapu iti nakaro nga epekto dagiti ginggined, nakaro a bisin, ken sakit. Adu met ti agbalbalin a biktima ti padada a tao a rumbeng koma a mangsalaknib kadakuada. Kitaem no ania ti impadto ti Biblia a mapasamak.

[Footnote]

[Blurb iti panid 6]

“Nakaam-amak ti alun-onen ti leon wenno aniaman nga animal, ngem kasta met laeng ti in-inut nga ipapatay gapu iti nakaam-amak a sakit ken ti pannakaimatang a mapaspasamak dayta iti sabsabali.”​—MICHAEL OSTERHOLM, MAYSA NGA EPIDEMIOLOGIST.

[Picture Credit Line iti panid 6]

© William Daniels/Panos Pictures

4. Kaawan ti Nainkasigudan a Panagayat

“Dagiti tattao . . . awanan[danto iti] nainkasigudan a panagayat [iti kapamiliada].”​—2 TIMOTEO 3:1-3.

● Agtartrabaho ni Chris idiay North Wales para iti grupo a tumultulong kadagiti biktima ti kinaranggas iti pagtaengan. “Malagipko ti babai a nagpatulong gapu iti napalalo a pannakakabkabilna ket saanko pay a mailasinen ti langana sipud idi naudi a pannakakitak kenkuana,” kuna ni Chris. “Adda met babbai a nakaro ti leddaangda nga uray la saandan a maitangad ti rupada.”

ANIA TI IPAKITA TI REPORT? Iti maysa a pagilian iti Africa, agarup 1 iti kada 3 a babbai ti narames bayat ti kinaubingna. Naammuan ti surbey iti dayta met la a pagilian a nasurok a kakatlo kadagiti lallaki ti mamati a saan a dakes no kabilenda ti asawada. Ngem saan laeng a babbai ti biktima ti kinaranggas iti pagtaengan. Kas pagarigan, gistay 3 iti kada 10 a lallaki idiay Canada ti minaltrato ken inabuso dagiti assawada.

ANIA TI OPINION TI KAADUAN? Gagangay nga adda kinaranggas iti pagtaengan, ngem ita la a maas-asikaso dagita.

UMISO KADI DAYTA? Kadagitoy napalabas a dekada, adu ti naaramid a panagregget a mangasikaso kadagiti biktima ti kinaranggas iti pagtaengan. Ngem bimmassit kadi dagita a kaso? Saan. Nagraira ketdi ti kinaawan ti nainkasigudan a panagayat.

ANIA TI MAKUNAM? Matungtungpal kadin ti 2 Timoteo 3:1-3? Adu kadi ti awanan iti nainkasigudan a panagayat kadagiti miembro ti pamiliada?

Ti maikalima a padto a makitkitam a matungtungpal ket mainaig iti taengtayo, ti planeta a daga. Usigem ti kunaen ti Biblia iti daytoy a banag.

[Blurb iti panid 7]

“Maibilang ti kinaranggas iti pagtaengan kas maysa kadagiti krimen iti kagimongan a di maipulpulong iti autoridad. Kaaduan a babbai ti agipulong iti pulis kalpasan laeng a kinabkabil ida ti asawada iti agarup 35 a daras.”​—PANNAKANGIWAT TI WALES DOMESTIC ABUSE HELPLINE.

5. Pannakadadael ti Daga

“Dadaelen[to ti Dios] dagidiay mangdaddadael iti daga.”​—APOCALIPSIS 11:18.

● Agar-aramid ni Mr. Pirri iti tuba ti palma idiay Kpor, Nigeria. Awanen ti pamastrekanna gapu iti adu a naibelleng a lana iti sabangan ti Karayan Niger. “Dayta ti mangpatpatay kadagiti ikan, mangdaddadael iti kudil, ken mangrugrugit iti danum,” kunana. “Awanen ti panggedak.”

ANIA TI IPAKITA TI REPORT? Sigun iti sumagmamano nga eksperto, 6.5 milion a tonelada a basura ti tinawen a mayanud iti taaw. Agarup 50 porsiento kadagita a basura ti plastik nga agkalkallautang iti ginasut a tawen sakbay a marunot. Malaksid iti sangalubongan a polusion, nagpartak pay ti pannakaibus dagiti gameng ti daga gapu iti aramid ti tao. Sigun kadagiti panangadal iti aglawlaw, kasapulan ti daga ti maysa a tawen ken lima a bulan tapno mapasublina dagiti inibus ti tao iti makatawen. “No agtultuloy a kastoy ti iyaadu ti populasion ken kastoy a kapartak ti pannakaibus ti gamengna, kasapulantayo ti sabali pay a planeta a Daga inton 2035,” inreport ti Sydney Morning Herald a pagiwarnak idiay Australia.

ANIA TI OPINION TI KAADUAN? Nalaing ti tao nga agbirok iti solusion. Kabaelantayo a risuten dagitoy a problema ken masalbartayo ti daga.

UMISO KADI DAYTA? Adu ti nagaget nga indibidual ken grupo a maseknan iti mapaspasamak iti aglawlaw. Kaskasdi, agtultuloy ti napalalo a pannakamulit ti daga.

ANIA TI MAKUNAM? Masapul kadi a bumallaet ti Dios tapno masalbar ti planetatayo​—kas inkarina nga aramidenna?

Malaksid kadagiti lima a padto a nausigen, impadto met ti Biblia dagiti nasayaat a mapasamak kadagiti maudi nga aldaw. Usigem ti maikanem a padto.

[Blurb iti panid 8]

“In-inut nga agbalbalinen a basuraan iti makasabidong a rugit ti kasla paraiso a pagtaengak.”​—ERIN TAMBER, RESIDENTE ITI GULF COAST, UNITED STATES, EPEKTO TI NAIBELLENG A LANA ITI GULPO TI MEXICO BAYAT TI 2010.

[Kahon iti panid 8]

Gapuanan Kadi ti Dios?

Yantangay impadto ti Biblia dagiti dakes a kasasaad a makitkitatayo ita, kaipapananna kadi a ti Dios ti makinggapuanan kadagita? Isu kadi ti gapu nga agsagsagabatayo? Maammuam dagiti makapnek a sungbat kadagitoy a saludsod iti kapitulo 11 ti libro nga Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia? nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.

[Picture Credit Line iti panid 8]

U.S. Coast Guard photo

6. Sangalubongan a Panangasaba

“Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti intero a mapagnaedan a daga.”​—MATEO 24:14.

● Agnanaed ni Vaiatea iti naiputputong nga isla iti Tuamotu Archipelago iti Taaw Pacifico. Nupay dandani 80 nga isla a korales (atoll) ti mangbukel iti Tuamotu a nasurok a 802,900 kilometro kuadrado ti kalawana, agarup 16,000 laeng a tattao ti agin-indeg sadiay. Kaskasdi, adda dagiti Saksi ni Jehova a nangasaba ken Vaiatea agraman kadagiti kaarrubana. Apay? Kayat ngamin nga iranud dagiti Saksi ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios iti amin a tattao​—sadinoman ti pagnanaedanda.

ANIA TI IPAKITA TI REPORT? Maikaskasaba ti mensahe ti Pagarian iti intero a lubong. Idi laeng 2010, binusbos dagiti Saksi ni Jehova ti nasurok a 1.6 bilion nga oras a nangiwaragawag iti naimbag a damag iti 236 a daga. No ar-arigen, agarup 30 minuto iti inaldaw ti binusbos ti tunggal Saksi iti panangasabada. Kadagiti napalabas a dekada, nakapataud ken nakaiwarasda iti nasurok a 20 bilion a literatura a pangisuro iti Biblia.

ANIA TI OPINION TI KAADUAN? Rinibu a tawenen a naikaskasaba ti mensahe ti Biblia.

UMISO KADI DAYTA? Pudno nga adun ti nangikasaba iti mensahe ti Biblia. Ngem apagbiit laeng ti panangasabada ken iti sumagmamano laeng a lugar. Maisupadi iti dayta, organisado ken sangalubongan ti panangasaba dagiti Saksi ni Jehova iti ginasut a milion a tattao. Siaanus a nangasaba dagiti Saksi uray napalalo ti ibubusor dagiti kabilgan ken karanggasan nga organisasion iti pakasaritaan ti tao.a (Marcos 13:13) Saan met nga agsusueldo dagiti Saksi iti panangasabada. Imbes ketdi, boluntario nga usarenda ti panawenda ken saanda nga ilaklako dagiti literaturada. Masupsuportaran ti trabahoda babaen iti boluntario a donasion.

ANIA TI MAKUNAM? Maikaskasaba kadin ti “naimbag a damag” iti intero a lubong? Ti kadi pannakatungpal daytoy a padto kaipapananna nga adda nasaysayaat a masanguanan nga agur-uray?

[Footnote]

[Blurb iti panid 9]

“Agingga nga ipalubos ni Jehova, itultuloytayo nga ikasaba a sireregta ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian, nga aramidentayo ti amin a pamay-an tapno madanontayo dagiti tattao.”​—2010 TINAWEN A LIBRO DAGITI SAKSI NI JEHOVA.

Asidegen ti Nasaysayaat a Tiempo!

“Iti apagbiit laengen a kanito, ket daydiay nadangkes awanton . . . Ngem dagidiay naemma tagikuaendanto ti daga, ket pudno a maragsakandanto iti napalalo iti kinaruay ti talna.”​—SALMO 37:10, 11.

KAYATMO kadi a makita ti kaitungpalan daytoy a padto? Sigurado a kayatmo. Adu ti nabileg a rason a pamatiantayo nga asidegen a matungpal dayta.

Ti sumagmamano a padto iti Biblia a nausig kadagiti immuna nga artikulo nabatad nga ipamatmatda nga agbibiagtayon kadagiti “maudi nga aldaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Inwanwan ti Dios dagiti nangisurat iti Biblia a mangipadto kadagitoy a pasamak tapno maaddaantayo iti namnama. (Roma 15:4) Ti pannakatungpal dagitoy a padto kaipapananna nga asidegen nga agpatingga dagiti parikuttayo.

Ania ti mapasamak kalpasan dagiti maudi nga aldaw? Iturayanton ti Pagarian ti Dios ti intero a sangatauan. (Mateo 6:9) Usigem ti panangiladawan ti Biblia kadagiti kasasaad ditoy daga iti dayta a tiempo:

● Awanton ti bisin. “Maaddanto ti naruay a bukbukel iti daga; iti tapaw dagiti bantay addanto ti panaglaplapusanan.”​—Salmo 72:16.

● Mapukawton ti sakit. “Awanto ti agtataeng nga agkuna: ‘Masakitak.’”​—Isaias 33:24.

● Mapabaronto ti daga. “Ti let-ang ken ti awanan danum a rehion agragsakdanto, ket ti desierto a tanap agrag-onto ken agsabong a kas iti safron.”​—Isaias 35:1.

Sumagmamano laeng dagitoy kadagiti makaparegta a padto iti Biblia a mabiiten a matungpal. Mabalinmo a kiddawen kadagiti Saksi ni Jehova nga ilawlawagda kenka no apay a siguradoda nga asidegen ti nasaysayaat a tiempo.