REBECCA

[mabalin a, Baka].

Anak a babai ni Betuel nga anak ni Nacor, ket ngarud apoko ti kabsat ni Abraham. Ti nagan ti kabsatna ket Laban.​—Ge 22:20-23.

Idi 1878 K.K.P., idi imbaon ni Abraham ti agay-aywan iti sangakabbalayanna, nalabit ni Eliezer, tapno agbirok ti maikanatad nga asawaen ni Isaac nga anakna (nga 40 ti tawennan), napan iti “siudad ni Nacor” iti makinngato a ginget ti Mesopotamia. Iti maysa a bubon sadiay, inkararag daytoy nga adipen a ti koma balasang a pilien ni Jehova ket daydiay saan laeng a mangted kenkuana iti kiddawenna nga inumen no di ket agboluntario met a mangpainum iti sangapulo a kameliona. (Ge 24:1-14) Bayat nga agkarkararag, dimteng ni Rebecca iti bubon nga awitna ti maysa a karamba a pagkargaan ti danum. Idi nagkiddaw ken Rebecca iti sangkabassit a danum, siaayat a pinainum ni Rebecca ket kalpasanna “sidadaras nga imbukbokna ti karambana iti pagpainuman ket nagtaray pay a maulit-ulit iti bubon tapno sumakdo iti danum, ket nagtultuloy a simmakdo maipaay kadagiti amin a kameliona. Bayat dayta isu minatmatmatan ti lalaki buyogen ti panagsiddaaw, a nagtalinaed a siuulimek tapno maammuanna no pinagballigi ni Jehova ti panagdaliasatna wenno saan.” Napaneknekan a ni Rebecca ket manangngaasi, managpadagus, naemma ti panagtigtignayna, ken nagaget; malaksid iti daytoy, “ti balasang makaatrakar unay ti langana.” ​—Ge 24:14-21.

Idi nabigbig ti adipen ni Abraham a nasungbatan ti kararagna, intedna ken Rebecca ti maysa a balitok nga aritos ti agong ken dua a napipintas a balitok a pulseras (aggatad iti a. $1,350 iti moderno aldaw a pategna). Impakita ni Rebecca dagitoy iti pamiliana, iti inana ken iti kabsatna a ni Laban. Kalpasanna, pinadagusda iti pagtaenganda ti sangaili ken dagiti katulonganna. (Ge 24:22-32) Ngem sakbay a nangan ti adipen, imbagana ti gagarana. Immannugot ni Laban ken ni Betuel nga amana nga agbalin ni Rebecca nga asawa ni Isaac; naikkan ni Rebecca ken ti pamiliana iti sagsagut a buklen ti napapateg nga aruaten a balitok ken pirak ken napipintas a kawes, sa nanganda a sangsangkamaysa. (Ge 24:33-54) Daytoy a saritaan ti nagserbi kas nadayaw a kontrata ti panagasawa, saan nga iti nagbaetan da Rebecca ken Isaac, no di ket iti nagbaetan dagiti nagannakda, sigun iti kaugalian idi a panawen. Kastoy idi ti pannakaitulag ni Rebecca nga agbalin nga asawa ni Isaac ket nanipud idin, arigna nga agassawadan.

Immanamong a kumuyog ni Rebecca iti grupo, ket iti simmaganad nga agsapa, rinugianda ti nawatiwat a panagdaliasatda nga agturong idiay Negeb, a pagnanaedan idi ni Isaac, iti asideg ti Beer-lahai-roi. Sakbay a pimmanaw ni Rebecca, binendisionan ti pamiliana, a kinunada: “Agbalinka koma a rinibu a maminsangapulo a ribu, ket ti bin-im tagikuaenna koma ti ruangan dagidiay manggura iti dayta.” Kimmuyog ken Rebecca ti manangtaripatona a ni Debora ken ti dadduma pay a katulonganna a babbai, nga agparang nga awan kadakuada ti nagsubli iti ilida uray kaano.​—Ge 24:55-62; 35:8.

Apaman a nakagtengdan iti papananda, nangikabil ni Rebecca iti alidungdong bayat nga umas-asideg ti nobiona a ni Isaac. Kalpasan nga insalaysay ti adipen ni Abraham ti amin a napasamak iti misionna ken no kasano nga inwanwan ni Jehova ti panagpili, inserrek ni Isaac ti nobiana a ni Rebecca iti tolda ni Sara tapno agbalin nga asawana. Dinungdungngo unay ni Isaac ni Rebecca, ket “nakasarak [kenkuana] iti liwliwa kalpasan ti ipupusay ni inana” a Sara, a tallo a tawen a natayen.​—Ge 24:63-67.

Kas ken Sara, nabayag a tiempo a nagtalinaed a lupes ni Rebecca. Kalpasan ti agarup 19 a tawen a sipipinget a panagpakpakaasi ni Isaac ken Jehova, naginaw ni Rebecca ket impasngayna ti singin a da Esau ken Jacob. Nakarigrigat unay ti panagsikogna ta nagdangdangadang ti singin iti aanakanna, nga uray la nayimtuod ni Rebecca, “Apay pay laeng a sibibiagak?” Kas sungbat, impasigurado kenkuana ni Jehova nga isu agbalinto nga ina ti dua a dadakkel a nasion a “ti laklakay agserbinto iti ub-ubing.” (Ge 25:20-26) Kuna ni Pablo a daytoy ti mangipakita a ti pannakapili ti ‘bin-i iti kari’ ket naan-anay nga agpannuray iti Dios.​—Ro 9:6-13.

Kas ken Sara, nagpammarang met ni Rebecca iti naminsan kas kabsat ti asawana. Napasamak daytoy idi napilitan ti pamiliana nga agnaed pay laeng iti teritoria dagiti Filisteo nga iturturayan ni Ari Abimelec gapu iti nakaro a bisin iti Negeb. Mabalin a baket idin ni Rebecca, kaskasdi gapu iti napalalo a kinapintasna, impapan ni Isaac (ti naituding nga agtawid iti Abrahamiko a tulag) nga agpegpeggad ti biagna no maammuan nga isu ket asawa ni Rebecca.​—Ge 26:1-11.

Idi lakayen ni Isaac ken agsagsagana a mangbendision ken Esau nga inaunana, nagtignay a dagus ni Rebecca a manggun-od iti matarigagayan a bendision maipaay ken Jacob. (Ge 25:28-34; 27:1-5) Saan a nadakamat no ammo ni Rebecca a legal a nagatang ni Jacob ti kalintegan ti inauna, ngem pagaammona unay ti imbaga kenkuana ni Jehova a ti inauna agserbinto iti inaudi. Gapuna, nagtignay ni Rebecca tapno siguraduenna a magun-od ni Jacob ti pamendision ni amana. Ti nagbanaganna ket maitunos iti panggep ni Jehova.​—Ge 27:6-29; kitaenyo ti JACOB Num 1.

Idi agangay, idi naammuan ni Rebecca ti plano ni Esau a mangpapatay ken Jacob, kinombinsirna ni Isaac nga ibaonna ni Jacob iti ili ni Rebecca tapno agbirok iti asawaenna. Nagladingitan unay da Rebecca ken Isaac ti panangala ni Esau iti dua nga assawa manipud kadagiti magurgura a Canaanita.​—Ge 26:34, 35; 27:41-46; 28:1-5; 29:10-12.

Saan a nadakamat no kaano a natay ni Rebecca, ngem mabalin a natay sakbay a nagsubli ni Jacob manipud Mesopotamia. (Ge 35:27) Naitanem ni Rebecca iti kukua ti pamiliana a rukib ti Macpela a naikadua kada Abraham ken Sara, nga idi agangay sadiay met ti nakaitabonan da Isaac, Lea, ken Jacob.​—Ge 49:29-31; 50:13.