Dagiti Panginanamaan ti Paraiso Agbalin Agpapan Kinasukir ti Tao

1. Iti ilalabas ti panawen, sadino ti pakakitaan iti immuna a lalaki ken babai ken kadagiti ania nga aglawlaw?

NAGLABAS ti tiempo. Ti immuna a lalaki ken babai ket saandan a silalamolamo nga inosente. Nakawesandan​—kadagiti nagayad a pagan-anay manipud kudil ti animal. Isudat’ adda laeng idiay pagserkan ti perpekto a minuyongan ti Eden. Taltallikudanda ti minuyongan. Matmatmatanda ti addat’ masanguananda. Makitkitada laeng ti di pay nataltalon a daga. Nabatad a ti bendision ti Dios awan iti dayta. Iti sanguananda makitkitada laeng idi dagiti sisiit ken kalkalunay. Saan aya nga isu daytoy ti daga a naibilin a talonenda? Wen, ngem itan ti immuna a lalaki ken babai saanda nga adda sadiay maipaay iti panggep a panangpalawa ti minuyongan ti Eden iti dayta di pay natartaripato a daga.

2. Apay a ti lalaki ken babai dida pinadpadas a sumrek manen iti Paraiso a minuyongan?

² Iti kasta a naigiddiat unay a buya, apay a dida la koma nagbueltan ken simrek manen iti Paraiso a minuyongan? Nalaka la a sawen, ngem kitaenyo man laeng ti addat’ likudanda idiay ruangan ti minuyongan. Dagiti parsua a dida pay pulos nakitkita sakbay dayta, uray pay idiay uneg ti minuyongan, dagiti kerubin, ken ti dumardarang a kampilan nga agtultuloy nga agtaytayyek a bukbukodna. Ti lalaki ken babai pulos a saanda a mabalin ti lumabas kadakuada a sibibiag a sumrek iti minuyongan!​—Genesis 3:24.

3. Aniat’ napasamak a nangbalbaliw a giddato kadagiti sirkumstansia ti immuna a pagassawaan?

³ Aniat’ napasamak? Saan a misterio dayta a narikut unay nga isut’ mangkuriro iti siensia kadagiti rinibo a tawtawen. Simple laeng ti pannakailawlawagna. Ti immuna a lalaki ken babai maragpatda dagiti nakaskasdaaw a panginanamaan iti bilin nga inkabil ti Dios iti sanguananda idi aldaw a panagkasarda la ketdi no agtulnogda iti nailangitan nga Amada iti kababassitan a banag. Ti perpekto a panagtulnogda ket masuot babaen iti maymaysa laeng a panangiparit iti makan: Saanda a mangmangan iti kayo “ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes.” (Genesis 2:16, 17) No aramidenda dayta a kontra ti bilbilin ti Dios, matayda a di bumurong. Daytat’ imbaga ni Adan, a mammadto ti Dios, ken baketna, ti in-inaudi a natauan a parsua. Ngem nakaskasdaaw, daydiay na·chashʹ, daydiay uleg, inlibakna ti kinapudno ti imbaga ti Dios ken Adan iti pakdaarna kontra iti pannangan manipud naiparit a “kayo ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes.” Ti uleg inallilawna ti babai a patien a ti panangsalungasing iti linteg ti Dios ken ti pannangan iti naiparit a bunga ti mamagbalinto kenkuana kas Dios ket mamagbalin kenkuana nga agwaywayas iti Dios a mangikeddeng no aniat’ naimbag ken no aniat’ dakes.​—Genesis 3:1-5.

Saan nga Estoria ti Mitolohia

4, 5. Kasanot’ panangipakita ni apostol Pablo a ti salaysay maipapan ti panangallilaw ti uleg iti immuna a babai ket saan a sarsarita?

⁴ Saan a nakapapati? Kasla laeng aya mitolohia dayta, maysa nga estoria ti leyenda a di naibatay kadagiti kinapudno ket ngarud saan a maakseptar iti is-isip dagiti moderno a nalawlawagan a natataengan? Saan, di kasta iti maysa a mannurat a nasaknap pay ti pannakabasbasana, mannurat a mapagtalkan, maysa a naisangsangayan pannakapilina nga apostol, a makaammo iti kinaumiso ti insuratna. Iti kongregasion dagiti natataengan a Kristiano iti masirib-iti-lubong a siudad ti Corinto, daytoy nga apostol Pablo ti nagsurat: “Ngem maamakak, di la ket ta kas iti panangulbod daydi uleg ken Eva iti kinasikapna, kasta met dagiti panunotyo madadaelda ket maisinada iti nadalus a singgalut a maipaay ken Kristo.”​—2 Corinto 11:3.

⁵ Adayo a dakamaten ni Pablo ti maysa a laeng nga estoria, maysa a sarsarita, ket usarenna dayta banag nga ar-arapaap tapno ipaganetget ti puntona kadagidiay taga Corinto, a makaammo unay kadagiti pinarparbo nga estoria ti pagano a relihion a Griego. Nagadaw manipud naipaltiing a Hebreo a Kasuratan, a kunana kas “ti sao ti Dios,” pinatalgedan ni apostol Pablo “ti panangulbod daydi uleg ken Eva iti kinasikapna.” (1 Tesalonica 2:13) Mainayon pay, idi agsursurat iti maysa a Kristiano a manangaywan a nakaitalkan iti annongen a panangisuro iti “pagwadan dagiti nasayaat a sao,” kuna ni apostol Pablo: “Ta ni Adan nabukel nga immuna, kalpasanna ni Eva. Ket ni Adan saan a pinaulbod, ngem ti babai, idinto a naulbod nakaaramid ti basol.”​—2 Timoteo 1:13; 1 Timoteo 2:13, 14.

6. (a) Kasano a ti panagsalungasing ni Adan iti Dios naiduma iti babai? (b) Apay a makasiguradotayo a ti babai saan a mangparparbo ti estoria maipapan iti uleg?

⁶ Ti pannakaallilaw ti babae babaen iti uleg ket maysa a kinapudno, saan a pinarparbo nga estoria, kas met laeng ti kinapudno a dagiti bunga ti kinasukir ti babai iti pannanganna iti naiparit a bunga ket piho a kinapudno ti historia. Kalpasan ti panagsalungasingna iti Dios, inallukoy ti babai ni lakayna a makiraman kenkuana iti pannanganna, ngem ti pannanganna ket saan a gapu ta isut’ naallilaw a naan-anay. (Genesis 3:6) Ti salaysay ti panagidatagda iti Dios kalpasanna kunana: “Ket ti lalaki kinunana: ‘Ti babai nga intedmo a kaduak, inikkannak iti bungana ket kinnanko,’ Idin ni Jehova a Dios kinunana iti babai: ‘Ania daytoy nga inaramidmo?’ Ket ti babai kinunana: ‘Ti uleg​—inulbodnak ket nanganak.’” (Genesis 3:12, 13) Ti babai ket saan a mangparparbo ti estoria maipapan iti daydiay a na·chashʹ, daydiay nga uleg, ket saan met a trinato ni Jehova a Dios ti panangilawlawagna kas parparbo, maysa laeng a sarsarita. Nakilangenanna dayta nga uleg kas instrumento ti panangallilaw iti babai iti panagsalungasing Kenkuana, a Diosna ken Namarsuana. Agbalin a panangipababa iti kinadaeg ti Dios a makilangen iti maysa laeng nga uleg iti sarsarita.

7. (a) Kasanot’ panangiladawan ti salaysay ti Biblia iti panangukom ti Dios iti uleg? (b) Kasano a ti uleg a nangallilaw iti immuna a babai mabalinnatay met nga allilawen? (Iraman ti komento ti footnote.)

⁷ Iti panangisalaysayna ti panangukom ti Dios maipapan iti dayta nga uleg idiay minuyongan ti Eden, kuna ti salaysay: “Ket ni Jehova a Dios kinunana idi uleg: ‘Gapu ta inaramidmo daytoy, mailunodka a nangnangruna ngem kadagiti isuamin nga animal a naammo ken animal a narungsot iti daga. Ta barukongmo ti ipagnamto ket ti tapuk ti kanemto iti isuamin nga aldaw ti panagbiagmo. Ket siak pagginnuraenkayto iti babai ken ti kaputotam ken ti kaputotanna. Daytoy sugatennanto ta ulom ket sika sugatemto ti mukodna.’” (Genesis 3:14, 15) Aniaman a natakneng a korte kitaenna dagiti kinapudno ket sananto sagaten dagiti pudno nga ebidensia, saan a kadagiti leyenda. Saan a pagbalbalinen ni Jehova a Dios ti bagina a maag, nengneng, babaen ti panangiturongna ti panangukomna iti maysa laeng a pinarparbo nga uleg no di ket uk-ukomenna ti maysa a pudpudno, sibibiag a parsua nga addaan basol. Agbalin a, saan a nakakatkatawa, no di ket nakakaasi no dayta met laeng nga uleg inallilawnatayo a panunoten nga isut’ di pulos nagbiag, nga isut’ bunga laeng ti estoria, nga isut’ saan a manungsungbat iti aniaman a dakes ditoy daga.a

8. Ania a dusa ti inted ti Dios iti babai, ket aniat’ bunga dayta kadagiti annakna a babbai ken appokona a babbai?

⁸ Iti panangtratona iti sasao ti babai a ramanenna ti uleg kas kinapudno, kuna ti rekord maipapan iti asawa ti lalaki: “Ket iti babai kinunana: ‘Paaduekto unay dagiti ut-otmo ken ti panagsikugmo; iti adu a rigat ipasngaymonto dagiti annakmo, ket iti asawam isunto ti kalikagumam, ket isu iturayannakanto.’” (Genesis 3:16) Awan idit’ kastoy a nairaman iti pammendision ti Dios iti pannakiasawana ken Adan idi a kinuna ti Dios kadakuada: “Agbungakayo ket agadukayo ket punnuenyo ti daga.” (Genesis 1:28) Dayta bendito a bilin iti perpekto a natauan a pagassawaan impamatmatna ti adu a panagsikug para iti babai ngem awan dagiti adu a rigat ken nakaro nga ut-ot ti panaganak ken awan ti panangirurumen kenkuana ni lakayna. Daytoy a panangukom kontra iti managsalungasing a babai ti mangapektar kadagiti annakna a babai ken appokona a babbai kadagiti sumaruno a kapkaputotan.

Ti Linteg ti Dios Naitan-ok Babaen ti Sentensia ken Adan

9, 10. (a) Ania a pakdaar ti direkta nga inted ti Dios ken Adan, ket ania dagiti bungbungana no nagtalinaed ti Dios iti kasta a pannusa? (b) Ania a dusa ti impaay ti Dios ken Adan?

⁹ Ngem, ti nangbalbaliw iti sirkumstansia, isut’ pannakikadua ti babai iti lalaki nga inallukoyna a makipagsalungasing kenkuana? Iti daytoy a lalaki, direkta a kinuna ti Dios: “Ngem ti aggapu iti kayo ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes saanmonto a kanen, ta iti aldaw a pannanganmo iti daydiay mataykanto a di bumurong.” (Genesis 2:17) Tinto aya Dios, nga Ukom, petpetanna ti kasta a sentensia a din agbalbaliw gapu laeng ti pannangan ni Adan ti maysa a bunga? Panunotenyo ti kaipapanan ti panangitungpal ti kasta a dusa! Daytat’ mismo a mangdadael iti dayta makatignay-kararua a panginanamaan a pinampanunot da Adan ken Eva iti aldaw a panagkasarda, ti namnama a panangpunno iti intero a daga kadagiti annakda, a ti perpekto a natauan a rasa ti sitatalna a mangtagitao iti paraiso a daga nga agnanayon iti awan inggana a kina-agtutubo, kadagiti natalna a pannakirelasion iti Diosda ken nailangitan nga Amada! Pudno unay, di kayat a tungdayen ti Dios ti mismo a nakaskasdaaw a panggepna para iti sangatauan ken para iti naindagaan a pagtaengan ti tao babaen ti nainget a panangipaalagad ti dusa ni patay kadagiti immuna a natauan a nagannak ti sangatauan! Ngem imdenganyo ti nadiosan a pangngeddeng kas sibabatad a nailanad iti pannalaysay ti Biblia:

¹⁰ “Ket ken Adan kinunana: ‘Gapu ta inanamongam ti sao ni asawam ket nanganka iti kayo nga imbilinko kenka a kinunak, “Dika manganto iti daydiay,” nailunod ti daga gapu kenka. Babaen ti rigat mangankanto kenkuana iti isuamin nga aldaw ti panagbiagmo. Sisiit met ken kalkalunay pataudennanto kenka ket mangankanto iti natnateng ti daga. Babaen ti ling-et ta rupam mangankanto ti taraon aginggat’ dika agsubli iti daga, isu a nakabuklam. Ta tapukka ket iti tapuk agsublikanto.’”​—Genesis 3:17-19.

11. Ania dagiti kinapudno maipapan iti panagtulnog ti mangiyilustrar ti pannakaikari ti panangukom ti Dios ken Adan?

¹¹ Dayta a pangngeddeng kinaipapananna ti pannakaitungpal ti dusa ni patay iti lalaki agpapan pay iti ibungana iti panggep ti Dios a mangpunno iti paraiso a daga kadagiti perpekto a lallaki ken babbai a siaayat ken sitatalna nga agtaeng a sangsangkamaysa ken agnanayon a mangtalon ken mangaywan iti Paraiso a minuyongan iti intero a daga. Ti lalaki dimngeg iti timek ti asawana imbes nga iti timek ti Dios a nangibaga kenkuana a di mangmangan manipud iti naiparit a “kayo ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes.” Ket no isu a mismo din nagtulnog iti timek ti Diosna ken Namarsuana, parparehonto aya ti panangisurona kadagiti annakna a mangaramid ti kasta? Tinto aya mismo nga ulidanna ti maisarsaritana iti panangisurona kadakuada nga agtulnog ken Jehova a Dios?​—Idiligyo ti 1 Samuel 15:22.

12, 13. (a) Kasano nga apektaran ti basol ni Adan dagiti annakna? (b) Apay a di maikari ni Adan nga agnaed nga agnanayon idiay Paraiso wenno uray pay ditoy daga mismo?

¹² Masalimetmetanto aya dagiti annak ni Adan a naan-anay ti linteg ti Dios, kas naminsan a naaramidanna iti natauan a kinaperpektona? Babaen ti panagandar dagiti linteg ti panagpatawid, dinanto aya maiyallatiw kadagiti annakna ti kinakapuyna ken pagannayasanna a sumukir iti timek ti Dios ken dumngeg iti sabali a timek? Ti kinapudno ti historia ti mangipaay kadagiti sungbat kadagitoy a salsaludsod.​—Roma 5:12.

¹³ Ti aya kasta a tao a, gapu laeng iti natauan a parsua, simmiasi manipud perpekto a panagtulnog iti Dios kas ekbas ti perpekto nga ayat iti Dios maikari nga agbiag nga agnanayon idiay Paraiso wenno uray pay ditoy daga? Natalged pay ket ngata ti panangipalubos kenkuana nga agbiag nga agnanayon ditoy daga? Ti aya pannakaipalubosna nga agbiag nga agnanayon ditoy daga iti panagsalungasingna itan-okna ti linteg ti Dios ken iparangarangna ti naan-anay a kinahustisia ti Dios, wenno daytanto ketdi ti mangisuro ti di panagraem iti linteg ti Dios ken isingasingna a ti sao ti Dios ket di mapagtalkan?

Naparuar Manipud Minuyongan ti Eden

14. Kasanot’ panangdeskribir ti rekord ti Biblia ti panagtignay ti Dios kontra kada Adan ken ti asawana?

¹⁴ Ti rekord ti Biblia ibagana kadatayo no iti ania a pamay-an a dinesidiran ti Dios dagitoy a bambanag: “Ket ni Jehova a Dios inyaramidanna ni Adan ken ni asawana kadagiti nagayad a pagan-anay a lalat ket kinawesanna ida. Ket ni Jehova a Dios kinunana: ‘Adtoy ti lalaki nagbalin a kas maysa kadatayo nga ammona ti naimbag ken ti dakes, ket ita, di la ket ta igaw-atna ti imana ken mangala iti kayo ti biag ken mangan ken agbiag iti di nakedngan a panawen,​—’ Iti kasta ni Jehova a Dios pinaruarna iti minuyongan ti Eden tapno talonenna ti daga a nakaalaanna. Ket pinagtalawna ti tao ket insaadna iti daya ti minuyongan ti Eden dagiti kerubin ken ti maysa a dumardarang a kampilan a simmango iti amin a turong tapno bantayanna ti dalan nga agturong iti kayo ti biag.”​—Genesis 3:21-24.

15. (a) Kasanot’ panangipakita ti Dios ti konsiderasion iti rikna ti panagbain a narikna da Adan ken Eva gaput’ kinalamolamoda? (b) Kasanot’ pannakaparuar ti immuna a pagassawaan manipud minuyongan ti Eden? (c) Ania a nagbalbaliw a kasasaad ti naipasango ken ni Adan ken ti asawana idiay ruar ti minuyongan ti Eden?

¹⁵ Ti nasantuan nga Ukom nangipakita ti konsiderasion iti rikna ti panagbain a narikna itan dagiti managbasol a ni Adan ken ti asawana gaput’ kinalamolamoda. Iti pamay-an a di naiyebkas, impaayanna ida kadagiti nagayad a pagan-anay a lalat tapno sukatan ti bidang a pangabbong manipud bulbulong ti igos a dinaitda a mismo. (Genesis 3:7) Ti pagan-anay a lalat ket napapaut ken mangted dakdakkel a proteksion kadakuada laban kadagiti sisiit ken kalkalunay ken dadduma pay a makadangran a bambanag idiay ruar ti minuyongan ti Eden. Gaput’ dakes a konsiensia kalpasan ti panagbasolda, pinadpadasda ti aglemmeng iti imatang ti Dios kadagiti nagbabaetan dagiti kaykayo idiay minuyongan ti Eden. (Genesis 3:8) Itan, kalpasan ti pannakasentensiada, nagpasardan ti sumagmamano a langa ti nadiosan a panangpilit idi maparuarda manipud minuyongan ti Dios. Naparuarda a nagpadaya, ket di nagbayag nasarakanda ti bagbagida iti ruar ti minuyongan, a naparitandan iti agnanayon iti dayta. Didanton agtrabaho a mangpalawa iti dayta a minuyongan ken isaknap dagiti kasasaadna a Paraiso agingga kadagiti ungto ti daga. Manipud itan, mangandanton ti taraon manipud kadagiti mulmula ti tay-ak, ngem daytat’ saanton a makasustento kadakuada nga agnanayon iti natauan a biag. Nagupeddan manipud “ti kayo ti biag.” Kalpasan ti sumagmamano a panawen​—kasano kabayag?​—mataydanto!

Ti Orihinal a Panggep ni Jehova Dinto Matungday

16. Aniat’ di pinanggep ti Dios nga aramiden, ken apay?

¹⁶ Napanunot kadi itan ti Dios a dadaelen ti daga, agraman ti bulan ken ti init ken dagiti bituen, iti sapasap a pannakauram gapu laeng ta nagbasol kenkuana dagitoy dua a parsua a naggaput’ tapuk? No koma aramidenna ti kasta a banag, dinto aya kayat a sawen daytoy nga isut’ naabak iti nadayag a panggepna, amin gapu iti rinugrugian ti maysa a na·chashʹ? Mabalin aya a dadaelen ti maysa laeng nga uleg amin a panggep ti Dios? Imbinsabinsana ti panggepna kada Adan ken Eva iti aldaw ti panagkasarda idi a binendisionanna ida ken imbagana kadakuada no aniat’ pagayatanna nga agpaay kadakuada: ti pannakapunno ti intero a daga iti perpekto a natauan a rasa, a ti intero a daga natalon iti kinaperpekto ti minuyongan ti Eden, ken ti isuamin a sangatauan sitatalna nga iturturayanna amin a nababbaba a pinarsua a biag ditoy daga ken kadagiti dandanumna. Maysa a makapurar a sirmata ti nairingpasen a panggep ti Dios, a dagiti panagsagana inaramidna iti panagtrabaho nga innem nga aldaw ti panamarsua iti rinibribo a tawtawen a panawen! Daytoy kadi nakadaydayaw a panggep interamente itan a di maitungpal gapu laeng iti maysa nga uleg ken ti kinakillo ti immuna a natauan a pagassawaan? Nikaanoman!​—Idiligyo ti Isaias 46:9-11.

17. Aniat’ naikeddeng ti Dios nga aramiden maipapan iti maikapito nga aldaw, ket gapu itoy kasano nga agpatingganto daytoy nga aldaw?

¹⁷ Aldaw pay laeng idi a panaginana, ti maikapito nga aldaw, ni Jehova a Dios. Inkeddengna a bendituen dayta nga aldaw ken pagbalinen a nasantuan dayta. Dina palubosan ti aniaman a mamagbalin iti dayta kas nailunod nga aldaw, ket aniaman a lunod a gangganuaten ti asinoman nga agpaay iti dayta nga aldaw a panaginanana ti kontraennanto ket pagbalinennanto a bendision, a mamagpatingga a bendito dayta nga aldaw. Daytanto ti mamagbalin iti intero a daga kas nasantuan a disso, a sadiay ti pagayatan ti Dios maar-aramid ditoy daga kas pannakaaramidna idiay langit, ket daytoy babaen iti rasa dagiti perpekto a tattao.​—Idiligyo ti Mateo 6:10.

18, 19. (a) Apay a mabalinen nga agrag-o dagiti agsagsagaba a kapuonan dagiti managbasol nga immuna a natauan a pagassawaan? (b) Anianto pay ti salaysayen dagiti kanayonan a binnatog Ti Pagwanawanan?

¹⁸ Awan narikna ti Dios a pannakapaay. Saanna a tinallikudan ti panggepna. Naikeddengna nga alangonen ti bagina kas Daydiay naan-anay a mapagtalkan nga agpadpada nga agpangpanggep ken mangitungtungpal a naan-anay no aniaman ti pinanggepna, nga amin a dayaw ti maipaay kenkuana met laeng. (Isaias 45:18) Ti imperpekto, agsagsagaba a kapuonan dagiti managbasol nga immuna a natauan a pareha mabalindan ti agrag-o ken kumita iti masanguanan iti matalek a panangitungpal ti Dios iti orihinal a panggepna nga addaanto ti agnanayon a gunggona kadakuada. Minilmilenion iti aldaw a panaginanana ti naglabasen, ket ti maudi a paset ti aldaw a maaddaanto ti naisangsangayan a pammendisionna rebbeng nga asidegen. Ti “malem” ti aldaw a panaginanana ket lumablabasen, ket kas kadagiti amin a napalabas nga innem nga aldaw ti panamarsua, rebbeng nga umay metten ti “bigat.” Inton magtengan daytoy a “bigat” ti kinaperpektonan ken ipakitananton a sibabatad kadagiti amin a nakaimatang ti nadayag a kaitungpalan ti di agbalbaliw a panggep ti Dios, posiblenton a mairekord: ‘Ket naadda ti malem ken naadda ti bigat, aldaw a maikapito.’ Maysa a nakaskasdaaw a panginanamaan talaga!

¹⁹ Amin daytoy ket makapakintayeg-rikna a pampanunoten! Ket kadagiti dadduma pay a binnatog Ti Pagwanawanan, adunto pay ti maikuna maipapan ti makaparagsak a panginanamaan iti Paraiso iti masanguanan para dagiti natulnog a tattao, a managayat iti linteg ti Dios.

[Dagiti Footnote]

Aniat’ Maikunayo?

◻ Apay a napukaw ti immuna a natauan a pareha ti Paraiso a pagtaenganda?

◻ Apay ammotayo a ti pannakaallilaw ni Eva babaen iti uleg ket saan a parparbo?

◻ Ania a sentensia ti inyebkas ti Dios iti babai?

◻ Ania a sentensia ti inyebkas ti Dios ken Adan, ken apay a daytoy intan-okna ti linteg ti Dios?

◻ Apay nga awan narikna a pannakapaay ti Dios maipapan iti panggepna a mapunno daytoy a daga kadagiti perpekto a tattao idiay Paraiso?