Ti Daong ni Noe ken ti Arkitektura ti Barko

ITI nasurok nga 40 a tawen, nagtrabahoak kas arkitekto ken inheniero iti panaglayag. Karaman iti trabahok ti panagdisenio iti nagduduma a lugan iti taaw, agraman ti makina ken dadduma a sistema a mangpaandar kadagita. Idi 1963, bayat ti panagnaedko idiay British Columbia, Canada, maysa a Saksi ni Jehova ti nangilawlawag kaniak maipapan iti sukog ti daong ni Noe. Kunana a sigun iti libro ti Biblia a Genesis, maysa dayta nga immatiddog a kahon wenno baul. Naginteresak iti dayta a panangiladawan isu nga inkeddengko a sukimaten dayta.

Sigun iti salaysay ti Genesis, inkeddeng ti Dios a talipuposenna ti kinadakes ditoy daga babaen ti maysa a layus. Binilinna ni Noe a mangbangon iti maysa a daong tapno maispalna ti bagina, ti pamiliana, ken ti tunggal kita ti animal manipud iti dakkel a Layus. Imbilin ti Dios ken ni Noe a mangaramid iti maysa a daong a 300 kasiko ti kaatiddogna, 50 kasiko ti kaakabana, ken 30 kasiko ti kangatona. (Genesis 6:15) Sigun iti maysa a kalkalainganna a pattapatta, agrukod ti daong iti agarup 134 metro a kaatiddog, 22 metro a kaakaba, ken 13 metro ti kangatona.a No kasta, agarup 40,000 metro kubiko ti kadakkelna, a dandani pumada iti “Titanic.”

Ti Disenio ti Daong

Tallo a tukad ti daong isu a nalaglagda dayta, ken agarup 8,900 metro kuadrado ti dagup ti kalawa dagiti suelona. Naaramid dayta babaen kadagiti natutot a kayo, nalabit sipres, isu a saan a nalaka a serken ti danum. Nakalupkopan met iti alkitran ti ruar ken unegna. (Genesis 6:14-16) Ditay ammo no kasano a pinagkakapet ni Noe dagiti tabla. Ngem uray sakbay pay ti salaysay maipapan iti Layus, dinakamaten ti Biblia ti maipapan kadagiti mammanday kadagiti remienta a gambang ken landok. (Genesis 4:22) Aniaman ti kasasaad, maus-usar agingga ita dagiti kayo a pasok a pagsangal kadagiti barko a naaramid iti kayo.

Ti daong ket addaan kadagiti siled, maysa a ridaw iti sikigan, ken maysa a kasiko ti katayagna a tsoʹhar, nalabit maysa a tinubeng nga atep, a posible nga addaan kadagiti tawa iti babana tapno pagserkan ti angin ken lawag. Ngem saan a dinakamat ti salaysay ti Genesis no adda kilia wenno proa wenno aniaman a layag, gaud, wenno timon ti daong. Kinapudnona, ti isu met laeng a Hebreo a sao para iti “daong” ti nausar a mangiladawan iti naakkuban iti galagala a labba a nakaitalimengan ni Moises idi isu ket maladaga pay tapno tumpaw iti Karayan Nilo.―Exodo 2:3, 10.

Kinalagda

Ti kaatiddog ti daong ket innem a daras nga at-atiddog ngem iti kaakabana ken sangapulo a daras ngem iti kangatona. Kasta ti rukod ti adu a moderno a barko, nupay ti rukod ti kaatiddog ken kangatoda ket agpannuray iti makalikaguman nga enerhia tapno agtaray dagita iti danum. Iti sabali a bangir, ti kasapulan laeng ti daong ket no kasano a tumpaw. Komusta ngay iti dayta nga aspeto?

Ti angin ken dalluyon subokenda ti kinalagda ti barko. Mainaig iti dayta, adda epekto ti rukod ti barko. Dineskribir ti Biblia ti kapigsa ti bayakabak a nakaigapuan iti Layus ken kinunana pay a ti Dios nangpalabas iti angin iti rabaw ti daga idi agangay. (Genesis 7:11, 12, 17-20; 8:1) Saan nga ibaga ti Biblia no kasano kapigsa dagiti dalluyon ken angin, ngem posible a nadawel ken agbaliwbaliw dagitoy, a kas met ita. Bayat a pumapaut ken pumigpigsa ti angin, daddadakkel ken agaaddayo dagiti dalluyon. Maysa pay, mangpataud met kadagiti nadawel a dalluyon ti aniaman a panaggaraw iti uneg ti daga.

Nataltalged ti daong gapu iti rukodna isu a saan a napattog. Nadisenio met ti daong tapno madaeranna ti aniaman a puersa a mangbuabo kenkuana kadagiti nadawel a baybay. Ti nakaro a panagbuabo―a mapasamak no ipangato ti tunggal dalluyon ti maysa a pungto ti daong sa agpababa manen―ket mangparigat kadagiti nakalugan a tattao ken animal. Parigatenna met ti mismo a daong. Masapul a nalagda dayta tapno saan nga agbayukyok no aggiddan nga ingato dagiti dalluyon ti agsumbangir a pungto ti daong. Ngem no adda dakkel a dalluyon a mangingato iti daong iti makintengnga a pasetna, mabalin nga aguy-oy ti agsumbangir a pungtona. Ti Dios binilinna ni Noe nga usarenna ti 1 a rukod a kangato iti tunggal 10 a rukod a kaatiddog. Idi agangay, gapu kadagiti rigat a napasaranda iti panaglayag, nasursuro dagiti agar-aramid kadagiti lugan iti taaw a madaeran dagiti barkoda dagita a karit iti baybay no usarenda ti kasta a rukod.

Natalged ken Naimeng

Gapu iti arig baul a sukog ti daong, patas ti panagtapaw ti daong. Patas met ti kadagsenna. Posible a sinigurado ni Noe a patas ti panangiwarasna kadagiti karga ti daong―agraman kadagiti animal ken ti nasurok a makatawen nga abastoda. Saan unay a maparigatan ti daong no nasayaat ti pannakaiwaras ti dagsen ti linaonna. No kasta, adda dua a kangrunaan a makagapu no apay a ti daong nalasatanna ti Layus―ti imbalabala ti Dios a disenio ti daong ken ti panangaywan a mismo ni Jehova. Awan duadua a sinigurado ti Dios a maisadsad ti daong iti maysa a natalged ken umiso a disso.

Maibatay iti naan-anay a panangsukimatko maipapan iti daytoy a banag, makunak a realistiko ti kuna ti Biblia maipapan iti daong ni Noe ken maitunos dayta iti moderno a panagaramid iti barko. Pudno, adu a detalye maipapan iti daong ken iti Layus ti saan a nadakamat iti salaysay ti Genesis. Sapay koma ta inton panagungar, maam-ammok ni Noe, iti tengnga dagiti pamilia ti tattao ken animal a nagbiag gapu iti daong a nakapapaut ken nagrigrigatan nga imbangon ni Noe. (Aramid 24:15; Hebreo 11:7) Umuna, agyamanakto kenkuana ken iti pamiliana. Kalpasanna, adunto ti saludsodek kenkuana.—Naipatulod.

[Footnote]

[Kahon/Ladawan iti panid 22]

BASSIT A MODELO TI DAONG

Mabalinmo ti agaramid ken mangpadas iti bukodmo a bassit a modelo ti daong babaen ti panangtuladmo iti naipakuyog a padron. (Mabalinmo ti agaramid iti dakdakkel a modelo babaen ti panangpadakkelmo iti rukod ti padron a makita ditoy baba.) No agusarka iti ordinario a papel, radradam dayta iti kandela wenno krayola tapno saan nga agagsep iti danum. Kalpasanna, mabalinmon a kulpien ti papel ken pagdekketem dagiti igidna babaen ti maysa a tape wenno pigket. Mangikabilka iti padagsen iti pannakadatar ti modelom—kas iti sumagmamano a sensilio a nakapigket ken balanse ti pannakaiwarasda—agingga a tumpaw dayta, bayat a nakapalned iti danum ti kakatlo agingga iti kagudua ti kangatona.

Tapno masubokmo ti kalagda ti daong, ikabilmo ti nalpasmo a modelom iti tengnga ti maysa a baniera a napno iti danum. Mangpataudka kadagiti babassit a dalluyon babaen ti maysa a karton ti gatas wenno aniaman nga umarngi a banag iti igid ti baniera samo in-innayaden nga ipalned ken iyaon dayta.

[Diagram]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

KULPIEM KULPIEM

KULPIEM KULPIEM

[Ladawan]

Ti rukod ti daong ket umasping iti rukod dagiti lugan iti taaw

[Diagram/Dagiti Ladawan iti panid 20, 21]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Sango

Sikigan

Rabaw

Sango

Sikigan

Rabaw

[Dagiti Ladawan]

Dandani agpada ti kadakkel ti daong ken ti “Titanic”

[Credit Lines]

Ti plano ti Titanic: Iti pammalubos ni Dr. Robert Hahn/www.titanic-plan.com; ladawan: Iti pammalubos ti The Mariners’ Museum, Newport News, VA