Idi punganay, dagiti agnaed iti daga agpapada ti pagsasaoda.a Ngem idi ni Nimrod ken dagiti manangsuportarna inkagumaanda ti nangibangon itoy a torre iti Babel, imparangarang ti Dios ti dina pannakaay-ayo. Mabasatayo: “Kasta ti panangiwaras ni Jehova kadakuada iti rabaw ti langa ti amin a daga nanipud sadiay; ket binaybay-anda ti panangbangonda iti siudad. Gapu itoy ti siudad nanaganan ti Babel [manipud ba-lalʹ, a kaipapananna “riribuken”], gapu ta sadiay pinariribuk ni Jehova ti pagsasao ti amin a daga.” (Genesis 11:1, 5, 7-9) Anian ti pannakaupay dagiti manangibangon idi kellaat a dida mapagsasaritaan no ania ti napasamak, nangnangruna dida pay napagnunummuan no apay a napasamak dayta! Awan duadua nga adu a teoria ti napataud, a ti panagdudumadumada ti ninayonan pay ti saan a pannakabael dagiti grupo dagiti pagsasao nga agsasarita.

[Kahon iti panid 21]

Dagiti Leyenda a Mangiparangarang ti Salaysay ti Biblia

Dagiti tattao iti makin-amianan a Burma patienda a tunggal maysa idi punganay ket “nagbiag iti maysa a dakkel a bario ket agsasaoda iti maymaysa a pagsasao.” Kalpasanna ingakatda ti mangibangon iti maysa a torre nga agturong idiay bulan, a kasapulanna ti panagtrabahoda iti nagduduma a tukad ti torre, ket iti kasta napukawda ti komunikasionda iti maysa ken maysa. “Nagin-inot a nakagun-odda kadagiti nagduduma a kababalin, ug-ugali, ken pamay-an ti panagsao.” Dagiti Yenisei-Ostyaks iti makin-amianan a Siberia kunaenda a dagiti tattao insalakanda ti bagbagida met laeng bayat iti maysa a layus babaen ti panagpatawda kadagiti troso ken balsa. Ngem ti napigsa nga angin iti amihan ti nangwarawara kadakuada gapuna a “nangrugida, kalpasan ti layus, a nagsao kadagiti nadumaduma a pagsasao ken mangporma kadagiti nadumaduma a tattao.”​—“Tne Mythology of All Races.”

Dagiti immuna nga Aztecs insuroda a “kalpasan ti Layus maysa a higante ti nangibangon iti maysa nga artipisial a turod a makagteng kadagiti ul-ulep, isu a mangpapungtot kadagiti didios, isu a nangitappuak iti apuy wenno bato manipud langit.” Sigun iti Maya, ni Votan, ti immuna a tao, ket timmulong a nangibangon iti maysa a dakkel a balay a makagteng sadi langit, isu a nagtungpal a “ti nangitedan ti Dios iti tunggal tribo iti partikular a pagsasao.” Ket dagiti Maidu nga Indians iti California kunaenda a “bayat ti seremonia ti pompon, [amin dagiti tattao] ti kellaat a nagsao iti nadumaduma a pagsasao.”​—“Der Turmbau von Babel” (Ti Panangibangon iti Torre ti Babel).

Dagiti leyenda a kas kadagitoy mangipaayda iti pamatian ti kapanunotan ti autor a ni Dr. Ernst Böklen a “dakdakkel ti posibilidad a ti Genesis 11 ken dagiti mainaig nga estoria a nagtaud kadagiti dadduma a tattao ket naibatayda iti aktual a historikal a pakalaglagipan iti napalabas.”