ZABULON

[Panangpanuynoy; wenno mabalin a, Nangato a Pagyanan (Pagnaedan)].

1. Ti maikanem nga anak ti asawa ni Jacob a ni Lea. Yantangay ni Lea ti saan unay a maay-ayat nga asawa, naay-ayo la unay iti pannakaipasngay daytoy nga ubing. Ti intedna kenkuana a nagan inyanninawna ti pananginanamana a mapasayaat ti takderna ken Jacob. Nayebkas ni Lea: “Iti kamaudiananna anusannakto ti asawak, agsipud ta impasngayak iti innem nga annak a lallaki.” (Ge 30:20; 35:23; Ex 1:1-3; 1Cr 2:1) Idi agangay, imputot ni Zabulon ti tallo nga annak​—da Sered, Elon, ken Jaleel. (Ge 46:14) Ti maysa nga adayo a kaputotan ni Zabulon a kanagnagan ti maysa kadagitoy tallo nga annak, ni Elon, ket nagserbi kas ukom iti Israel.​—Uk 12:11, 12.

2. Ti nagan a Zabulon tukoyenna met ti tribu a nagtaud kenkuana babaen iti tallo nga annakna. Agarup makatawen kalpasan ti pannakaluk-at dagiti Israelita iti pannakaadipen idiay Egipto, dagiti nabaneg a lallaki daytoy a tribu manipud 20 ti tawenna nga agpangato ket agdagup iti 57,400. (Nu 1:1-3, 30, 31) Ti maikadua a panagsensus idi agngudo ti 40 a tawen a panagallaalla ti Israel idiay let-ang ipalgakna nga immadu iti 3,100 a naipasalista a lallaki.​—Nu 26:26, 27.

Idiay let-ang, nagpakarso ti tribu ni Zabulon iti makindaya a deppaar ti tabernakulo, a kadua dagiti tribu da Juda ken Isacar. Daytoy a tallo a tribu a benneg isuda ti umuna iti urnos ti panagmartsa. Ni Eliab nga anak ni Helon ti nagserbi kas panguluen ti Zabulonita a buyot.​—Nu 1:9; 2:3-7; 7:24; 10:14-16.

Tawid ti Tribu. Maipapan iti tawid ti tribu ni Zabulon, kinuna ti matmatayen a patriarka a ni Jacob: “Ni Zabulon agtaengto iti aplaya, ket addanto iti igid ti baybay a nakayangklaan dagiti barko; ket ti adayo a deppaarna agturongto iti Sidon.” (Ge 49:13) Yantangay ti Sidon ket adda iti amianan ti Israel ken yantangay ti teritoria ti Zabulon tumurong nga agpa-Sidon, ti ayan ti teritoria ti Zabulon ket adda iti amianan. Nupay saan a ti baybay ti direkta a beddengna, ti disso a naituding iti Zabulon ket masarakan iti nagbaetan ti Baybay ti Galilea iti daya ken ti Mediteraneo iti laud, ngarud nalaka a makapan dagiti Zabulonita kadagitoy a dua a dandanum. Gapuna, nalaka kadakuada ti makikinnomersio, a mabalin a dayta ti tuktukoyen ti sasao ti pamendision ni Moises: “Agrag-oka, O Zabulon, iti iruruarmo.”​—De 33:18.

Idi tiempo a nagtultuloy ti pannakaibunong ti Naikari a Daga manipud Silo, ti maikatlo a pannaka-bunot ket naitumpong iti Zabulon. (Jos 18:8; 19:10-16) Ni Elizafan nga anak ni Parnac isu ti dinutokan ti Dios kas pannakabagi ti tribu ni Zabulon tapno tumulong iti pannakabingay ti daga. (Nu 34:17, 25) Idi naipasdeken dagiti beddeng ti teritoria, ti Zabulon ket pinalikmutan ti Aser (Jos 19:24, 27), Neftali (Jos 19:32-34), ken Isacar.

Adda sumagmamano a siudad dagiti Levita a masarakan iti teritoria ti Zabulon. (Jos 21:7, 34, 35; 1Cr 6:63, 77) Dagiti Zabulonita saanda a napagtalaw dagiti Canaanita iti maysa kadagitoy a siudad, ti Nahalol (Nahalal), ken kasta met iti siudad ti Kitron.​—Uk 1:30.

Nakalalaing a Mannakigubat. Nakapataud ti tribu ni Zabulon kadagiti natured a mannakigubat. Sangapulo a ribu a lallaki manipud Neftali ken Zabulon ti nangipangag iti ayab ni Barak a mapan makibakal kadagiti buyot nga adda iti sidong ti panagbilin ni Sisera. (Uk 4:6, 10) Kalpasan ti panagballigida, inkanta da Barak ken Debora: “Ti Zabulon maysa nga ili a nanglais kadagiti kararuada agingga iti ipapatay.” (Uk 5:18) Ti karaman kadagidiay simmuporta ken Barak isu dagiti Zabulonita nga “agig-iggem iti alikamen ti maysa nga eskriba,” nalawag a dagitoy ket lallaki a nakaiparebbengan ti pannakabilang ken pannakaipasalista dagiti mannakigubat. (Uk 5:14; idiligyo ti 2Ar 25:19; 2Cr 26:11.) Napan met dagiti Zabulonita ken Ukom Gideon kas panangipangag iti panagayabna kadagiti mannakigubat. (Uk 6:34, 35) Karaman kadagiti simmuporta ken David isu dagiti 50,000 a Zabulonita, nasungdo a lallaki a saan a “siping ti pusoda.” (1Cr 12:33, 38-40) Bayat ti panagturay ni David, nalawag nga adda nagpaiduma a paset dagiti Zabulonita iti panangparukma kadagiti kabusor ti Israel.​—Sal 68:27.

Kababalinna Maipaay iti Pudno a Panagdaydayaw. Iti maudi a kagudua ti maikawalo a siglo K.K.P., adda dagiti indibidual manipud iti tribu ni Zabulon a nangipakumbaba iti bagbagida ket pinatganda ti awis ni Ari Ezekias ti Juda a tumabuno iti rambak ti Paskua idiay Jerusalem. (2Cr 30:1, 10, 11, 18, 19) Adu a siglo kalpasanna, kas kaitungpalan ti padto ni Isaias (Isa 9:1, 2), nangasaba ni Kristo Jesus iti teritoria ti kadaanan a Zabulon ket mabalbalin nga adda dagiti dimngeg kenkuana sadiay.​—Mt 4:13-16.

Natukoy Kadagiti Sirmata. Iti sirmata ni Ezequiel, ti naituding a daga ti Zabulon ket adda iti nagbaetan ti Isacar ken Gad (Eze 48:26, 27), ket napanaganan iti Zabulon ti maysa kadagiti ruangan ti siudad a “Ni Jehova a Mismo Adda Sadiay.” (Eze 48:33, 35) Iti sirmata, nangngeg ni apostol Juan a ti naselioan manipud iti (naespirituan a) tribu ni Zabulon ket 12,000.​—Apo 7:4, 8.