BEDELIO, TUTOT TI

[Heb., bedhoʹlach].

Maysa a nabanglo ken napigket a tubbog nga umarngi ti langana iti mirra ken maus-usar no dadduma a panglaok iti dayta. (Kitaenyo met ti MIRRA.) Maala daytoy manipud iti maysa a kayo (Commiphora africana) a masarakan idiay amianan a laud nga Africa ken Arabia ken kasta met a manipud iti kapadpada daytoy a kayo idiay amianan a laud nga India. Daytoy ket kameng ti pamilia dagiti ababa wenno babassit a kayo a nakudidit ken siitan ken manmano ti bulongna, nga agtubo iti napudot a luglugar. No maiwa ti ukisna, adda rummuar a nabanglo ken napigket a tubbog, wenno tutot. Kalpasan a maikkat ti tutot manipud iti kayo, di agbayag tumangken dayta, agbalin a kasla allid ken naaragaag a kas iti danum, ken kasla perlas ti langana.

Iti pannakailadawan ti daga ti Havila a napalikmutan iti karayan Pison (maysa kadagiti uppat a karayan a nagtaud iti karayan nga agay-ayus manipud Eden), nadakamat ti napapateg a bambanag a maala sadiay: balitok, tutot ti bedelio, ken bato nga onix. (Ge 2:11, 12) Iti Numeros 11:7, ti manna nga inurnong dagiti Israelita bayat ti panagdaliasatda idiay let-ang ket naikuna a kasla “iti langa ti tutot ti bedelio.” Sakbay dayta, ti manna ket nayarig iti “nagbalay a linnaaw iti rabaw ti daga.” (Ex 16:14) Tumunos daytoy iti gistay puraw a maris ti tutot ti bedelio. Idi salaysayen ni Josephus ti maipapan iti probision a manna, tinukoyna ti bedelio kas “nagasang a yerba.”​—Jewish Antiquities, III, 28 (i, 6).