HARAN

1. Anak ni Tare ken kabsat da Abram (Abraham) ken Nacor. Ni Haran pinutotna ni Lot ken ti dua nga annak a babbai, da Isca ken Milca; ni Milca nakiasawa ken ulitegna a Nacor. Natay ni Haran sakbay a pinanawan da Tare ken Abram ti Ur dagiti Caldeo.​—Ge 11:26-31.

2. Maysa a kaputotan ni Gerson babaen ken Simei; tribu ni Levi.​—1Cr 23:6-9.

3. Anak ni Caleb babaen iti kamalalana a ni Efa, ken “ama” ni Gazez; tribu ni Juda.​—1Cr 2:3, 42, 46.

4. Siudad iti makin-amianan a Mesopotamia a temporario a nagnaedan ni Abram (Abraham); ditoy a natay ni Tare nga amana. (Ge 11:31, 32; 12:4, 5; Ara 7:2-4) Agparang a ti nagan a Haran ramanenna met ti lugar iti aglikmut, ta ti Haran nailista a karaman kadagiti “nasion” a pinarmek ti ar-ari ti Asiria.​—2Ar 19:11, 12.

Sumagmamano a tiempo kalpasan a pinanawan ni Abraham ti Haran, imbaonna ti kalakayan nga adipenna a mapan kadagiti kabagianna (mabalbalin nga agnanaedda idiay Haran wenno iti kabangibang nga ili, ti “siudad ni Nacor”) tapno sumapul iti nobia maipaay ken Isaac nga anakna. (Ge 24) Idi agangay, ni Jacob nga apoko ni Abraham napan idiay Haran tapno malisianna ti pungtot ni kabsatna nga Esau ken kasta met a tapno sumapul iti asawaenna kadagiti annak a babbai ni ulitegna a Laban. (Gen 27:42-46; 28:1, 2, 10) Iti maysa a bubon, nabatad nga iti asideg ti Haran, ni Jacob nasarakanna ni Raquel.​—Ge 29:4-12.

Idi maikawalo a siglo K.K.P., ti Asirio nga Ari Senaquerib pinadasna a butbutngen ti ari ti Juda a ni Ezekias babaen kadagiti mensahe a mangipaspasindayag no kasano a pinarmek dagiti inapona ti Haran ken dadduma pay a lugar.​—2Ar 19:8-13; Isa 37:8-13.

Dagiti Asirio a gubuayan ti impormasion kasla ti Haran ti tuktukoyenda kas Harranu (a kaipapananna ti “Dalan”), nalabit gapu iti kaaddana iti ruta dagiti sangkakuyogan a managbiahe a mangisilpo iti dayta kadagiti siudad a kas iti Nineve, Assur, Babilonia, ken Tiro, kasta met iti daga ti Egipto. (Idiligyo ti Eze 27:23.) Ti nagan ti kadaanan a siudad ket nataginayon iti agdama a Haran, nga adda iti disso a nagsabtan ti dua a ginget tapno agbalinda a maysa nga agus a dumanon iti Karayan Balikh no iti kalam-ekna, agarup 110 km (68 mi) iti ngatuen ti pagayusan ti Balikh nga agturong iti Karayan Eufrates. Ngem patien ti dadduma a ti mismo a kadaanan a disso adda iti amianan ti agdama a Haran. Sigun iti sumagmamano nga eskolar, adda pammaneknek ti panagnaed ditoy dagiti patriarka (kas nailadawan iti Biblia), kas makita iti pannakipada dagiti kadaanan a nagan ti luglugar iti daytoy a disso kadagiti personal a nagnagan a kas iti Serug, Nacor, ken Tare.​—Ge 11:22-26.