AGKARKARAYAM A BANAG

Ti berbo a namunganayan ti Hebreo a termino a reʹmes ket kaipapananna ti “agkarayam” wenno “aggaraw.” (Ge 1:21, 28, Rbi8 ftn) Isingasing ti Hebreo ken Aramaiko a leksikon da Koehler ken Baumgartner a ti termino ipasimudaagna ti kasla panaggaraw nga awanan panggep. (Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Leiden, 1958, p. 895; idiligyo ti Hab 1:14.) Agparang a ti nombre a reʹmes saklawenna ti nadumaduma a kita ti sibibiag a parsua ket, iti pannakausarna iti nagduduma a teksto, kaaduanna a dagiti kasta nga “aggargaraw nga animal” idumana iti atap ken naamo nga an-animal, tumatayab, ken ikan. (Ge 1:24, 25; 6:7, 20; 7:14, 23; 8:17, 19; 9:3; Eze 8:10; 38:20) Iwayaan daytoy ti pannakairaman iti dayta dagiti reptilia ken dadduma pay a kita ti biag ti animal a saan a karaman kadagidiay dadduma pay a nalatlatak a klasipikasion. Mabalin nga agaplikar dayta saan laeng a kadagiti parsua nga adda iti takdang no di ket kadagiti pay parsua nga adda iti danum.​—Sal 104:25.

Ti sumagmamano kadagiti 3,000 a proverbio ni masirib nga Ari Solomon ket maipapan “kadagiti animal ken maipapan kadagiti agtaytayab a parsua ken maipapan iti aggargaraw a bambanag ken maipapan kadagiti ikan.” (1Ar 4:33; idiligyo ti Pr 30:19, 24-28.) Deskribiren ti Oseas 2:18 ti maysa a tulag a naaramid mainaig iti atap nga animal, agtaytayab a parsua, ken iti agkarkarayam a banag iti daga; ket tukoyen ida ti Salmo 148:10 kas karaman kadagiti parsua nga agserserbi a pakaidayawan ti Namarsuada.

Ti Griego a her·pe·tonʹ asideg a katupag ti Hebreo a reʹmes, a masansan a nausar kas pangtukoy kadagiti reptilia. Naaramat dayta mainaig iti nasirmata ni Pedro idiay Joppe (Ara 10:12; 11:6), inaramat met ni Pablo idi imbinsabinsana ti idolatria ti tao (Ro 1:23), ken ni Santiago mainaig kadagiti parsua a kabaelan a paamuen ti tao.​—San 3:7.