Kas iti Dios Kadi ti Panangmatmatyo Kadagiti Naranggas a Tattao?

Idi pay un-unana a panawen nga itantan-ok ken padpadayawan ti tattao dagiti maingel a lallaki, dagidiay naisangsangayan ti pigsa ken turedda. maysa kadagita ni Heracles, a bannuar iti mitolohia ti nagkauna a Grecia. Hercules ti awag kenkuana dagiti romano.

NAIDUMDUMA a bannuar ni Heracles. Nagdindinamag kas kapigsaan kadagiti amin a mannakiranget. Sigun iti sarsarita, madidios idi ni Heracles, ti anak ti dios dagiti Griego a ni Zeus, ken ni Alcmene, ti tao nga inana. Nangrugi ti pannakigasanggasatna idi maladaga pay laeng nga adda iti kona (cradle). Idi nangibaon ti maysa nga agimon a diosa iti dua a dadakkel nga uleg a mangpatay kenkuana, binekkel ni Heracles dagitoy. Idi nataenganen, adu a dangadang ti nakirangetanna, pinarmekna dagiti nakabutbuteng a parsua, ken nakigubal ken patay tapno maispal ti gayyemna. Nangrebbek met kadagiti siudad, nangrames kadagiti babbai, nangipurruak iti ubing manipud iti maysa a torre, ken pinatayna ti asawana ken dagiti annakna.

Nupay parbo laeng, sipud pay idi ugma a maibidbida ni Heracles kadagiti sarsarita dagiti nagkauna a disso a pagaammo dagiti Griego. Dinaydayaw dagiti Romano kas dios; pinagkararagan dagiti komersiante ken biahero tapno parang-ayen ken salaknibanna ida iti peggad. Iti las-ud ti rinibu a tawen, magusgustuan ti tattao dagiti estoria maipapan iti pannakigasanggasatna.

Ti Namunganayan ti Sarsarita

Naibatay kadi iti pudno a pasamak dagiti sarsarita maipapan ken ni Heracles ken ti dadduma pay a parbo a bannuar? Mabalin a kasta. Saritaen ti Biblia ti maipapan iti panawen, iti rugrugi ti pakasaritaan ti tao, idi nagbiag a talaga ditoy daga dagiti “dios” ken “didiosen.”

Maipapan iti dayta a tiempo, insurat ni Moises: “Napasamak nga idi nangrugi dagiti tao nga agadu iti rabaw ti daga ken nayanak kadakuada dagiti babbai, nga idi dagiti lallaki nga annak ti Dios nakitada ti kinapintas dagiti babbai nga annak dagiti tattao pimmilida kadakuada, dagiti kinayatda, nga asawaenda.”​—Genesis 6:1, 2.

Saan a tattao dagidiay nga “annak ti Dios”; isuda dagiti anghel nga annak ti Dios. (Idiligyo ti Job 1:6; 2:1; 38:4, 7.) Dinakamat ti mannurat iti Biblia a ni Judas nga adda dagiti anghel a “saan a nangtaginayon iti nakaisigudanda a kasasaad no di ket pinanawanda ti bukodda nga umiso a lugar a pagnaedan.” (Judas 6) Iti sabali a pannao, pinanawanda ti naituding a saadda iti nailangitan nga organisasion ti Dios agsipud ta kinaykayatda ti makipagnaed kadagiti agkakapintas a babbai ditoy daga. Kinuna pay ni Judas nga awan nakaidumaan dagitoy a rebelioso nga anghel kadagiti umili ti Sodoma ken Gomorra, a ‘nakiabigda nga aglablabes unay ken simmurotda iti lasag maipaay iti di nakaisigudan a pannakausar.’​—Judas 7.

Saan a dinakamat ti Biblia ti amin a detalye dagiti inaramid dagitoy a nasukir nga anghel. Nupay kasta, dagiti sariugma ti Grecia ken dadduma pay a lugar saritaenda ti maipapan iti adu a dios ken diosa, makita man wenno di makita, a nakipulapol kadagiti tattao. No agbalinda a tao, naisalsalumina ti kinataer ken kinapintasda. Nangan, imminum, naturog, ken nagkikinnaiddada ken kadagiti tattao. Nupay naibilangda a nasantuan ken imortal, nagulbod, nangallilaw, nakiriri, nakiranget, nanggargari, ken nangramesda. Inyanninaw dagiti kasta a sarsarita dagiti aktual a kasasaad sakbay ti Layus a nadakamat iti libro ti Biblia a Genesis, nupay nanayonan wenno naballikugen dagitoy.

Mannakabalin a Tattao Idi Ugma, Lallaki a Nagdindinamag

Dagiti nasukir nga anghel a nagbalin a tattao nakidennada kadagiti babbai, ket naanakanda dagitoy a babbai. Saan nga ordinario dagiti annakda. Isuda dagiti Nefilim, naglaok a tao ken anghel. Kuna ti salaysay ti Biblia: “Adda kadagidi nga aldaw dagiti higante [“Nefilim,” NW] iti daga, ket kasta met iti kalpasanna, ta idi simrek dagiti lallaki nga annak ti Dios kadagiti babbai nga annak dagiti tattao, ket nagputotda kadagiti annak: dagitoy isuda idi dagiti mannakabalin a tattao nga adda idi ugma, dagiti lallaki a nagdindinamag.”​—Genesis 6:4.

“Manangituang” ti literal a kayat a sawen ti Hebreo a sao a “nefilim,” dagidiay mangituang kadagiti sabsabali, wenno pakaigapuan ti pannakatuang dagiti sabsabali, babaen kadagiti naranggas nga aramid. Di ngarud pakasdaawan a kuna pay ti salaysay ti Biblia: “Napno ti daga iti ranggas.” (Genesis 6:11) Umarngi la unay kadagiti Nefilim dagiti didiosen iti mitolohia, kas ken Heracles ken ti bannuar ti Babilonia a ni Gilgamesh.

Paliiwenyo ta naawagan dagiti Nefilim a “mannakabalin a tattao” ken “lallaki a nagdindinamag.” Saan a kas iti nalinteg a tao a ni Noe, a nagbiag iti daydi met la a tiempo, saan a naseknan dagiti Nefilim iti pannakaidaydayaw ni Jehova. Ti laeng bukodda a pakaidayawan, pakaitan-okan, ken reputasion ti pakaseknanda. Babaen kadagiti nabileg nga aramidda, nga awan duadua a pakairamanan ti kinaranggas ken panangibukbok iti dara, nagun-odda ti kalkalikagumanda a pammadayaw ti nadangkes a lubong. Isuda idi dagiti bannuar​—pagam-amkan, mararaem, ken kasla di maparmek.

Nupay nagdindinamag dagiti Nefilim ken dagiti dakes nga anghel nga ammada iti imatang dagiti kasadaranda, awan serbida iti sanguanan ti Dios. Makarimon ti panagbiagda. Gapuna, nagtignay ti Dios maibusor kadagiti nagbasol nga anghel. Insurat ni apostol Pedro: “Ti Dios dina minedmedan ti pannakadusa dagiti anghel a nagbasol, no di ket, babaen ti panangitappuakna kadakuada idiay Tartaro, impanna ida kadagiti abut ti napuskol a kinasipnget tapno maidulinda a maipaay iti pannakaukom; ket dina minedmedan ti pannakadusa ti kadaanan a lubong, ngem inaywananna ni Noe, maysa a manangaskasaba iti kinalinteg, a sitatalged agraman dagiti pito a sabsabali pay idi inyegna ti layus iti lubong dagiti di nadiosan a tattao.”​—2 Pedro 2:4, 5.

Idi dimteng ti sangalubongan a Layus, inuksob dagiti rebelioso nga anghel ti nainlasagan a bagida ket nagsublida nga addaan iti nakababain a takder iti lubong dagiti espiritu. Dinusa ida ti Dios babaen ti panangiparitna kadakuada nga agbalin manen a tao. Naikisap dagiti Nefilim, dagiti di gagangay nga annak dagiti nasukir nga anghel. Ni laeng Noe ken ti bassit a pamiliana ti nakalasat iti Layus.

Dagiti Agdindinamag a Tattao Ita

Iti kaaldawantayo, awanen dagiti dios ken didiosen ditoy daga. Nupay kasta, nasaknap ti kinaranggas. Maitantan-ok dagiti agdindinamag a tattao ita kadagiti libro, sine, telebision, ken musika. Pulos a saanda a kayat a patungpa ti bangir a pingping no iyar-arig, ayaten dagiti kabusorda, makikappia, mamakawan, wenno mangliklik iti kinaranggas. (Mateo 5:39, 44; Roma 12:17; Efeso 4:32; 1 Pedro 3:11) Imbes ketdi, maidaydayaw dagiti nabileg a tattao kadagitoy a tiempo gapu iti pigsa ken abilidadda a makilaban, agibales, ken mangsupapak iti kinaranggas iti nakarkaro pay a kinaranggas.a

Saan a nagbalbaliw ti panangmatmat ti Dios kadagiti kasta a tattao sipud idi kaaldawan ni Noe. Saan a makaay-ayo ken Jehova dagiti agayat iti kinaranggas, ken saan met a maragsakan kadagiti aramidda. Inkanta ti salmista: “Ni Jehova suotenna ti nalinteg; ngem ti nadangkes ken ti agayat iti kinauyong guraen ti kararuana.”​—Salmo 11:5.

Sabali a Kita ti Kinapigsa

Saan a kas kadagiti nabileg ken naranggas a tattao, mannakikappia ti kalatakan a tao a nagbiag, ni Jesu-Kristo. Idi adda ditoy daga, “saan a nagaramid iti ranggas.” (Isaias 53:9) Idi tiliwen dagiti kabusorna idiay minuyongan ti Getsemani, adda kampilan dagiti pasurotna. (Lucas 22:38, 47-51) Mabalinda koma ti makiranget tapno saan a mayawat ni Jesus kadagiti Judio.​—Juan 18:36.

Kinapudnona, inasut ni apostol Pedro ti kampilanna tapno salaknibanna ni Jesus, ngem kinuna ni Jesus kenkuana: “Ipulangmo ta kampilanmo iti lugarna, ta amin dagidiay mangaramat iti kampilan mataydanto iti kampilan.” (Mateo 26:51, 52) Wen, ti kinaranggas pataudenna ti kinaranggas, kas maulit-ulit a napaneknekan iti pakasaritaan ti tao. Saan la nga adda koma gundaway ni Jesus a mangsalaknib iti bagina babaen kadagiti armas, no di ket adda sabali pay a mabalin a mangsalaknib kenkuana. Kinunana pay ken Pedro: “Pagarupem kadi a diak mabalin ti agkiddaw ken Amak tapno mangipaay kaniak ita a kanito iti nasurok a sangapulo ket dua a lehion dagiti anghel?”​—Mateo 26:53.

Imbes a mangranggas wenno agpasalaknib kadagiti anghel, timmulok ni Jesus a mayawat kadagidiay mangpapatay kenkuana. Apay? Ti maysa a rason, ammona a di pay dimteng ti tiempo a panamagpatingga ti nailangitan nga Amana iti kinadakes ditoy daga. Imbes nga ilintegna dagiti bambanag iti kabukbukodanna, nagpannuray ni Jesus ken Jehova.

Saan daytoy a kinakapuy no di ket kinapigsa ti pakinakem. Impakita ni Jesus ti natibker a pammati nga ilintegto ni Jehova dagiti bambanag iti bukodna a panawen ken pamay-an. Gapu iti kinatulnogna, naitan-ok ni Jesus iti mararaem a saad a maikadua laeng ken ni Jehova a mismo. Maipapan ken Jesus, insurat ni apostol Pablo: “Impakumbabana ti bagina ket nagtulnog agingga iti ipapatay, wen, ipapatay iti kayo a pagtutuokan. Gapu itoy met laeng a rason isu intan-ok ti Dios iti nangatngato a saad ket siaasi nga inikkanna iti nagan a nangatngato ngem iti tunggal sabali pay a nagan, tapno iti nagan ni Jesus agparintumeng koma ti tunggal tumeng dagidiay adda sadi langit ken dagidiay adda ditoy daga ken dagidiay adda iti uneg ti daga, ket tunggal dila bigbigenda koma a sipapanayag a ni Jesu-Kristo ket Apo a maipaay a dayag ti Dios nga Ama.”​—Filipos 2:8-11.

Ti Kari ti Dios a Pagpatinggaenna ti Kinaranggas

Agbibiag dagiti pudno a Kristiano a mayannurot iti ulidan ken sursuro ni Jesus. Saanda a kaay-ayo wenno tuladen dagiti agdindinamag ken naranggas a tattao ditoy lubong. Ammoda nga iti panawen nga inkeddeng ti Dios, di bumurong a mapukawto iti agnanayon dagiti kasta a tattao, kas kadagiti nadangkes idi tiempo ni Noe.

Ti Dios ti Namarsua iti daga ken iti sangatauan. Isu met ti nainkalintegan a Soberano. (Apocalipsis 4:11) No addaan ti hues iti legal nga autoridad a mangyetnag kadagiti hudisial a desision, dakdakkel ti autoridad ti Dios a mangaramid iti dayta. Gapu ta raemenna dagiti nalinteg a prinsipiona, ken ay-ayatenna dagidiay mangay-ayat kenkuana, gibusannanto ti amin a kinadakes ken dagidiay mangar-aramid iti dayta.​—Mateo 13:41, 42; Lucas 17:26-30.

Mangiturongto daytoy iti manayon a talna ditoy daga, talna a sititibker a naipasdek iti kinahustisia ken kinalinteg. Naipakpakauna daytoy iti nalatak a padto maipapan ken Jesu-Kristo: “Nayanak ti maysa nga ubing kadatayo, maysa nga anak a lalaki ti naited kadatayo; ket ti panangituray maiparabawto iti abagana: ket ti naganna magaladanto iti Nakaskasdaaw, Mamagbaga, Mannakabalin a Dios, Agnanayon nga Ama, Prinsipe ti Kappia. Ti idadakkel ti panangiturayna ken ti kappia awanto ti inggana, iti trono ni David, ken iti pagarianna, tapno bangonenna, ken salimetmetanna babaen ti kinahustisia ken kinalinteg manipud ita ken iti agnanayon. Ti regta ni Jehova dagiti buybuyot ti mangaramidto iti daytoy.”​—Isaias 9:6, 7.

Nasayaat ngarud nga ipangag dagiti Kristiano ti naipaltiing a balakad idi un-unana: “Dika apalan ti tao a nauyong, ket dika pilien ti uray ania kadagiti daldalanna. Ta ti naulpit maysa a makarimon ken Jehova; ngem ti pannakipagayamna adda kadagiti nalinteg.”​—Proverbio 3:31, 32.

[Footnote]

[Blurb iti panid 29]

MAIDAYDAYAW DAGITI NABILEG A TATTAO ITA GAPU ITI PIGSA KEN ABILIDADDA A MANGSUPAPAK ITI KINARANGGAS ITI NAKARKARO PAY A KINARANGGAS

[Picture Credit Line iti panid 26]

Alinari/Art Resource, NY