Ni Rebecca—Babai a Managbuteng iti Dios ken Naalibtak
IPAPANTAYO a mabalinyo ti agpili iti agbalin a manugangyo. Ania a klase a tao ti pilienyo? Ania dagiti nasken nga adda kenkuana? Pilienyo kadi daydiay napintas, nalaing, nasingpet, ken nagaget? Wenno adda un-unaenyo a kitaen?
Naipasango ni Abraham iti kasta a panagpili. Inkari ni Jehova nga agayus ti pamendisionna kadagiti kaputotan ni Abraham babaen iti anakna a ni Isaac. Rugiantayo ti salaysay idi lakayen ni Abraham, ngem baro pay la ti anakna. (Genesis 12:1-3, 7; 17:19; 22:17, 18; 24:1) Gapu ta saan pay nga ammo no asino ti agbalin nga asawa ni Isaac ken no asino ti agbalin nga anakda a makiranud kenkuana iti bendision, inyurnos ni Abraham ti panangbirok iti mayanatup nga asawaen ni Isaac. Kangrunaan iti amin, masapul nga agserserbi ken ni Jehova dayta a babai. Gapu ta awan ti kasta a babai a masarakan idiay Canaan a pagnanaedan ni Abraham, masapul nga agbirok iti sabali a lugar. Ni Rebecca ti napili. Kasanoda a nasarakan? Naespirituan kadi daytoy a babai? Ania ti maadaltayo manipud iti panangusig iti ulidanna?
Panangbirok iti Kualipikado a Babai
Imbaon ni Abraham ti kalakayan kadagiti adipenna, ni Eliezer, idiay Mesopotamia tapno agbirok iti asawaen ni Isaac manipud kadagiti kakabagian ni Abraham a padana nga agdaydayaw ken ni Jehova. Nakapatpateg dayta a banag nga uray la napagsapata ni Eliezer a di mangal-ala iti Canaanita nga agbalin nga asawa ni Isaac. Napateg nga imutektekan ti determinasion ni Abraham iti daytoy a banag.—Genesis 24:2-10.
Kalpasan a nagdaliasat iti siudad nga ayan dagiti kabagian ni Abraham, impan ni Eliezer ti sangapulo a kameliona iti maysa a bubon. Iladawantayo ti eksena! Rabii idi, ket nagkararag ni Eliezer: “Adtoy sisasaadak iti maysa nga ubbog ti danum, ket ti annak a babbai dagiti tattao ti siudad rumrummuarda tapno sumakdoda iti danum. Ti masapul a mapasamak ket ti balasang a pagkunaakto, ‘Ibabam koma ti karambam a pagkargaan ti danum, pangngaasim, tapno makainumak,’ ken pudno nga agkunanto, ‘Uminumka, ken painumekto met dagiti kameliom,’ daytoy ti masapul nga itudingmo iti adipenmo, ken Isaac.”—Genesis 24:11-14.
Kas pagaammo ti amin a lumugar a babai, adu (agingga 100 a litro) ti inumen ti mawaw a kamelio. No kasta, ti babai a mangpainum iti sangapulo a kamelio masapul a nakasagana nga agbannog. No maymaysana a mangaramid iti dayta, pammaneknek nga isu ket napigsa, naanus, napakumbaba, ken addaan iti puso a naasi iti tao ken animal.
Ania ti napasamak? “Sakbay a nalpas a nagsao, ay ket, adtoy um-umay ni Rebecca, a nayanak ken Betuel nga anak ni Milca nga asawa ni Nacor, kabsat ni Abraham, ket ti karambana a pagkargaan ti danum adda iti rabaw ti abagana. Ita ti balasang makaatrakar unay ti langana, maysa a birhen, . . . ket isu simmalog iti ubbog ket rinugianna a punnuen ti karambana a pagkargaan ti danum ket kalpasanna simmang-at. Madagdagus a ti adipen nagtaray a sumabet kenkuana ket kinunana: ‘Ikkannak, pangngaasim, iti sangkasimsim a danum manipud iti karambam.’ Kalpasanna kinunana: ‘Uminumka, apok.’ Gapuna sidadaras nga imbabana ti karambana iti imana ket pinainumna.”—Genesis 24:15-18.
Kualipikado Kadi ni Rebecca?
Ni Rebecca ket anak ti kaanakan ni Abraham, ken malaksid a napintas, nasingpet pay a babai. Ammona a pakilangenan ti maysa a ganggannaet. Pinatganna ti kiddaw ni Eliezer a makiinum. Ngem saan a karkarna dayta a tignay, ta kasta a talaga ti kaugalian idi. Komusta met ti maikadua a paset ti pannubok?
Kuna ni Rebecca: “Uminumka, apok.” Ngem saan laeng a dayta. Intuloy ni Rebecca: “Maipaay met kadagiti kameliom sumakdoakto iti danum agingga a malpasda nga uminum.” Saan la a basta nangitukon iti inumen. Buyogen ti gagar a “sidadaras nga imbukbokna ti karambana iti pagpainuman ket nagtaray pay a maulit-ulit iti bubon tapno sumakdo iti danum, ket nagtultuloy a simmakdo maipaay kadagiti amin a kameliona.” Sigagaget nga inaramidna dayta. “Bayat dayta,” kuna ti salaysay, “isu minatmatmatan ti lalaki buyogen ti panagsiddaaw.”—Genesis 24:19-21.
Idi naammuanna a ti balasang ket kabagian ni Abraham, nagruknoy ni Eliezer ket nagyaman ken ni Jehova. Inimtuodna no adda lugarda iti pagtaengan ni amana a mabalin a pagpalabasanda iti rabii. Kinuna ni Rebecca nga adda ket nagtaray a nagawid tapno ipadamagna ti maipapan kadagiti bisita.—Genesis 24:22-28.
Kalpasan a nangngegda ti salaysay ni Eliezer, ni Laban a kabsat ni Rebecca ken ni Betuel nga amana, nabigbigda nga iturturong ti Dios dagiti bambanag. Talaga a nairanta ni Rebecca para ken ni Isaac. “Alaem ket mapanka,” kinunada, “ket isu agbalin koma nga asawa ti anak ni apom, kas iti sinao ni Jehova.” Ania ti rikna ni Rebecca? Idi napagsaludsodan no dagus a kumuyog, simmungbat babaen ti maysa a Hebreo a sao, a kaipapananna: “Sitatallugodak a kumuyog.” Saan nga obligado a tumulok iti dayta nga awis. Kasta ti nalawag a kinuna ni Abraham, a mawayawayaan ni Eliezer manipud iti sapatana “no ti babai saanna a kayat” ti kumuyog. Ngem uray ni Rebecca nakitana ti panangiturong ti Dios kadagiti bambanag. Isu nga awan panagtaktak nga imbatina ti pamiliana tapno makitipon iti lalaki a dina pay pulos am-ammo. Dayta a natured a pangngeddeng ipakitana ti naisangsangayan a pammati. Talaga nga isu ti maikari a mapili!—Genesis 24:29-59.
Idi mayam-ammo ken ni Isaac, nagabungot ni Rebecca kas pammaneknek ti panagpasakupna. Innala ni Isaac kas asawana, ket awan duadua a gapu kadagiti agkakaimbag a galadna, isut’ inayat ni Isaac.—Genesis 24:62-67.
Singin a Lallaki
Agarup 19 a tawen nga awan anak ni Rebecca. Kamaudiananna, nagsikog iti singin, ngem narigatan iti panagsikogna ta masansan a kumugtar ti singin iti aanakanna, a makagapu tapno umararaw ni Rebecca iti Dios. Mabalintayo met nga aramiden ti kasta bayat dagiti nakaro a pakarigatan iti biagtayo. Ni Jehova impangag ken liniwliwana ni Rebecca. Isu ket agbalin nga ina ti dua a nasion, ket “ti laklakay agserbinto iti ub-ubing.”—Genesis 25:20-26.
Nalabit saan laeng a dagita a sasao ti makagapu nga ad-adda nga inayat ni Rebecca ti ub-ubing nga anakna a ni Jacob. Agduma ti singin. ‘Awan pakababalawan’ ni Jacob, idinto nga awan panangipateg ni Esau kadagiti naespirituan a bambanag isu nga iti maysa a pannangan, inlakona ken ni Jacob ti kalinteganna a kas inauna, ti kalinteganna a mangtawid kadagiti kari ti Dios. Ti pannakiasawa ni Esau kadagiti dua a Heteo a babbai ipakitana ti panangyaleng-alengna—no saan man a panangumsi dayta—kadagiti naespirituan a pagalagadan, a nangyeg iti nakaro a saem kadagiti dadakkelna.—Genesis 25:27-34; 26:34, 35.
Pananggun-od iti Bendision Agpaay ken Jacob
Saan nga ibaga ti Biblia no ammo ni Isaac a pagserbianto ni Esau ni Jacob. Kaskasdi, ammo da Rebecca ken Jacob nga agpaay kenkuana dagiti bendision. Dagus a nagtignay ni Rebecca idi madamagna a panggep ni Isaac nga ited ti pamendisionna ken ni Esau inton pasanguan ni Esau iti karne ti animal nga inanupanna. Nupay baketen, saan a nagkupas ti kinaregta ken kinaalibtak ni Rebecca. ‘Binilinna’ ni Jacob a mangyeg iti dua nga urbon a kalding. Ilutuanna ni lakayna iti paboritona a taraon. Kalpasanna, masapul nga agpammarang ni Jacob nga isu ni Esau tapno magun-odna ti pamendision. Nagkedked ni Jacob. Maammuanto ni amana dayta a gakat ket ilunodna! Ngem impetteng ni Rebecca. “Siak koma ti umayan ti lunod nga agpaay kenka, anakko,” kinunana. Kalpasanna, nagluto, pinagparangna a ni Esau ni Jacob, ket imbaonna iti asawana.—Genesis 27:1-17.
Saan a nadakamat no apay nga inaramid dayta ni Rebecca. Adu ti mangkondenar iti inaramidna, ngem saan a kasta ti panangmatmat ti Biblia wenno ni Isaac apaman a natakuatanna a ni Jacob ti nakaawat iti pamendisionna. Ninayonan pay ketdi ni Isaac ti bendision nga imburayna. (Genesis 27:29; 28:3, 4) Ammo ni Rebecca ti impakpakauna ni Jehova maipapan kadagiti annakda. Gapuna, siniguradona a magun-od ni Jacob ti bendision a nainkalintegan a para kenkuana. Nalawag a maitunos dayta iti pagayatan ni Jehova.—Roma 9:6-13.
Naibaon ni Jacob Idiay Haran
Pinaay ni Rebecca ti plano ni Esau babaen ti panangidagadagna ken ni Jacob nga agtalaw agingga a bumaaw ti pungtot ti kabsatna. Kiniddawna ti pammalubos ni Isaac iti planona ngem nanakman a liniklikanna a dinakamat ti maipapan iti pungtot ni Esau. Imbes ketdi, sitataktika a nagpakaasi ken ni lakayna tapno agparang a madanagan di la ket ta makaasawa ni Jacob iti maysa a Canaanita. Umanayen dayta tapno ni Isaac bilinenna ni Jacob a di mangas-asawa iti Canaanita ket imbaonna a mapan kadagiti kakabagian ni Rebecca tapno agbirok iti asawana a managbuteng iti Dios. Awan rekord a mangipakita a nagkita pay da Rebecca ken Jacob, ngem ti inaramid ni Rebecca ti nangyeg iti nabaknang a gunggona iti agbalinto a nasion ti Israel.—Genesis 27:43–28:2.
Ti naammuantayo maipapan ken ni Rebecca tignayennatayo a mangraem kenkuana. Nupay nalibnos a babai, ti nadiosan a debosionna ti pudpudno a pintasna. Dayta ti binirok ni Abraham iti agbalin a manugangna. Nalab-awan ti ninamnama ni Abraham gapu kadagiti dadduma pay a nadiosan a galadna. Ti pammati ken kinaturedna a sumurot iti panangiwanwan ti Dios, ti kinaregta, kinaemma, ken naparabur a kinamanagpadagusna ket galgalad a rumbeng a tuladen ti amin a Kristiano a babbai. Dagita a galad ti sapsapulen ni Jehova iti maysa a pudno a mapagwadan a babai.